Polska polityka energetyczna w warunkach integracji z Unią Europejską

• Autorzy: Elżbieta Lorek

Warianty tytułu

Polish Energy Policy on Condition of Integration with the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem publikacji jest ocena polskiej gospodarki energią w świetle realizacji zapisów polityki energetycznej, klimatycznej i ekologicznej Unii Europejskiej. Przedstawiono problemy związne z rozwojem zrównoważonej energetyki w wymiarze globalnym, europejskim i krajowym. Omówiono również problemy związane z włączeniem polskiej energetyki do wspólnego europejskiego rynku energii.

EN

The goal of this article is evaluation of Polish energy policy in the light of EU energy, climate and environmental policy. Presented problems connected with energy sustainable development on global, European and national level. Discussed also problem of including Polish power industry in European energy market.(MP)

Słowa kluczowe

PL

Polityka energetyczna; Energetyka; Rynek energetyczny; Odnawialne źródła energii; Rynek emisji zanieczyszczeń; Surowce energetyczne

EN

Energy policy; Energetics; Energy market; Renewable energy sources; Pollution emission market; Energy raw materials

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2007
• Strony: 208

Twórcy

autor

Elżbieta Lorek

Bibliografia

• Adamczyk W.: Systemy ekologicznego znakowania wyrobów. „Problemy Ekologii" 1998, nr 6.
• Adamczyk W.: Ekologia wyrobów. PWE, Warszawa 2004.
• Analysis of greenhouse gas emission trends and projections in Europe 2004. European Environment Agency. „Technical Report" 2004, No 7.
• Badanie i ocena polskich organizacji w zakresie efektywności zarządzania środowiskowego. Red. M. Szydłowski. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa 2004, www.eko-net.pl
• Barc W., Jaworski W.: Mechanizmy ekonomiczne prowadzące do ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Polskie Sieci Energetyczne S.A., Biuro Strategii i Rozwoju, http://manhaz.cyf.gov.pl/manhaz/ strona_konferencja_EAE-2001/l6.pdf
• Barc W., Gajda A., Jaworski W.: Handel emisjami w energetyce zawodowej. Biuro Strategii i Rozwoju PSE SA, Warszawa 2003.
• Bernaciak A., Gaczek W.M.: Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska. AE, Poznań 2002.
• Biedrzycki J., Janiszewska Z., Kozak M., Seklecki P.: Europejski rynek energii i gazu - projekty nowych uregulowań Komisji Europejskiej. Urząd Regulacji Energetyki 2006, www. ure. gov.pl
• Biuletyn Informacyjny „Zmiany Klimatu" nr 8/9. Biuro Wykonawcze Konwencji Klimatycznej w NFOŚiGW, Warszawa 2000.
• Blachowicz A., Kolar S., Kittel M., Levina E., Williams E.: Przewodnik po handlu emisjami dla przedsiębiorstw. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2003.
• Briefing 01. European Environmental Agency. Copenhagen 2005.
• Bukowska J.: Mechanizm Joint Implementation jako instrument ochrony klimatu. W. Ekorozwój w polityce regionalnej. T. I. Ekonomiczne aspekty ekorozwoju. PB, Białystok 2000.
• Burchard-Dziubińska M.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Unii Europejskiej - Funkcjonowanie rynku energii elektrycznej. W: Ekologiczny wymiar integracji Polski z Unią Europejską. Biblioteka „Ekonomia i Środowisko" 2004, nr 31.
• Ciechanowski P.: Analiza cyklu życia i deklaracje środowiskowe produktów -- doświadczenia ABB. Ekologia wyrobów. AE, Kraków 2000.
• Climat change. Environmental signals. Bruksel 2002.
• Climate change impacts In Europe: Today and In the future. EAS 2004.
• Commission Regulation EC for a standarised and secured system of registries persuant to Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the European Parliament and the Council and Decision No 280/2004/EC of the European and the Council (Dz. Urz. L 386 z 29.12.2004).
• Commission decision of 7/VII/2004 concerning the national allocation of greenhouse gas emission allowances notified by the United Kingdom in accordance with Directive 2003/87/EC of the European Parliament and the Council, COM (2005) 1083 final, C (2004) 2515/4 final.
