Wstępna analiza danych w procesie modelowania przy użyciu sieci neuronowych

• Autorzy: Paweł Lula

Warianty tytułu

Data Pre-processing in the Process of Modelling Based on Neuron Networks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zdolności adaptacyjne charakterystyczne dla sieci neuronowych sprawiają, iż te ostatnie są dogodnym narzędziem modelowania. W praktyce najczęściej stosuje się w takim celu sieci jednokierunkowe z jedną lub dwiema warstwami ukrytymi. W trakcie uczenia sieci dobiera się odpowiednie wartości wag. Po zakończeniu uczenia stworzona sieć opisuje zależność pomiędzy zmienną objaśnianą (lub zmiennymi objaśnianymi) a zmiennymi objaśniającymi. Na proces tworzenia modelu składa się kilka etapów, są to: wstępna analiza danych, określenie struktury sieci, uczenie sieci i jej weryfikacja, zastosowanie sieci. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka pierwszego etapu, mającego na celu dokonanie wstępnej analizy danych. W literaturze zachodniej etap ten jest określany jako preprocessing. Na etap ten składa się sprawdzanie poprawności danych pierwotnych, określenie postaci wejściowej danych, wstępna ocena prawidłowości występujących w posiadanych zestawach danych, przekształcenie danych, standaryzacja, normalizacja, skalowanie), filtracja danych, redukcja wymiaru danych wejściowych, określenie zmiennych (zmiennej) wyjściowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The adaptive capabilities of neuron networks make those a useful modelling tool. In practice one-directional neuron networks of one two covert layers are used for such purposes. In the process of teaching networks uses are made of weights of appriopriate value so that when the teaching process has been completed a given network becomes able to describe the interdependence between the variable or variables which explain and which are to be explained. The process of model set-up is a multi-stage one and consists of pre-processing, determination of network structure, network teaching and verification and network application. The paper constitutes an attempt at a characterization of the first of these stages aiming at an initial analysis of data. In West European literature the process is widely known as pre-processing. The following are its components: verification of input data, specification of initial data set-up, preliminary evaluation of data set-ups, data reorganization involving standarization, normalization and scaling, data filtering, reduction of input data size, determination of output variables (variable). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sieci neuronowe; Analiza danych statystycznych

EN

Neural networks; Statistical data analysis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 1997
• Numer: nr 493
• Strony: 35--48

Twórcy

autor

Paweł Lula

Bibliografia

• Azoff M.E. [1994], Neural Network Time Series Forecasting of Financial Markets, John Wiley&Sons, New York.
• Bandy H.B. [19951, The Adaptive Moving Average, NeuroVeSt Journal, July/August.
• Hellwig Z. [1981], Wielowymiarowa analiza porównawcza i jej zastosowanie w badaniach wielocechowych obiektów gospodarczych [w:] Metody i modele ekonomiczno-matematyczne w doskonaleniu zarządzania gospodarką socjalistyczną, PWE, Warszawa.
• Jurik M. [1993], A Primer on Market Forecasting with Neural Network, NeuroVeSt Journal September/October/November/December.
• Malina A. [1994], O metodach prognozowania cen na giełdzie, Materiały z XV Ogólnopolskiego Seminarium Naukowego zorganizowanego przez Zakład Teorii Prognoz Katedry Statystyki AE w Krakowie, Zakopane, 28-30 IV 1993, Kraków.
• Nowak E. [1990a], Problem informacji w modelowaniu ekonometrycznym, PWN, Warszawa.
• Nowak E. [1990b|, Zarys metod ekonometrii. Zbiór zadań, PWN, Warszawa.
• Osowski S. [1994], Sieci neuronowe, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej Warszawa.
• Pawełek B., Zeliaś A. [1995], Proste metody oceny ważności zmiennych diagnostycznych w badaniach taksonomicznych, Folia Oeconomica Cracoviensia, vol. XXXVII-XXXVIII.
• Peitgen H.O., Jurgens H., Saupe D. [1995], Granice chaosu. Fraktale, PWN, Warszawa.
• Tadeusiewicz R. [1993], Sieci neuronowe, Akademicka Oficyna Wydawnicza RM, Warszawa.
• Thomason M.R. [1995], A Basin Neural Network - Based Trading System Project