Konsekwencje wprowadzenia euro w Polsce dla konsumentów indywidualnych

• Autorzy: Jadwiga Berbeka

Warianty tytułu

The Implications Of The Euro For Private Consumers In Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Temat makroekonomicznych kosztów i korzyści wejścia naszego kraju do strefy eurowaluty jest omówiony w polskiej literaturze dość szeroko. Rzadziej prezentowane jest ujęcie mikroekonomiczne, co stało się przesłanką takiego właśnie podejścia w niniejszym artykule, którego celem jest identyfikacja skutków dla konsumentów indywidualnych zastąpienia złotówek walutą euro. Przedstawiono korzyści i koszty wprowadzenia euro dla konsumentów indywidualnych, sformułowane na podstawie teorii makro- i mikroekonomicznych. Przy omawianiu skutków podjęto próbę oceny ich znaczenia dla polskich nabywców. Następnie zaprezentowano wyniki analiz empirycznych oraz badań opinii mieszkańców 12 krajów Unii Europejskiej, w których euro zostało wprowadzone do obiegu w 2002 roku. W końcowej części artykułu przeprowadzono analizę rezultatów badań odczuć i oczekiwań Polaków w przedmiotowej kwestii. Materiał empiryczny stanowiły dane publikowane przez Eurostat, OECD, Europejski Bank Centralny, banki narodowe poszczególnych krajów oraz wyniki badań realizowanych przez Instytut Gallupa.

EN

The article presents the potential advantages and disadvantages of introducing the euro in Poland, on the basis of macro- and microeconomic theories. In particular, the author examines the implications of the move for private consumers. Berbeka presents the results of empirical analyses and surveys of residents in the 12 European Union member states that introduced the euro in 2002. In the final part of her article, the author discusses the findings of polls into the feelings and expectations of Poles with regard to the country’s planned accession to the euro zone. In the EU-12 euro-zone countries, the adoption of the euro has led to varied economic and psychological implications, including an increase of prices and social frustration. Many consumers were initially disoriented and needed time to adapt to the new situation. These psychological costs negatively influenced the public’s perception of the benefits of the euro. In Poland, the euro will probably benefit around 30 percent of the population in the initial period, while the rest will primarily feel the costs of the move, Berbeka says. Negative psychological effects are likely to provoke price hikes.

