Systemy względnie odosobnione i ich modele w ekonomii

• Autorzy: Andrzej Malawski

Warianty tytułu

Relatively Isolated Systems and Their Models in Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel rozprawy to studium podstawowej hipotezy o centralnej i fundamentalnej roli pojęcia systemu względnie odosobnionego we współczesnym systemowym nurcie badań, a pośrednio - uwzględniając zakres i status obecnie prowadzonych badań systemowych - w całej nauce współczesnej. (...) W rozdziale 1 dokonano krytycznej analizy pojęcia systemu względnie odosobnionego w szerszym kontekście refleksji nad genezą i statusem współczesnego systemowego nurtu badań. Zamyka go - w charakterze konkluzji - teza o centralnej i fundamentalnej roli tej kategorii na gruncie współczesnych badań systemowych. W rozdziale 2 dyskutowaną ogólnosystemową problematykę zawęża się do tematyki ekonomicznej, analizując przedmiot ekonomii z punktu widzenia idei systemu względnie odosobnionego, ilustrując przy tym dokonaną analizę i periodyzację dziejów myśli ekonomicznej wybranym materiałem historycznym. (...) W trzecim rozdziale podaje się podstawowe formalne konstrukcje ogólnosystemowe: α-systemu i przestrzeni uporządkowanej oraz metrycznej tego typu systemów, a także quasi-półdynamicznego α-systemu. Tamże konstruuje się też statyczne i dynamiczne modele pojęcia systemu względnie odosobnionego. Wreszcie w rozdziale 4 wprowadzony ogólnosystemowy formalny aparat pojęciowy konkretyzuje się na relacyjnych modelach ekonomicznych, zaczerpniętych ze współczesnej teorii ogólnej równowagi gospodarczej. Uzyskuje się w konsekwencji uogólnienie - poprzez dynamizację - tradycyjnie statycznych modeli wymiany i produkcji, bada się ich własności, rozważa się problematykę rozwoju gospodarczego i dynamicznych własności równowagi. (fragment tekstu)

EN

The main objective of the paper is to study the basic hypothesis regarding the central and fundamental role of the idea of the relatively isolated system in the contemporary systemic current of research, and indirectly - considering the scope and status of the present studies - in the whole contemporary science. This hypothesis is a source of multidirectional programme of research work the initial phase of which, realized in the present paper, includes four directions: Analysis and criticism of the idea of the relatively isolated system against the background of the characterization of the systemic paradigm of studies which explains that basic hypothesis. Search for a formal model of the idea of the relatively isolated system as a multirange relational system to which dynamism is imparted by the notional apparatus of the qualitative theory of dynamic systems, which can make a basis for a possible future mathematical theory of relatively isolated systems. Analysis of the object of economy, the economic model, as a relatively isolated system in historical terms and from the standpoint of the degree of the object isolation, its scale, structure, relation to the environment, type of link between the elements of the model, relation to time, value, and the language of the analysis. Construction and analysis of formal models of economic development obtained by imparting dynamism to static relational models of exchange and production after Arrow-Debreu, studied as a part of the contemporary theory of general economic equilibrium. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Modele matematyczne; Modelowanie procesów gospodarczych; Modele ekonomiczne

EN

Mathematical models; Economic process modeling; Economic models

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie
• Rocznik: 1992
• Numer: nr 106
• Strony: 156

