Wiedza jako strategiczny zasób przedsiębiorstwa : analiza i pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa

• Autorzy: Agnieszka Sopińska

Warianty tytułu

The Knowledge As the Strategic Resource of the Enterprise : the Analysis and the Measurement of Intellectual Capital of the Enterprise

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy zamieszczono przegląd podejść teoretycznych do zagadnienia strategii przedsiębiorstwa i zarządzania strategicznego. Zaprezentowano najważniejsze szkoły myślenia strategicznego. Szczegółowo omówiono istotę i sposoby formułowania strategii w ujęciu zasobowym. Dokonano przeglądu typologii zasobów przedsiębiorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem kategorii zasobów strategicznych i kompetencji przedsiębiorstwa. Omówiono wiedzę jako zasób strategiczny przedsiębiorstwa., zaprezentowano istotę, genezę i cechy kapitału intelektualnego oraz jego elementy składowe. Przedstawiono przegląd metod i narzędzi pomiaru kapitału intelektualnego z uwzględnieniem ich zalet i wad. Zaprezentowano także wyniki badań w zakresie pomiaru kapitału intelektualnego spółek giełdowych notowanych na GPW w Warszawie w latach 2002-2006.

EN

In this work an inspection of theoretical approaches to the problem of the enterprise strategies and strategic managing was presented. The most important schools of the strategic thinking were presented. The essence and methods of formulating the strategy in the resources-based approach were discussed in detail. An overview of the enterprise resources typology was done, with special consideration of the strategic sources categories and competences of the enterprise. Knowledge was discussed as the strategic resource of the enterprise - the essence, genesis and intellectual capital features and its components were presented. An overview of methods and tools of the intellectual capital measurement was described, their merits and demerits were also considered. The research results of the intellectual capital measurement in companies listed on the Warsaw Stock Exchange in years 2002 - 2006 were also presented. (AT)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Strategia przedsiębiorstwa; Zasoby przedsiębiorstwa; Kapitał intelektualny; Metody pomiarowe; Konkurencyjność przedsiębiorstwa; Przegląd literatury

EN

Enterprises; Corporation strategies; Enterprise resources; Intellectual capital; Measuring methods; Enterprise competitiveness; Literature review

• Czasopismo: Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 556
• Strony: 232

Twórcy

autor

Agnieszka Sopińska

Bibliografia

• Ackoff R.L., O system pojęć systemowych, "Prakseologia" 1973, nr 2.
• Ackoff R.L., Zarządzanie w małych dawkach, WN PWN, Warszawa 1993.
• Ackoff R.L., Zasady planowania w korporacjach, PWE, Warszawa 1973.
• Amit R., Schoemaker P.J.H, The Competitive Dynamics of Capabilities: Developing Strategie Assets for Multiple Features, w: Wharton on Dynamic Competitive Strategy, red. G.S. Day, D.J. Reibstein, R.E. Gunther, John Wiley & Sons, New York 1997.
• Andrews K., The concept of corporate strategy, w: Resources, Firms and Strategies, red. N.J. Foss, Oxford University Press, Oxford 1997.
• Ansoff HJ., Corporate Strategy, McGraw Hill, New York 1965.
• Ansoff HJ., New Corporate Strategy, Wiley, New York 1988.
• AnsoffH.J., Zarządzanie strategiczne, PWE, Warszawa 1985.
• Armstrong M., A Handbook of Human Resource Management Practice, wyd. 9, London 2003.
• Bain J.B., Workable competition in oligopoly: Theoretical consideration and some empirical evidence, "American Economic Review" 1950, vol. 40.
• Barney J.B., Asset stock and sustained competitive advantage: A comment, "Management Science" 1989, vol. 35, no. 12.
• Barney J.B., Firm resources and sustained competitive advantage, "Journal of Management" 1991, vol. 17.
• Barney J.B., Gaining and Sustaining Competitive Advantage, Addison-Wesley, New York 1997.
• Bellavance C., Predicting Value Creation, http://www.camagazine.com/index.cfm/ci_id/6185/la_id/l.htm, 27.01.2004.
• Blackler F., Knowledge, knowledge work and organizations, "Organization Studies" 1995, no. 16.
• Błaszczuk A., Brdulak J., Guzik M., Pawluczuk A., Zarządzanie wiedzą w polskich przedsiębiorstwach, SGH, Warszawa 2003.
• Boisot M.H., Knowledge Assets. Securing Competitive Advantage in the Information Economy, Oxford University Press, New York 1999.