• Commission decision of 08/111 2005 concerning the allocation of grenhouse gas emission allowances notified by Poland in accordance with Directive 2003/87/EC of the Council, COM (2005) 549 final.
• Commission decision of 12/IV2005 concerning the national allocation of greenhouse gas emission allowances notified by the Czech Republic in accordance with Directive 2003/87/EC of the European Parliament and the Council, COM (2005) 1083 final.
• Constructing energy futures - Tyndall Centre for Climate Change Reserach, www. tyndall.ac.uk.
• Corbett Ch.J., Lucia A.M., Jeh-NanPan.: Global perspectives on global standard a 15-economy survey of ISO 9000 and ISO 14000. Special Report 2003.
• Council Directive 96/61/EC of 24 September 1996 concerning integrated pollution prevention and control, OJ L 257, 10.10.1996.
• Czają S., FiedorB., JakubczykZ.: Ekoetykietowanie. „Ekonomia i Środowisko" 1995, nr l.
• Daly H.E.: The economic growth debate, What some economists have learned but many have not. „Journal of Environmental and Management" 1987, Vol. 14.
• Daly H.E.: Sustainable Development: from Concept and Theory toward Operational Principles. „Population and Development Review" 1990, Vol.16.
• Dane Biura Informacji i Komunikacji Społecznej MOSZNiL, http://www.mos.go v.pl/mos/news/materialy_inform/edukacj a.html
• Decision No 1600/2002/EC of the European Parliament and the Council of 22 July 2002 laying down the Sixth Community Environment Action Programme (OJ EU L 242/1).
• Devezeaux J.G.: Environmental Impacts of Electricity Generation. The Uranium Institute 25th Symposium 30 August-1 September. London 2000.
• Dokumenty końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój" Rio de Janeiro, Szczyt Ziemi 1992. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1998.
• Dostosowanie polskiego prawa i regulacji ekologicznych do rozwiązań Unii Europejskiej. Koszty i strategia. Red. B. Fiedor. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Wrocław-Białystok 1999-2000.
• Dyrektywa Łącząca - http://ecofys.pl/handel/zasady działania/dyrektywa łącząca.
• Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L338/18 z 13 października 2003. Dyrektywa 2003/87/WE.
• Ekoinnowacyjność dokumentów strategicznych. Próba oceny. Red. K. Kamieniecki. Instytut na Rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2001.
• Ekonomiczne i prawne aspekty wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce. Europejskie Centrum Energii Odnawialnej, Warszawa 2000.
• Ekologiczna reforma podatkowa. Wyzwanie dla polskiej polityki ochrony środowiska. Red. J. Śleszyński. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004.
• Energia i środowisko w Unii Europejskiej. Europejska Agencja Środowiska EEA, Kopenhaga 2002.
• Energy and environment In the European Union. Tracking progress towards Integration, European Environment Agency 2006.
• EU emissions trading - www.europa.eu.int
• European Commission: Green Paper - Towards a European strategy for the security of energy supply, Brussels 2001.
• European Commission: External Costs: Research Results on Socio - Environmental Damages Due Electricity and Transport. Brussels 2003.
• European competitiveness report 2002.European Commission 2002.
• Evaluation on life-cycle asssessment tools. Final Report D.M. Menke, G.A. Davies The University Of Tennessee Center for Clean Products and Clean Technologies 1996.
• Fiedor B.: Instrumenty .ekonomiczne i rynkowe w realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju. W: Zarządzanie zrównoważonym rozwojem. Agenda 21 w Polsce - 10 lat po Rio. Red. T. Borys. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.
• Frijns J: Umowy środowiskowe w Holandii. „Czystsza Produkcja i Ekozarzą-dzanie" 2004, nr l (28).
• Fundusze Unii Europejskiej na ochronę środowiska. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2005.
• Garbacz L.: Zachowania proekologiczne konsumentów w świetle badań ankietowych. „Ekoprofit" 2003, nr 3 (67).
• Graczyk M., Zarębska J.: Ekologiczne strategie marketingowe. W: Ekologizacja zarządzania firmą- zielone zarządzanie. Red. S. Czają. Biblioteka „Ekonomia i Środowisko" 2000, nr 26.
