Policja administracyjna : zagadnienia doktrynalno-instytucjonalne

• Autorzy: Jarosław Dobkowski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą ogólnego odniesienia się do wybranych kwestii związanych z systemowym rozwiązaniem problemów policyjnych. Z uwagi na zróżnicowane uwarunkowania historyczne, społeczne, polityczne i prawne, przedstawione w artykule wzorcowe warianty prawno-ustrojowej pozycji policji administracyjnych w praktyce rzadko występują w czystej formie, lecz muszą stanowić podstawę do opisu statusu publicznoprawnego wybranych służb, inspekcji i straży oraz formułowania wniosków i rekomendacji w tym względzie.

Słowa kluczowe

PL

Administracja publiczna; Bezpieczeństwo publiczne; Prawo administracyjne; Policja

EN

Public administration; Public security; Administrative law; Police

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2004
• Numer: nr 7-8
• Strony: 9--25

Twórcy

autor

Jarosław Dobkowski

Bibliografia

• B. Adamiak, J. Borkowski: Instytucje prawne sądowej ochrony samodzielności gminy, "Samorząd Terytorialny" 1991, nr 1-2, s. 38 i nast.
• Art. 146 ust 4 pkt 7 Konstytucji RP.
• W. Bednarek: Organizacja i funkcjonowanie policji państw kapitalistycznych w systemie obrony kraju, ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, Warszawa 1989, s. 16 i nast.
• W. Bednarek, J. Dobkowski, Z. Kopacz: Policja administracyjna w systemie administracji publicznej, (w:) Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, praca zbior. pod red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosza,W. Dawidowicz: Polskie prawo administracyjne, Warszawa 1978, s. 263.
• Bezpieczeństwo lokalne. Społeczny kontekst prewencji kryminalnej, praca zbiór, pod red. J. Czapskiej i J. Widackiego, Warszawa 2000.
• Bezpieczny obywatel - bezpieczne państwo, praca zbiór, pod red. J. Widackiego i J. Czapskiej, Lublin 1998.
• T. Bigo: Prawo administracyjne. Część ogólna (stenogram wykładów uniwersyteckich), Lwów 1932, s. 169 i nast.
• T. Bigo: Stanowisko związków publiczno-prawnych w polskim systemie administracyjnym, Lwów 1928, s. 99.
• A. Błaś: Wprowadzenie, (w:) Studia nad samorządem terytorialnym, praca zbior. Pod red. A. Błasia, Kolonia Limited 2002, s. I nast.
• J. Boć: Obywatel wobec ingerencji współczesnej administracji, Wrocław 1985, s. 120.
• J. Boć: Sfery integracji administracji, (w:) Prawo administracyjne, praca zbior. pod red. J. Bocia, Kolonia Limited 2000, s. 343 i nast.
• J. Boć, M. Miemiec: Organizacja prawna administracji; Zagadnienia gminy, (w:) Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje w świetle źródeł prawa, doktryny i judykatury, praca zbior. pod red. W. Bednarka, Olsztyn 2002, s. 190.
• Ch. B. Bracher: Gefahrenabwehr durch Private. Eine verfassungsrechtliche Untersuchung zu den Grenzen der Übertragung von Aufgaben der Gefahrenabwehr auf Private und der staatlichen Zulassung privater Gafahrenabwehr, Berlin 1987.
• J. Czapska: Bezpieczeństwo w okresie gruntownych zmian prawa. Stare i nowe formy instytucjonalizacji, (w:) Dynamika wartości w prawie, praca zbior. Pod red. K. Pałeckiego, Kraków 1997, s. 85.
• J. Czapska, J. Wójcikiewicz: Policja w społeczeństwie obywatelskim, Kraków 1999; J. Czapska, W. Krupiarz: Zapobieganie przestępczości w społecznościach lokalnych, Warszawa 1999.
• J. Czapska, H. Kury: Mit represyjności albo o znaczeniu prewencji kryminalnej, Kraków 2002.
• W. Dawidowicz: Wstęp do nauk prawno-administracyjnych, Warszawa 1974, s. 28.
• D. Dąbek i M. Smagi, Kraków 2001, s. 25.
• J. Drews, G. Wacke, K. Kogel, W. Martens: Gefahrenabwehr, Göttinngen 1985, s. 10.
• J. Dobkowski: Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego, (w:) Wybrane zagadnienia administracyjnego prawa materialnego, praca zbior. pod red. W. Bednarka, Olsztyn 2000, s. 137.
• J. Dobkowski: Europeizacja normatywnych podstaw działania policji administracyjnych, (w:) Administracja publiczna i prawo administracyjne wobec integracji europejskiej, praca zbior. Pod red. J. Sługockiego, Szczecin 2003, s. 409 i nast.
