Kwestia dochodów w rolnictwie chłopskim w okresie transformacji

• Autorzy: Józef Stanisław Zegar

Warianty tytułu

Agricultural Incomes During Transformation.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zaprezentowano zagadnienia dochodów (zarówno rolniczych, jak i pochodzących z innych źródeł) ludności chłopskiej, związanej z indywidualnymi gospodarstwami rolnymi, w okresie transformacji ustrojowej w Polsce (od końca lat 80-tych do roku 2000). Przemiany społeczno-gospodarcze spowodowały zmiany w sytuacji dochodowej ludności chłopskiej, polegające na gwałtownym spadku dochodów, ich kilkuletnim nieznacznym wzroście i ponownym spadku w drugiej połowie lat 90-tych. Przedstawiono rys historyczny dochodów chłopskich, zmiany warunków działania rolnictwa w okresie transformacji i , co za tym idzie, zmiany w dochodach ludności wiejskiej. Posługując się różnymi kryteriami (takimi jak, obszar gospodarstwa rolnego, typ społeczno-zawodowy, cechy kierownika gospodarstwa), zanalizowano dochody w gospodarstwach chłopskich, a także omówiono politykę państwa w zakresie dochodów chłopskich.

EN

The study discusses incomes of rural population, mainly individual farm-owners, which originate in agricultural as well as other sources during a systemic transformation in Poland covering the period of the end of the 80s until the year 2000. Social and economic transformation brought about changes in agricultural incomes of the rural population. At first there was a significant drop in the income level, then several years saw a slight upward trend only to experience a considerable decline in the second half of the 90s. A short history of the rural population income levels was presented together with changes in farming conditions during transformation and their impact on the incomes of the rural population. The farm households' income levels were broken down by the farm's area, selected social and economic criteria, farm-owner's managerial skills and other qualities, and the dynamics of the agricultural income. A state policy regarding the rural population income levels was outlined. (JW)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Rozwój rolnictwa; Przekształcenia własnościowe; Gospodarstwa chłopskie; Dochody rolnicze; Indywidualne gospodarstwa rolne; Polityka podatkowa; Analiza danych statystycznych; Przegląd literatury

EN

Agriculture; Agriculture development; Ownership transformations; Farm households; Farm household income; Individual arable farms; Tax policy; Statistical data analysis; Literature review

• Czasopismo: Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2002
• Numer: nr 498
• Strony: 160

Twórcy

autor

Józef Stanisław Zegar

Bibliografia

• Adamowski Z., Poziom i dynamika dochodów ludności rolniczej i nierolniczej w latach 1988-1995 w świetle danych budżetów domowych GUS. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1996 nr 6.
• Adamowski Z., Lewandowski J., Rolnictwo polskie w dwudziestopięcioleciu. PWN, Warszawa 1970.
• Agra Europe, 1998, No 1817.
• Agricultural Policies in OECD Countries. Monitoring and Evaluation. OECD, Paris 1998 1998.
• The Agricultural Situation in the European Union. 1996 Report. European Commission. Brussels, Luxembourg 1997.
• Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 1992 roku. IERiGŻ, Warszawa 1993.
• Aktywność ekonomiczna ludności związanej z rolnictwem. Cz. I i II. GUS, Warszawa 1997.
• Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 1994 roku, IERiGŻ, Warszawa 1995.
• Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2000 roku, IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Bajan K., Kontrowersje wokół polityki rolnej. "Polityka" 1984 nr 48.
• Balcerowicz E., Wolność i rynek. Ekonomia wolnego rynku. Wyd. Znak, Kraków 1998.
• Barr N., Ekonomika polityki społecznej. Wyd. Akademii Ekonomicznej, Poznań 1993.
• Blanc Ch., Blogovski A., Mathurin J., The Consequences of Agenda 2000 on Farm Income in the European Union, (w:) IX European Congress of Agricultural Economists "European Agriculture Facing the 21-st Century in a Global Context". Poster Session Abstracts. Warsaw, Poland, August 24-28 1999.
