Początki nowożytnego obywatela w Europie - obywatel państwa i katalog jego praw w dokumentach Rewolucji Francuskiej

• Autorzy: Krzysztof Trzciński

Warianty tytułu

The Beginning of Modern Citizenship in Europe - Citizen and His Rights in the Documents of French Revolution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono rozwiązania normatywne wypracowane w trakcie Rewolucji Francuskiej, którym to rozwiązaniom cywilizacja europejska zawdzięcza rozwój nowożytnej instytucji obywatelstwa. Zaprezentowano jak wyglądały prawa i obowiązki obywateli w przełomowych latach: 1789, 1793, 1795 i 1799.

EN

In the article presented legal aspects elaborated during French Revolution connected to citizenship. Presented evolution of rights and responsibilities of citizens in crucial years: 1789, 1793, 1795 and 1799.(MP)

Słowa kluczowe

PL

Obywatelstwo UE; Prawa obywatelskie; Historia Europy; Obywatel

EN

Citizenship of the European Union; Civil Rights; History of Europe; Citizen

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 2
• Strony: 67--94

Twórcy

autor

Krzysztof Trzciński

Bibliografia

• Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, t. I, Warszawa 1993.
• Arystoteles, Polityka, zwłaszcza: 1276b i 1277b, Warszawa 1964.
• Banaszak B., Ogólne wiadomości o prawach człowieka w: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B.Banaszak, A.Preisner, Warszawa 2002.
• Baszkiewicz J., 1789: Spory o prawa człowieka i obywatela w: Człowiek jako obywatel, red. M.Szyszkowska, Warszawa 1995.
• Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucja Francuska 1789-1794. Społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983.
• Baszkiewicz J., Nowy człowiek w: Czy historia może się cofnąć?, red. B.Łagowski, Kraków 1993.
• Baszkiewicz J., Wolność druku i rewolucja 1789 roku w: Studia z historii państwa, prawa i idei, red. A.Korobowicz, H.Olszewski, Lublin 1997.
• BaszkiewiczJ., Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat. Mitologia i rzeczywistość Rewolucji Francuskiej, Warszawa 1993.
• Blanning T.C.W., Epilogue: The Old Order Transformed 1789-1815 w: Early Modern Europe. An Oxford History, ed. E.Cameron, Oxford 1999.
• Condorcet J.A., Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, Warszawa 1957.
• Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1789 roku, art. II w: Powszechna historia państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M.J.Ptak, M.Kinstler, Wrocław 1999.
• Deklaracja Praw i Obowiązków Człowieka i Obywatela z 22 sierpnia 1795 r., Obowiązki, art. VIII w: Prawa i obowiązki obywateli. Wybór źródeł, red. Z.Kędzia, Wrocław 1978.
• Dumont F.,Zgromadzenia stanowe we Francji a sprawy podatkowe, "Czasopismo Prawno-Historyczne", nr 2/1975, s.103.
• Grzybowski K., Historia doktryn politycznych i prawnych. Od państwa niewolniczego do rewolucyj burżuazyjnych, Warszawa 1968.
• Kant I., The Metaphysics of Morals, cz. I: The Metaphysical Elements of Right w: P.B.Clarke, Citizenship, London 1994.
• Klein E., Historia ustroju Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych Ameryki od XVI do końca XX wieku, Kolonia-Wrocław 1998.
• Kodrębski J., Wielka Rewolucja Francuska a własność. Od własności feudalnej do własności kapitalistycznej, "Czasopismo Prawno-Historyczne", nr 1/1986, s.80.
• Konstytucja Francuska z 3 września 1791 r., art. 2 w: Historia ustroju państwa w tekstach źródłowych, oprać, i przeł. B.Lesiński, J.Walachowicz, Poznań 1992.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Francuskiej z 13 grudnia 1799 r..
• Koranyi K., Powszechna historia państwa I prawa, t.IV, Warszawa 1967.
• Kowalczyk S., Liberalizm i jego filozofia, Katowice 1995.
• Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.
• Markov W., Soboul A., Wielka rewolucja Francuzów 1789, red. nauk. J.Baszkiewicz, Wrocław 1984.
• Meiler S., Pożegnanie z rewolucją, Chotomów 1991.
• Mezey S.G., Women and democracy w: The Encyclopedia of Democracy, ed. S.M.Lipset, t. III, London 1995.
• Montesquieu de Ch.L., O duchu praw, t.I, Warszawa 1957.
• Morabito M., Bourmaud D., Historia konstytucyjna i polityczna Francji (1789-1958), Białystok 1996.
• Motyka K., Prawa człowieka. Idee, instytucje prawne, praktyka w: Konstytucjonalizm we współczesnym świecie, red. KMotyka, Lublin 1998, s.57-60.
• Popielski K., Znaczenie wartości w procesie stawania się człowieka i bycia obywatelem w: Człowiek jako obywatel, red. M.Szyszkowska, ISP PAN, Warszawa 1995.
• Preuß U.K., Two Challenges to European Citizenship w: Constitutionalism in Transformation: European and Theoretical Perspectives, eds. R.Bellamy, D.Castiglione, Oxford 1996.
• Riedel M., W poszukiwaniu "związku obywatelskiego". Idea tego, co polityczne, i problem demokracji europejskiej w: Obywatel. Odrodzenie pojęcia, red. B.Markiewicz, IFiS PAN, Warszawa 1993.
• Rousseau J.-J., Umowa społeczna oraz uwagi o rządzie polskim, Warszawa 1966.
• Roy Ladurie Le E., Ku rewolucji? Uwagi o państwie ancien régime'u w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, Kraków 1994.
• Sczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 2000.
• Sieyès E., Co to jest stan trzeci? w: Filozofia francuskiego Oświecenia, Warszawa 1961.
• Trzciński K., Obywatelstwo w Europie. Idea i jej wyraz formalny w perspektywie historycznej, "Studia Europejskie", nr 2/2002, zwłaszcza: s.46-55.
• Trzciński K., Prawo obywatelstwa a zagadnienia imigracji na tle doświadczeń niemieckich, "Państwo i Prawo", nr 2/2003, zwł. s.66-67.
• Ustawa Konstytucyjna z 24 czerwca 1793 r., art. IV w: Powszechna historia państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych, przeł. i oprac. M.Z.Jedlicki, Warszawa 1955.
• Wybór źródeł do historii państwa i prawa w dobie nowożytnej, t.I, oprac. I przeł. M. Sczaniecki, Warszawa 1987.
• Zawadzka B., Prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, Warszawa 1996.
• Zwierzchowski E., Sądownictwo konstytucyjne, Białystok 1994.