• J. Dobkowski: Podstawowe teoretyczne konstrukcje nauki prawa administracyjnego, (w:) Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje w świetle źródeł prawa, doktryny i judykatury, praca zbior. pod red. W. Bednarka, Olsztyn 2002, s. 32.
• J. Dobkowski: Służby, inspekcje i straże w świetle regulacji Kodeksu postępowania administracyjnego, (w:) Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego. Studia dedykowane prof. Wincentemu Bednarkowi, praca zbior. pod red. S. Pikulskiego, W. Pływaczewskiego i J. Dobkowskiego, Olsztyn 2002, s. 98.
• J. Dobkowski: Terenowy układ zespolony, (w:) Bezpieczeństwo obywateli w świetle reformy administracji rządowej i samorządowej - co dalej?, praca zbior. Pod red. M. Lisieckiego, Warszawa 2001, s. 60 i nast.
• J. Dobkowski: Wybrane zagadnienia administracyjnego prawa policyjnego, (w:) Prawo administracyjne. Podstawowe instytucje w świetle źródeł prawa, doktryny i judykatury, praca zbior. pod red. W. Bednarka, Olsztyn 2002, s. 254 i nast.
• B. Dolnicki: Nadzór nad samorządem terytorialnym, Katowice 1993, s. 62 i nast.
• B. Dolnicki: Policyjne funkcje państwa w Polsce, "Acta Universitatis Wratislaviensis" - Prawo CCLXXII, Wrocław 2000, s. 395 i nast.
• DzU z 2002 r. nr 7, poz. 58 z późn. zm.
• D. Ganter: Funkcje "policji administracyjnej" we współczesnej administracji państwowej, "Organizacja - Metody - Technika" 1988, nr 10, s. 6 i nast.
• D. Gatner: Policja administracyjna (studium z teorii myśli administracyjnej), "Organizacja - Metody - Technika 1988, nr 8-9, s. 24 i nast.
• C. Gołota: "Nadzór" a pojęcia pokrewne, "Przegląd Policyjny" 1992, nr 4, s. 47 i nast.
• V. Götz: Allgemeines Polizei - und Ordnungsrecht, Göttingen 1985, s. 21.
• J. Filipek: Prawo administracyjne. Instytucje ogólne. Część II, Kraków 2001, s. 131 i nast.
• A. Filipowicz: Pojęcie i funkcje nadzoru w administracji, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1984, s. 15 i nast.
• S. Fundowicz: Policja i prawo policyjne (w:) Nauka administracji wobec wyzwań współczesnego państwa prawa, praca zbior. pod red. J. Łukasiewicza, Rzeszów - Cisna 2002, s. 184.
• T. Hanausek: Wybrane zagadnienia prawa policyjnego, (w:) Prawo policyjne, Tom I - komentarz, praca zbior. Pod red. S. Sagana, Katowice 1992, s. 18.
• Hasło "policja" (w:) Z. Cybichowski: Encyklopedia prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), Zeszyt X, Warszawa 1928.
• B. Hołyst: Wpływ prywatyzacji niektórych zadań Policji na politykę, kryminalną, (w:) Aktualne problemy prawa karnego i kryminologii, praca zbiór, pod red. E. Pływaczewskiego, Białystok 1998, s. 211 i nast.
• H. Izdebski, M. Kulesza: Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2000, s. 82.
• M. Janik: Policja administracyjna jako funkcja państwa - prolegomena, (w:) M. Janik: Policyjna funkcja administracji, (w:) Stany nadzwyczajne i zarządzanie kryzysowe. Zagadnienia społeczno-ekonomiczne, prawne i informatyczne, praca zbior. pod red. G. Szpor, Katowice 2002.
• B. Jastrzębski: Źródła zagrożeń w realizacji funkcji państwa w zakresie bezpieczeństwa obywateli i porządku prawnego", (w:) Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo- gospodarczej, praca zbior. pod red. W. Bednarka i S. Pikulskiego, Olszyn 2000, s. 49.
• W. Jellinek: Verwaltungsrecht, Berlin 1928, s. 140.
• M. Jełowicki: Organy administracji specjalnej, Warszawa 1990, s. 9 inast.
• M. Jełowicki: Reglamentacyjne funkcje administracji państwowej, "Organizacja - Metody - Technika" 1986, nr 10, s. 13 i nast.
• S. Jędrzejewski: Kontrola administracji państwowej, Toruń 1971, s. 12.
• S. Kasznica: Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1946, s. 136 i nast.
• W. Kawka: Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939.
• O. W. Kägi: Zur Entstehung, Wandlung und Problematik des Gewaltenteilungsprinzipes. Ein Beitarg zur verfassungsgeschichte und Verfassungslehre, Zürich 1937, s. 117 i nast.