• Cameron R., Historia gospodarcza świata. KiW, Warszawa 2001.
• Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2000 r. GUS, Warszawa 2001.
• Chełmski R., Jakościowe przemiany gospodarki Polski. "Ekonomista" 1979 nr 4.
• Chmielewska B., Spożycie żywności w gospodarstwach domowych rolników. Studia i Monografie nr 97, IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Curzytek J., Położenie gospodarstw włościańskich w 1937/38 r. Nakł. PINGW, Warszawa 1939.
• Diagnoza społeczna 2000. Warunki i jakość życia Polaków oraz ich doświadczenia z reformami systemowymi po l 0 latach transformacji. Pod red. J. Czapińskiego i T. Panka. Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2001.
• Dzun W., Przemiany społecznej struktury wsi w Polsce Ludowej. "Wieś Współczesna" 1989 nr 6.
• Farm Employment and Economic Adjustment in OECD Countries. OECD, Paris 1994.
• Floriańczyk Z., Rola subsydiów w kształtowaniu dochodu gospodarstw rolniczych w UE w latach 1980-1998. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2000 nr 2-3.
• Frenkel L, Rosner A., Ludność i wiejski rynek pracy w Polsce, (w:) Rynki wiejskie: ziemia, kapitał, praca. IRWiR PAN, Warszawa 2001.
• Frenkel L, Przeobrażenia demograficzno-zawodowe w procesie modernizacji wsi i rolnictwa, (w:) Zmiany społeczno-ekonomiczne w procesie modernizacji wsi i rolnictwa. Synteza wyników badań realizowanych w latach 1986-1990. Pod red. J. Okuniewskiego. IRWiR PAN, Warszawa 1991.
• Galbraith J.K., Ekonomia w perspektywie. Krytyka historyczna. PWE, Warszawa 1991.
• Galbraith J.K., Ekonomia a cele społeczne. PWN, Warszawa 1979.
• Gałęski B., Chłopi i zawód rolnika. Studia z socjologii wsi. PWN, Warszawa 1963.
• Gardner B., European Agriculture: Policies, Production and Trade. Routledge. London 1990.
• Gawron W., Interwencjonizm w rolnictwie. "Nowa Europa", z 28 lutego 1994.
• George H., Progress and Poverty. Robert Schalkenbach Foundation. New York 1955.
• Główczyk J., Zubożenie, redystrybucja i zróżnicowanie dochodów po reformie Balcerowicza. "Wieś i Państwo" 1995 nr 2-3.
• Golinowska S.(red.), Polityka społeczna wobec ubóstwa. IPiSS, Warszawa 1996.
• Goraj L., Zasady klasyfikacji gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1998 nr 2-3.
• Gorzelak E., Dochody ludności rolniczej w latach 1955-1972. "Wieś Współczesna" 1973 nr 5.
• Gorzelak E., Dochody ludności rolniczej w okresie 1955-1960. PWN, Warszawa 1963.
• Gorzelak E., Dochody ludności rolniczej w okresie powojennym ze szczególnym uwzględnieniem lat dziewięćdziesiątych. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2002 nr 1.
• Gorzelak E., Dochody ludności rolniczej w Polsce. LSW, Warszawa 1990.
• Gorzelak E., Główne problemy finansowania indywidualnej gospodarki rolnej. "Finanse" 1977 nr 2.
• Gorzelak W. (oprać.), Koniunktura w rolnictwie. Gospodarstwa indywidualne. IRG SGH, Biuletyn nr 8(49), Warszawa 2000.
• Gorzelak E., Polityka agrarna PRL. PWN, Warszawa 1980.
• Gospodarka Polski w procesie transformacji w 1992 r., Rap. nr 3. IRiSS, Warszawa 1993.
• Gospodarka Polski w procesie transformacji w 1994 r., Rap. nr 31. IRiSS, Warszawa 1995.
• Grabski W., Materjały w sprawie włościańskiej. T. I. wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa- Kraków 1907.
