Od Republiki Federalnej do Regirungsbezirke - niemiecki krajobraz wiedzy na różnych poziomach analizy

• Autorzy: Marta Götz

Warianty tytułu

From Federal Republic to Regierungsbezirke - the Multilevel Landscape of Knowledge in Germany

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teorie wzrostu endogenicznego zakładają kluczową rolę wiedzy w procesach gospodarczych. Jednocześnie koncepcje z nurtu nowej ekonomii geograficznej wsparte badaniami empirycznymi zwracają uwagę na możliwość wystąpienia procesów tzw. dywergencji. W związku z powyższym celowe staje się badanie przestrzennego rozmieszczenia szeroko pojętej wiedzy. Dla uzyskania pełnego obrazu danej gospodarki istotne wydaje się nie tylko scharakteryzowanie jej wyposażenia w odpowiednie czynniki przesądzające o rozwoju, lecz także uwzględnienie ich rozlokowania. Niniejszy artykuł należy traktować w kategoriach uzupełnienia dotychczasowych badań dotyczących pozycji technologicznej Niemiec. Do analizy wybrano trzy poziomy podziału terytorialnego: Niemcy Wschodnie (5 nowych krajów związkowych) i Niemcy Zachodnie (11 landów); szesnaście krajów związkowych (NUTS 1) oraz czterdzieści jeden Regierungsbezirke (NUTS 2). Wśród analizowanych czynników określających potencjał kraju do wzrostu opartego na wiedzy znalazły się: wydatki na badania i rozwój (B+R); personel prowadzący prace badawczo-rozwojowe; zasoby ludzkie w naukach ścisłych i inżynieryjnych; zatrudnienie w sektorach wysokiej techniki i wiedzochłonnych; liczba patentów zgłoszonych do Europejskiego Urzędu Patentowego. W celu zwiększenia wiarygodności wyników zadecydowano o kalkulacji, dla każdego z pięciu czynników, czterech wskaźników koncentracji: Rosenblutha, Giniego, Herfindahla-Hirschmana oraz Ellisona-Glaesera. Otrzymane dzięki zastosowaniu różnych miar koncentracji rezultaty wskazują, że stosunkowo najbardziej równomierne rozmieszczenie obserwujemy w przypadku zatrudnienia w sektorach wiedzochłonnych i wysokiej techniki, największą koncentrację zaś dla liczby patentów zgłoszonych do Europejskiego Urzędu Patentowego. Dalsze badania pozwolą być może odkryć nowe prawidłowości i wzorce funkcjonowania gospodarek opartych na wiedzy. (abstrakt oryginalny)

EN

Endogenous growth theories presume knowledge plays the key role in economic growth (1). Yet, new economic geography along with empirical findings suggest the possibility of divergence occurring in development processes (2). Combining (1) and (2) indicates the importance of studying knowledge factors' distribution. To obtain the fully fledged picture of a given economy one shall go beyond simply analyzing knowledge factors but include also their spatial location. The article touches upon this issue. It is devoted to Germany and examines three territorial and administrative levels: one referring to former country division (DDR &BRD), the second relating to NUTS 1(16 Bundesländer) and third represented by 41 Regierungsbezirke (NUTS 2). Results are obtained by investigating 5 factors (e.g. expenditure on R&D, human resources in S&T, patent applications) and applying 4 measures (Gini, Rosenbluth, Ellison-Glaeser and Herfindahl-Hirschman Coefficients). This paper is meant to supplement earlier studies as well as a good starting point for further research devoted to country's knowledge landscape. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka oparta na wiedzy (GOW); Rozwój technologiczny; Nowa gospodarka; Analiza regionalna; Wzrost endogeniczny

EN

Knowledge-based economy; Technological development; New economy; Regional analysis; Endogenous growth

• Czasopismo: Studia Regionalne i Lokalne
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1
• Strony: 5--31