Twórcy

autor

Andrzej Malawski

Bibliografia

• Ackoff R.L., O system pojęć systemowych, "Prakseologia" 1973, nr 2.
• Arrow K.J., Debreu G., Existence of an equilibrium for a competitive economy, "Econometrica" 1954, t. 22.
• Ashby W.R., Wstęp do cybernetyki, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1963.
• Bahm A.J., Pięć typów filozofii systemów, "Zagadnienia Naukoznawstwa" 1982, z. 1-2.
• Baiasko Y., Some results on uniqueness and on stability of equilibrium in general equilibrium theory, "Journal of Mathematical Economics" 1975, vol. 2.
• Bednarczyk M., Malawski A., Model funkcjonowania systemu banku danych w przedsiębiorstwie, "Organizacja i Kierowanie" 1984, z. 2,
• Bednarczyk M., Malawski A., W poszukiwaniu modelu integrowania informacji w bankach danych, "Organizacja i Kierowanie" 1985, z. 3-4.
• Beer S., Cybernetyka a zarządzanie, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1966.
• Bertalanffy L. von, Theoretische Biologie, t. I, Borntraeger, Berlin 1932; t. 2, A. Francke AG, Bern 1942.
• Bertalanffy L. von, Oas biologische Weltbild, A. Francke AG, Bern 1949.
• Bertalanffy L. von, General system theory, "General Systems" 1956, vol. 1.
• Bertalanffy L. von, Allgemeine Systemtheorie und die Einheit der Wissenschaften, Atti del XII Congresso Internazionale di Filosofía 1962, vol. 4.
• Bertalanffy L., von, General system theory. A critical review, "General Systems" 1962, vol. 7.
• Bertalanffy L., von, Ogólna teoria systemów, tłum. z j. ang. PWN, Warszawa 1984.
• Bhatia N.P., Szego G.P., Dynamical Systems: Stability Theory and Applications, Lectures Notes in Mathematics No 35, Berlin, Heidelberg, New York 1967.
• Bhatia N.P., Semi-dynamical Systems, w: Mathematical Systems Theory and Economics II (eds. H.W. Kuhn, G.P. Szego), Lectures Notes in Operations Research and Mathematical Economics No 12, Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York 1969.
• Blumin I., Szkoła subiektywna w burżuazyjnej ekonomii politycznej, tłum. z j. ros., PWN, Warszawa 1965.
• Borkowski L., Logika formalna, PWN, Warszawa 1970.
• Bunge M., Metaphysics and Science, "General Systems" 1974, vol. XIX.
• Bunge M., General Systems and Holism, "General Systems Yearbook" 1977, vol. XXII.
• Bunge M., A Treatise an Basic Philosophy, vol. IV, A World of Systems, D. Reidel, Dodrecht 1979.
• Capra F., Punkt zwrotny, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1987.
• Cherone L.J.Jr, Set Valued Dynamical Systems and Economic Flow, Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York 1978.
• Clark J.M., Cumulative Effects of Changes in Aggregate Spending as Ilustrated by Public Works, "American Economic" 1935.
• Czerwiński Z., Matematyczne modelowanie procesów ekonomicznych, PWN, Warszawa 1982.
• Czerwiński Z., Maciejewski W., Smoluk A., Zadora K., Ekonometria, nadzieje, osiągnięcia, niedostatki, PWN, Warszawa 1987.
• Debreu G., Theory of Value, John Wiley and Sons, New York 1959.
• Debreu G., New concepts and techniques for equilibrium analysis, International Economic Review, t.3, 1962.
• Debreu G., Neighboring economic agents, La Decision, G.N.R.S., Paris 1969.
• Descartes R., Rozprawa o metodzie, tłum. z j. franc., PWN, Warszawa 1988.
• Ekonomia w przyszłości, praca zbiorowa pod red. K. Dopiera, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1982.
• Engelking R., Topologia ogólna, PWN, Warszawa 1975.
• Engels F., Dialektyka przyrody, tłum. z j. niem. KiW, Warszawa 1953.
• Filozofia a nauka, Zarys encyklopedyczny, praca zbiorowa pod red. Z. Cackowskiego, Ossolineum, Wrocław 1987.
• Filozofować w kontekście nauki, praca zbiorowa pod red. M. Hellera, A. Michalika, J. Życińskiego, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1987.
• Gale D., The law of supply and demand, "Mathematica Scandinavica" 1955, t. 3.