• Grabski W., Materjały w sprawie włościańskiej. T.III. Studja nad systemem polskiej polityki agrarnej. Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa - Kraków 1919.
• Grabski W, Społeczne gospodarstwo agrarne w Polsce, Warszawa 1923.
• Grochowski Z., Dochody i akumulacja w gospodarce chłopskiej oraz źródła finansowania jej rozwoju. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1977 nr 1.
• Grochowski Z., Dochody ludności chłopskiej w latach 1971-1975. "Wieś Współczesna" 1976 nr 5.
• Grochowski Z., Prognoza rozwoju produkcji rolniczej do roku 2010. "Wieś Współczesna" 1988 nr 7.
• Grochowski Z., Woś A. (red.), Procesy rozwojowe polskiego rolnictwa. PWRiL, Warszawa 1979.
• Grosser M., Krótkie i bardzo proste wprowadzenie do gospodarstwa wiejskiego. (Opracował i wstępem zaopatrzył Stefan Inglot). Ossolineum, Wrocław 1954.
• Gulbicka B., Poziom życia rodzin chłopskich. Studia i Monografie nr 51, IERiGŻ, Warszawa 1990.
• Gulbicka B., Niewęgłowska G., Poziom życia ludności wiejskiej. Studia i Monografie nr 74, IERiGŻ, Warszawa 1995.
• Gutkowska K., Laskowski W., Specyficzne cechy konsumpcji ludności wiejskiej. "Wiadomości Statystyczne" 1999 nr 3.
• Guzewicz W., Zdzieborska M., Żarska A., Rolnicze spółdzielnie produkcyjne w warunkach gospodarki rynkowej (lata 1989-2000). IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Guzewicz W., Zdzieborska M., Żarska A., Wyniki produkcyjno-ekonomiczne wielkoobszarowych gospodarstw powstałych z majątku byłych PGR. IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Havinden M.A, Collins E.J.T. (eds), Agriculture in the Industrial State. Reading: The University of Reading, Rural History Centre 1995.
• Henisz A., Struktura produkcji w rolnictwie Unii Europejskiej i Polski. Studium porównawcze, (w:) Roczniki Naukowe SERiA, t. III, z. 2, Warszawa-Poznań-Białystok 2001.
• Herer W., Sadowski W., Zmiany struktury agrarnej na tle zmian struktury i wielkości zatrudnienia w całej gospodarce. ZBSE PAN i GUS, z. 42, Warszawa 1993.
• Hill B., Farm Incomes, Wealth and Agricultural Policy (wyd. 3). Ashgate, Aldeshot, Burlinton. USA, Singapore, Sydney 2000.
• Hill B., Total Income of Agricultural Households. 1995 Report (Report prepared for Eurostat by Dr Berkley Hill), Eurostat. Brussels 1995.
• Historia Polski w liczbach. Ludność i terytorium. GUS, Warszawa 1994.
• Historia Polski w liczbach. Materialne warunki życia ludności. GUS, Warszawa 1998.
• Historia Polski w liczbach. Rolnictwo i leśnictwo. GUS, Warszawa 1991.
• Hunek T., Rolnictwo w procesie formowania się nowego ładu społeczno-gospodarczego Polski (w:) Wieś i rolnictwo na przełomie wieków. Pod red. I. Bukraby-Rylskiej i A. Rosnera. IRWiR PAN, Warszawa 2001.
• Idczak J., Dochody rolnicze a polityka rozwoju regionalnego Unii Europejskiej. Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2001.
• Identyfikacja priorytetów w modernizacji sektora rolno-spożywczego. Sformułowanie strategii rozwoju. FAPA, Warszawa 1997.
• Ignar M., Warunki życia ludności wiejskiej. ESW, Warszawa 1987.
• Ignar M., Zmiany i zróżnicowanie dochodów ludności rolniczej. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1983 nr 2.
• Income from Agricultural Activity 1988. Theme 5. Eurostat. Luxembourg, Eurostat, 1999.
• Income of Agricultural Households Sector. 1999 Report. Theme 5. Eurostat. Luxembourg, Eurostat, 2000.
