Zarys teorii przedsiębiorstwa opartej na władzy

• Autorzy: Jacek Miroński

Warianty tytułu

The Theory of a Power-Based Enterprise - an Overview

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu omówiono problem władzy i stosunków pracy w dużych przedsiębiorstwach oraz miejsce i rolę władzy w teorii przedsiębiorstwa, począwszy od szkoły neoklasycznej, poprzez teorie behawioralną, menedżerskie, kontraktualną, do szkoły instytucjonalnej i teorii mikro-mikro (ze szczególnym uwzględnieniem teorii agencji). Przedstawiono podstawowe zagadnienia teorii władzy w przedsiębiorstwie, najważniejsze nurty badań nad władzą w przedsiębiorstwie oraz główne przeszkody w ich rozwoju. Zanalizowano władzę i działania polityczne w przedsiębiorstwie, scharakteryzowano podstawowe źródła władzy w podziale na pozycyjne i osobowe oraz wybrane działania polityczne w przedsiębiorstwach, takie lak tworzenie koalicji i wykorzystywanie politycznego języka i symboli. Na podstawie danych statystycznych, wyników badań innych autorów i opracowań na temat przedsiębiorstw japońskich, zanalizowano japońskie stosunki pracy i proces ich kształtowania się od zakończenia drugiej wojny światowej do współczesności. Następnie scharakteryzowano japońskie stosunki pracy jako przykład związku agencyjnego między kierownictwem (pryncypałowie) i pracownikami (agenci), z uwzględnieniem filozofii działania ideologii firmy jako wspólnoty, oraz praktyk zarządczych. Na koniec przedstawiono powiązania teorii agencji z teorią władzy na przykładzie stosunków pracy w japońskich przedsiębiorstwach.

EN

This study focuses on the issue of power and labor relations in large corporations. Corporate power and its position and role in the theory of corporation was discussed in the context of the neoclassical theory to begin with, then through behavioral, managerial and contractual theories, to end with the institutional school and the micro theory considering, in particular, the theory of agency. Basic trends in the theory of corporate power were explored. Key areas of research on corporate power as well as main obstacles hampering the development of the research were indicated. Corporate power and some political-in-nature operations were analyzed. Basic sources of corporate power were described in terms of posts and human factor involved. Selected forms of political activity such as the formation of coalitions and the use of a distinct political language and symbols were presented and their application on corporate grounds explained. Statistical data, findings of other researchers as well as a number of works on Japanese companies constituted the base for analyzing Japanese labor relations and the factors shaping their development since the end of the Second World War until the present time. Japanese labor relations were depicted as the agency-type relationship between a manager and an employee, with the philosophy of activity and ideology of a company regarded as community, and managerial practices taken into consideration. These relations, also, provided a perfect example to point out links between the agency and the power theory.(JW)

Słowa kluczowe

PL

Teoria przedsiębiorstwa; Teoria ekonomii; Zarządzanie przedsiębiorstwem; Władza; Stosunek pracy; Analiza danych statystycznych; Przegląd literatury

EN

Enterprise theory; Economic theory; Enterprise management; Power; Legal employment relation; Statistical data analysis; Literature review

• Czasopismo: Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2004
• Numer: nr 531
• Strony: 177