Twórcy

autor

Marta Götz

Bibliografia

• Bruelhart M., 2000, Evolving Geographical Specialization of European Manufacturing Industries, University of Lausanne, marzec.
• Bruelhart M., Torstensson J., 1998, Regional Integration, Scale Economies and Industry Location in the European Union, luty.
• Bundesländerranking im Vergleich, 2008, WirtschaftsWoche, 16 czerwca ("Wirtschaftwoche", Initiative Neue Soziale Marktwirtschaft IW Consult GmbH).
• Busch B., 2006, "Rozszerzenie UE na Wschód. Powiększająca się przepaść między regionami", w: W. Małachowski (red.), Polska-Niemcy a rozszerzenie Unii Europejskiej, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
• Clarysse B., Mulder U., 2003, "Regional cohesion in Europe? An analysis of how EU Public RTD support influence the techno-economie regional landscape", Research Policy, t. 30, nr 2.
• Cotis J.-P, 2005, Zrozumieć wzrost gospodarczy. Analiza na poziomie makroekonomicznym, poziomie branży i poziomie firmy, przeł. M. Szarski, P. Kawa, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
• Dohse D., 2007, "Cluster-based technology policy - the German experience", Journal of Industry Studies, luty.
• Dory T., 2008, RTD Policy Approaches in Different Types of European Regions, DG Research JRC IPTS Spain.
• Ellison G., Glaeser E., 1997, "Geographic concentration in US manufacturing industry: a dartboard approach", Journal of Political Economy, t. 105.
• Fagerberg J., 1994, "Technology and international differences in growth rates", Journal of Economic Literature, wrzesień, s. 1150.
• Fuijta M., Krugman P., Venables A., 1999, The Spatial Economy - Cities, Regions, and International Trade, Cambridge, MA: The MIT Press.
• Garretsen H., 2003, From Koopmans to Krugman: International Economics and Geography, Utrecht School of Economics at Utrecht University - wykład na Uniwersytecie w Utrechcie, 23 października.
• Gleeson A.M., Ruanel F., Sutherland J., 2006, Public Policy, Sectoral Specialisation and Spatial Concentration: Irish Manufacturing 1985-2002, Paper presented to the Statistical and Social Inquiry Society of Ireland, 23 lutego.
• Gürtler D., 2003, Vorbild Deutschland. Warum die Amerikanisierung unserer Wirtschaft ein Ende haben muß!, Frankfurt am Main: Eichborn AG.
• Haffer M., Karaszewski W. (red.), 2004, Czynniki wzrostu gospodarczego, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Jackowicz K., Kowalewski O., 2002, Koncentracja działalności sektora bankowego w Polsce w latach 1994-2000", Materiały i Studia NBP, nr 143.
• Kawa P, 2005, Modele i wzrost gospodarczy we współczesnych państwach, Uniwersytet Szczeciński, http://mikro.univ.szczecin.p1/bp/pdf/40/0.pdf, pobrane 04.06.2007.
• Krugman P, 1991, Geography and Trade, Cambridge, MA: The MIT Press.
• Krugman P., 1994, "Fluctuations, instability, and agglomeration", NBER Working Paper, nr 4616, styczeń.
• Leydesdorff L., Fritsch M., 2006, "Measuring the knowledge base of regional innovation systems in Germany in terms of a Triple Helix dynamics", Research Policy, t. 35 (10).
• Maffiolli A., 2003, Regional Adjustment to Economic Integration in Hungary, Milan: University of Insubria and ISLA, Bocconi University.
• Martin P., 2005, "The geography of inequalities in Europe", Swedish Economic Policy Review, nr 12.
• Metcalfe S., 1995, "The economic foundations of technology policy: equilibrium and evolutionary perspectives", w: P. Stoneman (red.), Handbook of Economics of Innovation and Technological Change, London: Blackwell.
• Misala J., 2003, "Lokalizacja działalności gospodarczej w warunkach globalizacji (ujęcie teoretyczne)", w: Globalizacja od A do Z (Bank i Kredyt, nr 4).
• Ottaviano G., Thisse J.F., 2004, New Economic Geography: what about the N?, CEPR, CORE University, 26 stycznia.
• Puga D., 2001, "European regional policies in light of recent location theories", CEPR Discussion Paper, nr 2767, grudzień.
• Snowdon B., Vane H., 2005, Modern Macroeconomics -Its Origins, Development and Current State, Northampton, MA: E. Elgar.
• Spiezia V., Geographic Concentration of Production and Unemployment in OECD Countries, oficjalna strona OECD, pobrane 20.12.2007.
• Towards a European Research Area. Science, Technology and Innovation Key Figures 2007, Brussels: European Commission, Directorate General for Research.
• Vatne E., 1999, Networking Firms in a Global Economy. Impact of Agglomeration Economies and Networking on International Operation in Small and Medium-sized Firms, Paper presented at the Annual Congress of the Norwegian Association of Geographers, Drammen, pobrane 29.09.2005.
• Wachendorfer-Schmidt U., 2000, "Regional policy in Germany. The European Union as the "Great Healer"?", w: D. Braun (red.). Public Policy and Federalism, Ashgate: Aldershot, za: Dohse D., 2007, "Cluster-based technology policy - the German experience", Journal of Industry Studies, luty.
• Weresa M., 2005, "Gospodarka Niemiec wobec wyzwań technologicznych", w: T. Budnikowski (red.), Niemcy wobec współczesnych wyzwań gospodarczych i społecznych: materiały z konferencji, Poznań: Instytut Zachodni.
• Weresa M., 2006, "Narodowy System Innowacji i polityka innowacyjna Niemiec - wnioski dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej", w: I. Bil et al, Gospodarka Niemiec a kraje Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza.
• Źródła statystyczne online: Eurostat, General and Regional Statistics, Regional Statistics, Regional Science and Technology Statistics, pobrane 17.06.2008.
• Summary Innovation Index Pro-inno Europe - Policy Analysis Inno Metrics Germany, www. proinno-europe.eu.