• Jezierski A., Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski. Wyd. Key Text, Warszawa 1999.
• Jędrzejewski J., Wspólna polityka rolna, (w:) Unia Europejska. Integracja Polski z Unią Europejską. Praca zbiór, pod red. E. Synowiec. IKiCHZ, Warszawa 1996.
• Kabaj M., Społeczne aspekty rozwoju. Elementy programu przeciwdziałania ubóstwu i bezrobociu. Ref. na VII Kongres Ekonomistów Polskich, Sesja III, z. l, Warszawa 2001.
• Kaliński J., Landau Z., Gospodarka Polski w XX wieku. PWE, Warszawa 1998.
• Kautsky K., Kwestia rolna. O tendencjach współczesnej gospodarki rolnej i polityce rolnej socjaldemokracji. KiW, Warszawa 1958.
• Klaner C., Dochód społeczny wsi i miast w Polsce 1929-1936. Lwów 1937.
• Klank L., Instrumenty i skuteczność polityki dochodowej w rolnictwie USA. Ossolineum, Warszawa 1987.
• Klepacki B., Produkcyjne i ekonomiczne przystosowania gospodarstw prywatnych do zmian warunków gospodarowania. Wyd. SGGW, Warszawa 1997.
• Kłodziński M., Dwuzawodowość w rolnictwie polskim. IRWiR PAN, Warszawa 1978.
• Kołodko G. W., Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji. Poltext, Warszawa 1999.
• Kołodko G. W. (red.), Polityka finansowa. Stabilizacja. Transformacja. Inst. Fin., Warszawa 1991.
• Koniunktura produkcyjna w rolnictwie, lipiec-sierpień 1997. GUS, Warszawa 1997.
• Koniunktura produkcyjna w rolnictwie, lipiec-grudzień 2000. GUS, Warszawa 2000.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Wyd. Kancelarii Sejmu, Warszawa sierpień 1997.
• Koraszewski A., Wielki poker. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1992.
• Kordos. J., Prace badawcze nad ubóstwem i marginalizacją społeczną w Unii Europejskiej. "Wiadomości Statystyczne" 1998 nr 2.
• Korkas A., Agricultural incomes and their relevance in the context of the Common Agricultural Policy, rural development and other policies (w:) Income statistics for the agricultural sector. Proceedings of the Eurostat International Seminar held in Luxembourg on 10 and 11 January 1996. Ed. B. Hill, Eurostat, Brussels-Luxembourg 1996.
• Kos C. (red.), Spożycie i gospodarka żywnościowa. IRWiR PAN, Warszawa 1975.
• Kowalik T., Współczesne systemy ekonomiczne. Powstanie, ewolucja, kryzys. Wyd. WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2000.
• Kowalski A., Społeczne uwarunkowania rozwoju wsi i rolnictwa. Studia i Monografie nr 85, IERiGŻ, Warszawa 1998.
• Kozłowski Z., Obowiązkowe dostawy w planie sześcioletnim. PWRiL, Warszawa 1960.
• Krzywicki L., Kwestia rolna. Przełom w produkcji środków spożywczych w drugiej połowie XIX wieku. Warszawa 1996.
• Kuznets S., Modern Economie Growth. Rate, Structure and Spread. Yale Univ. Press, New Haven-London 1996.
• Lacombe P., Modernizacja rolnictwa we Francji. "Wieś i Rolnictwo" 1979 nr 3.
• Lamarche H. (red.), Rolnictwo rodzinne. Międzynarodowe studium porównawcze. Cz. I. IRWiR PAN, Warszawa 1992.
• Leśniodorski B. (oprac.), Kuźnica Kołłątajowska. Wybór źródeł. Biblioteka Narodowa nr 30, Ser. I Wyd. Ossolineum, Wrocław 1949.
• Lichorowicz A., Problematyka struktur agrarnych w ustawodawstwie Wspólnoty Europejskiej, Kantor Wyd. Zakonnych s.c., Kraków 1996.
