Implementacja rachunku kosztów działań w średniej wielkości polskim przedsiębiorstwie

• Autorzy: Tomasz Wnuk-Pel

Warianty tytułu

Activity based costing implementation in a medium sized polish company

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych problemów wdrażania systemów ABC w przedsiębiorstwach średniej wielkości w Polsce, w tym w szczególności analiza samego procesu implementacji, struktury modelu, rodzajów analiz sporządzanych przy wykorzystaniu ABC oraz sposobów wykorzystania informacji przez użytkowników. Decyzja o napisaniu tego artykułu była spowodowana z jednej strony zainteresowaniami autora, z drugiej zaś - niedostatkiem publikacji z zakresu rachunku kosztów działań, pisanych przez pracowników uniwersyteckich uczestniczących w projektach ABC/M. Przeprowadzone badanie pokazuje, że pierwszy model rachunku kosztów działań wdrożony w przedsiębiorstwie wcale nie musi być optymalny. Przedsiębiorstwa uczą się również na swoich błędach i doskonalą funkcjonujące już systemy rachunku kosztów, tak by w danej chwili pomagały one udzielić odpowiedzi na podstawowe strategiczne pytania kierownictwa. Przeprowadzone prace potwierdzają, że implementacja rachunku kosztów działań jest procesem trudnym. Uzasadnienie w przeprowadzonym badaniu znalazło twierdzenie o często niewystarczających zasobach ludzkich, jednak drugi często podnoszony argument, o wysokich kosztach wdrożenia systemu ABC nie znalazł uzasadnienia. Wnioski z przeprowadzonego badania nie mogą być, oczywiście uogólniane, ponieważ badano tylko jeden konkretny przypadek. Dla wyciągnięcia bardziej ogólnych konkluzji niezbędne jest przeprowadzenie badań na większej, reprezentatywnej próbie. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper aims to present selected problems in ABC implementation in medium sized companies in Poland and particularly to analyse the process of implementation itself, the structure of the model, the types of analyses prepared using the ABC model and the ways the information is used. The decision to undertake research in this field was on one hand motivated by author' s interests and on the other by the lack of publications in the field of activity based costing written by academics taking part in ABC/M projects. The survey shows mat the first model of activity based costing implemented in company does not have to be optimal. Companies can learn on their own mistakes and they improve existing activity based costing systems, so that they can deliver answers to the essential strategic questions. The case study made shows that activity based costing implementation is a difficult process. The evidence found has positively verified the hypothesis that during ABC implementation companies encounter the problem of insufficient human resources, but for the argument about high implementation costs evidence was not found. The conclusions from the case study can not of course be generalized, because only one company was analysed. To generalize conclusions from the survey it is necessary to carry out research on a bigger and more representative sample of companies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Rachunek kosztów; Rachunek kosztów działań; Małe i średnie przedsiębiorstwa

EN

Accounting; Cost accounting; Activity Based Costing (ABC); Small business

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2005
• Tom: 29
• Numer: nr 85
• Strony: 122--153