• Bontis N, Assessing Knowledge Assets: A Review of the Models Used to Measure Intellec-tual Capital, http://www.business.mcmaster.ca/mktg/nbontis/ic/publications/IJMR-Bontis.pdf (czerwiec 2007).
• Bontis N, There is a Price on Your Head: Managing Intellectual Capital Strategically, http://sla.org/chapter/cla/presentation/presentation.html.
• Booth R., The measurement of intellectual capital, "Management Accounting", November 1998.
• Bounfour A., The IC-dVAL approach, "Journal of Intellectual Capital" 2003, vol. 4, no. 3.
• Bratnicki M., Kompetencje przedsiębiorstwa. Od określenia kompetencji do zbudowania strategii, Placet, Warszawa 2000.
• Bratnicki M., Austin A., Celowość zastosowania koncepcji opcji realnych w działalności przedsiębiorczej, w: Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Celowość, skuteczność, efektywność, red. H. Jagoda, J. Lichtarski, AE, Wrocław 2006.
• Brdulak J.J., Zarządzanie wiedzą a proces innowacji produktu. Budowanie przewagi konkurencyjnej firmy, SGH, Warszawa 2005.
• Brooking A., Corporate Memory. Strategies for Knowledge Memory, International Thomson Business Press, London 1999.
• Brooking A., Intellectual Capital: Core Asset for the Third Millennium Enterprise, International Thomson Business Press, London 1996.
• Bukowitz W., Williams R., The Knowledge Management Fieldbook, Prentice Hall, London 2000.
• Chan Kim W., Mauborgne R., Strategia błękitnego oceanu. Jak stworzyć wolną przestrzeń rynkową i sprawdzić, by konkurencja stała się nieistotna, MT Biznes, Warszawa 2005.
• Chandler A.D., Strategy and Structure. Chapters in the History of the American Industrial Enterprise, The MIT Press, Cambridge, Mass. 1962.
• Chatterjee S., Wernerfeld B., The link between resources and type of diversification: Theory and evidence, "Strategic Management Journal" 1991, vol. 12.
• Chlebowski K., Morawski M., Zasoby intelektualne w strategii organizacji, w: Najnowsze instrumenty opisu organizacji, red. W. Cieśliński, Zeszyty Naukowe WWSZiP, nr 2, Wałbrzych 2002.
• Chung K.H., Pruitt S. W., A simple approximation of Tobin's q, "Financial Management" 1994, vol. 23.
• Clausewitz C. von, O wojnie, Test, Lublin 1995.
• Conner K.R., A historical comparison of resource-based theory and five schools of thought within industrial organization economics: Do we have a new theory of the firm, "Journal of Management" 1991, vol. 17, no. 1.
• Copeland T., Koller T, Murrin J., Wycena: mierzenie i kształtowanie wartości firm, WIG-Press, Warszawa 1997.
• Cravera A., Maglione M., Ruggieri R., La valutazione del capitule intellettuale [The valuation of intellectual capital], w: Study on the Measurement of Intangible Assets and Associated Reporting Practices, Prepared for the Commission of the European Communities Enterprise Directorate General, Milan 2001.
• Cummings S., Briefcase: The first strategists, "Long Range Planning", June 1993.
• Daft R., Organization Theory and Design, West, New York 1983.
• Daniels H.A.M., de Jonge A.W.A., Knowledge Management by Project Selection in R&D Departments, https://doc.telin.nl/dscgi/ds.py/Get/File-29717/Knowledge_management_by_projectselection_in_R8cD_departments.pdf (styczeń 2004).
• Davenport T.H., Prusak L., Working Knowledge: How Organizations Manage What They Know, Harvard Business School Press, Boston 1998.
• Defining Intellectual Capital, http://www.icmgroup.com/whatis.html (luty 2006).
• Dierickx I., Cool K., Asset stock accumulation and sustainability of competitive advantage, "Management Science" 1989, vol. 35, no. 12.
• Dobija D., Pomiar i sprawozdawczość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, WSPiZ, Warszawa 2003.
• Dzinkowski R., The Measurement and Management of Intellectual Capital, http://ciberconta.unizar.es/ftp/pub/docs/IntellCapital_IFAC.pdf, (luty 2006).
• Edvinsson L., Developing intellectual capital at Skandia, "Long Island Planning" 1997, vol. 30, no. 3.
• Edvinsson L., Malone M.S., Kapitał intelektualny, WN PWN, Warszawa 2001.
• Edvinsson L., Sullivan P., Developing a model for managing intellectual capital, "European Management Journal" 1996, vol. 14, no. 4.
• Eisenhardt K.M., Sull D.N., Strategia, jako zbiór prostych reguł, w: Doskonalenie strategii, Helion, Gliwice 2006.
