Dlaczego polskie banki ograniczają kredytowanie przedsiębiorstw?

• Autorzy: Mariko Akiba , Maria Lissowska

Warianty tytułu

Why do polish banks limit lending to enterprizes?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przystępuje do zweryfikowania hipotezy według której polskie banki ograniczają kredytowanie sektora przedsiębiorstw, a w szczególności małych firm. Teoria utrzymuje, że banki borykają się z asymetrią informacyjną. Oprócz obiektywnego ryzyka wynikającego z potencjalnych zmian w sytuacji kredytobiorców, udzielający kredyt są poddani ryzyku zachowań nieuczciwych klientów. Z tych czynników wynikać może ograniczenie kredytowania niektórych czy nawet wszystkich kredytobiorców, lub też wprowadzanie bardziej rygorystycznych kryteriów prawnych czy też podnoszenie stóp procentowych. Ekspertyza przeprowadzona wśród polskich banków wskazuje na to, iż nie przewidują one wprowadzania strategii ograniczania kredytowania, lecz chcą bronić się przed ryzykiem poprzez takie środki jak udoskonalenie technologii w procesie wyceny wartości kredytu oraz poprzez żądanie zabezpieczeń na adekwatnym poziomie. Wymagania te w szczególności uderzają w małe firmy, które mają trudności z uporaniem się z niezrozumiałymi procedurami i wymaganiami informacyjnymi oraz nie są w stanie zagwarantować wymaganych zabezpieczeń. Ponadto, małe jednostki są postrzegane jako mniej lojalne niż większe przedsiębiorstwa oraz zyski z operacji bankowych w ich przypadku są niższe. To tłumaczyć może dlaczego banki nie obniżają stóp procentowych dla tych jednostek, co jest dodatkowym czynnikiem który zniechęca potencjalnych kredytobiorców. Ten trend może dodatkowo powiększyć ryzyko związane z małymi przedsiębiorstwami poprzez większe zniechęcanie tych wykazujących niskie lecz stabilne przychody niż tych, realizujących zdecydowanie ryzykowne operacje.

EN

The article sets out to check a hypothesis under which Polish banks limit lending to the corporate sector, especially small businesses. The theory holds that banks deal with asymmetric information. In addition to the objective risk resulting from potential changes in the situation of borrowers, lenders are subject to a risk involving disloyal client behavior. This may result in reduced lending to some or even all borrowers, either directly by introducing more rigorous eligibility criteria or by increasing interest rates. A survey conducted among Polish banks indicates that they do not declare a strategy of limiting lending, but want to fend off the risk with measures such as technical improvements in the procedures for examining credit worthiness and by demanding guarantees with an adequate level of security. These requirements particularly hit small businesses, whose reporting policies are not adapted to supplying the information in question and which do not have the required level of security. Additionally, these entities are generally seen as less loyal than larger companies, and the profitability of banking operations in their case is lower. This explains why banks do not reduce their interest rate margins for these entities, which is an additional factor that discourages those applying for loans. This trend may add to the risk associated with small borrowers, by discouraging those businesses which have relatively low albeit stable incomes rather than those which pursue decidedly risky operations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sektor bankowy; Kredyt bankowy; Małe i średnie przedsiębiorstwa; Ryzyko bankowe

EN

Banking sector; Bank credit; Small business; Banking risk

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 5-6
• Strony: 25--36

Twórcy

autor

Mariko Akiba

autor

Maria Lissowska

Bibliografia

• Baruk J., [2002], Dylematy rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (Dilemmas of SME growth), Gospodarka Narodowa 3, 51-72.
• Boguszewski R, Puchalska K., Kocięcki A., Jankiewicz Z., [2000], Wyniki finansowe przedsiębiorstw w 1999 r. ze szczególnym uwzględnieniem polityki pieniężno-kredytowej w świetle badań ankietowych i danych GUS, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Boguszewski P., [2001], Finanse, [w:] Raport z badań empirycznych. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na zmiany strukturalne w przedsiębiorstwie, Gospodarka Narodowa 5-6, 36-42.
• Boguszewski P., [2002], Przemiany w sektorze dużych i średnich firm w Polsce w latach 1993-2001 a oddziaływanie polityki monetarnej, Bank i Kredyt 11-12, 87-101.
• Bhattacharya S., Thakor A.V., [1993], Contemporary Banking Theory, Journal of Financial Intermediation 3.
• Fazzari S.M., Hubbard R.G., Petersen B.V.C, [1996], Financing Constraints and Corporate Investment: Response to Kaplan and Zingales, NBER Working Paper Series, Working Paper 5462.
• Gertler M., Gilchrist S., [1994], Monetary Policy, Business Cycles, and the Behavior of Small Manufacturing Firms, The Quarterly Journal of Economics CIX, 2, 309-340.
• Grabczan W, [1994], Niektóre przyczyny powstawania trudnych kredytów, Bank i Kredyt 4-5, 65-72.
• Hubbard R.G., [2002], Money, the Financial System and the Economy, Addison Wesley, Boston.
• Kornai J., [1993], Transitional Recession. A General Phenomenon Examined through the Example of Hungary's Development, Economic Appliquee XLVI, 2, 181-228.
• Kotowicz-Jawor J., Dlaczego nie inwestują?, Gazeta Bankowa z 14.02.2005 r., 35-38.
• Lachowski S., [1995], Restrukturyzacja portfela kredytów trudnych banku komercyjnego w okresie transformacji, Studium przypadku, Powszechny Bank Gospodarczy SA w Łodzi, Bank i Kredyt 5, 12-38.
• Lissowska M., [2004], Wymiary instytucjonalne transformacji w Polsce, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Mayer C., [1994], The Assessment: Money and Banking: Theory and Evidence, Oxford Review of Economic Policy 10, 4, 1-13.
• Mesjasz C., [1999], Koszty transakcji i asymetria informacji jako przyczyny powstawania instytucji pośrednictwa finansowego, Bank i Kredyt 3, 38-42.
• Mishkin F.S., [1990], Asymmetric Information and Financial Crises: A Historical Perspective, NBER Working Papers Series, Working Paper 3400.
• Paliński A., [1999], Ocena procesu restrukturyzacji trudnych kredytów bankowych w latach 1992-1998 dla wybranych największych polskich banków, Bank i Kredyt 12, 51-69.
• Pawłowicz L. (ed.), [1995], Restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstw i banków, II raport z badań, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Sharpe S.A., [1990], Asymmetńc Information, Bank Lending, and Implicit Contracts: A Stylised Model of Customer Relationships, The Journal of Finance XLV, 4.
• Stiglitz J.E., Weiss A., [1992], Asymmetric Information in Credit Markets and Its Implications for Macro-economics, Oxford Economic Papers 44, 694-724.
• Szmyt P., [1990], W sprawie unowocześnienia systemu zabezpieczeń kredytu bankowego, Bank i Kredyt 10, 6-7.
• Whited T.M., [1992], Debt, Liquidity Constraints and Corporate Investment: Evidence from Panel Data, The Journal of Finance XLVII, 4, 1425-1459.
• Williamson O.E., [1998], Ekonomiczne instytucje kapitalizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Zych A., [1992], System gospodarczy zbyt liberalny dla dłużników, Bank i Kredyt 4, 22-24.