Twórcy

autor

Jacek Miroński

Bibliografia

• Abegglen J.C., The Japanese Factory, The Free Press, Glencoe, Illinois 1958.
• Acton J.E.E.D., Essays on Power and Freedom, Beacon, Boston 1948 (pierwsze wyd. - 1887 r.).
• Alchian A., Demsetz H., Production, Information Costs, and Economic Organization, "The American Economic Review", Nr 62, 1972, w: The Economic Nature of the Firm, Cambridge University Press, Cambridge 1986, s. 111-135.
• Alien R.W., Madison D.L., Porter L.W., Renwick P.A., Mayes B.T., Organizational Politics. Tactics and Characteristic of Its Actors, "California Management Review", Vol. XXII, Nr 1, 1979.
• Alvesson M., Communication, Power and Organization, Walter de Gruyter, Berlin 1996.
• Alvesson M., Questioning Rationality and Ideology: On Critical Organization Theory, "International Studies of Management and Organizations", Nr 14, 1984, s. 61-79, w: Power and Politics in Organizations, red. C. Hardy, Dartmouth 1995, s. 303-321.
• Arrow K.J., The Economics of Agency, w: Principal and Agents: The Structure of Business, red. J.W. Pratt, R.J. Zeckhauser, Harvard Business School Press, Boston 1985, s. 37-51.
• Astley W.G., Sachdeva P.S., Structural Sources of Intraorganizational Power: A Theoretical Synthesis, "Academy of Management Review", Nr 9, 1984, s. 104-113, w: Power and Politics in Organizations, red. C. Hardy, Dartmouth 1995, s. 31-40.
• Bacharach S.B., Lawler E.J., Political Alignments in Organizations. Contextualization, Mobilization, and Coordination, w: Power and Influence in Organizations, red. R.M. Kramer, M.A. Neale, Sage Publications, London, 1998, s. 67-88.
• Backhouse R.E., Truth and Progress in Economic Knowledge, Edward Elgar, Cheltenham 1997.
• Ballon R.J., Japanese Decision-Making: A Circular Process, Sophia University, Tokyo 1988.
• Barbalet J.M., Power and Resistance, "British Journal of Sociology", Nr 36, 1985, s. 531--548, w: Power and Politics in Organizations, red. C. Hardy, Dartmouth 1995, s. 339-356.
• Barkema H.G., Do top managers work harder when they are monitored7., "Kyklos", Vol. 48, Nr 1, 1995. s. 19-33.
• Barnard Ch.I., Funkcje kierownicze, AE w Krakowie, Czytelnik, Kraków 1997.
• Batten J.D., Swab J.L., How to crack down on company politic, "Personnel", Nr 42, 1965, s. 8-20.
• Begg D., Fisher S., Dornbush R., Ekonomia. Mirkroekonomia, wyd. II zm., PWE, Warszawa 1996.
• Besser T.L., Team Toyota, State University of New York Press, New York 1996.
• Blau P., Exchange and Power in Social Life, John Wiley & Sons, New York 1964.
• Blaug M., Metodologia ekonomii, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1995.
• Bossak J., Japonia. Strategia rozwoju w punkcie zwrotnym, PWN, Warszawa 1990.
• Brass D.J., Potential Power and Power Use: An Investigation of Structure and Behavior, "Academy of Management Journal", Nr 3 (36), 1993, s. 441-470.
• Brown R.H., Bureaucracy as praxis: Toward a political phenomenology of formal organizations, "Administrative Science Quarterly", Nr 23, 1978, s. 365-382.
• Carr J.B., Brower R.S., Principled opportunism: Evidence from the organizational middle, "Public Administration Quarterly", Vol. 24, Nr 1, 2000, s. 109-138.
• Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi, GWP, Gdańsk 1995.
• Ciepielewski J., Kostrowicka L, Landau Z., Tomaszewski J., Historia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 1985.
• Clegg S.R., Power, Rule and Domination, Routledge & Kegan Paul, London 1975.
• Clegg S.R., Radical Revisions: Power, Discipline and Organizations, "Organization Studies", Nr 10, 1989,s.97-115.
• Cole R.E., Learning from the Japanese. Prospects and pitfalls, "Management Review", Nr 69,1980, s. 22-28, 38-42.
• Cole R.E., Work, Mobility, and Participation, University of California Press 1979.
• Commons J.R., Legal Foundations of Capitalism, The University of Wisconsin Press, Madison 1968.