• Eisenhardt K.M., Sull D.N., Strategy as simple rule, "Harvard Business Review" 2001, vol. 79, no. 1.
• Esser K., Hillebrand W, Messner D., Meyer-Stammer J., Systemic Competitiveness- Challenges to Business Politics, "Economics", vol. 59, Institute for Scientific Cooperation, Tubingen 1999.
• Fabiańska K., Rokita J., Zarządzanie. Strategie tworzenia przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa, Petex, Katowice 1995.
• Faulkner D., Bowman C, Strategie konkurencji, Gebethner i Spółka, Warszawa 1996.
• Ghemawat P., del Sol P., Commitment versus flexibility?, "California Management Review" 1998, vol. 40, no. 4.
• Gierszewska G., Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, wyd. 3, PWE, Warszawa 2002.
• Glińska-Neweś A., Kulturowe uwarunkowania zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie, TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2007.
• Glueck W.F., Strategie Management and Business Policy, Mc Graw-Hill, New York 1980.
• Głuszek E., Zarządzanie zasobami niematerialnymi przedsiębiorstwa, AE, Wrocław 2004.
• Godziszewski B., Zasobowe uwarunkowania strategii przedsiębiorstwa, UMK, Toruń 2001.
• Gorynia M., Koncepcja i metodyka badania konkurencyjności przedsiębiorstwa, w: Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z Unią Europejską i globalizacji. Materiały dodatkowe, SGH, Warszawa 2000.
• Górska J., Ocena efektywności rozwoju kapitału ludzkiego, w: Kapitał ludzki a konkurencyjność przedsiębiorstw, red. M. Rybak, Poltext, Warszawa 2003.
• Grant R., The resourced-based theory of competitive advantage, "California Management Review", Spring 1991.
• Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, WN PWN, Warszawa 1996.
• Gu F., Lev B., Intangible Assets Measurement, Drivers, Usefulness, http://www.pages. stern.nyu.edu/~blev/intangible-assets.doc (luty 2006).
• Haffer R., Metody i narzędzia pomiaru zasobów wiedzy i oceny poziomu zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie, w: Zarządzanie wiedzą jako kluczowy czynnik międzynarodowej konkurencyjności przedsiębiorstwa, red. M.J. Stankiewicz, TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2006.
• Haffer R., Pomiar zasobów wiedzy. Dokonania światowe i praktyka polskich przedsiębiorstw, w: Wiedza jako czynnik międzynarodowej konkurencyjności w gospodarce, red. B. Godziszewski, M. Haffer, M.J. Stankiewicz, TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2005.
• Hall R., The strategic analysis of intangible resources, "Strategic Management Journal" 1992, vol. 13.
• Hamel G., Prahalad C.K., Competing for the Future, Harvard Business School Press, Boston 1994.
• Hamel G., Prahalad C.K., Przewaga konkurencyjna jutra, Business Press, Warszawa 1999.
• Hamel G., Prahalad C.K., Strategy as stretch and leverage, "Harvard Business Review", March-April 1993.
• Hassard J., Parker M., Postmodernism and Organizations, Sage, London 1993.
• Hax A.C, Majluf N.S., The Strategy Concept and Process. A Pragmatic Approach, Prentice Hall International, New Jersey 1991.
• Hedberg B., Jonsson S., Formułowanie strategii jako proces nieciągły, "Problemy Organizacji" 1977, nr 2.
• Hirschmann W.B., Profit from the learning curve, "Harvard Business Review" 1964, vol. 42.
• Hofer Ch. W., Schendel D., Strategy formulation: Analytical concepts, West Publishing, St. Paul, Minn. 1978.
• Humble J., Zarządzanie przez określenie celów, PWE, Warszawa 1975.
• Hunt S.D., Morgan R.M., The comparative advantage theory of competition, "Journal of Marketing" 1995, vol. 59.
• Jarugowa A., Zrównoważona karta dokonań w systemie zarządzania strategicznego, "Controlling i Rachunkowość Zarządcza w Firmie" 2000, nr 1.
• Jarugowa A., Fijałkowska J., Rachunkowość i zarządzanie kapitałem intelektualnym. Koncepcje i praktyka, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2002.
• Jeżak J., Od planowania strategicznego do zarządzania strategicznego - zmiana filozofii zarządzania przedsiębiorstwami w wysoko rozwiniętej gospodarce rynkowej, w: Strategie przedsiębiorstwa i jego pozycje w gospodarce narodowej, Prace Naukowe AE w Katowicach, Katowice 1990.