• Green Paper on Integrated Product Policy. Bruksel 07.02.2001 COM (2001) 68 final Commission of the European Communities.
• Greenhouse gas emission trends and projections in Europe 2004. European Environment Agency 2004, No 5.
• Gotkiewicz W., Brodziński Z., Stolarski M.: Zasoby i możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Wyd. ZKZMW, Warszawa 2003.
• Haites E., Mullins F.: Linking domestic and industry greenhouse gas emission trading systems. EPRI, IEA, IETA, 2001.
• Handel emisjami w praktyce - lipiec 2006, www.ure.gov.pl
• Handel emisjami w energetyce, www.cire,pl
• Handel emisjami - nowy rynkowy instrument zarządzania jakością środowiska - praktyka doświadczenie, perspektywy. Red. E. Lorek. AE, Katowice 2005 (niepublikowana).
• Hycnar J., Bugajczyk M., Duda J.: Koncepcja wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju w energetyce. W: Przyszłość energetyczna Polski. XVI konferencja z cyklu „Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej". Zakopane, 6-9 października 2002 r. PAN, Kraków 2002.
• Hyżyk S.: Fundusze węglowe Banku Światowego. „Ekoprofit" 2005, nr 3(75).
• Implementation of LCA ' s to inform the public and politicians in LCA and Eco-Design Guidelines. Bruksela 2001.
• Impacts of Europe's changing climate. An indicator - based assessment. EEA Report No 2/2004. European Environmental Agency, Copenhagen 2004.
• Intergovernmental Panel on Climate Change 3rd Assessment Report Climate Change 2001 - The Scientific Basis. Summary 2001. IPPC Geneva 97 pages.
• International Energy Outlook. Energy Information Administration - Department of Energy, US A 2003.
• Jagusiewicz A.: Ocena oddziaływania Strategii Tematycznej Ochrony Powietrza (STOP) na gospodarkę Polski. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2006, nr 1(32).
• Janikowski R.: Zarządzanie antropopresją. W kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Difin, Warszawa 2004.
• Janowska A.: Kto może handlować uprawnieniami do emisji. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2004, nr 4 (27).
• Janowska A.: Ruszył handel uprawnieniami do emisji w Unii Europejskiej — ale nie wszyscy uczestnicy są gotowi. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2005, nr 2 (29).
• JendrośkaJ.: Zintegrowanie zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń w Unii Europejskiej. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2001, nr 4 (15).
• Kamieński Z.: Założenia wdrażania systemu pozwoleń zintegrowanych. Materiały szkoleniowe. Pozwolenia zintegrowane i programy dostosowawcze. SUW, Katowice 2001.
• Kamieński Z.: Ile jakiej energii w 7,5 procentowym celu? „Czysta Energia" 2004, nr 6.
• Kamieński Z.: Efektywność energetyczna w Polsce. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2007.
• Karaczun Z., M., Kassenberg A.: Problem rozwoju odnawialnych źródeł. Wyd. Biblioteka, Łódź 2001.
• Kassenberg A.: Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień - Instrument polityki klimatycznej Polski czy tylko źródło dochodu dla przemysłu. „Biuletyn Klimatyczny" 2005, nr 4.
• Key Word Energy Statistics 2006. International Energy Agency
• Komunikat Komisji. Zrównoważona Europa dla Lepszego Świata. Strategia Zrównoważonego Rozwoju. Goeteborg 2001.
• Komunikat Komisji. Zrównoważona Europa dla Lepszego Świata. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej. Bruksela 2001.
• KossoyA.: Carbon finance as a key financial tool for project development: examples from the World Bank Carbon Finance Business. World Bank, Washington 2004.
• Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do Emisji CO2. Pierwszy okres rozliczeniowy 2005-2007. Komitet Europejski Rady Ministrów, Warszawa 2004.
• Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do Emisji CO2 na lata 2008-2012. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2006.
• Kreczko A.: Doświadczenia USA we wdrażaniu handlu emisjami. W: Strategia elektroenergetyki w XXI wieku. Referat na międzynarodową konferencję. Warszawa 2003.
• Krystek S., Pchełka F.: Handel emisjami. Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, http://www.geoland.pl/podatki/energia_xxxvi/tgpe.html