• Crozier M., The Problem of Power, "Social Research", Nr 40, 1973, s. 211-228, w: Power and Politics in Organizations, red. C. Hardy, Dartmouth 1995, s. 3-20.
• Crozier M., Friedberg E., Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa 1982.
• Czarny E., Nojszewska E., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 1997.
• Dahl R.A., The concept of power, "Behavioral Science", Nr 2, 1957, s. 201-215.
• Dale P.N., The Myth of Japanese Uniqueness, Routledge 1988.
• Deetz S., Mumby D.K., Power, Discourse, and the Workplace: Reclaiming the Critical Tradition, "Communication Yearbook", Nr 13, 1990, s. 18-47, w: Power and Politics in Organizations, red. C. Hardy, Dartmouth 1995, s. 458-486.
• Deming W.E., What can American manufacturers learn form the Japanese?, Iron Age 1980.
• Domańska E., Kapitalizm menedżerski, PWE, Warszawa 1986.
• Dore R., British Factory, Japanese Factory: The Origins of Diversity in Industrial Relations, University of California Press, Berkeley 1973.
• Drucker P.F., What we can learn from Japanese management, "Harvard Business Review", March--April 1971, s. 110-22, w: Japanese Business, red. S. Beechler, K. Stucker, Routledge 1998.
• Dubrin A.J., Human relations: A job-oriented approach, Reston Publishing Co., New York 1978.
• Durkheim E., The division of labor in society, Macmillan, New York 1933.
• Edwards R., Contested Terrain, Basic Books, New York 1979.
• Ekonomia w przyszłości, red. K. Dopfer, PWN, Warszawa 1982.
• Emerson R.M., Power-Dependence Relations, "American Sociological Review", Nr 27, 1964, s. 31-41.
• Etzioni A., A Comperative Analysis of Complex Organizations. On Power, Involvement, and Their Correlates, The Free-Collier-Macmillan, New York-London 1961.
• Fayol H., Ogólne zasady administracji, w: Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism, red. J. Kurnal, PWE, Warszawa 1972, s. 285-314.
• Foucault M., Discipline and punish, Penguin, Harmondsworth 1974.
• Foucault M., Power/Knowledge, Pantheon, New York 1980.
• Foucault M., The subject of power, "Critical Inquiry", Nr 8, 1982, s. 777-795.
• French Jr. J.R.P., Raven B., The Bases of Social Power (1959), w: J.S. Ott, Classic Readings in Organizational Behavior, Harcourt Brace 1996.
• Fromm E., The Anatomy of Human Destructiveness, Penguin, Harmondsworth 1977.
• Fujimura H., New unionism, w: Japanese Labour and Management in Transition, red. M. Sako, H. Sato, Routledge, London-New York 1996, s. 296-314.
• Furubotn E.G., Richter R., Institutions and Economic Theory. The Contribution of the New Institutional Economics, The University of Michigan Press, Ann Arbor 1997.
• Galbraith J.K., The Anatomy of Power, Hamish Hamilton, London 1984.
• Galbraith J.K., Ekonomia a cele społeczne, PWN, Warszawa 1979.
• : Gandz J., Murray V.V., The Experience of Workplace Politics, "Academy of Management Journal", Nr 3 (23), 1980, s. 237-251.
• George J.M., Jones G.R., Organizational Behavior, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 2002.
• Gerth H.H., Mills C.W., From Max Weber: Essays in Sociology, A Galaxy Book, New York 1958.
• Gibney F.B., Now it's time to imitate the Japanese, "Pacific Basin Quarterly", Nr 6, 1981, s. 17-18.
• Giddens A., Central problems in social theory, University of California Press, Berkeley 1979.
• Gliński B., Rządzenie i zarządzanie w Japonii, Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu w Warszawie, Warszawa 1999.
• Gorynia M., Zachowania przedsiębiorstw w okresie transformacji. Mikroekonomia przejścia, AE w Poznaniu, Poznań 1998.
• Grabowiecki J., Japonia. Powojenna dynamika i równowaga gospodarcza, Of. Wyd. SGH, Warszawa 2000.
• Graham L., On the Line at Subaru-Isuzu, ILR Press 1995.
• Gregory G., Istota przedsiębiorstwa japońskiego, ZNZ PAN, Warszawa 1985.
• Gruszecki T., Współczesne teorie przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2002.
• Grzelońska U., O instytucjonalnej i alternatywnych teoriach przedsięb