• F. L. Knemeyer: Privatisierung der Gefahrenwehr? Privatpolizei?, (w:) Innere Sicheheit in der Gemeinde. Komunale Kriminalprävention, Stuttgart 1999.
• T. Kocowski: Policja w ujęciu historycznym, (w:) Administracyjne prawo gospodarcze, praca zbior. pod red. L. Kieresa, Kolonia Limited 2001, s. 394 i nast.
• T. Kocowski: Stanowienie i stosowanie norm prawa administracyjnego w obszarze reglamentacji działalności gospodarczej, "Acta Universitatis Wratislaviensis" 1996, nr 1900, s. 115.
• Komenda Główna Policji, Warszawa 2001, opubl. Także w: "Policja" 2002, nr 1, s. 34-37.
• J. Krachelska, A. Rzepliński, (w:) Policja a prawa człowieka. Wybór dokumentów Rady Europy i ONZ, Legionowo 1992, s. 50-54.
• K. Krauze: Instytucja nadzoru w nauce prawa, "Acta Universitatis Wratislaviensis" - Przegląd Prawa i Administracji XXXVII, Wrocław 1997, s. 79 i nast.
• M. Kulesza: W sprawie funkcji policyjnych samorządu terytorialnego, (w:) Gmina. Zagadnienia administracyjnoprawne, praca zbior. pod red. J. Szreniawskiego, Rzeszów 1992, s. 71.
• M. Kulesza: Zespolenie w administracji publicznej oraz zwierzchnictwo cywilne nad służbami, inspekcjami i strażami, (w:) Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo- gospodarczej, praca zbior. pod red. W. Bednarka i S. Pikulskiego, Olszyn 2000, s. 92.
• S. J. Langrod: Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków 1948, s. 251.
• Z. Leoński: Funkcje (zadania i kompetencje) realizowane przez podmioty prawa prywatnego (tezy referatu), (w:) Administracja i prawo administracyjne u progu trzeciego tysiąclecia, praca zbiór, pod red. M. Stahl, J. P. Tarno i M. Górskiego, Łódź 2000, s. 268 i nast.
• Z. Leoński: Istota i rodzaje policji administracyjnej (wybrane zagadnienia), (w:) Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji Jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, praca zbior. pod red. Z. Niewiadomskiego, J. Buczkowskiego, J. Łukasiewicza, J. Posłusznego i J. Stelmasiaka, Przemyśl 2000, s. 345.
• Z. Leoński: Policja administracyjna - istota, rodzaje, zadania, (w:) Węzłowe problemy materialnego prawa administracyjnego, cz. II, praca zbior. pod red. Z. Leońskiego, Poznań 2000, s. 40.
• Z. Leoński: Przekształcenia materialnego prawa administracyjnego, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin - Polonia" vol. XL, sectio G, 1993, s. 83.
• J. Litwin: Prawo administracyjne, Warszawa 1953.
• F. Longchamps: O używaniu pojęć w naukach prawnych, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego" - Prawo VII, Wrocław 1960, s. 11 i nast.
• L. Mahlberg: Gefahrenabwehr durh gewerbliche Sicherheitsunternehmen, Berlin 1988.
• A. Matan: Policja administracyjna jako funkcja administracji publicznej, (w:) Nauka administracji wobec wyzwań współczesnego państwa prawa, praca zbior. pod red. J. Łukasiewicza, Rzeszów - Cisna 2002, s. 354.
• Materialne prawo administracyjne, Warszawa 2000, s. 172 i nast.
• O. Mayer: Deutsches Verwaltungsrecht, München und Leipzig 1924, s. 209.
• A. Misiuk: Systemy policyjne na świecie. Dotychczasowe doświadczenia oraz kierunki rozwoju, "Przegląd Policyjny" 1995, nr 2, s. 8 i nast.
• "O prawie policyjnym inaczej", "przegląd Policyjny" 2002, nr 3-4, s. 139 i nast.
• J. Obergfell-Fuchs: Möglichkeiten der Privatisierung von Aufgabenfeldern der Polizei - mit Auswirkungen auf das Sicherheitsgefühl der Bevölkerung. Eine empirischkriminologische Analyse, Wisbaden 2000.
• E. Olejniczak-Szałowska: Prawo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, (w:) Materialne prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady, praca zbiór, pod red. M. Stahl, Warszawa 2002, s. 335 i nast.
• A. Peretiatkowicz: Podstawowe pojęcia prawa administracyjnego, Poznań 1947, s. 50 i nast.
• S. Pieprzny: Policja. Organizacja i funkcjonowanie, Kraków 2003, s. 86 i nast.
• S. Pieprzny: Prywatyzacja zadań policji, (w:) Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego. Studia dedykowane prof. Wincentemu Bednarkowi, praca zbior. pod red. S. Pikulskiego, W. Pływaczewskiego i J. Dobkowskiego, Olsztyn 2002,, s. 267 i nast.