Słowa kluczowe

PL

Euro; Koszty społeczne; Reforma walutowa; Konsument

EN

Euro; Social costs; Currency reform; Consumer

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 10
• Strony: 81--99

Twórcy

autor

Jadwiga Berbeka

Bibliografia

• Aalto-Setälä V, Raijas A., [2005], How long does it take to learn prices? The importance of nominal values in the price learning process, "Journal of Euromarketing" nr 15.
• Angeloni L, Hermann M., [2003], Monetary Policy Transmission in the Euro Area: Any Changes after EMU?, European Central Bank Working Paper, nr 240.
• Baye M.R., Gatti J.R.J., Kattuman P., Morgan J., [2006], Did the euro foster online price competition? Evidence from an international price comparison site, "Economic Inquiry", nr 44 (2).
• Bukowski S,, [2003], Teoretyczne podstawy i realizacje unii monetarnej krajów członkowskich Wspólnot Europejskich, Szansę i zagrożenia dla Polski, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom.
• Bywalec Cz., Rudnicki L., [2002], Konsumpcja, wyd. l, PWE, Warszawa.
• Cabero A., Chulia C., Millaruelo A., [2004], An Assessment of Macroeconomic Divergence in Euro Area, Banco de Espańa, Documento Ocasional 0304, Madrid.
• Camba-Mendez G., [2003], The Difinition of Price Stability: Choosing a Price Measure, [w:] Background Studies for the ECB's Evaluation of Its Monetary Policy Strategy, European Central Bank, Frankfurt am Main.
• Cohen B.J., [2003], The Future of Money, Princeton University Press.
• Consumers in Europe. Facts and Figures, [2005], wyd. 2, European Communities, Luxembourg.
• De Grauwe P., [2003], Unia walutowa, wyd. l, PWE, Warszawa.
• Dopke J., Dovern J., Pritsche U., Slacalek J., [2005], European Inflation Expectation Dynamics, Deutsche Bundesbank Discusion Paper, nr 37.
• Dynus M., [2003/2004], Analiza korzyści i kosztów wprowadzenia euro, "Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu", nr 3.
• Hahn E., [2003], Pass-through of External Shocks to Euro Area Inflation, European Central Bank Working Paper, nr 243.
• El Sehity T, Hoelzl E., Kirchler E., [2005], Price developments after a nominal shock: Benford's Law and psychological pricing after the euro introduction, "International Journal of Research in Marketing", nr 22 (4).
• Engel C., Rogers J.H., [2004], European product market integration after the euro, "Economic Policy" nr 39.
• Euro Area, [2005], OECD Economic Surveys, OECD, Paris.
• Euro. Wspólna waluta, [2001], (red.) P. Temperton, wyd. 1, FELBERG SJA, Warszawa.
• Falkowska M., [2002], Oszczędności i lokaty gospodarstw domowych, Centrum Badania Opinii Społecznej, BS/202.
• Falkowski A., Tyszka T, [2001], Psychologia zachowań konsumenckich, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Ferrari L., Lozza E., [2005], Psychological consequences on prices expectations of the currency as a unit of account, "Journal of Economic Psychology" nr 26.
• Folkertsma C.K., [2002], The euro and psychological prices: Simulations of the worst-case scenario, "Economist" nr 150 (1).
• Friberg R., Mathä T.Y, [ 2004], Does a common currency lead to (more) price equalization? The role of psychological pricing points, "Economics Letters", 84.
• Goldberg P.K., Verboven F., [2004], Cross-country price dispersion in the euro era: A case study of the European car market, "Economic Policy" nr 40.
• Greitemeyer T., Schulz-Hardt S., Traut-Mattausch E., Frey D., [2005], The influence of price trend expectations on price trend perceptions: Why the Euro seems to make life more expensive?, "Journal of Economic Psychology" nr 26.
• Greteman B., [2002], It's the Price You Have to Pay?, "Time Europe" 9/16.
• Grubel H.G., [1970], The Theory of Optimum Currency Areas, "Canadian Journal of Economics", May.
• Heller H.R., [1974], International Monetary Economics, Prentice-Hall, New Jersey.
• Hoffmann J., Kurz-Kim J-R., [2006], Consumer price adjustment under the microscope: Germany in a period of low inflation, Deutche Bundesbank Discussion Paper, nr 16.
• Hubrich K., [2003], Forecasting Euro Area Inflation: Does Aggregating Forecast for HICP component Improve Forecast Accuracy?, European Central Bank Working Paper, nr 37.
• Kollmann K., [2004], The launch of the Euro in retrospect - Insights from an in-depth evaluation study in Austria [Die Euro-Einführung im Rückblick einer österreichischen qualitativen Begleitforschung], "Forum Qualitative Sozialforschung" nr 5(3).
• Kotler Ph., Armstrong G., Saunders J., Wong V, [2002], Marketing. Podręcznik europejski, wyd. l, PWE, Warszawa.
• Królak-Werwińska J., [2005], € jak euro. Waluta nowej Europy, wyd. l, Difin, Warszawa.
• Krugman PR., Obstfeld M., [2000], International Economics, Theory and Policy, wyd. 5, Addison- Wesley Publishing Company, Massachusetts.
• Lutkowski K., [2004], Od złotego do euro, wyd. l, Twigger, Warszawa.
• Marini G., Piergallini A., Scaramozzino P., [2004], The changeover to the euro and the behaviour of inflation, "Review of Economic Conditions in Italy" nr 1.
• Mc Kinnon R.I., [1963], Optimum Currency Areas, "The American Economic Review", Vol. 53.
• Mirecka E., [2005], Euro a wzrost cen na obszarze Eurolandu, [w:] Rozwój regionalny i globalny we współczesnej gospodarce światowej, (red.) J. Rymarczyk, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu", nr 1066.
• Mussweiler T, Strack F., [2004], The Euro in the common European market: A single currency increases the comparability of prices, "Journal of Economic Psychology" nr 25.
• OECD Economic Outlook, [2005], nr 77.
• Oręziak L., [2005], Ocena funkcjonowania strefy euro, [w:] Polska w strefie euro, red. B. Kubska-Maciejewicz, A. Stępniak, wyd. l, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
• Orłowski W.M., [2004], Optymalna ścieżka do euro, wyd. l, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Podkaminer L., [2003], Teoretyczne aspekty efektu Balassy-Samuelsona, [w:] Gospodarka Polski przed wejściem do Unii Europejskiej, (red.) J. Lipiński, A. Sławiński, wyd. l, PWE, Warszawa.
• Polska w strefie euro, [2005], (red.) B. Kubska-Maciejewicz, A. Stępniak, wyd. l, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
• Przybyłowski K., Hartley S.W., Kerin R.A., Rudelius W, [1998], Marketing, wyd. l, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa.
• Publicewicz T, [2005], Struktura oszczędności gospodarstw domowych, www.analizy.pl.
• Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro, [2004], (red.) J. Borowski, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Remsperger H., [2005], Has European Monetary Union Lived up to Expectations?, Capital Market Forum of WGZ Luxembourg Bank S A on 8 September 2005, www.bundesbank.de.
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D., [1995], Ekonomia l, wyd. l, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Strefa euro-wyzwanie dla Polski, [2003], (red.) A.Z. Nowak, A. Stępniak, wyd. l, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Sumner M.T., [1974], European Monetary Integration and the Control of Europe's Inflation Rate, Manchester.
• Sytuacja bytowa gospodarstw domowych w 2003 r., [2004], GUS, Warszawa, www.stat.gov.pl.
• The Euro and Prices Two Years On, [2004], Monthly Report, January, Deutsch Bundesbank, http:www.bundesbank.de.
• Turystyka w 2004, www.stat.gov.pl.
• Wieczorkiewicz A., Dąbrowska K., Gruszczyński M., [2005], Integracja walutowa Polski w ramach Europejskiego Systemu Walutowego na tle doświadczeń unijnych, "Studia Europejskie Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego" nr 1. www.eosgallup.com.