Warianty tytułu
Trends in the evolution of management accounting in 1950-1985. Anglo-American perspective
Języki publikacji
Abstrakty
W artykule podjęto próbę wyszczególnienia głównych kierunków badawczych oraz wskazania tendencji rozwoju rachunkowości zarządczej w przedsiębiorstwach obszaru anglojęzycznego w drugiej i trzeciej fazie jej ewolucji, tzn. od początku lat pięćdziesiątych do około 1985 r. W drugiej fazie (1950-1965) w krajach anglojęzycznych nastąpiło formalne od- różnienie rachunkowości zarządczej od rachunkowości finansowej (wprowadzenie terminu „management accounting", zdefiniowanie istoty i zadań rachunkowości zarządczej), a następnie rozwiniecie badań naukowych i dywersyfikacja przedmiotu badawczego w tej dziedzinie, Pod koniec trzeciej fazy rozwoju rachunkowości zarządczej (1966-1985) ujawniono występujące dysproporcje miedzy jej koncepcjami a stanem wdrożenia jej metod oraz potrzebami informacyjnymi zarządzających przedsiębiorstwami gospodarki postindustrialnej. Uznano, że rachunkowość zarządcza utraciła swoją istotność dla procesów zarządzania. W artykule zostały przytoczone argumenty głównych autorów takiej oceny, tj. T. H. Johnsona i R. S. Kaplana.(abstrakt oryginalny)
This article attempts to identify major trends in management accounting research and its practical application in enterprises in English - speaking countries in the second and third phase of its evolution, i.e. from the early 1950s to around 1985. In the second phase (1950-1965), in English-speaking countries a formal distinction was made between management accounting and financial account (introduction of the term „management accounting", definition of the nature and scope of management accounting), followed by development of management accounting research and diversification of its subject matter. A the end of the third stage of management accounting evolution (1966-1985), a gap was revealed between its concepts and the state of implementation of its methods and information needs of business management in postindustrial economies. Management accounting was declared to have lost its relevance for management processes. The article quotes the arguments of the main authors of this opinion, T.H. Johnson and R.S. Kaplan.(original abstract)
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Tom
Numer
Strony
139--170
Opis fizyczny
Twórcy
autor
Bibliografia
- [1] Ahrens T., Management Accounting and Strategy, „Discussion Papers in Accounting and Management Science", University of Southampton, Marzec 1996.
- [2] Ansoff H.I., Zarządzanie strategiczne, PWE, Warszawa 1985.
- [3] Ashton D., Hopper T., Scapens R.W. (eds.), Issues in Management Accounting, Prentice Hall, London, New York 1995.
- [4] A Statement of Basic Accounting Theory, American Accounting Association, Sarasota, Florida 1966.
- [5] Becker E.A., Fixed Cost/Variable Costs: The First One Hundred Years, 1985, [w:] The Academy of Accounting Historians, „Working Paper Series", vol. 4, ,,Working Papers" 61-80, The Academy of Accounting Historians, 1989, s. 1-22.
- [6] Birnberg J. G., Shields J.F., Three Decades of Behavioral Accounting Research: A Search For Order, "Behavioral Research in Accounting", 1989, Vol. 1.
- [7] Brownell P., Roberts E., Budgeting, [w:] The History of Accounting, Ań International Encyclopedia, (ed.) M. Chatfield, R. Vangermeersch, Garlan Publishing, Inc., New York & London 1996, s. 84-87.
- [8] Chandra G., Paperman J.B., Direct Costing, [w:] The History of Accounting, An International Encyclopedia, (ed.) M. Chatfield, R. Vangermeersch Garland Publishing, Inc., New York&London, 1996, s. 205-207.
- [9] Chatfield M., Discounted Cash Flow, [w:] The History of Accounting, Ań International Encyclopedia, (ed.) M. Chatfield, R. Vangermeersch Garland Publishing, Inc., New York&London, 1996, s. 208-209.
- [10] Cooper R., Scapens R., Management Accounting Research and Practice, The Institute of Cost and Management Accountants, London, 1983.
- [11] Cwynar A., Cwynar W., Zarządzanie wartością spółki kapitałowej. Koncepcje, systemy, narzędzia, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2002.
- [12] Durlik L, Inżynieria zarządzania. Strategia i projektowanie systemów produkcyjnych, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1995.
- [13] Ehrbar AL, EVA. The real key to creating wealth, John Willey&Sons, Inc., New York, Chichester, 1998.