• Kucowski J., Laudyn D., Przekwas M.: Energetyka a ochrona środowiska. WNT Warszawa 1997.
• Lecocq F.: State and trends of the carbon market 2005. International Emissions Trading Association, Washington 2005.
• Lenart W.: Kogo smagnął BAT? „Problemy Ocen Środowiskowych" 2004, nr 3(26).
• Lorek E.: Finansowanie ochrony środowiska w Polsce w aspekcie integracji europejskiej. W: Integracja Polski z Unią Europejską w dziedzinie ochrony środowiska - problemy, korzyści, zagrożenia. Red. M. Burchard-Dziubińska. T. I. Wyd. Biblioteka, Łódź 2000.
• Lorek E.: Rola funduszy ochrony środowiska i ich miejsce w systemie zarządzania środowiskiem w warunkach zrównoważonego rozwoju. W. Ekorozwój w polityce regionalnej. T. I. Ekonomiczne aspekty ekorozwoju. Politechnika Białostocka, Białystok 2000.
• Lorek E.: Uwarunkowania prawno-ekonomiczne zarządzania jakością powietrza w aspekcie integracji europejskiej i współpracy międzynarodowej. W: Przemysł wydobywczy na przełomie XX i XXI stulecia. AGH, Kraków 2000.
• Lorek E.: Uwarunkowania prawno-ekonomiczne zarządzania jakością powietrza w świetle przepisów Unii Europejskiej. W: Górnictwo wobec wyzwań Unii Europejskiej. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej. AGH, Kraków 2003.
• Lorek E.: Ocena dostosowania polskiego sektora elektroenergetycznego do funkcjonowania na rynku europejskim. W: Racjonalne użytkowanie paliw i energii. Polska Akademia Nauk - Komitet Gospodarki Surowcami Mineralnymi. Polityka energetyczna. T. 7. Zeszyt Specjalny. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Kraków 2004.
• Lorek E.: Ocena wdrażania w polskim sektorze elektroenergetycznym nowych instrumentów zarządzania jakością powietrza. W: Ekologiczny wymiar integracji Polski z Unia Europejską. Red. S. Czają. Biblioteka „Ekonomia i Środowisko" 2004, nr 31.
• Lorek E.: Polska polityka przemysłowa i energetyczna w świetle współczesnych trendów i nowych instrumentów Unii Europejskiej. W: Uwarunkowania i mechanizmy zrównoważonego rozwoju. WSE, Białystok 2004.
• Lorek E.: Zintegrowana polityka produktowa Unii Europejskiej i instrumenty jej realizacji. W: Polska w Unii Europejskiej - nowy wymiar współpracy międzynarodowej w ochronie środowiska. Red. A. Haładyj. WSH, Radom 2004.
• Lorek E.: Ekologiczna licencja jako dyrektywny instrument przygotowania i realizacji inwestycji. W: Współczesne kierunki inwestowania - formy i efekty. Red. H. Henzel. AE, Katowice 2005.
• Lorek E.: Ocena wdrażania w przedsiębiorstwach polskich nowych instrumentów ochrony środowiska zwiększających ekoefektywność gospodarki. W: Zarządzanie organizacjami gospodarczymi w wieku informacji. Red. J. Lewandowski. UL, Łódź 2005.
• Lorek E.: Handel emisjami. Teoria. Praktyka. Perspektywy. W: Ekonomia. Kierunki badań. AE, Katowice 2006.
• Łukowska-Sobol A., Wesołowska M.: Prawne podstawy regulacji w elektroenergetyce a zobowiązania międzynarodowe. „Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki" 2000, nr 6.
• Malko J.: Quo vadis energetyko, czyli o realności wizji rozwoju zrównoważonego. „Wokół Energetyki" 2002, nr 1(5).
• Malko J.: Polska energetyka w perspektywie przystąpienia do Unii Europejskiej - szanse i zagrożenia. W: Górnictwo wobec wyzwań UE. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej. AGH, Kraków 2003.
• Malik K.: Efektywność zrównoważonego i trwałego rozwoju w wymiarze lokalnym i regionalnym. Instytut Śląski, Opole 2004.
• Małecki P., Peszko G.: Doświadczenia Polski i krajów OECD we wprowadzaniu uprawnień zbywalnych do emisji zanieczyszczeń. W: Instrumenty ekonomiczne polityki ekologicznej w warunkach gospodarki rynkowej. Biblioteka „Ekonomia i Środowisko" 1995, nr 18.
• Międzynarodowe warsztaty dotyczące „Zmian klimatu". Katowice 2000.
• Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Red. M. Kramer, M. Urbaniec, A. Kryński. T. I. Interdyscyplinarne założenia proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Mikuła J: Handel emisjami. „Ekofinanse" 2003, wrzesień.