• S. Pieprzny: Szczególne prawne formy działania organów bezpieczeństwa i porządku publicznego, (w:) Jednostka w demokratycznym państwie prawa, praca zbiór, pod red. J. Filipka, Bielsko-Biała 2003, s. 484 i nast.
• S. Pikulski: Podstawowe zagadnienia bezpieczeństwa publicznego, (w:) Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo- gospodarczej, praca zbior. pod red. W. Bednarka i S. Pikulskiego, Olszyn 2000, s. 99 i nast.
• T. Rabski: Sądowa ochrona samodzielności gminy, "Samorząd Terytorialny" 1991, nr 1-2, s. 46 i nast.
• Rezolucja 34/169 Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych z 1979 r. - Kodeks postępowania funkcjonariuszy porządku prawnego.
• Rozdział 8 ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (tekst jednolity: DzU z 2001 r. nr 6, poz. 56 z późn. zm.).
• Z. Rybicki: Kierownictwo, nadzór, koordynacja i kontrola, (w:) Z. Rybicki, S. Piątek: Zarys prawa administracyjnego i nauki administracji, Warszawa 1988, s. 258.
• S. Sagan: Zasady etyki zawodowej policji w ujęciu "Deklaracji o Policji" Rady Europy, (w:) Nauka administracji wobec wyzwań współczesnego państwa prawa, praca zbior. pod red. J. Łukasiewicza, Rzeszów - Cisna 2002, s. 461 i nast.
• J. Staryszak: Prawo nadzoru nad administracją samorządową w Polsce, Warszawa 1931, s. 93 i nast.
• A. Sylwestrzak: Kontrola administracji, Koszalin 1998.
• A. Sylwestrzak: Kontrola administracji publicznej w III RP, Gdańsk 2001.
• A. Sylwestrzak: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku, (w:) Nauki prawne wobec przemian, praca zbior. Pod red. R. Sztychmilera, Olsztyn 2000, s. 16 i nast.
• A. Sylwestrzak: Najwyższa Izba Kontroli w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, (w:) Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego. Studia dedykowane prof. Wincentemu Bednarkowi, praca zbior. pod red. S. Pikulskiego, W. Pływaczewskiego i J. Dobkowskiego, Olsztyn 2002, s. 339 i nast.
• A. Sylwestrzak: Władza czwarta - kontrolująca, "Państwo i Prawo" 1992, nr 7, s. 87 i nast.
• M. Szewczyk: Nadzór jako instytucja materialnego prawa administracyjnego, "Państwo i Prawo" 1997, nr 1, s. 17 i nast.
• M. Szewczyk: Nadzór w materialnym prawie administracyjnym. Administracja wobec wolności, własności i innych praw podmiotowych jednostki, Poznań 1996, s. 66.
• M. Szubiakowski: Podejmowanie działalności gospodarczej, "Gospodarka, Administracja Państwowa" 1989, nr 4, s. 10.
• Ed. Ura: Administracja bezpieczeństwa i porządku, (w:) Prawo administracyjne. Cześć druga, praca zbiór, pod red. Ed. Ury, Rzeszów 1997, s. 96.
• Ed. Ura: Prawne zagadnienia bezpieczeństwa państwa, Rzeszów 1988, s. 22 i nast.
• M. Waligórski: Administracyjna regulacja działalności gospodarczej. Problemy prawnej reglamentacji, Poznań 1998, s. 75.
• A. Wiktorowska: Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2002.
• A. Wiśniewski: "Europejski kodeks etyki policyjnej". Podstawy, cele, założenia, wyzwania, (w:) " Policja" 2002, nr 1, s. 30 i nast.
• A. Wiśniewski: Europejski Kodeks Etyki Policyjnej jako podstawa standaryzacji policyjnych systemów działania (w:) Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego. Studia dedykowane prof. Wincentemu Bednarkowi, praca zbior. pod red. S. Pikulskiego, W. Pływaczewskiego i J. Dobkowskiego, Olsztyn 2002, s. 378 i nast.
• A. Wiśniewski: Kontrola służb bezpieczeństwa wewnętrznego a prawa człowieka, (w:) Prawa człowieka a policja. Ku standardom europejskim w procesie nauczania, Szczytno 2000, s. 60 i nast.
• J. Wójcikiewicz: Policja a społeczności lokalne, "Samorząd Terytorialny" 1994, nr 3.
• J. Zaborowski: Prawne środki zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego, Warszawa 1977, s. 78 i nast.
• Zarys prawa administracyjnego. Działalność administracyjna, Warszawa 2001, s. 121 i nast.
• M. Zimmermann: Nauka administracji i polskie prawo administracyjne, Poznań 1949, s. 48 i nast.