• Lichorowicz A., Status prawny gospodarstw rodzinnych w ustawodawstwie krajów Europy Zachodniej. Temida 2. Białystok 2000.
• Ludność związana z rolnictwem. Cz. I i Cz. II. GUS, Warszawa 1997.
• Łopato J., Sposoby rozumienia współczesnej kwestii chłopskiej. "Wieś Współczesna" 1988 nr 7.
• Mały Rocznik Statystyczny. GUS RP, Warszawa 1939.
• Mały Rocznik Statystyczny 2001. GUS, Warszawa 2001.
• Manual on the Economic Accounts for Agriculture and Forestry (Rev. 1).Eurostat, Luxembourg, 1998.
• Michna W., Bezrobocie na wsi. IERiGŻ, Warszawa 1996.
• Michna W., Bezrobocie na wsi i możliwości jego ograniczenia. Studia i Monografie nr 92, IERiGŻ. Warszawa 1999.
• Michna W., Wiejskie gospodarstwo domowe. LSW, Warszawa 1989.
• Michna W., Zatrudnienie i bezrobocie w obszarach wiejskich i w rolnictwie. Oprać. PCZ, z. nr 10, IPiS S, Warszawa 2001.
• Michna W, Szynkarczuk A., Rolnictwo w Polsce Ludowej. Warszawa 1964.
• Mieszczankowki M., Rolnictwo II Rzeczypospolitej. KiW, Warszawa 1983.
• Mises L. von, Interwencjonizm. Wyd. ARCANA, Kraków 2000.
• Młode pokolenie wsi polskiej. Pamiętniki. T. V. Gospodarstwo i rodzina. LSW, Warszawa 1968.
• Ochmański W., Gospodarowanie na roli na ziemiach polskich w rozwoju dziejowym. LSW, Warszawa 1959.
• Ostrowski L., Polityka kształtowania dochodów ludności rolniczej. Wyd. Spółdzielcze, Warszawa 1988.
• Ostrowski L., Przedsiębiorczość rodzin chłopskich nie związana z rolnictwem. KRE nr 452, IERiGŻ, Warszawa 1996.
• Ostrowski L., Warunki bytu ludności rolniczej w Polsce Ludowej. KiW, Warszawa 1985.
• Panek T., Zmiany w sferze ubóstwa w Polsce - mity i rzeczywistość. "Wiadomości Statystyczne" 2001 nr 8.
• Paszyński A., Nasza wiara i złudzenia. "Rzeczpospolita" z 28-29 sierpnia 1999.
• Patrzałek W., Społeczne i ekonomiczne relacje miasto-wieś w okresie realnego socjalizmu i zmian systemowych w Polsce. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996.
• Poczta W., Dylematy polityki rolnej w EWG. "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1993 nr 1-2.
• Poczta W., Rolnictwo polskie a rolnictwo EWG (studium komparatywne). Akademia Ekonomiczna, Poznań 1994.
• Podstawowe definicje i informacje o rolnictwie i produkcji przemysłu spożywczego. GUS, Warszawa 2001.
• Pohorille M., Ceny i dochody w rolnictwie. PWRiL, Warszawa 1972.
• Pokrzywa T. (kier.), Produkcyjno-ekonomiczna sytuacja gospodarstw prowadzących rachunkowość rolną w latach 1997-1999. IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Problematyka ubóstwa i jego pomiar w świetle badań GUS. GUS, Warszawa 1996.
• Przemiany strukturalne we wsiach objętych badaniem IERiGŻ w latach 1996-2000. IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Rabinowicz E., Redesinging the CAP to meet the challenges of EU enlargement and the WTO: what can agricultural research contribute? European Review of Agricultural Economics. Special Issue: Plenary Papers of the IXth Congress of the European Association of Agricultural Economists. Warsaw, August 24-28, 1999. Vol. 26, No 3.
• Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 1995-1998. GUS, Warszawa 2000.
• Rajtar J., Sprawność rolnictwa polskiego (IV). "Wieś Współczesna" 1988 nr 7.
