Czynniki ograniczające rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce po 1989 roku

• Autorzy: Joanna Dzwończyk

Warianty tytułu

Factors Limiting Development of Civic Society in Poland After 1989

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pierwszej części artykułu przedstawiono kontrowersje wokół pojęcia "społeczeństwo obywatelskie". Następnie omówiono nurty społeczeństwa obywatelskiego przed 1989 r. i bariery jego rozwoju w Polsce po 1989 roku.

EN

This article discusses the obstacles to development of civic society in Poland after the ideological turning point in 1989. In the first part, controversies connected with the definition of the concept of civic society are introduced. The second part is concerned with the development of civic society in Poland before 1989. It presents a model of an „unhealthy civic society" that is connected with the functioning of real socialism habitus, which, according to the author, is at work even today. In the author's opinion, attitudes and habits shaped under the PRL (Polish People's Republic) are the main obstacles to progress of civic society in contemporary Poland. Those obstacles were counted among endogenic barriers in the development of civic society. Exogenous obstacles comprise mainly relations between state and civic society - that is, relations established at the level of concrete institutions and legal solutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo obywatelskie; Społeczeństwo postsocjalistyczne; Teorie rozwoju społecznego

EN

Civic society; Post-communist society; Social development theories

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 692
• Strony: 63--76

Twórcy

autor

Joanna Dzwończyk

Bibliografia

• Agh A., The „Comaparative Revolution"and the Transition in Central and Southern Europe, „Journal of Theoretical Politics" 1993, vol. 5, nr 2, s. 242.
• Antoszewski A., Społeczeństwo obywatelskie a proces konsolidacji demokracji [w:] Studia z teorii polityki, pod red. A. Czajowskiego i L. Sobkowiaka, t. III, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000, s. 9-15.
• Bobbio N., Społeczeństwo obywatelskie [w:] Ani książę, ani kupiec: obywatel, pod red. J. Szackiego, SIW Znak, Kraków, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 1977, s. 64.
• CBOS, Ocena polityki rządu wobec rolnictwa i stosunek do protestów rolników, komunikat z badań nr 105, czerwiec 2002.
• CBOS, Opinie o polskiej klasie politycznej, komunikat z badań nr 98, czerwiec 2003.
• CBOS, Opinie o polskim rolnictwie na tle ostatnich protestów, komunikat z badań nr 24, luty 1999.
• CBOS, Opinie o protestach pielęgniarek. Akceptacja i ocena skuteczności różnych form protestu, komunikat z badań nr 106, lipiec 1999.
• CBOS, Polacy o stylu działalności partii politycznych obecnych w parlamencie, komunikat z badań nr 103, czerwiec 2003.
• Dziubka K., Społeczeństwo obywatelskie: wybrane aspekty ewolucji pojęcia [w:], Studia z teorii polityki, pod red. A. Jabłońskiego i L. Sobkowiaka, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.
• Dzwończyk J., Populistyczne tendencje w społeczeństwie postsocjalistycznym (na przykładzie Polski), Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2000, s. 157.
• Ekiert G., Protest jako forma życia publicznego w Polsce postkomunistycznej 1989-1992, Studia Socjologiczne 1994, nr 2.
• Giza-Poleszczuk A., Przestrzeń społeczna [w:] A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard, Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany systemowej, IFiS PAN, Warszawa 2000, s. 163-166.
• Giza-Poleszczuk A., Stosunki międzyludzkie i życie zbiorowe [w:] Co nam zostało z tych lat.... Społeczeństwo polskie u progu zmiany systemowej, pod red. M. Marody, „Aneks" Londyn 1991, s.93.