• Jong T. de, Ferguson-Hessler M.G.M., Cognitive structures of good and poor novice problem solvers in physics, "Journal of Educational Psychology" 1986, no. 78.
• Jurek M., Kapitał intelektualny jako czynnik wpływający na wartość przedsiębiorstwa, w: Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, red. E. Urbańczyk, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2001.
• Kapitał ludzki a konkurencyjność przedsiębiorstw, red. M. Rybak, Poltext, Warszawa 2003.
• Kaplan R., Norton D., The Balance Scorecard, Harvard Business School Press, Boston 1996.
• Kaplan R., Norton D., The Balance Scorecard: Measures that Drive Performance, w: Harvard Business Review on Measuring Business Performance, Harvard Business School Press, Boston 1992.
• Kaplan R.S., Norton D.P., Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie, WN PWN, Arthur Andersen, Warszawa 2001.
• Kaplan R., Norton D., The Strategy Focused Organization, Harvard Business School Press, Boston 2001.
• Kasiewicz S., Rogowski W., Kicińska M., Kapitał intelektualny. Spojrzenie z perspektywy interesariuszy, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006.
• Koładkiewicz I., Dąbrowski J., Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwach działających w Polsce. Wyniki badań, w: Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, red. B. Wawrzyniak, WSPiZ, Warszawa 2003.
• Koontz H., Making strategic planning work, "Business Horizons" 1976, no. 2.
• Kostera M., Postmodernizm w zarządzaniu, PWE, Warszawa 1995.
• Kotler Ph., Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Gebethner & Ska, Warszawa 1994.
• Koźmiński A.K., Zarządzanie w warunkach niepewności. Podręcznik dla zaawansowanych, WN PWN, Warszawa 2004.
• KPMG's Assurance and Advisory Services Center, Achieving Measurable Performance. Improvement in a Changing World. The Search for New Insights, http://www.kpmg. de/services/business_services/pdf/Performance.pdf 03.02.2004.
• Krupski R., Kierunki rozwoju ujęcia zasobowego zarządzania strategicznego, w: Zarządzanie strategiczne. Ujęcie zasobowe, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2006.
• Krupski R., Operacjonizacja strategii przedsiębiorstwa w turbulentnym otoczeniu, w: Instrumenty zarządzania we współczesnym przedsiębiorstwie. Analiza krytyczna, red. K. Zimniewicz, AE, Poznań 2006.
• Krupski R., Strategia bez celów, "Przegląd Organizacji" 2003, nr 11.
• Krupski R., Zarządzanie bez celów strategicznych, w: Zmiana warunkiem sukcesu. Organizacja a kryzys, red. J. Skalik, Prace Naukowe AE we Wrocławiu nr 1054, Wrocław 2004.
• Krzyżanowski L., Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu, wyd. 2, WN PWN, Warszawa 1994.
• Lev B., Intangibles, Management, Measurement and Reporting, Brooking Institution Press, Washington 2001.
• Lichtarski J., Kontrowersje wokół strategicznych celów przedsiębiorstwa. Między teorią a praktyką, w: Krytyczna analiza szkół i kierunków zarządzania strategicznego. Nowe koncepcje zarządzania, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2004.
• Lichtarski J., O strategicznym wymiarze współczesnych koncepcji i metod zarządzania, w: Zarządzanie strategiczne. Stan i perspektywy rozwoju, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2001.
• Lichtarski J., Znaczenie szkoły zasobowej dla nauki o przedsiębiorstwie, w: Zarządzanie strategiczne. Ujęcie zasobowe, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2006.
• Lichtarski J., Czura M., Komplementarność koncepcji zarządzania wiedzą z innymi koncepcjami zarządzania przedsiębiorstwem, w: Wiedza jako czynnik międzynarodowej konkurencyjności w gospodarce, red. B. Godziszewski, H. Haffer, M.J. Stankiewicz, TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2005.
• Lorange P., Corporate Planning: An Executive View Point, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ 1980.
• Lubiński M., Michalski T, Misala J., Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki. Pojęcia i sposób mierzenia, Instytut Rozwoju i Studiów Strategicznych, Warszawa 1995.
• Lundvall B.A., Johnson B., The learning economy, "Journal of Industry Studies" 1994, vol. 1, no. 2.
• Luthy D.H., Intellectual Capital and its Measurement, http://www.3.bus.osaka-cu.ac.jp/apira98/archives/pdfs/25.pdf (luty 2006).
• Makadok R., Towards a synthesis of resource-based and dynamic capability views of rent creation, "Strategic Management Journal" 2001, vol. 22.
• Marchesnay M., Zarządzanie strategiczne. Geneza i rozwój, Poltext, Warszawa 1994.
