Współczesna ekonomia - kontynuacja czy poszukiwanie paradygmatu?

• Autorzy: Andrzej Wojtyna

Warianty tytułu

Contemporary Economic Theory - Continuation or the Search for a new Paradigm?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest próba pokazania, na czym polega obecny "ferment" w ekonomii i w jaki sposób reaguje ona na wysuwane wobec niej zarzuty. W myśl głównej tezy artykułu, reakcja ta przebiega dwutorowo: z jednej strony, przede wszystkim za sprawą ekonomii behawioralnej, dokonuje się daleko idąca rekonstrukcja założeń koncepcji homo oeconomicus; z drugiej strony, za sprawą badań składających się na umowne pojęcie "ekonomia złożoności", kwestionowany jest tradycyjny sposób rozumienia równowagi i dynamiki systemów gospodarczych. Pomija się zmiany zachodzące w ekonomii pod wpływem nowych badań prowadzonych w ramach ekonomii instytucjonalnej, ekonomii politycznej oraz na styku ekonomii z prawem i socjologią. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że ekonomia głównego nurtu bardzo znacząco poszerza zakres przedmiotu badań, ale jednocześnie bardzo twardo broni swojej metody badawczej. Oznacza to, że w najbliższych latach należy oczekiwać dosyć szybkiego otwierania się jej na te wątki ekonomi behawioralnej, które stosują podobną metodologię. Ze względu na dużą złożoność "ekonomii złożoności" i jej transdyscyplinarny charakter, wczesny etap zmiany paradygmatu okaże się prawdopodobnie okresem dosyć długim. Procesy zmian będą się jwzmacniać, ponieważ program badawczy ekonomii behawioralnej jest jednocześnie częścią składową "ekonomii złożoności". (abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to discuss the recent turmoil in economic theory and the way it responds to criticisms. The author argues that this response takes two parallel forms. On the one hand, advances in behavioral economics lead to a deep reconstruction of assumptions underlying the concept of homo oeconomicus. On the other hand, research carried out in the loosely defined area of "complexity economics" questions the traditional way of understanding the equilibrium and dynamics of economic systems. Due to article's size limits other interesting developments in institutional economics, political economics, as well as those related to law and sociology have not been addressed. The analysis leads to the conclusion that the mainstream economics significantly extends its subject matter, but at the same time strongly defends its methodology. This process suggests that in the near future one can expect its further opening to those strands in behavioral economics that apply a similar methodology. Given the entangled and transdisciplinary character of "complexity economics", the early stage of the paradigm shift is likely to be a fairly long-lasting process. However, both developments dis-cussed in the paper will proceed in a mutually reinforcing manner as the research program of behavioral economics constitutes a part of "complexity economics". (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia; Teoria ekonomii; Historia myśli ekonomicznej; Rozwój nauk ekonomicznych

EN

Economics; Economic theory; History of economic thought; Development of economic sciences

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 1
• Strony: 9--32

Twórcy

autor

Andrzej Wojtyna

Bibliografia

• Akerlof G.A., The Missing Motivation in Macroeconomics, "American Economic Review" 2007, nr 1.
• Ashraf N., Camerer C.F., Loewenstein G., Adam Smith, Behavioral Economist, "Journal of Economic Perspectives" 2005, nr 3.
• Bali R, Baroque Fantasies of a Most Peculiar Science, "Financial Times", 30 października 2006.
• Beinhocker E.D., The Origin of Wealth. Evolution, Complexity, and the Radical Remaking of Economics, Harvard Business School Press, Cambridge, Mass. 2006.
• Blinder A.S., Hard Heads, Soft Hearts, Addison-Wesley, Reading, Mass 1987.
• Bruni L., Sugden R., The Road Not Taken: How Psychology Was Removed from Economics, and How It Might Be Brought Back, "Economic Journal", styczeń 2007.
• Camerer C.E, Loewenstein G., Behavioral Economics: Past, Present, Future, w: Advances in Behavioral Economics, red. C.F. Camerer, G. Loewenstein, M. Rabin, Princeton University Press 2004.
• Chari W, Kehoe P.J., Modem Macroeconomics in Practice: How Theory Is Shaping Policy, "Journal of Economic Perspectives" 2006, nr 4.
• Colander D., The Death of Neoclassical Economics, "Journal of History of Economic Thought" 2000, nr 2.
• Colander D., Holt R.P.F., Rosser J.B., The Changing Face of Economics. Conversations with Cutting Edge Economists, University of Michigan Press, Ann Arbor 2005.
• Coleman W.O., Economics and its Enemies. Two Centuries of Anti-Economics, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2004.
• Coyle D., The Soulful Science. What Economists Really Do and Why IT Matters, Princeton University Press, Princeton 2007.
• Dasgupta P, Modern Economics and Its Critics, w: Fact and Fiction in Economics, red. U. Maki, Cambridge University Press, Cambridge 2002.
• Eckel C.C., People Playing Games: The Human Face of Experimental Economics, "Southern Economic Journal" 2007, nr 4.
• Economics and Psychology. A Promising New Cross-Disciplinary Field, red. B.S. Frey, A. Stutzer, The MIT Press, Cambridge, Mass. 2007.
• Fine B., Addressing the Critical and the Real in Critical Realism, w: Transforming Economics. Perspectives on the Critical Realist Project, red. P. Lewis, Routledge, Abingdon 2004.
• Fudenberg D., Advancing Beyond Advances in Behavioral Economics, "Journal of Economic Literature" 2006, nr 3.
• Is There a New Consensus in Macroeconomics?, red. P. Arestis, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2007.
• Kopcke R. W., Little J.S., Tootell G.M.B., How Humans Behave: Implications for Economics and Economic Policy, "New England Economic Review" 2004, nr 1.
• Kreps D.M., Economics - the Current Position, "Daedalus" 1997, zima.
• Lawson T, Reorienting Economics, Routledge, London 2003.
• Lewis P, Transforming Economics? On Heterodox Economics and the Ontological Turn in Economic Methodology, w: Transforming Economics. Perspectives on the Critical Realist Project, red. P. Lewis, Routledge, Abingdon 2004.
• Mankiw G.N., The Macroeconomist as Scientist and Engineer, "Journal of Economic Perspectives" 2006, nr 4.
• McEachern W. A., The Decline of Economics, "The Teaching Economist", wiosna 1997.
• Mullainathan S., Thaler R.H., Behavioral Economics, "NBER Working Papers" 2000, nr 7948.
• Naim M., Economist Class, "Foreign Policy" 2006, March/April.
• Ormerod P, Shun the Rational Agent to Rebuild Economics, "Financial Times", 6 listopada 2006.
• Pagano U., The Economics of Institutions and the Institutions of Economics, w: Transforming Economics. Perspectives on the Critical Realist Project, red., P. Lewis, Routledge, Abingdon 2004.
• Pesendorfer W., Behavioral Economics Comes of Age: A Review Essay on Advances in Behavioral Economics, "Journal of Economic Literature" 2006, nr 3.
• Phelps E.S., Macroeconomics for a Modern Economy, "American Economic Review" 2007, nr 3.
• Ross D., Economic Theory and Cognitive Science. Microexplanation, The MIT Press, Cambridge, Mass. 2005.
• Solow R.M., How Did Economics Get That Way and What Way Did It Get, "Daedalus" 1997, zima.
• Thaler R.H., From Homo Economicus to Homo Sapiens, "Journal of Economic Perspectives" 2000, nr 1.
• Tomer J.F., What Is Behavioral Economics?, "Journal of Socio-Economics" 2007, vol. 36.