Polityka państwa wobec wyznań nierzymskokatolickich w Polsce 1945-1970 (wybrane problemy)

• Autorzy: Kazimierz Urban

Warianty tytułu

Government Policy as Regards Non-Roman-Catholic Religions in Poland in the Years 1945-1970

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na podstawie przesileń społeczno-politycznych oraz sytuacji kryzysowych i związanych z tym przewartościowań w polityce wyznaniowej autor przyjmuje następujące cezury: lata 1944/45-1947/48, 1947/48-1956/57 oraz okres po 1956 r. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów związanych z polityką państwa wobec wyznań nierzymskokatolickich w latach 1945-1970.

EN

The paper deals with the selected problems of the government policy regarding the non-Roman Catholic communities in Poland in the years 1945-1970. Against the background of the practical solutions the reconstruction of the objectives (and values) of that policy, the constant and the variable ones, has been done. Three models of it have been separated: 1) the corracted model of the policy preceding the outbreak of World War II, coverning the years 1944/45-1947/48, 2) the administrative and liquidating model of the period of Stalinism (1947/48-1956), and 3) the highly controlling model - satutory supremacy - realized after 1956. The constant objectives and values ot that policy were; total control of the activities of those religions, making them a counterbalance for the Roman Catholic Church, and shaping the "loyal attitudes" of their management, clergy and the congregation towards the changes in the political, economic and social spheres that were occurring at that time. The propaganda slogans of "the liberty of conscience and religion" were in the background. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka wyznaniowa; Polityka wewnętrzna

EN

Religious policy; Domestic policy

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 1993
• Numer: nr 399
• Strony: 85--102

Twórcy

autor

Kazimierz Urban

Bibliografia

• Czajko E., Kościół Zielonoświątkowy, "Chrześcijanin" 1990, nr 1.
• Jabłoński K.H., Legalizacja związków wyznaniowych w PRL, "Studia Prawnicze" 1981.
• Jabłoński K.H., Nadzór państwa nad działalnością nierzymskokatolickich związków wyznaniowych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1980.
• Majchrowski J., Nawrot S., Niektóre elementy stosunków państwowo-kościelnych w Polsce lat 1945-1950, Kraków 1984.
• Materiały w Archiwum Akt Nowych, zespół akt Ministerstwa Administracji Publicznej.
• Materiały w Archiwum byłego Urzędu do Spraw Wyznań.
• Organizacja społeczeństwa socjalistycznego w Polsce praca zbiorowa pod red A. Łopatki, Warszawa-Poznań 1970.
• Osuchowski J., Prawo wyznaniowe Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939, Warszawa 1967.
• Polityka wyznaniowa. Tło, warunki, realizacja, praca zbiorowa pod red. W. Mysika, M.T. Staszewskiego Warszawa 1975.
• Sakson A., Działalność Kościołów i wyznań protestanckich na Mazurach, "Euhemer" 1987, z. 1, s. 95-116.
• Sziling J., Kościoły chrześcijańskie w polityce niemieckich władz okupacyjnych w Generalnym Gubernatorstwie (1939- 1945), Toruń 1988.
• Urban K., Chrześcijańska Rada Ekumeniczna w Polsce 1945-50 (z historii i aktywności społecznej), "Zeszyty Naukowe" AE w Krakowie, Kraków 1988, nr 250.
• Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce 1945-1951. Węzłowe problemy adaptacji i stabilizacji (maszynopis, temat: RPBP III-47).
• Urban K., Przyczynek do losów metropolity Dionizego Waledyńskiego po II wojnie światowej. "Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego" 1990, nr 4, s. 31-44.
• Urban K., Wyznaniowa prasa nierzymskokatolicka w Polsce Ludowej, "Zeszyty Prasoznawcze" 1980, z. 1.
• Wysoczański W. ks., Kościół Polskokatolicki w PRL, "Rocznik Teologiczny" 1981, z. 1.
• Wysoczański, W. ks., Polityka okupanta hitlerowskiego wobec Polskiego Kościoła Katolickiego oraz innych Kościołów i związków wyznaniowych chrześcijańskich w latach 1939-1945, "Posłannictwo" 1981, nr 3-4.