• Marr B., Chatzkel J., Intellectual capital at the crossroads: managing, measuring, and reporting of IC, "Journal of Intellectual Capital" 2004, vol. 5, no. 2.
• Mathe J.Ch., Politique generale de Ventreprise. Analyse et management strategique, Económica, Paris 1987.
• Maturana H., Varela E, Autopoiesis and Cognition. The Realization of the Living, Reidl, London 1989.
• Mączyńska E., Ekonomiczne następstwa płytkiej restrukturyzacji przedsiębiorstw, w: Przedsiębiorstwo na przełomie wieków, red. B. Godziszewski, M. Haffer, M.J. Stankiewicz, UMK, Toruń 2001.
• McElroy M.W., The New Knowledge Management. Complexity, Learning and Sustainable Innovation, Butterworth Heineman, 2003.
• Mikuła B., Organizacje oparte na wiedzy, AE, Kraków 2006.
• Mikuła B., Pietruszka-Ortyl A., Potocki A., Zarządzanie przedsiębiorstwem XXI wieku. Wybrane koncepcje i metody, Difin, Warszawa 2002.
• Mintzberg H., Crafting strategy, "Harvard Business Review", July-August 1987.
• Mintzberg H., The Rise and Fall of Strategic Planning. Reconceiving roles for planning, plans and planners, The Free Press, New York 1994.
• Molloy C, From IQ to Ecu, Human Resources Banking and Insurance, Lafferty Publications, London 1995.
• Morgan G., Obrazy organizacji, WN PWN, Warszawa 1997.
• Mouritsen J., Larsen H.T., Bukh P.N., Johansen M.R., Reading an Intellectual Capital Statement: Describing and Prescribing Knowledge Management Strategies, "Journal of Intellectual Capital" 2001, vol. 2, no. 4.
• M'Pherson P.K., Pike S., Accounting, empirical measurement and intellectual capital, "Journal of Intellectual Capital" 2001, vol. 4, no. 3.
• Nash H., Accounting for the Future - a Disciplined Approach to Value-Added Accounting, http://home.sprintmail.com/~humphreynash/Draft_Proposal.htm (luty 2004).
• Nelson R.R., Winter S.G., An Evolutionary Theory of Economic Change, Harvard University, Cambridge 1982.
• Nickols R, Cooperative Development of a Classification of Knowledge Management Functions, w: Knowledge Praxis, http//www.media-access.com/classification.html.
• Nogalski B., Rybicki J., Budowanie przewagi konkurencyjnej na zasobach przedsiębiorstwa, w: Zarządzanie strategiczne. Ujęcie zasobowe, red. R. Krupski R., Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2006.
• Nogalski B., Rybicki J.M., Modele analizy portfelowej. Teoria i praktyka, TNOiK, Bydgoszcz 1996.
• Nogalski B., Rybicki J., Zarządzanie portfelem kapitału intelektualnego, w: Kapitał intelektualny: dylematy i wyzwania, red. A. Pocztowski, Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz 2001.
• Nordhaug O., Gronhaug K., Competences as resources in firms, "International Journal of Human Resources" 1994, vol. 5, no. 1.
• Obłój K., Strategia organizacji, PWE, Warszawa 2007.
• Obłój K., Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa 1998.
• Ohmae K., The Mind of the Strategist, McGraw-Hill, New York 1983.
• Oliver Ch., Sustainable competitive advantage: Combining institutional an resource-based views, "Strategic Management Journal" 1997, vol. 18.
• Ouchi W., Theory Z: How American Business Can Meet the Japanese Challenge, Addison Wesley, Reading 1981.
• Penrose E., The Theory of the Firm, John Wiley & Sons, New York 1958.
• Penrose E., The theory of the growth of the firm, w: Resources, Firms and Strategies, red. N.J. Foss, Oxford University Press, Oxford 1997.
• Performance Insights for the 21st Century, http://www.totalvaluecreation.com/insights.html (styczeń 2004).
• Peteraf M.A., The cornerstone of competitive advantage: A resource-based view, "Strategic Management Journal" 1993, vol. 14.
• Peters T., Waterman R.H., In Search of Excellence, Harper & Row, New York 1982.
• Pietruszka-Ortyl A., Elementy zarządzania kapitałem intelektualnym organizacji, Zeszyty Naukowe AE w Krakowie nr 672, Prace z zakresu zachowań organizacyjnych, Kraków 2005.
• Pietruszka-Ortyl A., Kapitał intelektualny organizacji, w: Podstawy zarządzania przedsiębiorstwami w gospodarce opartej na wiedzy, red. M. Mikuła, A. Pietruszka- Ortyl, A. Potocki, Difin, Warszawa 2007.