• Geblewicz E., Powstawanie nowych dyscyplin naukowych, w: Powstawanie nowych dyscyplin naukowych, Ossolineum, Wrocław 1973.
• Górski J., Sierpiński W., Historia powszechnej myśli ekonomicznej 1870-1950, PWN, Warszawa 1987.
• Greniewski H., Elementy logiki indukcji, PWN, Warszawa 1955.
• Greniewski H., Milla kanon zmian towarzyszących, "Studia Loyica" 1957, t. 5.
• Greniewski H., Cybernetyka niematematyczna, PWN, Warszawa 1969.
• Grzegorczyk A., Zastosowanie logicznej metody wyodrębnienia formalnej dziedziny rozważań w naukach, technice i gospodarce, "Studia Filozoficzne" 1963, nr 3-4.
• Grzegorczyk A., Zarys logiki matematycznej, PWN, Warszawa 1969.
• Habr J., Veprek J., Systemowa analiza i synteza, tłum. z j. czeskiego, PWE, Warszawa 1976.
• Hall A.D., Podstawy techniki systemów, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1968.
• Handbook of Mathematical Economics, vol. 3, eds K.J. Arrow, M.D. Intriligator, North-Holland, Amsterdam, New York, Oxford, Tokyo 1982.
• Harrod R.F., The Trade Cycle, O ford 1936.
• Hellwig Z., Rozważania nad istotą modelu ekonometrycznego, "Ekonomista" 1974, nr 2.
• Heuvel P. van den, The Stability of a Macroeconomic System with Quantity Constraints, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York 1983 .
• Hicks J.R., Kapitał i wzrost, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1978.
• Hildenbrand W., Core and Equilibria of a Large Economy, Princeton University Press, Princeton, New Jersey 1974.
• Hildenbrand W., Kirman A.P., Equilibrium analysis, North-Holland/ American Elsevier, Amsterdam, Oxford, New York 1988.
• Ingarden R., Quelques remarques sur la relation de causalité, Commentatorium Societatis Philosophicae Polonarum, "Studia Philosophica" 1948, vol. 3.
• Ingarden R., Książeczka o człowieku, Wyd. Literackie, Kraków 1975.
• Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. 3, PWN, Warszawa 1981.
• Jacob F., Gra możliwości, tłum. z j. franc., PIW, Warszawa 1987.
• Jaroń J., Aksjomatyka układów cybernetycznych, "Biuletyn Informacyjny PTC" 1966, nr 3.
• Jones L.E., Existence of equilibria with infinitely many commodities : Banach lattices reconsidered, "Journal of Mathematical Economics" 1974, vol. 1.
• Kalecki M., Teoria dynamiki gospodarczej, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1986.
• Klir G.J., Vallach M., Cybernetic Modelling, ILIFFE Books, London 1967, Princeton H.J., Van Nostrand 1967.
• Koestler A., Janus, London 1978.
• Kornai J., Anti-Equilibrium, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1977.
• Kubowicz P., Malawski A., Relacyjne modele wymiany w gospodarce, opracowanie dla tematu 10.9.6.1, Kraków 1986, maszynopis.
• Kubowicz P., Malawski A., Dynamika w relacyjnych systemach ekonomicznych, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej", Wrocław 1988, nr 404.
• Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1968.
• Kuratowski K., Topołogija, t. l, Mir, Moskwa 1966.
• Kuratowski K., Mostowski A., Teoria mnogości, PWN, Warszawa 1978.
• Laan G. van der, Equilibrium under rigid prices with compensation for the consumers, "International Economic Review" 1980, No 21.
• Lakatos I., The Methodology of Scientific Research Programmes, Cambridge UP, Cambridge 1978.
• Lange O., Całość i rozwój w świetle cybernetyki, PWN, Warszawa 1962.
• Lange O., Ekonomia polityczna, t.1, 2, PWN, Warszawa 1978.
• Laszlo E., Wzorce rozwoju naukowego, "Zagadnienia Naukoznawstwa" 1974, nr 4.
• Malawski A., Systemowa formuła integracji nauki, AE, Kraków 1979, praca doktorska, maszynopis.
• Malawski A., Matematyczny model systemu względnie odosobnionego, "Prakseologia" 1981, nr 3.
• Malawski A., Formalne modele integracji systemów, "Prakseologia" 1982, nr 3-4.
• Malawski A., Klasowa charakterystyka rozwoju k-systemu, "Prakseologia" 1984, nr 2.
• Malawski A., Założenia teorii systemów względnie odosobnionych, "Prace Naukowe akademii Ekonomicznej", Wrocław 1985, nr 311.