- [14] Epstein M.J., Management Accounting, [w:] The History of Accounting, An International Encyclopedia, (ed.) M.Chatfield, R.Vangermeersch, Garland Publishing, Inc., New York &London, 1996.
- [15] Epstein M., Flamholtz E., Mc Donough, Corporate Social Performance, National Association of Accountants, New York, 1977.
- [16] Feltham G.A., Financial Accounting Research: Contributions of Information Economics and Agency Theory, [w:] R. Mattesich (ed.), Modern Accounting Research: History, Survey, and Guide, The Canadian Certified General Accountants, Re- search Foundation Monograph No. 4, Vancouver 1984.
- [17] Gordon L.A., Accounting and Corporate Social Responsibility, The University of Kansas, Lawrence, Kansas 1978.
- [18] Grasso L.P., Is It Time to Revisit Zero-Base Budgeting?, ,Journal of Cost Manage- ment", 1997, March/April.
- [19] Gray R., Owen D., Adams C., Accounting & accountability, Prentice Hall Europe 1996.
- [20] Hendriksen E. A., van Breda M.F., Teoria rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
- [21] Hopwood A.G., Behavioral Accounting in Retrospect and Prospect, ,Behavioral Research in Accounting", 1989, Vol.l.
- [22] Horngren Ch.T., Cost and management accounting: yesterday and today, [w:] Research and Curent Issues in Management Accounting, ed. M. Bromwich, A.G. Hopwood, Pitman Publishing Ltd., London 1986, s. 31-43.
- [23] Horngren Ch.T., Management accounting: this century and beyond, ,Management Accounting Research", 1995, No. 6.
- [24] Horngren Ch.T., Cost Accounting. A Managerial Emphasis, Prentice Hall Inc., Englewood Cliffs, 1967.
- [25] Horngren Ch.T., Datar S. M., Foster G., Cost Accounting. A Managerial Emphasis, Prentice Hall, Person Education International, l1 th ed., Upper Saddle River, 2003.
- [26] Horvath P., Controlling, wyd. 7, Yerlag Franz Yahlen, Munchen 1998.
- [27] Jaglińska Z., Rachunkowość odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw kapitalistycznych, „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 7, SKwP, Warszawa 1984.
- [28] Jaruga A., Rola rachunkowości zarządczej, [w:] Jaruga A., Nowak W., Szychta A., Rachunkowość zarządcza. Koncepcje i zastosowania, SWSPiZ, Łódź 1999, s. 21-82.
- [29] Jaruga A., Nowak W., Szychta A., Rachunkowość zarządcza. Koncepcje i zastosowania, SWSPiZ, Łódź 1999, wyd. II, 2001.
- [30] Jarugowa A., Koszty pośrednie w przedsiębiorstwach przemysłowych, PWE, Warszawa 1972.
- [31] Jarugowa A., Koszty zarządzania przedsiębiorstw przemysłowych, PWE, Warszawa 1966.
- [32] Jarugowa A., Niektóre kierunki badań naukowych z dziedziny rachunkowości, [w:] Rachunkowość, „Acta Universitatis Lodziensis", Folia Oeconomica 88, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1989.
- [33] Jarugowa A., Niektóre wyznaczniki rozwoju rachunkowości, [w: ] Współczesne problemy rachunkowości, praca zbiorowa pod red. A. Jarugowej, PWE, Warszawa 1991.
- [34] Jarugowa A., Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 1986.
- [35] Jarugowa A., Rachunkowość społeczna na tle tendencji rozwoju rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 7, SKwP, Warszawa 1984.
- [36] Jarugowa A., Maić W., Sawicki K., Rachunek kosztów, wyd. II, PWE, Warszawa 1990.
- [37] Jarugowa A., Nowak W.A., Szychta A., Zarządzanie kosztami w praktyce światowej, ODDK, Gdańsk 1997.
- [38] Jarugowa A., Sobańska I., Sochacka R., Metody kalkulacji. Koszty ceny, decyzje, wyd. I, PWE, Warszawa 1991.
- [39] Johnson H.T., Relevance Regained. From Top-Down Control to Bottom-Up Empowerment, The Free Press, New York 1992.
- [40] Johnson H.T., Kaplan R.S., Relevance Los t, The Rise and Fall of Management Accounting, Harvard Business School Press, Boston 1987, rep. 1991.