• Pietruszka-Ortyl A., Kapitał intelektualny wyznacznikiem poziomu zasobów niematerialnych przedsiębiorstwa, w: Przedsiębiorstwa jako świątynie wiedzy, red. W. Cieśliński, WWSZiP, Wałbrzych 2002.
• Pike S., Roos G., Intellectual Capital Measurement and Holistic Value Approach (HVA), http//www.intcap.com/ICS_Article_2000_IC_Measurement_HVA.pdf (luty 2006).
• Planowanie strategiczne, red. A. Klasik, PWE, Warszawa 1993.
• Planowanie strategiczne w warunkach niepewności, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2007.
• Pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, red. P. Wachowiak, SGH, Warszawa 2005.
• Porter M.E., Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa 1992.
• Porter M.E., Towards a dynamic theory of strategy, "Strategic Management Journal" 1991, vol. 12.
• Potocki A., Pietruszka-Ortyl A., Mikuła B., Podstawy zarządzania przedsiębiorstwami w gospodarce opartej na wiedzy, Difin, Warszawa 2007.
• Prahalad C.K., Hamel G., The core competence of the corporation,,, Harvard Business Review", May-June 1990.
• Prescot J.E., The evolution of competitive intelligence, w: Rethinking Strategic Management. Ways to Improve Competitive Performance, red. D.E. Hussey, John Wiley & Sons, Chichester 1995.
• Probst G., Raub S., Romhard K., Zarządzanie wiedzą w organizacji, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
• Przedsiębiorczość i kapitał intelektualny, red. M. Bratnicki, J. Strużyna, AE, Katowice 2001.
• Przedsiębiorstwo zorientowane na wiedzę, red. G. Kobyłko, M. Morawski, Difin, Warszawa 2006.
• Pulic A., VAIC - An Accounting Tool for IC Management, http://www.measuring-ip.at/Papers/ham99txt.htm.
• Quinn J.B., Logical incrementalism, w: The Strategy Process, red. H. Mintzberg, J.B. Quinn, Prentice Hall, Upper Saddle River 1991.
• Quinn J.B., Strategies for Change. Logical Incrementalism, R.D. Irvin, Homewood 1980.
• Rae J., The Sociological Theory of Capital, Macmillan, London 1834.
• Rappaport A., Wartość dla akcjonariuszy. Poradnik menedżera i inwestora, WIG-Press, Warszawa 1999.
• Reed R., De Fillippi R., Casual ambiguity, barriers to imitation, and sustainable competitive advantage, "Academy of Management Review" 1990, vol. 15, no. 1.
• Reitsperger W., Daniel S., Tallman S., Chrisman W., Product quality and cost leadership: Compatibile strategies?, "Management International Review" 1993, no. 1.
• Rodov I., Leliaert Ph., FiMIAM: Financial method of intangible assets measurement, "Journal of Intellectual Capital" 2002, vol. 3, http://proquest.umi.com/pqdweb.
• Rokita J., Organizacja ucząca się, AE, Katowice 2003.
• Rokita J., Zarządzanie strategiczne. Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa 2005.
• Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2002.
• Romanowska M., Dostosowanie strategii przedsiębiorstwa do jego zasobów, w: Zarządzanie strategiczne. Ujęcie zasobowe, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2006.
• Romanowska M., Planowanie strategiczne w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2004.
• Romanowska M., Strategie rozwoju i konkurencji, CIM, Warszawa 1998.
• Romanowska M., Trwałe wartości zarządzania strategicznego, w: Planowanie strategiczne w warunkach niepewności, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2007.
• Roos G., Roos J., Measuring your company's intellectual performance, "Long Range Planning" 1997, vol. 30, no. 6.
• Roos G., Roos J., Dragonetti N., Edvinsson L., Intellectual Capital: Navigation in the New Business Landscape, Macmillan Business, London 1998.
• Rudny W., Elastyczność decyzyjna a wartość strategii konkurencyjnych, Zeszyty Naukowe AE w Katowicach nr 37, Katowice 2006.
• Rybak M., Budowanie potencjału konkurencyjności, w: Kapitał ludzki a konkurencyjność przedsiębiorstw, red. M. Rybak, Poltext, Warszawa 2003.
• Rybałtowska A., Zyń E., Nowe koncepcje pomiaru kapitału intelektualnego, w: Pomiar i rozwój kapitału ludzkiego przedsiębiorstwa, red. D. Dobija, Polska Fundacja Promocji Kadr, Warszawa 2003.