• MikułaJ., Łazowski P., BolestaA.: Perspektywy handlu emisjami w Polsce. W: System handlu emisjami - szansa czy zagrożenie dla polskiej gospodarki? Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. i Instytut na rzecz Ekorozwoju w Ministerstwie Środowiska, Warszawa 2002.
• Mokrzycki M., Szurlej A., Skoczek A.: Energetyka wodna jako podstawowe odnawialne źródło energii elektrycznej. Polityka energetyczna. T. 7. Zeszyt Specjalny. Instytut Gospodarowania Surowcami Mineralnymi i Energią, Polska Akademia Nauk, Kraków 2004.
• Narodowy Program Przygotowania Polski do Członkostwa w Unii Europejskiej, http:/www.mos.gov.pl/mos/publikac/nppc _aneksy/roz21 .html
• Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013. Akty prawne i materiały robocze. Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa 2005.
• Ney R.: Uwarunkowania wykorzystania energii odnawialnej jako czynnika zrównoważonego rozwoju energetyki. „Polityka Energetyczna" 2004. T. 7, Z.l.
• Ney R.: Perspektywy energetyczne Polski w świetle tendencji światowych. „Polityka Energetyczna" 2000. T. 3, Z.l.
• Nowoczesne metody i narzędzia oceny zarządzania środowiskiem. Red. C. Bro. Biuletyn sieci ULEP TIE/PAC poświecony polskiemu programowi CP. Zeszyty Problemowe nr 3. Katowice 2001.
• Ocena realizacji i korekta założeń polityki energetycznej Polski do 2020 r., http://sgie.pl/ske/otrzymane/200212msp.htm
• Ocena realizacji i korekta założeń polityki energetycznej Polski do 2025 r., http://sgie.pl/ske/otrzymane/200212msp.htm
• Ochrona środowiska. GUS, Warszawa 2005, 2006.
• Odnowiona Strategia UE dotycząca Trwałego Rozwoju. Dokument nr 10117106 stanowiący załącznik do noty Rady Unii Europejskiej z 9 czerwca 2006 r.
• On the Road to Sustainable Production. Progress In implementing Council Directive 96/61 EC concering integrated pollution prevention and control. Bruksel 19.06.2003 COM (2003) final.
• Owen A.D.: Environmental Externalities, Market Distortions and the Economics of Renewable Energy Technologies. „The Energy Journal" 2004, Vol. 25 No 3.
• Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych. Red. B. Fiedor. Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Polityka energetyczna dla Europy- Energy Package 2007. Komisja Europejska, styczeń 2007, http://ec.europa.eu/energy/energy policy/index-en.htm
• PochylukR.: Rozporządzenie EMAS - historia i stan obecny. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2006, nr 3 (34).
• PochylukR. i in.: Wspólnotowy System Ekozarządzania i Audytu EMAS. Poradnik dla organizacji. Wyd. Konsorcjum firm Royal Haskoning Rotterdam, SEI Tallinn oraz Lemetech Konsulting, Kraków 2005.
• PochylukR., Grudowski P., Szymański J.: Zasady wdrażania systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001. Wyd. Ekokonsult, Gdańsk 1999.
• Pochyluk R., Szymański J.: Nowe instrumenty w zarządzaniu ochroną środowiska. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2006, nr 2 (33).
• PodgajnikT.: Zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom -kosztowna, biurokratyczna mitręga, czy szansa na zrównoważony rozwój? „Chemik" 2001, nr 6.
• PodgajnikT.: Pozwolenia zintegrowane (IPPC). Procedura opracowywania i przygotowywania wniosków. „Chemik" 2002, nr 9.
• Podgajnik T.: Na kogo ten BAT? „Problemy Ocen Środowiskowych" 2002, nr l (16).
• Polityka klimatyczna Polski. Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2003.
• Polityka ekologiczna państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2006.
• Poradnik dla przedsiębiorców. Inwestycje w ochronę środowiska. Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2005.
• Pozwolenia zintegrowane - nowy instrument w ochronie środowiska. Red. R. Pochyluk i J. Szymański. Wyd. Ekokonsult, Gdańsk 2001.
• PP Building on Environmental Life-Cycle Thinking. Bruksel 18.06.2003 COM (2003) 302 final Communication from the Commision to the Council and European Parlament.
• Prawo ochrony środowiska Wspólnoty Europejskiej. T. I. Zagadnienia ogólne. T. II. Powietrze. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Warszawa 1996.
• Proekologiczna reforma budżetu - przykład węgierski. Wyd. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2004.
