Fragmentaryzacja przestrzeni publicznej - próby rekompozycji

• Autorzy: Małgorzata Dymnicka

Warianty tytułu

Fragmentation of the Public Space - an Attempt at Recomposition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Publiczna przestrzeń epoki ponowoczesnej jest zlepkiem nieciągłych funkcji, zbiorem luźno powiązanych fragmentów, coraz częściej bez związku z miastem. Ludzie komponuj ą sobie własne miasto z indywidualnych trajektorii, wyznaczanych trasami samochodowymi. Neoliberalna logika rozwoju miasta uznaje zasadę spontaniczności w miejscach, gdzie dominują interesy grup dużego kapitału, spychając na margines jedno z ważniejszych zadań współczesnej urbanistyki - ochronę i rozwój przestrzeni publicznej. W związku z kryzysem, jaki obecnie przechodzi (presja komercji), podejmuje się próby przywracania jej znaczenia społecznego i przestrzennego. Celem przeobrażeń jest powiązanie przestrzeni publicznych z szerszym otoczeniem (z terenami otwartymi, strefami nadwodnymi, ciągami spacerowymi, placami zabaw etc.). Rekompozycja jest częścią procesu odnowy, dzięki której udaje się scalić miasto i odtworzyć tożsamość miejsca wszędzie tam, gdzie nie rezygnuje się z relacji, w jakie współczesna architektura może wejść z użytkownikami i otoczeniem. (abstrakt oryginalny)

EN

Public space of the post-modern epoch is a conglomerate or blend of discontinuous functions, a collection of loosely connected fragments, increasingly more frequently unrelated to a city. People compose for themselves their own town from individual trajectories that are outlined by means of motor roads. Neo-liberal logic of city development recognizes the rule of spontaneity wherever the interest of big capital groups dominates, pushing onto the sidelines the more important task of contemporary urban planning - the protection and development of public spaces. Due to the crisis it is undergoing at present (commercial pressure), the efforts are taken to regain its social and spatial significance. The purpose of these transformations is bonding public spaces with broader surroundings (with open terrains, waterside zones, promenades, playgrounds, etc). These changes use programmed connections, contacts, passages, links, connecting areas and other relations that invest new sociological and cultural meanings into public spaces. The integration process gives positive results in numerous cities of Western Europe. One of them, perhaps the most essential, is development of more attractive and deeper relationships of inhabitants with their urban environment. Although the task fails to be easy (integrating tendencies compete with inclinations for disintegration), it is an important step towards the enhancement of urban life quality. The evidence can be numerous discussions and conferences on the issue of public space. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Rozwój miasta; Przestrzeń społeczno-gospodarcza; Przestrzenne zagospodarowanie miasta; Przegląd literatury; Przestrzeń publiczna

EN

City; City development; Social economic space; Town spatial development; Literature review; Public space

• Czasopismo: Studia Regionalne i Lokalne
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 3
• Strony: 33--52