• Rybicki J.M., Wielowymiarowy model analizy portfelowej jako narzędzie formułowania strategii rynkowej przedsiębiorstwa, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2000.
• Sackmann S., Flamholz E., Bullen M., Human resource accounting: A state of the art review, "Journal of Accounting Literature" 1989, vol. 8.
• Sanchez R., Heene A., Thomas H., Dynamics of Competence-Based Competition: Theory and Practice in the New Strategic Management, Elsevier, Oxford 1996.
• Shaikh J.M., Measuring and reporting of intellectual capital performance analysis, "The Journal of American Academy of Business" (Cambridge), March 2004.
• Skalik J., Głuszek E., Podejście zasobowe w procesie formułowania strategii przedsiębiorstwa, w: Zarządzanie strategiczne. Badania i koncepcje, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2002.
• Skoczylas W., Problem pomiaru i oceny tworzenia wartości w erze informacji, w: Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa: teoria i praktyka, red. E. Urbańczyk, Kreos, Szczecin 2002.
• Skuza B., Zarządzanie kapitałem intelektualnym na przykładzie Grupy Skandia, w: Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, red. B. Wawrzyniak, WSPiZ, Warszawa 2003.
• Skyrme D.J., Knowledge Networking. Creating the Collaborative Enterprise, Butterworth Heinemann, Oxford 1999.
• Sopińska A., Kapitał intelektualny w zarządzaniu - od teorii do praktyki - wizja przeszłości, w: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów nr 76, SGH, Warszawa 2007.
• Sopińska A., Konkurencyjność przedsiębiorstwa jako wypadkowa profilu zasobów, w: Zarządzanie strategiczne. Ujęcie zasobowe, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2006.
• Sopińska A., Krytyka metod pomiaru kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, w: W stronę teorii i praktyki zarządzania, red. J. Ostaszewski, M. Zaleska, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, SGH, Warszawa 2006.
• Sopińska A., Procesowe ujęcie konkurencyjności rynkowej przedsiębiorstwa, Prace Naukowe AE we Wrocławiu nr 1014, red. H. Jagoda, J. Lichtarski, Wrocław 2004.
• Sopińska A., Wpływ zarządzania wiedzą na konkurencyjność przedsiębiorstwa, w: Współczesna konkurencja i wielopłaszczyznowe przewagi strategiczne - problemy i polskie wyzwania, red. M. Moszkowicz, Prace Naukowe Instytutu Organizacji i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej nr 76, seria: Studia i Materiały nr 18, Wrocław 2005.
• Sopińska A., Wachowiak R., Dodatkowe kryteria pomiaru kapitału intelektualnego przedsiębiorstw w wybranych sektorach, w: Pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, red. P. Wachowiak, SGH, Warszawa 2005.
• Sopińska A., Wachowiak R, Podstawowy model pomiaru kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, w: Pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, red. P. Wachowiak, SGH, Warszawa 2005.
• Sopińska A., Wachowiak R, Pomiar kapitału intelektualnego w przedsiębiorstwie a uwarunkowania sektorowe. Metodyka pomiaru, w: Informacja i wiedza w zintegrowanym systemie zarządzania, red. R. Borowiecki, M. Kwieciński, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2004.
• Stabryła A., Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, WN PWN, Warszawa-Kraków 2000.
• Stankiewicz M.J., Konkurencyjność przedsiębiorstwa. Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2002.
• Stańczyk-Hugiet E., Strategiczny kontekst zarządzania wiedzą, AE, Wrocław, 2007.
• Steiner G.A., Miner J.B., Management Policy and Strategy, Addison-Wesley, New York 1977.
• Stewart T. A., Intellectual Capital: the New Wealth of Organizations, Doubleday-Currency, New York 1997.
• Stewart T.A., The Wealth of Knowledge. Intellectual Capital and the Twenty-First Century Organization, Nicholas Brealey Publishing, London 2001, s. 13.
• Stoner J., Wankel Ch., Kierowanie, PWE, Warszawa 1992.
• Strojny M., Metody i narzędzia pomiaru kapitału intelektualnego w organizacji, w: Pomiar i rozwój kapitału ludzkiego przedsiębiorstwa: materiały na konferencję, red. D. Dobija, Polska Fundacja Promocji Kadr, Warszawa 2003.
• Strojny M., Zarządzanie kapitałem intelektualnym. Ogólny zarys koncepcji, "Przegląd Organizacji" 2000, nr 2.
• Strojny M., Zarządzanie wiedzą i kapitałem intelektualnym jako nowe źródło przewagi konkurencyjnej, "Problemy Jakości" 1999, nr 12.
