Analiza odchyleń - pięta achillesowa analizy ekonomicznej (artykuł dyskusyjny)

• Autorzy: Adam Żwirbla

Warianty tytułu

Variance analysis - the tendon of Achilles of economic analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu są niektóre dyskusyjne problemy metod badawczych analizy ekonomicznej. W niniejszym opracowaniu pojecie odchyleń cząstkowych zostało przedstawione w nowym świetle, co przewartościowuje dotychczasowe niektóre poglądy ekonomistów. Pierwsza cześć rozprawy przedstawia metodę różnic cząstkowych, kiedy jest niemożliwe znalezienie logicznej interpretacji ekonomicznej dla odchyleń cząstkowych łącznych. Następnie autor artykułu proponuje nową koncepcje metodologiczną „ 3 x M ", która wyjaśnia istotę niektórych narzędzi badawczych analizy ekonomicznej. Należy dodać, iż autor tej pracy proponuje nowe określenia pewnych pojęć, odmienne od dotychczas stosowanych w literaturze ekonomicznej, zaś niektóre propozycje, które znajdują się w tej pracy, są oryginalnym wkładem autora na polu metod analizy ekonomicznej. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of his article are some controversial problem of research methods of economic analysis. In this study the nature of partial variances are shown in a new approach which may change existing attitudes of economists. The first part of paper present method of difference partials, when impossible to find logical economic interpretation for the common partial deviations. Then the author of this article propose new „ 3 x M " methodological idea, that explain the essence some research methods of economic analysis. It should be added that the author of this paper suggests some definitions form those presented in the economic literature and some proposals which we can find in this work are the original contributions of the author in the field of methods of cause economic analysis.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Analiza ekonomiczna

EN

Accounting; Economic analysis

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2004
• Tom: 27
• Numer: nr 83
• Strony: 116--158

