Znaczenie aktów jednostronnych dla współczesnych stosunków polsko - niemieckich

• Autorzy: Jan Sandorski

Warianty tytułu

The significance of unilateral acts for contemporary Polish-German relations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kwestię niemieckich repatriacji wojennych należy uznać za otwartą i dopuszczającą możliwość wysuwania dalszych roszczeń. Z uwagi na strategiczne partnerstwo w Unii Europejskiej można żywić nadzieję, że rządy obu państw będą w stanie uzgodnić stanowisko w tej sprawie, które będzie zadowalające dla obu stron bez uciekania się do obustronnie szkodliwych batalii prawnych. Autor omawia znaczenie i interpretuje dwa dokumenty kluczowe dla rozwiązania kwestii reparacji - deklaracji Gerharda Schrödera z maja 2004, oraz deklaracji w tej sprawie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z 1953 r.

EN

The author claims that there are two unilateral acts which are of fundamental importance for further development of Polish-German relations: the declaration of the German Chancellor Gerhard Schröder of 1 August 2004, and the declaration of the Polish People's Republic of 23 August 1953 in which Poland resigned from its claims for war reparations. In the second part of the paper the author argues with the thesis proposed by professor Eckart Klein who is of an opinion that the validity of Chancellor Schröder's statement is questionable as it is contradictory to ius cogens applying to crimes against humanity (art. 50 of the 1st Geneva Convention of 12 August 1949). The author's view is that Poland's overtaking of German possessions was not an unlawful and lawlessness act because it was performed pursuant to the will of the Allies expressed i.a. in Potsdam Conference's Declaration, and was the consequence of the manner in which Germany started, carried out and ended the war. The author also emphasizes the importance of the law of equity and expresses a hope that if there arises an international dispute, the International Court of Justice will construe Potsdam Declaration in such a spirit. In the remaining part of the paper the author claims that Poland's resignation from reparation claims in 1953 might be pronounced invalid due to the fact that it was made under duress exercised by the Soviet Union on Poland (coal blackmail).) Consequently, Poland's sovereignty was violated, the result of which was a statement of will characterized with absolute invalidity. The conclusion is that every tension arising from unilateral statements or acts should be solved through friendly diplomatic relations between neighboring states.

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Stosunki polityczne; Polityka międzynarodowa; Polityka rządu

EN

International relations; Political relations; International politics; Government policy

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 3
• Strony: 31--42

Twórcy

autor

Jan Sandorski

Bibliografia

• „Gazeta Wyborcza" z 13 września 2004 r.
• „Gazeta Wyborcza" z 15 września 2004 r.
• „Rzeczpospolita" z 12 listopada 2004 r.
• Druk sejmowy nr 3315.
• Eckert J., Reparacje wojenne a rezygnacja z nich. Niemieckie-polskie stosunki z perspektywy historyczno - prawnej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2005
• Frankowska M., Oświadczenie Kanclerza Gerharda Schrodera złożone 1 sierpnia 2004 r. w Warszawie w świetle prawa międzynarodowego, w: Transfer, obywatelstwo, majątek - trudne problemy stosunków polsko-niemieckich. Studia i dokumenty, red. W. M. Góralski, Warszawa 2005
• Hambura S., Dzisiaj Centrum, jutro odszkodowanie, „Życie Warszawy" z 19 lipca 2005 r.
• Irmscher T.H., Zu den offenen deutsch-polnischen Vormegensfragen, referat wygłoszony na Konferencji Instytutu Zachodniego pt. „Stosunki polsko-niemieckie w 60 lat po zakończeniu II wojny światowej", Poznań, 7 października 2005 r. (kserokopia)
• Klein E., Gutachten zur Rechtslage des im heutigen Polen entzogen Privateigentums Deutscher, Potsdam, 15. Februar 2005 - 4. April 2005
• Kranz J., Polsko - niemieckie cienie przeszłości, „Sprawy Międzynarodowe" 2005, nr 1, s. 46.
• Naszkowski M., Paryż - Moskwa. Wspomnienia dyplomaty 1945-1950, Warszawa 1986
• North Continental Shelf case, ICJ Reports 1969
• Oppenheims International Law, red. R. Jennings, A. Watt, wyd. IX, t. 1, Harlow 1992
• Sandorski J., Nieważność zrzeczenia się przez Polskę reparacji wojennych a niemieckie roszczenia odszkodowawcze, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2004
• Sandorski J., Opieka dyplomatyczna a zasada wyczerpania dróg prawa wewnętrznego, w: Pokój i sprawiedliwość przez prawo międzynarodowe, red. C. Mik, Toruń 1997
• Sandorski J., Zrzeczenie się w 1953 r. przez Polskę reparacji wobec Niemiec w świetle prawa międzynarodowego, w: Problemy reparacji, odszkodowań i oświadczeń stosunkach polsko-niemieckich, red. W. Góralski, Warszawa 2004
• Schwan G., Od Trójkąta Weimarskiego do zjednoczonego kontynentu. Rola europejskiego Uniwersytetu Viadrina w procesie jednoczenia się Unii Europejskiej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2005
• Seidl-Hohenweldern I., Die Entschädigungspflicht der Bundesrepublik für Reparationsentzogenes Ausadsvermögen. Heidelberg 1962
• Sułek J., Niemiecka pomoc humanitarna i finansowa w latach 1991-2004 dla poszkodowanych przez III Rzeszę w Polsce. Problemy polityczne i prawne, w: Problemy reparacji, odszkodowań i oświadczeń stosunkach polsko - niemieckich, red. W. Góralski, Warszawa 2004
• Wolff-Powęska J., Destrukcja dialogu polsko - niemieckiego. Uwarunkowania, konsekwencje, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2006