• Raport o rozwoju społecznym Polska 2000. Rozwój obszarów wiejskich. UNDP, Warszawa 2000.
• Rochna S., Ceny - główny instrument sterowania produkcja rolniczą. "Wieś Współczesna" 1972 nr 5.
• Rocznik Statystyczny 1990. GUS, Warszawa 1990.
• Rocznik Statystyczny 1993. GUS, Warszawa 1993.
• Rocznik Statystyczny 1994. GUS, Warszawa 1994.
• Rocznik Statystyczny 1996. GUS, Warszawa 1996.
• Rocznik Statystyczny 1998. GUS, Warszawa 1998.
• Rocznik Statystyczny 1999. GUS, Warszawa 1999.
• Rocznik Statystyczny 2000. GUS, Warszawa 2000.
• Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1993. GUS, Warszawa 1994.
• Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1998. GUS, Warszawa 1999.
• Rojewski M., Rychlik T., Stańko S., Czynniki kształtujące poziom produkcji i dochodów w rolnictwie. PWRiL, Warszawa 1987.
• Rolnictwo w 2000 r. na tle lat poprzednich. GUS, Warszawa 2001.
• Rolnictwo i gospodarka żywnościowa 1986-1990. GUS, Warszawa 1992.
• Rosner A., Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania przemian strukturalnych w rolnictwie, (w:) Wieś i rolnictwo na przełomie wieków. Pod red. nauk. I. Bukraby-Rylskiej i A. Rosnera. IRWiR PAN, Warszawa 2001.
• Rusiński W., Rozwój gospodarczy ziem polskich w zarysie. Wyd. 2. KiW, Warszawa 1969.
• Rutkowski J., Badania nad podziałem dochodów w Polsce w czasach nowożytnych. T. I. Nakładem PAU, Kraków 1938.
• Rutkowski J., Historia gospodarcza Polski. T. 1. Księgarnia Akademicka, Poznań 1947.
• Schramm W., Dochód. Prace Zakładu Ekonomji Rolniczej Uniwersytetu Poznańskiego (Odbitka z Roczników Nauk Rolniczych i Leśnych. Tom XXVI), 1931.
• Schultz T.W., Transforming Traditional Agriculture. Yale University Press, New Haven and London 1964.
• Sen A., Nierówności. Dalsze rozważania. PIW, Znak, Kraków - Fund. S. Batorego, Warszawa 2000.
• Shepherd O.S., Polityka rolna USA. PWRiL, Warszawa 1967.
• Sikorska A., Ludność wiejska wg miejsca zatrudnienia. KRE nr 317, IERiGŻ, Warszawa 1992.
• Sikorska A., Rynek pracy na wsi (w świetle badań sondażowych IERiGŻ). KRE nr 390, IERiGŻ, Warszawa 1995.
• Sikorska A., Zarobkowanie jako kryterium klasyfikacji obszarów wiejskich. KRE nr 454, IERiGŻ. Warszawa 1999.
• Sikorska A., Zarobkowanie ludności wiejskiej. KRE nr 427, IERiGŻ, Warszawa 1998.
• Stachak S., Dynamika ludności a struktura agrarna. "Postępy Nauk Rolniczych" 1998 nr 3.
• Statistics in Focus. Agriculture, Forestry and Fisheries. Eurostat, No 5. Luxembourg, 1996.
• Strużek B., Gospodarka chłopska - adaptacja i rozwój. "Wieś Współczesna" 1982 nr 10.
• Strużek B., Lenin o kwestii rolnej i chłopskiej a współczesne problemy wsi polskiej. LSW, Warszawa 1970.
• Strużek B., Źródła społeczno-ekonomicznego postępu wsi i rolnictwa w 25-lecie Polski Ludowej (I). "Wieś Współczesna" 1969 nr 7.
• Styś W., Zagadnienie intensywności i opłacalności produkcji rolnej, (w:) Zjazd ekonomistów w sprawach rolnictwa (Materiały zjazdowe). PTE Oddział we Wrocławiu, Wrocław 1957.
