Własność prywatna według średniowiecznych scholastyków

• Autorzy: Sebastian Musioł

Warianty tytułu

Private Property According to the Medievial Scholastics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tematem opracowania były filozoficzne rozważania wokół jednej z kategorii ekonomicznych, jaką jest własność prywatna. Zręby teorii własności uformowały się już w starożytności, ale silnie rozwinęły w średniowieczu. Z osiągnięć myślicieli tamtych epok wciąż korzysta spora grupa współczesnych ekonomistów, prawników i socjologów. Średniowieczna teoria własności uwzględniała dwie tendencje: umacnianie pozycji społecznej posiadaczy ziemskich (rozwój zależności feudalnych) oraz nowy typ samoświadomości warstw najuboższych, co zaowocowało powstaniem zakonów żebraczych, które miały być wyrazem realizacji idei doskonałości na drodze całkowitego wyrzeczenia się własności. Autor przedstawił i omówił scholastyczne poglądy na własność obecne w średniowieczu: własność potępioną, całkowite wyrzeczenia się własności (św. Franciszek z Asyżu), własność wspólna, własność prywatna zrehabilitowana, koncepcję własności Jana Burydana, teorię własności według św. Tomasza z Akwinu oraz wkład do teorii własności uczonych z Uniwersytetu Krakowskiego.

EN

The contemporary Catholic theory of property in the economics has come into being in the Ancient Times and Middle Ages. Scholastic conception of property following in the footsteps of Christ, Apostoles and Fathers like St. Augustin has recommended voluntary poverty as an evangelical counsel. A special kind of poverty was realised by the XIIIth Century Mendicants. The Medievial Church doctrine rejected the contrary theories of Kathares, Waldenses, adherents of Hus etc., and always asserted the justice and, as a rule, the necessity of private property. Scholastics taught that private ownership was just (St. Thomas Aquinas, Nicolas Oresme), but some of them (Jean Buridan, Benedict Hesse) considered immorality as a reason of the loss property rights. Thomists argued that private property was a "conventional" human arrangement with no moral implications, and furthermore, it had the nice side-effect of stimulating the economic activity and thus general welfare. However, they stressed the fact that a many has only the "stewardship" of God's property and should make property avaible for the communal use. As a supplement to the article the author gives a short view of the XVth century Polish scholars merit in the Catolic theory of property. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System własności; Własność prywatna; Ekonomiczna teoria własności; Doktryny ekonomiczne; Historia myśli ekonomicznej; Analiza piśmiennictwa ekonomicznego

EN

System of ownership; Private property; Economic property theory; Economic doctrine; History of economic thought; Economic literature analysis

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2001
• Numer: nr 18 Rozważania wokół wybranych kategorii ekonomicznych na tle przemian gospodarczych Europy i Polski na przestrzeni wieków
• Strony: 9--36

Twórcy

autor

Sebastian Musioł