• Prończuk S.: Uwarunkowania ekonomiczne, społeczne i ekologiczne wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce. Europejskie Centrum Energii Odnawialnej, Warszawa 2001 (niepublikowana).
• Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council Establishing a Framework for Greenhouse Gas Emission Trading within the European Community and Amending Council Directive 96/61/EC European Commission. Brussels 2001.
• Przeglądy ekologiczne OECD. Polska 2003.
• Przewodnik dostosowania prawa do prawa Unii Europejski ej w dziedzinie ochrony środowiska. Komisja Wspólnot Europejskich, http:/www.mos.govpl/mos/news/materialy_inform/przewodnik_/.html
• Rabl A., Spandaro J.V.: Public Health Impact of Air Pollution and Implications for the Energy System. „Ann, Rev. of Energy and Environment" 2000, No 25.
• Ramowa Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu. Dz.U. 1996, nr 53, poz. 238.
• Raport o stanie świata 2004. The Worldwatch Institute, www.worldwach.org
• IV Raport Rządowy dla Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC), zgodnie z Decyzją UNFCCC/CP/1999/7. Cz. II. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2006.
• Raporty Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change - EPCC) 1997, 2001.
• Renewable Energy Systems, New Solutions In Energy Supply - European Commissions Overview 1995-1998.
• Renewables Globar Status Report. Wyd. Ren 21. Renewable Energy Policy Network fo the 21 st. Century, www. ren21 .net
• RoubaH.: Integracja polityki środowiskowej w Unii Europejskiej. W: Integracja Polski z Unią Europejską w dziedzinie ochrony środowiska - problemy, korzyści, zagrożenia. Red. M. Burchard-Dziubińska. Wyd. Biblioteka, Łódź 2000.
• Rozwój rynku dóbr i usług ekologicznych w regionie śląskim. Red. E. Lorek. AE, Katowice 2002.
• Rozwój rynku energetyki w warunkach gospodarki polskiej w świetle wymogów Unii Europejskiej. AE, Katowice 2004 (niepublikowana).
• Rynek pozwoleń na emisję zanieczyszczeń na przykładzie SO2 w energetyce polskiej. Red. B. Fiedor i Z. Jakubczyk. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2002.
• Sadowski M.: Perspektywy współpracy Wschód-Zachód w kontekście ustaleń Protokołu z Kioto. „Ekonomia i Środowisko" 1999, nr 1(14).
• Schneider F., Wagner A.F.: Current issues in emission trading and global climate change policy. Summary report of the spring 2002 meeting of the Emissions Marketing Association.
• Sloss L.: Trends in emission standards. „Profiles" 2003, November.
• Skoczkowski T.: Strategiczne aspekty racjonalnej gospodarki energią i środowiskiem - polityka efektywności energetycznej w Unii Europejskiej i w Polsce. Krajowa Agencja Poszanowania Energii, www.kape.gov.pl
• Sobolewski M.: Przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych - polityka i współpraca międzynarodowa. Raport nr 118. Biuro Sejmu RP, Warszawa 2001.
• Sobolewski M.: Europejski system handlu emisjami. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2005.
• SorensenB.: Renewable Energy: Its Physics, Engineering, Environmental Impacts, Economics and Planning. Academic Press, London 2000.
• Stigson B.: Note of Word Business Council for sustainable development. Hague 2002.
• Strategia rozwoju energetyki odnawialnej. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, wrzesień 2000.
• SundquistT., SöderholmP.: Valuing the Environmental Impacts of Electricity Generation. A Critical Survey. „The Journal, of Energy Literature" 2002, Vol. VIII, No 2
• Sleszyński J.: Podsumowanie spotkania. W: Warsztaty na temat zbywalnych pozwoleń na emisję. Harvard Institute for International Development, Ministerstwo Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Warszawa 1996.
• Sleszyński J.: Ekonomiczne problemy ochrony środowiska. Wyd. ARIES, Warszawa 2000. Środowisko Europy. Trzeci Raport Oceny. Europejska Agencja Środowiska, Luksemburg 2003.
• The Kyoto Protocol to the Convention on Climate Change. Geneva 1998.
• The Kyoto Protocol. Commission of the European Communities. MEMO/05/49. Brussels 2005.