Twórcy

autor

Adam Żwirbla

Bibliografia

• [ l ] Aczel A.D. (2000), Statystyka w zarządzaniu, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [2] Adamów W.E. (1982), Indeksowa analiza czynnikowa, PWE, Warszawa.
• [3] Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem (1996), tom l, praca zbiorowa pod red. L. Bednarskiego i T. Waśniewskiego, FRRwP, Warszawa.
• [4] Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem (2001), praca zbiorowa pod red. E. Urbańczyka, Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• [5] Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem (2003), pod red. M. Walczaka, Wyd. Difin, Warszawa.
• [6] Bąkowski W. (1966), Matematyczna analiza interpretacji zapisu w metodzie łańcuchowych podstawień, „Przegląd Organizacji", nr 8-9.
• [7] Bednarski L. (1983), Obliczenie i interpretacja odchyleń w systemie oceny wyników ekonomicznych przedsiębiorstwa, „Ekonomika i Organizacja Pracy", nr 4.
• [8] Bednarski L. (2002), Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• [9] Bednarski L. i inni (2001), Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa, Wyd. A.E. we Wrocławiu, Wrocław.
• [10] Bielecka A. (2005), Statystyka w biznesie i ekonomii. Teoria i praktyka, Wyd. Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
• [11] Borkowski B., Dudek H., Szczęsny W. (2003), Ekonometria. Wybrane zagadnienia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
• [12] Burzym E. (1984), Analiza finansowa w przedsiębiorstwie przemysłowym, Wyd. A.E. w Krakowie, Kraków.
• [13] Chadwick L. (1997), Rachunkowość zarządcza dla niewtajemniczonych, Agencja Wydawnicza „Placet", Warszawa.
• [14] Cisel W., Narkiewicz J. (2002), Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu, Zamość.
• [15] Czekaj J., Dresler Z. (1999), Zarządzania finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [16] Czerwiński Z. (1992), Dylematy ekonomiczne, PWE, Warszawa.
• [17] Czerwiński Z. (2002), Moje zmagania z ekonomią, Wyd. A.E. w Poznaniu, Poznań.
• [18] Ćwikąła-Małys A., Maksymowicz Z. (1997), Wybrane zagadnienia analizy ekonomicznej w podmiocie gospodarczym, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• [19] Dudycz T., Wrzosek S. (2000), Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym, Wyd. A.E. we Wrocławiu, Wrocław.
• [20] Duraj J. (1993), Analiza ekonomiczna w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• [21] Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M. (2004), Analiza finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego, Municipum SA, Wydawnictwo Samo- rządu Terytorialnego, Warszawa.
• [22] Gabrusewicz W. (2005), Podstawy analizy finansowej, PWE, Warszawa.
• [23] Gabrusewicz W., Kamela-Sowińska A., Poetschke H. (2001), Rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa.
• [24] Gąsiorkiewicz L. (2002), Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• [25] Glynn John J., Perrin John, Murphy Michale P. (2003), Rachunkowość dla menedżerów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [26] Graham R.I., Knuth D.E., Patashnik O. (2002), Matematyka konkretna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [27] Helfert E.A. (2003), Techniki analizy finansowej, PWE, Warszawa.
• [28] Hryniewicka J. (2003), Ćwiczenia statystyczne w naukach ekonomicznych, ODiDK, Gdańsk
• [29] Jagiełło S. (1987), Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstw, PWN, Warszawa-Wrocław.
• [30] Jakubczyc J. (1999), Zarządzanie finansami. Odpowiedzialność finansowa, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• [31] Jaruga Alicja A., Nowak Wojciech A., Szychta Anna (2001), Rachunkowość zarządcza. Koncepcje i zastosowania, Wydanie II, Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi, Łódź.
• [32] Jóźwiak J., Podgórski J. (1995), Statystyka od podstaw, PWE, Warszawa
• [33] Kenneth A. Rss, Charles R.B. Wright (2003), Matematyka dyskretna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [34] Kitowski J. (1991), Metody analizy ekonomicznej, UMCS, Wydział Ekonomiczny, Filia w Rzeszowie, Lublin-Rzeszów.
• [35] Kossut Z. (1960), Metoda łańcuchowych podstawień, „Rachunkowość", nr 2.
• [36] Krzysztofiak M., Luszniewicz A. (1979), Statystyka, PWE, Warszawa.
• [37] Kulczycki R. (1983), Rachunek indeksowy, PWE, Warszawa.
• [38] Leszczyński Z., Wnuk T. (1999), Controlling, FRRwP, Warszawa.
• [39] Leszkowicz K (1973), Niedoskonałości metod analizy przyczynowej, „Rachunkowość", nr 7.
• [40] Luszniewicz A., Słaby T. (2001), Statystyka z pakietem komputerowym STATISTICA "" PL, Teoria i zastosowania, Wydawnictwo C.H. BECH, Warszawa.
• [41] Maić W. (1963), Rachunek kosztów postulowanych w przedsiębiorstwie przemysłowym, PWE, Warszawa.
• [42] Maić W. (1965), Kolejność wyliczeń w ramach metody łańcuchowych podstawień, „Przegląd Organizacji", nr 11.
• [43] Maić W. (1965), Kolejność wyliczeń w ramach metody łańcuchowych podstawień, „Przegląd Organizacji", nr 11.
• [44] Maić W. (1973), Zgodność ewidencji i analizy w zakresie prezentacji odchyleń (Artykuł dyskusyjny), „Rachunkowość", nr 8.
• [45] Matematyka i statystyka finansowa (J994), praca zbiorowa pod redakcja naukową E. Nowaka, FRRwP, Warszawa.
• [46] Metody ilościowe w analizie finansowej (1997),praca zbiorowa pod red. E. Nowaka, Wyd. UMCS, Lublin.
• [47] Metody statystyczne w analizie działalności przedsiębiorstwa (2001), praca zbiorowa pod red. E. Nowaka, PWE, Warszawa.
• [48] Micherda B. (1988), Wykorzystanie metod badania przyczynowego w analizie finansowej, Zeszyty Naukowe A.E. w Krakowie, nr 267.
• [49] Micherda B. (2001), Analityczna funkcja rachunkowości, Wyd. A.E. w Krakowie, Kraków.
• [50] Nowa encyklopedia powszechna (1996), tom 3, PWN, Warszawa.