- [41] Kaplan R.S., Quantitative models for management accounting in today's production environment, ]w:] M. Bromwich, A.G. Hopwood, Research and Current Issues in management Accounting, Pitman Publishing Limited, London 1986, s. 103-115.
- [42] Kaplan R.S., The Evolution of Management Accounting, „The Accounting Review", July 1984.
- [43] Kaplan R.S., Norton D.P., Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie, PWN, Warszawa 2001.
- [44] Kaplan R.S., Norton D. P., The Balanced Scorecard - Measures that drive performance, „Harvard Business Review", January-February 1992.
- [45] Keys D.E., van der Merwe A., Niemieckie i amerykańskie zarządzanie kosztami, tłumaczenie A. Szychta, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", 2002, nr 6.
- [46] Kuhn T.S., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, PIW, Warszawa 1985.
- [47] Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, PWN, Warszawa 1968.
- [48] Łada-Cieślak, Budżetowanie od zera, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza, 2000, nr 12.
- [49] Łada-Cieślak, Zastosowanie koncepcji budżetowania od zera, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", 2001, nr 3.
- [50] Monden Y., Lee J., How a Japanese Auto Maker Reduces Costs, „Management Accounting", August 1993.
- [51] Nowak W.A., Rachunkowość zarządcza w procesach sterowania jakością, „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 34, Warszawa 1996.
- [52] Management Accounting Concepts, International Management Accounting Practice Statement, Financial and Management Accounting Committee, International Federation of Accountants, New York 1998.
- [53] Mattessich R., Management Accounting: Past, Present, and Future, [w:] R. Mattessich (ed.), Modern Accounting Research: History, Survey, and Gnidę, The Canadian Certified General Accountants' Research Foundation Monograph, No. 4, Vancouver 1984.
- [54] Mattessich R., Instrumental Reasoning, Publishing Co., Dordrecht/Boston, 1978.
- [55] Mayer E., Controlling-Konzepte. Perspektiven fur 90er Jahre, Gabler, Wiesbaden 1986.
- [56] Ryan B., Scapens R., Theobald M., Research Method and Methodology in Finance and Accounting, Academic Press, London 1992.
- [57] Scapens R., Management Accounting -A Change of Emphasis, [w:] D. Cooper, R. Scapens, Management Accounting Research and Practice, The Institute of Cost and Management Accountants, London, 1983, s. 1-19.
- [58] Schweitzer M., Kupper H.V., Systeme der Kostenrechtung, wyd. 5, Verlag Modernę Industrie, Landsberg, 1991.
- [59] Sobańska I., Rachunkowość zarządcza, [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza. Najnowsze tendencje, procedury i ich zastosowanie w przedsiębiorstwach, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 32-57.
- [60] Sobańska I., Podstawowe problemy rachunku kosztów, [w: [ A. Jarugowa, I. Sobańska, R. Sochacka, Metody kalkulacji. Koszty, ceny, decyzje, wyd. L, PWE, Warszawa 1991, s. 58-113.
- [61] Sobańska L, Tendencje rozwoju rachunku kosztów w Niemczech, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1997.
- [62] Szychta A., Koszty docelowe, „Rachunkowość"' nr 8, 1997a.
- [63] Szychta A.., Paradygmaty rachunkowości zarządczej, ,Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 41, SKwP, Warszawa 1997b.
- [64] Szychta A., Rozwój koncepcji i praktyki rachunkowości zarządczej do 1950 roku,, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 22 (78), Warszawa 2004.
- [65] Szychta A., Teoria rachunkowości Richarda Mattessicha w świetle podstawowych kierunków rozwoju nauki rachunkowości. Studium metodologiczne, FRRwP, Warszawa 1996.
- [66] Szychta A., Paradygmaty w nauce rachunkowości w świetle koncepcji Thomasa S. Kuhna, [w:] Problemy adaptacji nowych regulacji w rachunkowości, ,Acta Universitatis Lodziensis", Folia Oeconomica 127, Wydawnictwo UL, Łódź 1993, s. 101-126.
- [67] Świderska G.K.., (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, tom I, Difin, Warszawa 2002,
- ]68] Watts R.L., Zimmerman J.L., Positive Accounting Theory: A Ten Year Perspective, „The Accounting Review", January 1990.
- [69] Watts R.L., Zimmerman J.L., Towards a Positive Theory of the Determination of Accounting Standards, „The Accounting Review" 53, 1978.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000123112537