Twórcy

autor

Tomasz Wnuk-Pel

Bibliografia

• [1] Andersen S.W., 1995, Framework for Assessing Cost Management system changes: The Case of Activity-Based Costing Implementation at General Motors J986-J993, „Journal of Management Accounting Research", Vol. 7, jesień, s. 1-51.
• [2] Bescos P.L., Mendoza C., 1995, ABC in France, „Management Accounting" (New York), Vol. 76:10, s. 33-35.
• [3] Bjornenak T., Mitchell F., 1999, A Study of the Development of the Activity Based Costing Journal Literature 1987-1998, artykuł prezentowany na konferencji European Accounting Association w Bordeaux 1999.
• [4] Cobb L, Helliar C., Innes L, 1995, Management Accounting Change in a Bank, „Management Accounting Research", Nr. 5, s.155-175.
• [5] Cobb, L, Mitchell F., 1993, Activity-Based Costing Problems: The British Experience, „Advances in Management Accounting", s. 68-83.
• [6] Czakon W., 2004, Interpretacja rachunku kosztów działań w przedsiębiorstwie handlowym, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 11/2004, dodatek s. 1-12.
• [7] Czarnecki J., Sobańska L, Wnuk-Pel T., Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, CH BECK 2003.
• [8] Drury C., 1997, Management Accounting for Business Decisions, International Thomson Business Press, Londyn 1997.
• [9] Foster G., Gupta M., 1990, Activity Accounting: an electronics industry implementation, Measures for Manufacturing Excellence, Kaplan R.S. (red.), Harvard Business School Press, Boston.
• [10] Foster G., Swenson D. W., 1997, Measuring the success of activity-based cost management and its determinants, „Journal of Management Accounting Research", Vol. 9, s. 109-141.
• [11] Friedman A.F., Lyne S.R., 2000, Implementation, Interaction and Activity-Based techniques, The Bristol Centre for Management Accounting Research, Working Paper 00-01, March 2000.
• [12] Groot T., Gool H., 1996, Activity-Based Costing in the Food Industry in the Netherlands and the United States, The 19th Annual Congress of the EAA, Bergen, Norwegia, maj 1996.
• [13] Hicks, D.T., Activity-Based Costing. Making it work for small and midsized companies, John Wiley&Sons Inc., 1999.
• [14] Ingdahl T„ Sodebrom A., 2000, Empirical ABC and Strategic Control - New insight through action learning, Paper presented at the 23rd Annual Congress of the European Accounting Association in Munich, March 29-31.
• [15] Innes J., Mitchell F., 1995, A Survey of Activity-based Costing in the U.K. 's Largest Companies, „Management Accounting Research", s. 137-153.
• [16] Januszewski A., 2004a, Etapy budowy komputerowego modelu rachunku kosztów działań dla przedsiębiorstwa przemysłu mięsnego, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 2/2004, dodatek s. 1-11.
• [17] Januszewski A., 2004b, Etapy budowy komputerowego modelu rachunku kosztów działań dla przedsiębiorstwa przemysłu mięsnego, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 3/2004, dodatek s. 1-11.
• [18] Januszewski A., 2005, Stosowanie rachunku kosztów działań w polskich przedsiębiorstwach - wyniki badań empirycznych, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 1/2005, s. 35-39.
• [19] Januszewski A., Kosińska M., 2004, Specyfika rachunku kosztów działań w przedsiębiorstwie usług ciepłowniczych, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 11/2004, s. 13-19.
• [20] Jaruga A., Nowak W., Szychta A., Zarządzanie kosztami w praktyce światowej, oddk 1997.
• [21] Kapłan R.S., Weiss D., Desheh E., 1997, Transfer Pricing with ABC, „Management Accounting" (US), maj 1997, s. 20-28.
• [22] Karmańska A., 2003, Rachunkowość zarządcza ubezpieczyciela. Modelowanie na podstawie rachunku kosztów działań, Wydawnictwo naukowe PWN, s. 297-315.
• [23] Kovac E., Troy H., 1989, Getting transfer prices right: what Bellcore did, „Harvard Business Review", wrzesień/październik, s. 148-154.
• [24] Lynch R.L., Cross K.F., 1995, Measure up! How to Measure Corporate Performance, Blackwell, Cambridge 1995.
• [25] Malmi T., 1994, The structure and change of a cost accounting system — Case Activity-Based Costing, Publications of the Helsinki School of Economics and Business Administration, B-137.
• [26] Morrow M., Scot P., 1989, Easy as ABC, Accounting Issues, September 1989, s. 44-49.
• [27] O'Guin M.C., 1991, The Complete Guide to Activity Based Costing, Prentice Hall, New Jersey 1991.
• [28] Prather J., Rueschoff N., 1996, An Analysis of International Accounting Research in US Academic Accounting Journals 1980 through 1993, „Accounting Horizons", 10, s. 1-17.
• [29] Selto F.H., Jasiński D.W., 1996, ABC and high technology; A story with a moral, „Management Accounting" (New York), marzec 1996, s. 37-40.
• [30] Shields M.D., 1995, An Empirical Analysis of Firms' Implementation Experiences with Activity-Based Costing, „Journal of Management Accounting Research", Vol 7, jesień, s. 148-166.
• [31] Shields M.D., 1997, Research in Management Accounting by North Americans in the 1990s, „Journal of Management Accounting Research", 9, s. 3-61.
• [32] Sobańska L, Szychta A., 1995, Management Accounting in Polish Companies in the Period of Structural Transformation, Paper presented at the 18th Annual Congress of European Accounting Association, Birmingham, UK.
• [33] Sobańska L, Wnuk T., 1999, The Development of Management Accounting in Enterprises Operating in Poland in 1990's, Paper presented at the conference Accounting and Audit: Problems of Development, Riga Latvian University Press Riga, Latwia, s. 156-160.
• [34] Sobańska L., Wnuk T., 1999, Causes and Directions of Changes in Costing Systems in Polish Enterprises During 1991-1999, Paper presented at the conference Accounting Perspectives on the Threshold of the 21 st Century, Tartu, Estonia, s. 217-221.
• [35] Sobańska L., Wnuk T., 2000, Causes and Directions of Changes in Management Accounting practice in Poland, Paper presented at the conference Economics & Management - 2000 - Actualities and Methodology, Kaunas, Lithuania.
• [36] Spicer B.H., 1992, The Resurgence of Cost and Management Accounting: A Review of Some Recent Developments in Practice, Theories and Case Research Methods, „Management Accounting Research", Nr. 3, s. 1-37.
• [37] Świderska G.K., Rybarczyk K., 2002, Pielaszek M., Obiektowy rachunek kosztów, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", nr 8 (64), 2002, s. 223-228.
• [38] Turney P.B.B., 1996, Activity Based Costing - The Performance Breakthrough, Kogan Page, Londyn 1996.
• [39] Wnuk Tomasz, 2000, Rachunek kosztów działań - konsekwencje niespełnienia podstawowych zalożeń modelu (studium przypadku), „Zeszyty Teoretyczne Ra- chunkowości", nr 57/2000.