• Sumner W.S., The Challenge of Facts and Other Essays. Yale Univ. Press, New Haven 1914.
• Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych. GUS, Warszawa 1998.
• Sytuacja na wiejskim rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem ludności związanej z rolnictwem indywidualnym. GUS, Warszawa 1994.
• Szemberg A., Ludność i praca w gospodarstwach rolnych. IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Szemberg A., Przemiany struktury agrarnej w rolnictwie chłopskim, (w:) Rynki wiejskie: ziemia, kapitał, praca. IRWiR PAN, Warszawa 2001.
• Szewczyk W., Spożycie żywności w okresie międzywojennym. Studia i Monografie nr 48, IERiGŻ, Warszawa 1991.
• Szukiełojć-Bieńkuńska A., Sytuacja bytowa gospodarstw domowych. "Wiadomości Statystyczne" 1999 m 2.
• Szymański W., Makroekonomiczne bariery przemian strukturalnych w rolnictwie. IERiGŻ, Warszawa 1996.
• Ślusarska M. (red.), Dwór. Plebania. Rodzina. Szkice z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII wieku. Wyd. DiG, Warszawa 1998.
• Tański A., Pożegnanie bankrutów. Rozmowa z Adamem Tańskim, prezesem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. "Rzeczpospolita" nr 208(5981) z 6 sierpnia 2001.
• Thurow L., Przyszłość kapitalizmu. Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 1999.
• Tomczak F., Procesy dostosowawcze gospodarstw rolnych do warunków gospodarki rynkowej. Prace i Materiały IRG nr 43, SGH, Warszawa 1994.
• Tomczak F., Rozwój rolnictwa światowego. Uwarunkowania i konsekwencje dochodowe. (Praca wykonana dla potrzeb projektu badawczego l HO2F 009 17) IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Tomczak F. (red.), Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Teraźniejszość i przyszłość. PWRiL, Warszawa 1988.
• Topolski J., Zarys dziejów Polski. Wyd. Interpress, Warszawa 1986.
• Trący M., Polityka rolno-żywnościowa w gospodarce rynkowej. Wprowadzenie do teorii i praktyki. Wydz. Nauk Ekonom. UW - OLYMPUS, Warszawa 1997.
• Tryfan B., Ocena socjalna rodziny rolniczej. IRWiR PAN, Warszawa 1966
• . Turowski G., Warunki i drogi rozwoju gospodarczego wsi polskiej. Wyd. drugie. Nakładem "GOSPODARKI NARODOWEJ" Spółdzielni z o.o., Warszawa.
• Vare M, Comparative study on farmers' income, (w:) IX European Congress of Agricultural Economists "European Agriculture Facing the 21-st Century in a Global Context". Poster Session Abstracts. Warsaw, Poland, August 24-28 1999.
• Veblen T., Teoria klasy próżniaczej. PWN, Warszawa 1971.
• Wieruszewska M. (red.), Odnowa wsi. Między mitem a nadzieją. IRWiR PAN, Warszawa 1992.
• Wierzbicki Z.T., Kaleta A. (red.), Rolnictwo i wieś europejska. Od korzeni ku wspólnej przyszłości XXI wieku. Uniw. Mikołaja Kopernika - IRWiR, Toruń-Warszawa 1998.
• Wieś i rolnictwo. Wyzwania i kierunki rozwiązań w obliczu integracji europejskiej. Rada Strategii Społeczno-Gospodarczej przy Radzie Ministrów. Raport nr 38, Warszawa 1999.
• Wilkin J., Współczesna kwestia agrarna. PWN, Warszawa 1986.
• Wiśniewski M., Zmiany rozkładu dochodów w latach 1987-1992, (w:) Studia nad reformowaną gospodarką. Aspekty instytucjonalne. Red. nauk. M. Okólski, U. Sztanderska, WN PWN, Warszawa 1996.
• Województwa w latach 1995-1999. Wybrane dane. GUS, Warszawa 2001.