• [51] Nowak E. (1995), Statystyczna analiza zależności między placami a efektami pracy, "Badania Operacyjne i Decyzje", nr l.
• [52] Nowak E. (2005), Rachunek kosztów przedsiębiorstwa, Wrocław.
• [53] Nowak E., Piechota R., Wierzbiński M. (2004), Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa.
• [54] Olszański W. (1985), Metoda proporcjonalnego podziału-próba modyfikacji, „Rachunkowość", nr 4.
• [55] Ostasiewicz S., Rusnak Z., Siedlecka U. (1999), Statystyka. Elementy teorii i zadania, Wyd. A.E. we Wrocławiu, Wrocław.
• [56] Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza (2003), pod red. I. Sobańskiej, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa.
• [57] Rachunkowość zarządcza przedsiębiorstw. Rachunek kosztów (2003), praca zbiorowa pod red. D. Sołtys, Wyd. A.E. we Wrocławiu, Wrocław.
• [58] Rachunkowość zarządcza. Wybrane zagadnienia (2000), praca zbiorowa pod red. E. Walińskiej i P. Urbanka, FRRwP, Łódź.
• [59] Siemińska E. (2003), Finansowa kondycja firmy. Metody pomiaru i oceny, Poltex, Warszawa.
• [60] Sierpińska M., Jachna T. (2004), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [61] Sierpińska M., Niedbała B. (2003), Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [62] Siegel J.G., Shim J.K., Hartman S.W. (1999), Przewodnik po finansach, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• [63] Sobczyk M. (1998), Statystyka. Podstawy teoretyczne, przykłady-zadania, Wyd. UMCS, Lublin.
• [64] Sojak S. (2003), Rachunkowość zarządcza, „Dom Organizatora", Toruń.
• [65] Stanisz T. (1977), Funkcje o zmiennych rozdzielonych i możliwości ich zastosowania w analizie ekonomicznej, A.E. w Krakowie, Zeszyty Naukowe. Seria specjalna. Monografie nr 35, Kraków.
• [66] Szczepaniak J. (1965), Analiza rentowności przedsiębiorstw przemysłowych, PWE, Warszawa.
• [67] Szczepaniak J. (1969), Analiza finansowa w przedsiębiorstwie przemysłowym, PWE, Warszawa.
• [68] Szymański K.G. (1985), Metody badań przyczynowych w analizie ekonomicznej - próba syntezy i krytyki, „Rachunkowość", nr 10-11.
• [69] Śliwa J., Pawlicka G. (2002), Finanse przedsiębiorstwa. Teoria i praktyka, Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa.
• [70] Urbańczyk E. (1985), Metody analizy ekonomicznej efektywności majątku trwałego w przemyśle, Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej, Szczecin.
• [71] Walczak M. (1998), Prospektywna analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• [72] Walesiak M. (1991), Problem aksjomatyzacji metod badań przyczynowych w analizie ekonomiczno-finansowej, Prace Naukowe A.E. we Wrocławiu, nr 577, Wrocław.
• [73] Waśniewski T. (1974), Zgodność ewidencji i analizy odchyleń (Artykuł dyskusyjny), „Rachunkowość", nr 8.
• [74] Was'niewski T. (1981), Metody analizy finansowej w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• [75] Waśniewski T., Skoczyłaś W. (2002), Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie, FRRwP, Warszawa.
• [76] Współczesna analiza finansowa (2004), pod red. B. Micherdy, Zakamycze.
• [77] Zając K. (1988), Zarys metod statystycznych, PWE, Warszawa.
• [78] Zajewski M (1970), Badanie akumulacji metodą krzyżowych podstawień, „Finanse", nr 12.
• [79] Żwirbla A.(1988a), Odchylenia cząstkowe oraz ich interpretacja ekonomiczna (artykuł dyskusyjny), „Rachunkowość", nr 6.
• [80] Żwirbla A.(1988b), Przyczynek do metod oceny efektywności gospodarowania, „Rachunkowość", nr 10.
• [81] Żwirbla A. (2000), Próba zastosowania rachunku operatorów w analizie ekonomicznej (Niektóre aspekty badań przyczynowych), „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej", tom 55, SKwP, Warszawa.
• [82] Żwirbla A. (2001), Próba zastosowania teorii stochastyki w badaniach przyczynowych analizy ekonomicznej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 3 (59), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [83] Żwirbla A. (2002), Niektóre dyskusyjne problemy badań analitycznych (propozycje metodologiczne), „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 7(63), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [84] Żwirbla A. (2003a), Modele deterministyczne a mierniki efektywności ekonomicznej (wybrane kwestie metodologiczne), [w:] Nowe tendencje w zarządzaniu wartością przedsiębiorstwa. Aktualny stan i perspektywy rozwoju, praca zbiorowa pod red. E. Urbańczyka, Szczecin.
• [85] Żwirbla A. (2003b), O niektórych analogiach w analizie ekonomicznej i jej podobieństwach z probabilistyką, „Wiadomości Statystyczne", nr 1(500), Warszawa.
• [86] Żwirbla A. (2003c), Odchylenia względne jako miernik efektywności gospodarowania, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 17(73), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [87] Żwirbla A. (2003d), Z historii metod deterministycznych analizy ekonomicznej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 15 (71), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [88] Żwirbla A. (2004a), Analiza jakości produkcji - wybrane metody (Próba syntezy koncepcji prof. L. Bednarskiego), „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 20 (76), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [89] Żwirbla A. (2004b), Wskaźniki wyprzedzenia i pokrycia - próba syntezy i krytyki (Przyczynek do dyskusji na problemem -właściwej interpretacji mierników ekonomicznych), „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 19 (75), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [90] Żwirbla A. (2004c), Wybrane aspekty analizy kosztów - propozycje metodologiczne, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 22 (78), SKwP, Rada Naukowa, Warszawa.
• [91] Żwirbla A. (1987), Wyodrębnianie odchyleń cząstkowych za pomocą metody dzielenia na połowy, „Rachunkowość", nr 10.