• The 2005 Review of the EU Sustainable Development Strategy: Initial Stocktaking and Future Orientations. Commmission of the European Communities, COM (2005) 37 final, Brussels 2005.
• Tokarz J.: Szansę rozwoju energetyki odnawialnej. „Ekopartner" 2002, nr 10.
• Tradable Energy Quotas (TEQs) reduce our reliance on fossil fuels - and provide the time to plan ahead, www.teqs.net
• Typko M.: Najlepsze dostępne technologie (BAT) jako narzędzie wprowadzania zasad ekorozwoju. Referat na międzynarodową konferencję na temat „Zarządzanie zrównoważonym rozwojem". UNDP, Warszawa 2002.
• Typko M.: Stan przygotowania organizacji rządowych i administracji do realizacji ustawy Prawo ochrony środowiska w zakresie pozwoleń zintegrowanych. „Chemik" 2002, nr 9.
• Trojanowska K., TersaA.: Kto (nie) lubi energetyki wodnej? „Ekopartner" 2003, nr 7. US National Climatic Data Center 2001.
• US Climate Change Science Programme, mtergovernment Panel on Climate Change. Fourth Assessment Report IPPC (AR4) 2007.
• User manual. Introduction into LCA methodology and practice with SimaPro 5.1.SIMAPRO52001.
• Ustawa Prawo energetyczne z 10 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997, nr 54, poz. 54 z późniejszymi zmianami i rozporządzeniami wykonawczymi.
• Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji z 22 grudnia 2004 r. Dz.U. nr 281, poz. 2784.
• Uzasadnienie projektu ustawy o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i innych substancji wprowadzanych do powietrza. Druk Sejmowy nr 3381. Warszawa, 14 października 2004 r.
• Verheij F.: Cooperation absolutely necessary. „KEMA Global Contact" 2002, No 3.
• Walczak K. 2002: Handel emisjami. „Ekofmanse" 2002, nr 10/89.
• Wdrażanie systemów zarządzania środowiskiem w polskich przedsiębiorstwach przemysłu elektroenergetycznego w procesie integracji europejskiej. Badania statutowe Katedry Zarządzania Ochroną Środowiska pod kierunkiem E. Lorek. AE, Katowice 2003 (niepublikowana).
• Wdrażanie dyrektywy w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń oraz proponowane zmiany, http:// www. eko-net.pl
• Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA. Biuletyn nr 1. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, zima 2004/2005.
• Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA. Biuletyn nr 4. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, wiosna 2006.
• Word Energy Council: Living In One Word - Sustainability from an Energy Perspective. WEC, London 2001.
• Wysocka B.: Pozwolenie zintegrowane - nowy instrument zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń. „Problemy Ocen Środowiskowych" 2002, nr 2(17).
• 10-Year Framework of Programmes on Sustainable Consumption and Production: the Marrakech Process, United Nations Environmental Program. Washington 2004.
• Założenia polityki energetycznej Polski do 2020 roku. Ministerstwo Gospodarki, kwiecień 2002.
• Zajdler R., Janowska A.: Korzyści i zobowiązania dla polskich przedsiębiorstw wynikające z działań na rzecz ochrony klimatu - wspólnotowy system handlu emisjami. Cz. I. Prawo i podatki Unii Europejskiej w praktyce on-line, http://www.prawouniieuropejskiej.infor.pl/
• Zerka M.: Polityka elektroenergetyczna Unii Europejskiej - Dyrektywa IEM a stan polskich przygotowań do wejścia na wspólny europejski rynek elektroenergetyczny. „Problemy Ocen Środowiskowych" 1999, nr 2(5).
• Zintegrowana Polityka Produktowa Unii Europejskiej. Ocena zakresu niezbędnych zasad wraz z przypisaniem odpowiedzialności za ich realizację w Polsce. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004.
• Zrównoważona Europa dla Lepszego Świata: Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej. Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela 2001.
• Żurawski J.: Energia odnawialna. „Kropla" 2003, nr 1.
• Żurek J.: Standardy emisyjne Unii Europejskiej. „Przemysł Chemiczny a Ochrona Środowiska" 2001, z. 5.
• Żylicz T.: Wymagania ekologiczne integracji z Unią Europejską. Aspekty ekonomiczne. W: Integracja Polski z Unią Europejską w dziedzinie ochrony środowiska - problemy, korzyści, zagrożenia. T. I. Wyd. Biblioteka, Łódź 2000.