Analiza czynnikowa jako metoda klasyfikacji regionów Polski

• Autorzy: Anna Malina

Warianty tytułu

The Factor Analysis as Method of Classification Regions in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule zaprezentowano wyniki badań empirycznych uzyskane w wyniku zastosowania analizy czynnikowej w badaniach regionalnych. Przedmiotem badań było wykorzystanie analizy czynnikowej do klasyfikacji i typologii regionów Polski ze względu na poziom rozwoju społeczno-gospodarczego. W badaniach uwzględniono 36 zmiennych opisujących różne aspekty rozwoju regionalnego Polski. Zastosowanie analizy czynnikowej umożliwiło identyfikację podstawowych czynników głównych. Czynniki te zostały zinterpretowane jako determinanty rozwoju regionalnego. Wyznaczone realizacje podstawowych czynników głównych stanowiły podstawę uporządkowania województw według najważniejszych determinant rozwoju. W oparciu o wartości pierwszego, najważniejszego czynnika głównego dokonano klasyfikacji województw na grupy, charakteryzujące się zbliżonym poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego.

EN

The article presents the results empirical studies in which the method of factor analysis was applied. Employment of this method has allowed isolating the basic principal factors from the given set of variables describing the socio-economic development of voivodships. These factors may be interpreted as determinants of development of regions. The conclusion derived from the analysis is that in the comparative analysis of Polish regions the most important factors. The values of isolated principal factors were the basis for arrangement and classification of voivodships into uniform typological groups.

Słowa kluczowe

PL

Analiza przestrzenna; Przestrzenna analiza porównawcza; Analiza taksonomiczna; Region gospodarczy

EN

Spatial analysis; Comparative spatial analysis; Taxonomic analysis; Economic region

• Czasopismo: Przegląd Statystyczny
• Rocznik: 2006
• Tom: 53
• Numer: z. 1
• Strony: 33--48

Twórcy

autor

Anna Malina

Bibliografia

• [1] Aczel A.D., (2000), Statystyka w zarządzaniu, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [2] Anderberg M.R., (1973), Cluster Analysis for Application, Academic Press, New York.
• [3] Borys T., (1999), Obszary transgraniczne w statystyce regionalnej, GUS, Warszawa.
• [4] Czyż T., (1971), Zastosowanie analizy czynnikowej do badania ekonomicznej struktury regionalnej Polski, Wyd. Ossolineum, Wrocław.
• [5] Gorzelak G., Jałowiecki B. (red.), (1993), Czy Polska będzie państwem regionalnym, "Studia Regionalne i Lokalne", nr 9 (42), Wydawnictwo Europejskiego Instytutu Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Warszawa.
• [6] Grabiński T., (1992), Analiza czynnikowa w badaniach przestrzennych, [w:] Badania przestrzenne rynku i konsumpcji. Przewodnik metodyczny, (red. S. Mynarski), Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, s. 118.
• [7] Hair J.F., Anderson R.E., Tatham R.L., Black W.C., (1992), Multivariate Data Analysis with Readings, 3-rd edition, Macmillan Publ. Company, New York, s. 235.
• [8] Grigg D., (1965), The Logic of Regional System, [in:] "Annals of the Association of American Geographers", nr 155 (3).
• [9] Keating M., (1994), Szczyt Ziemi - Globalny Program Działań, GEA, Warszawa.
• [10] Kosiedowski W., (2001), Teoretyczne problemy rozwoju regionalnego, [w:] Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym. Problemy teorii i praktyki, TNOiK, Toruń, s. 19.
• [11] Kuciński K., (1990), Podstawy teorii regionu ekonomicznego, PWN, Warszawa.
• [12] Malina A., (2004), Wielowymiarowa analiza przestrzennego zróżnicowania struktury gospodarki Polski według województw, "Zeszyty Naukowe", Seria Specjalna: Monografie, nr 162, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• [13] Malina A., (2004), The Factor Analysis in Research of the Spatial Differentiation of Poland's Economic Structure, "Statistics in Transition", vol. 6, nr 7.
• [14] Podolec B., Sokołowski A., (1984), Metody badania przestrzennej zwartości podzbiorów otrzymanych w wyniku taksonomicznego grupowania jednostek terytorialnych, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu", nr 262.
• [15] Siedlecka U., Gnitecka R., (1999), Wyodrębnianie odpornych struktur taksonometrycznych metodą pierwszej głównej składowej, "Taksonomia", z. 6, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.
• [16] Sobczak E., (2003), Analiza czynnikowa w ocenie kluczowych determinant rozwoju regionalnego, [w:] Zastosowania metod ilościowych, pod red. J. Dziechciarza, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu", nr 981.
• [17] Strahl D., Sobczak E., (1998), Klasyfikacja regionów Polski według kryteriów polityki regionalnej Unii Europejskiej, "Taksonomia" z. 5, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Jelenia Góra-Łódź-Wrocław.
• [18] Szlachta J., (1993), Rozwój regionalny Polski w warunkach transformacji gospodarczej, "Friedrich Ebert-Stiftung", Warszawa.
• [19] Sztemberg-Lewandowska M., (2002), Metody wyodrębniania czynników wspólnych w eksploracyjnej analizie czynnikowej, [w:] Zastosowania metod ilościowych, pod red. J. Dziechciarza, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu", nr 935.
• [20] Szymla Z., (2000), Determinanty rozwoju regionalnego, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Wyd. Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• [21] Walesiak M., (1996), Metody analizy danych marketingowych, PWN, Warszawa.
• [22] Zeliaś A., (1980), Analiza czynnikowa jako metoda doboru zmiennych w modelach ekonometrycznych, "Zeszyty Naukowe AE w Krakowie", nr 131.
• [23] Zeliaś A. (red.), (2000), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia ludności w Polsce w ujęciu dynamicznym, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.