• Woś A., Ekonomiczny mechanizm modernizacji i rekonstrukcji polskiego rolnictwa. Synteza. IERiGŻ, Warszawa 1999.
• Woś A., Instrumenty rekonstrukcji i modernizacji gospodarstw rolnych. IERiGŻ, Warszawa 1999.
• Woś A., Konkurencyjność wewnętrzna rolnictwa. IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Woś A., Podstawy nauki o polityce rolnej. PWRiL, Warszawa 1987.
• Woś A., Rolnictwo i polityka rolna Stanów Zjednoczonych. PWE, Warszawa 1974.
• Woś A., Rolnictwo polskie 1945-2000. IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Woś A., Tendencje rozwoju rolnictwa w warunkach rynkowych. SGH, Warszawa 1994.
• Woś A., Tworzenie i podział dochodów rolniczych. Dochody transferowe. (Praca wykonana w ramach projektu badawczego l HO2F 009 17). IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Woś A., Zegar J.S., Skuteczność instrumentów polityki ekonomicznej państwa wobec rolnictwa w okresie transformacji, (w:) Wieś i rolnictwo. Wyzwania i kierunki rozwiązań w obliczu integracji europejskiej. Raport nr 38. Rada Strategii Społeczno-Gospodarczej przy Radzie Ministrów. Warszawa 1999.
• Wrzochalska A., Zmiany w sieci placówek obsługi handlowej, produkcyjnej i bytowej we wsiach objętych ankietą IERiGŻ. IERiGŻ, Warszawa 2001.
• Zegar J.S., Czynniki określające dochody ludności wiejskiej. IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Zegar J.S., Dochody chłopskie. Stan - perspektywy - polityka. KRE nr 439, IERiGŻ, Warszawa 1999.
• Zegar J.S., Dochody ludności chłopskiej. (Praca wykonana w ramach projektu badawczego l H02F 009 17). IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Zegar J.S., Gospodarstwa indywidualne na glebach słabych. IERiGŻ, Warszawa 1985.
• Zegar J.S., Gospodarstwo i ludność chłopska współcześnie. (Praca wykonana w ramach projektu badawczego l H02F 009 17). IERiGŻ, Warszawa. 1999.
• Zegar J.S., Ludność rolnicza i gospodarstwa chłopskie w świetle Powszechnego Spisu Rolnego 1996 roku. Studia i Monografie nr 88, IERiGŻ, Warszawa 1999.
• Zegar J.S., Metody pomiaru dochodów chłopskich. (Praca wykonana w ramach projektu badawczego l H02F 009 17). IERiGŻ, Warszawa. 1999.
• Zegar J.S., Społeczno-ekonomiczne skutki załamania się dochodów rolnictwa chłopskiego w okresie transformacji. KRE nr 463, IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Zegar J.S., Uwagi o badaniach gospodarstw domowych rolników. "Wiadomości Statystyczne" 2001 nr 6.
• Zegar J.S., Uwarunkowania i wyzwania rozwoju sektora rolno-spożywczego w Polsce. Cz. I i II (Praca wykonana w ramach projektu badawczego PBZ 38-05 Strategiczne problemy rozwoju polskiego rolnictwa). IERiGŻ, Warszawa 1996.
• Zegar J.S., Gruda M., Relacje dochodów ludności chłopskiej i pozarolniczej. Wskaźnik parytetu dochodów. IERiGŻ, Warszawa (Praca wykonana w ramach projektu badawczego l H02F 009 17) 2000.
• Zgliński W., Przekształcenia państwowego rolnictwa w Polsce - skutki społeczne, ekonomiczne i przestrzenne. KPZK PAN, z. 48, Warszawa 1997.
• Zienkowski L., Dochody gospodarstw domowych w okresie transformacji 1989-1996 (Próba syntezy). ZBS-E GUS i PAN, z. 254, Warszawa 1998.
• Zienkowski L, Rozpiętości społeczne. "Nowe Życie Gospodarcze" z 10 października 1997.
• Zwierzęta gospodarskie. GUS, Warszawa 1997.