• Gliński P., O pewnych aspektach obywatelskości [w:] Jak tyją Polacy?, pod red. H. Domańskiego, A. Ostrowskiej, A. Rycharda, IFiS PAN, Warszawa 2000, s. 367.
• Gliński P., O społeczeństwie obywatelskim w Polsce: teoria i praktyka [w:] Homo eligens. Społeczeństwo świadomego wyboru. Księga jubileuszowa ku czci Andrzeja Sicińskiego, IFiS PAN, Warszawa 1999, s. 113.
• Gliński P., Palska H., Cztery wymiary społecznej aktywności obywatelskiej [w:] Elementy nowego ładu, pod red. H. Domańskiego, A. Rycharda, IFiS PAN, Warszawa 1997, s. 366.
• Hausner J., Imperatywna i interakcyjna strategia przekształceń gospodarczych w krajach Europy Centralnej i Wschodniej, AE w Krakowie, maszynopis, 1993.
• Kto naprawdę rządzi w Polsce?, CBOS, komunikat z badań nr 164, październik 2003.
• Kurczewska J., Staszyńska K, Bojar H., Blokady społeczeństwa obywatelskiego: czyli słabe społeczeństwo obywatelskie i słabe państwo [w:] Społeczeństwo w transformacji. Ekspertyzy i studia, pod red. A. Rycharda, M. Federowicza IFiS PAN, Warszawa 1993.
• Marody M., Sens zbiorowy a stabilność i zmiana ładu społecznego [w:] Rzeczywistość polska i sposoby radzenia sobie z. nią, pod red. M. Marody, A. Sufka, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1987.
• Mokrzycki E., Oswajanie liberalnej demokracji [w:], Bilans niesentymentalny, IfiS PAN, Warszawa 2001, s. 146.
• Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, Studia Socjologiczne 1979, nr 4, s. 160.
• Ogrodziński P., Cztery modele społeczeństwa obywatelskiego a transformacja w Polsce [w:] Społeczeństwo uczestniczące. Gospodarka rynkowa. Sprawiedliwość społeczna. Uniwersytet Warszawski, ISP PAN Warszawa 1991, s. 18.
• Pur Rahnama I., Bieda nie krzyczy, „Gazeta Wyborcza" 6.09.1999.
• Rykowski Z., Komitety Obywatelskie (1988-1991): najważniejsze wydarzenia [w:] Komitety Obywatelskie. Powstanie - rozwój - upadek?, pod red. T. Borkowskiego, A. Bukowskiego, Universitas, Kraków 1993, s. 211-212.
• Siciński A., Społeczeństwo obywatelskie, „Przegląd Polityczny" 1997, nr 33/34.
• Skarżyńska K., Sprzeciw, poparcie czy „dawanie świadectwa wartościom" - co motywuje Polaków do aktywności politycznej [w:] Psychologia rozumienia zjawisk społecznych, pod red. B. Wojciszke i M. Jarymowicz, Wyd. Naukowe PWN Warszawa-Łódź 1999.
• Sobkowiak L., Delegitymizacja polityczna [w:] Studia z teorii polityki, t. III...
• Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 894.
• Szacki J., Liberalizm po komunizmie, SIW Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków 1994,s.ll9.
• Sztompka P., Dylematy wielkiej transformacji a szanse socjotechniki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny" RLIV - 1992, z. l, s. 126.
• Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, SIW, Znak, Kraków 2002, s. 552.
• Tarkowska E., Tarkowski J., Amoralny familizm czyli o dezintegracji społecznej w Polsce lat osiemdziesiątych [w:] Grupy i więzi w systemie monocentrycznym, pod red. E. Wnuka-Lipińskiego, IFiS PAN, Warszawa 1990, s. 47.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, Dz.U. 2003 nr 96, poz. 873.
• Wilczak J., Układ prowincjonalny, „Polityka" 2003, nr 29; J. Dziadul, Na lewo dom, „Polityka" 2003, nr 38.
• Wnuk-Lipiński E., Rozpad połowiczny. Szkice z socjologii transformacji systemowej, ISP PAN, Warszawa 1991, s. 53 i nast.
• Woźniak Z., Między rywalizacją a partnerstwem. Bariery współpracy władz publicznych z organizacjami pozarządowymi [w:] Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: trzeci sektor, pod red. P. Glińskiego, B. Lewenstein, A. Sicińskiego, IFiS PAN, Warszawa 2002.