• Study on the Measurement of Intangible Assets and Associated Reporting Practices, Prepared for the Commission of the European Communities Enterprise Directorate General, http://www.europa.eu.int/comm/enterprise/services/business_services/documents/studies/intangiblesstudy.pdf (styczeń 2004).
• Sudoł S., Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Teoria i praktyka zarządzania, TNOiK, Toruń 1999.
• Sullivan PH. Jr., Sullivan PH. Sr., Valuing intangibles companies: An intellectual capital approach, "Journal of Intellectual Capital" 2000, vol. 1.
• Sun Tzu, Sztuka wojny, Przedświt, Warszawa 1994.
• Sveiby K.E., The Balanced Score Card (BSC) and the Intangible Assets Monitor - A Comparison, http://www.sveiby.com/articles/BSCandIAM.html (styczeń 2007).
• Sveiby K.E., The Intangible Assets Monitor, http://www.sveiby.com/articles/Company-Monitor.html, 05.01.2004.
• Sveiby K.E., Intellectual Capital and Knowledge Management, www.sveiby.com.au.
• Sveiby K.E., Measuring Intangibles and Intellectual Capital - An Emerging First Standard, http://www.sveiby.com/articles/EmergingStandard.html (luty 2006).
• Sveiby K.E., Measuring Intangibles Assets, http://www.sveiby.com/articles/MeasureIntangibleAssets.html, 5.01.2004.
• Sveiby K.E., Methods for Measuring Intangible Assets, http://www.sveiby.com/articles/ IntangibleMethods.htm (styczeń 2004).
• Sveiby K.E., The New Organizational Wealth: Managing & Measuring Knowledge-Based Assets, Berrett-Koehler Publishers, San Francisco 1997.
• Szaban J., Miękkie zarządzanie. Ze współczesnych problemów zarządzania ludźmi, WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2003.
• Sztompka R, Socjologia. Analiza społeczna, Znak, Kraków 2002.
• Thompson A.A., Strickland A.J., Strategic Management. Concept and Cases, Irwin, Burr Ridge 1993.
• Thompson A.A., Strickland A.J., Strategy Formulation and Implementation. Tasks of the General Manager, R.D. Irvin, Boston 1992.
• Tiwana A., Przewodnik po zarządzaniu wiedzą, Placet, Warszawa 2003.
• Urbanek G., Pomiar kapitału intelektualnego i aktywów niematerialnych przedsiębiorstwa, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2007.
• Value Measurement Practice, http://www.infoplex-uk.com/vmp/Prof PKM (styczeń 2004).
• Viedma J.M., ICBS - Intellectual Capital Benchmarking System, "Journal of Intellectual Capital" 2004, vol. 2, no. 2.
• Wawrzyniak B., Polityka strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 1989.
• Wawrzyniak B., Zarządzanie strategiczne. Naukowa fikcja czy praktyka działania?, "Organizacja i Kierowanie" 1993, nr 2.
• Wernerfeld B., A resource-based view of the firm, "Strategic Management Journal" 1984, vol. 5.
• Wiig K.M., Integrating intellectual capital with knowledge management, "Long Range Planning", June 1997.
• Wiig K.M., Knowledge Management Fountain, Schema Press, New York 1993.
• Wit B. de, Meyer R., Strategy: Process, Content, Context. An International Perspective, International Thomson Business Press, London 1998.
• Wit B. de, Meyer R., Synteza strategii, PWE, Warszawa 2007.
• Wrapp E., Good managers don't make policy decision, "Harvard Business Review", September-October 1967.
• Wright P., Pringle Ch.D., Kroll M.J., Strategic Management. Text and Cases, Allyn and Bacon, Boston 1992.
• Zambón S., Accounting, Intangibles and Intellectual Capital: An Overview of the Issues and Some Considerations, http://www.euintangibles.net/library/localfiles/WP4/4.14_Za-mbon_2002a.pdf (luty 2006).
• Zarządzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym otoczeniu, red. R. Krupski, PWE, Warszawa 2005.
• Zarządzanie strategiczne. Badania i koncepcje, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2002.
• Zarządzanie strategiczne. Koncepcje i metody, red. R. Krupski, wyd. 5, AE, Wrocław.
• Zarządzanie strategiczne. Podstawowe problemy, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2008.
• Zarządzanie strategiczne. Ujęcie zasobowe, red. R. Krupski, Prace Naukowe WWSZiP, Wałbrzych 2006.
• Zarządzanie wiedzą jako kluczowy czynnik międzynarodowej konkurencyjności przedsiębiorstwa, red. M.J. Stankiewicz, TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2006.
• Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, red. W.M. Grudzewski, I. Hejduk, Difin, Warszawa 2004.