• Marks K., Wprowadzenie do krytyki ekonomii politycznej, w: Marks K., Engels F., Dzieła, t. 13, tłum. z j. niem., Warszawa 1968.
• Mc Kenzie, On the existence of general equilibrium for a competitive market, "Econometrica" 1959, t. 27.
• Mesarovic M.D., Matematyczna teoria systemów ogólnych, w: Ogólna teoria systemów, praca zbiorowa pod red. G.J. Klira, tłum. z j. ang., WNT, Warszawa 1976.
• Miller J.G., Living Systems, New York 1978.
• M'Pherson P.K., Nauka o systemach i filozofia systemów, "Zagadnienia Naukoznawstwa" 1974, nr 4.
• Nowak L., Model ekonomiczny, PWE, Warszawa 1972.
• Nowak L., Wstęp do idealizacyjnei teorii nauki, PWN, Warszawa 1977.
• Ogólna teoria systemów, praca zbiorowa pod red. G. Klira, tłum. z j. ang., WNT, Warszawa 1976.
• Pakszyn E., Sobczyńska D., Od ewolucji chemicznej ku biologicznej. Próba analizy systemowej, "Studia Filozoficzne" 1984, nr 5.
• Pelczar A., Wstęp do teorii równań różniczkowych, cz. II, PWN, Warszawa 1989.
• Pichler F., Mathematische Systemtheorie, W. de Gruyter, Berlin, New York 1975.
• Quirk J., Saposnik R., Introduction to General Equilibrium Theory and Welfere Economics, Mc Graw-Hill Book Comp., New York, St. Louis 1969.
• Rapoport A., Ujęcie ogólnej teorii systemów, "Studia Filozoficzne" 1963, nr 1.
• Ricardo D., Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania, tłum. z j. ang., PWN, Warszawa 1957.
• Rolbiecki W., Przyczynek teoretyczny do zagadnienia matematyzacji nauki, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1971, nr 1.
• Rosenberg A., Lakatosian consolations for economics, "Economics and Philosophy" 1986, No 2.
• Rosenberg A., Weintraub's aims. A Brief Rejoinder, "Economics and Philosophy" 1987, no 3.
• Sadowski W., Podstawy ogólnej teorii systemów, tłum. z j. ros., Warszawa 1978.
• Samuelson P.A., A Fundamental Multiplier Identity, "Econometrica" 1943, t. 2.
• Say J.B., Traktat o ekonomii politycznej, czyli prosty wykład sposobu, w jaki się tworzą, rozdzielają i spożywają bogactwa, tłum. z j. franc., PWN, Warszawa 1960.
• Scarf H.E., On the computation of equilibrium prices, in: ed. W.J. Fellner, Ten Economic Studies in the Tradition of Irving Fisher, John Wiley, New York 1967.
• Semkow J., Wprowadzenie do ekonomii, PWN, Warszawa 1984.
• Semkow J., Żurawicki S., Elementy metodologii nauk ekonomicznych, PWN, Warszawa 1977.
• Smale S., Global analysis and economics IIA, "Journal of Mathematical Economics" 1974, vol. 1.
• Stankiewicz W., Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 1987.
• Sybirskij K.S., Szube A.S., Połudinamiczeskije sistiemy (topołogiczeskaja tieorija), Sztiinca, Kiszyniow 1987.
• Tatar J., Uwagi o k-systemie, "Prakseologia" 1985, nr 1-2.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, PWN, Warszawa 1970.
• Taylor E., Historia rozwoju ekonomiki, t.1, 2, PWN, Poznań 1957.
• Wald A., Ueber einige Gleichungssystems der mathematischen Oekonomie, "Zeitschrift für Nationalökonomie" 1936, t.7.
• Weintraub E.R., General Equilibrium Analysis: Studies in Appraisal, Cambridge UP. Cambridge, London, New York 1985.
• Weintraub E.R., Appraising general equilibrium analysis, "Economics and Philosophy 1985, No 1.
• Weintraub E.R., Rosenberg's "Lakatosian consolations for economists": Comment, "Economics and Philosophy" 1987, No 3.
• Węgrzecki A., Idea systemu względnie izolowanego w antropologii filozoficznej, "Studia Filozoficzne" 1976, nr 1.
• Wojtyna A., Nowe trendy w zachodniej teorii ekonomii, AE, Kraków 1988.
• Wójcicki R., Metodologia formalna nauk empirycznych, PWN, Warszawa 1974.
• Wstęp do metodologii ekonomii, tłum. z j. czeskiego, Ossolineum, Wrocław 1979.
• Zdanowicz P., O niektórych związkach cybernetyki i ogólnej teorii systemów z naukami społecznymi i filozofią, "Studia Filozoficzne" 1977, nr 5.
• Żurawicki S., W poszukiwaniu teorii ekonomicznej jutra, PWN, Warszawa 1987.