Twórcy

autor

Małgorzata Dymnicka

Bibliografia

• Arendt H., 2000, Kondycja ludzka, przeł. A. Łagodzka, Warszawa: Aletheia.
• Auge M., 1995, Non-places. Introduction to an Anthropology of Supermodernity, London-New York: Verso.
• Bauraan Z., 2007, Płynne życie, przeł. T. Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bradecki T., 2007, "Genius loci Brindleyplace", Architektura & Biznes, nr 11.
• Buchanan P., 2007, "Czy ikony przetrwają?", Architektur a-Murator, nr 5.
• Castells M., 2007, Społeczeństwo sieci, przeł. M. Marody et al., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Comertler S., 2007, "Rola terenów otwartych w podnoszeniu atrakcyjności i jakości życia miejskiego", Czasopismo Techniczne, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, z. 1-A.
• De Cauter L., 1999, "The flight forward of Rem Koolhaas", w: GUST (Ghent Urban Studies Team), red., The Urban Condition: Space, Community, and Self in the Contemporary Metropolis, Rotterdam: 010 Publishers.
• De Cauter L., 2004, The Capsular Civilisation: On the.. City in the Age of Fear, Rotterdam: Nai Publishers.
• "Dotlenianie Warszawy", 2007, oprać. A. Dąbrowska, Architektura-Murator, nr 9.
• Dymnicka M., 2007, "Osiedla za bramą a ciągłość kulturowa i społeczna w kształtowaniu przestrzeni miejskiej", w: B. Jałowiecki, W. Łukowski (red.), Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej "Academica", Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Edensor T., 2004, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, przeł. A. Sadza, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Fourier C., 2007, "Na granicy możliwości - Kunsthaus w Grazu", Architektura--Murator, nr 2.
• Franta A., 2007, "Rola restrukturyzacji obszarów postindustrialnych w kreowaniu nowych rodzajów przestrzeni publicznych metropolii - symulująca funkcja przyjętych regulacji", Czasopismo Techniczne, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, z. l-A.
• Gastil R. W., Ryan Z. (red.), 2004, Open New Design for Public Space, New York: Van Alen Institute, Project in Public Architecture.
• Gehl J., 1999, "Making room for people", w: L. Nystrom, C. Fudge (red.), City and Culture. Cultural Processes and urban Sustainability, Karlskrona.
• Gehl J., Gemz0e L., 2007, "Miasto odzyskane", Architektura & Biznes, nr 11.
• Giddens A., 2004, Socjologia, przeł. A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gzell S., 2007, "Kiczowaty kapitalizm Majcherka", Gazeta Wyborcza z 21 listopada.
• Harvey D., Consciousness and the Urban Experience. Studies in the History and Theory of Capitalist Urbanization, Oxford: Blackwell.
• Hein H.S., 1990, The Museum in Transition. A Philosophical Perspective, Washington: Smithsonian Institution Press.
• Hołub A., 2002, "Współczesna przestrzeń publiczna. Terapia patologii czy rozwój nowych terenów - poszukiwanie przesłanek projektowych", w: M. Kochanowski (red.), Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego, Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• Jałowiecki B., 2005, "Przestrzeń ludyczna - nowe obszary metropolii", Studia Regionalne i Lokalne, nr 3 (21).
• Jałowiecki B., 2007a, "Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni", w: B. Jałowiecki, W. Łukowski (red.), Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej "Academica", Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Jałowiecki B., 2007b, Globalny świat metropolii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Jodidio Ph., 1997, Contemporary European Architecture, t. V, Köln: Taschen.
• Jodidio Ph., 1998, Nowe formy: architektura lat dziewięćdziesiątych XX wieku, przeł. M. Motak, Warszawa: Wydawnictwo "Muza" SA.
• Koolhaas R., Mau B., 1998, Smali, Medium, Large, Extra-Large: Office for Metropolitan Architecture, red. J. Sigler, New York: Monacelli Press.
• Kowicki M., 2003, "Nikt nie jest samotną wyspą. Uwagi o architekturze bibliotek publicznych", Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni, Kraków: Małopolski Instytut Kultury, nr l.
• Krenz A., 2008, "Nowy Akropol. Antyk według Bernarda T.", Architektura & Biznes, nr l.
• Krzysztofek K., 2005, Tendencje zmian w przestrzeni późnonowoczesnego miasta, w: B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Kuryłowicz E., 2008, "Miasto jako przedmiot badań architektury", tekst (niepublikowany) wygłoszony na konferencji: Miasto jako przedmiot badań naukowych, org. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa, 24 -25 czerwca 2008 r.
• Latour B., 2007, "Ostukując architekturę Koolhaasa laseczką ślepca", Architektura-Murator, nr l.
• Lewandowski M., 2007, "Miasto - odzyskiwanie przestrzeni", Architektura--Murator, nr 3.
• Malkowski T., 2007, "Śląscy studenci leczą miasto akupunkturą", Gazeta Wyborcza z l maja.
• Mikułowski-Pomorski J., 2006, "Fragmentaryzacja jako proces ponowoczesny. Rekompozycja poprzez fragmentaryzację", Euro-limes, nr l (6), www.euro. limes.ae.krakow.pl.
• Mitchell D., 1995, "The end of public space? People's park, definitions of the public, and democracy, Annals of the Association of American Geographers t. 85.
• Nyka L., 2006, Od architektury cyrkulacji do urbanistycznych krajobrazów, Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• "Plac czerwony", 2007, Architektura & Biznes, nr 2.
• Rewers E., 1998, "Zdarzenie w przestrzeni miejskiej", w: J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska (red.), Formy estetyzacji przestrzeni publicznej, Warszawa: Instytut Kultury.
• Rewers E., 2005, Post-Polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas.
• Sassen S., 2007, Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, przeł. J. Tegnerowicz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sauerbruch M., 2002, "Muzeum jako miejsce spotkań: uwagi na temat projektu Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Sydney", w: A. Budak (red.), Co to jest architektura, Kraków: Bunkier Sztuki.
• Schafer A., 2007, "Teoria po post-teorii", Architektura-Murator, nr 12.
• Stängel M., 2007, "O tworzeniu miejsc - rozmowa z, Fredem Kentem, prezesem organizacji Project for Public Spaces", Architektura-Murator, nr 3.
• Szczepański M., 2005, "Miasta realnego socjalizmu - miasta realnego kapitalizmu. Aktorzy pierwszoplanowi i epizodyczni", w: B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologu Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".
• Sztompka P., 2007, Zaufanie. Fundament spoleczeństva, Kraków: Wydawnictwo "Znak".
• Urry J., 2007, Spojrzenie turysty, przeł. A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Vazquez C.G., 2007, "Lubbock - popioły przestrzeni publicznej", Architektura--Murator, nr 2.
• Waldheim Gh., 2007, "Nieokreślona emergencja. Problematyczne autorstwo we współczesnych praktykach kształtowania środowiska", Architektura-Murator, nr 7.
• Warchoł M., 2007, "Architektura zderzeń", Niezbędnik Inteligenta, dodatek do Polityki nr 39.
• Whyte W, 1980, The Social Life of Small Urban Spaces, New York: Project for Public Spaces.
• Winskowski P., 2000, Modernizm przebudowany. Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, Kraków: Universitas.
• Zaraś-Januszkiewicz E.M., Rabsztyn J., 2002, "Drzewo i dom według Hundertwassera", w: Przyroda i miasto, t. IV, Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
• Zysk D., 2007, "Biblioteki Europy", Architektura-Murator, nr 7.