Możliwości zastosowania teorii przeżycia w naukach towaroznawczych

• Autorzy: Marzena Ucherek

Warianty tytułu

Possibilities of application of survival analysis in commodity science

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podstawowym zamierzeniem badawczym pracy jest zaprezentowanie możliwości zastosowania analizy przeżycia do badania trwałości żywności na przykładzie produktów pakowanych w modyfikowanej atmosferze. W tym celu zaproponowano tablice utraty trwałości oraz model utraty trwałości, który symbolicznie nazwano modelem SLL (z ang. Shelf Life Loss). Model ten pozwala na szacowanie prawdopodobieństwa utraty trwałości produktów pakowanych w MAP w funkcji wyodrębnionych czynników prognostycznych takich jak: wyjściowy poziom jakości produktu, rodzaj opakowania i wyjściowy skład mieszaniny gazów w opakowaniu. Wykorzystano w tym celu model proporcjonalnego hazardu Coxa stosowany w analizie przeżyć. Materiał doświadczalny stanowiły orzeszki ziemne pakowane w dwa rodzaje opakowań, tj. torebki z laminatu metalizowanego oraz puszki z blachy stalowej. Zastosowano następujące warianty wyjściowego składu mieszaniny gazów w opakowaniu, tj.: 0-1% 02 (100-99% N2), 1,1-3% 02 (98,9-97% N2) oraz 3,1-6% 02 (96,9-94% N2). Badania prowadzono przez 52 tygodnie w cyklu 4-tygodniowym w czasie przechowywania produktów w warunkach normatywnych [T=291±1K (18%l°C)iV75%±2%] Informacje uzyskane dzięki rozważaniom w zakresie szacowania utraty trwałości zapakowanych produktów z wykorzystaniem metod statystycznych stosowanych w analizie przeżyć, takich jak m.in. tablice utraty trwałości, metoda L. Kapłana i P. Mejera oraz model proporcjonalnego hazardu Coxa mogą się przyczynić do wyboru optymalnych wartości parametrów jakościowych z uwzględnieniem układu produkt-opakowanie-otoczenie w celu uzyskania odpowiedniej trwałości produktu. Zaprezentowane wyniki badań stanowią jedynie wybrane fragmenty kompleksowych badań w zakresie trwałości produktów pakowanych w modyfikowanej atmosferze. (abstrakt oryginalny)

EN

The goal of this work was to present possibilities of application of survival analysis in study of shelf life of product in modified atmosphere packaging. For that reason, in order to analyse the process of the loss of shelf life of packaged products, an attempt was made to develop a shelf life loss table as well as a model of shelf life loss in products, named with a symbol: SLL (Shelf Life Loss). This model would allow to estimate the probability of the loss of shelf life in MAP packaged products, as a function of separated forecasting factors including: input quality level, type of packaging and the input mix of gases in the packaging. For that purpose, the Cox proportional hazard model used in the analysis of survivals was applied. Peanuts packaged in MAP in two kinds of packaging (metal laminate bags and steel cans) were used as material for the experiment. Three alternative versions of the initial composition of gas mixture were used, that is: 0-1% O2 (100-99% N2), 1,1-3% O2 (98,9-97% N2) and 3,1-6% O2 (96,9-94% N2). The tests were performed during 52 weeks (in 4-weeks intervals) storage in accelerated conditions (T=291±1K (18°C±1°C), 0= 75±2%). The information resulting from the considerations of the loss of shelf life in packaged products using statistical methods applied in the survival analysis, such as shelf life loss table, L. Kaplan and P. Meier method, and the Cox's model of proportional hazards, can contribute to the selection of optimum values of the quality parameters, including the combination product-packaging-environment, so as to obtain a suitable shelf life of the product. The findings presented in the article constitute only a selected fragment of a comprehensive research on the shelf life of products in modified atmosphere packaging (MAP).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo; Towaroznawstwo żywności; Żywność; Badanie żywności; Jakość produktu; Jakość produktów żywnościowych; Opakowania; Opakowania produktów spożywczych; Przechowalnictwo artykułów spożywczych; Artykuły spożywcze; Orzeszki ziemne

EN

Commodity science; Food commodities; Food; Food research; Product quality; Quality of food products; Packaging; Food packaging; Storage of food products; Foodstuffs; Peanuts

• Czasopismo: Towaroznawcze Problemy Jakości
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 1
• Strony: 9--22

Twórcy

autor

Marzena Ucherek

Bibliografia

• [1] Praca zbiorowa (2005) Badanie i ocena jakości materiałów opakowaniowych i opakowań jednostkowych. Red. M. Lisińska-Kuśnierz. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• [2] Blossfeld H.P., Hamerle A., Mayer K.U. (1989) Event History Analysis. Statistical Theory Application in the Social Sciences, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New Jersey.
• [3] Blossfeld H.P., Rohwer G. (2002) Techniques of Event History Modeling. New Approaches to Causal Analysis. Mahwah, New Jersey.
• [4] Buyse M.E., Staquet M.J., Sylwester R.J. (1984) Cancer Clinical Trials Methods and Practice. Oxford University Press, Oxford.
• [5] Chiang C.D. (1984) The Life Table and its Applications. Robert E. Krieger Pub. Comp., Malabar.
• [6] Cox D.R.( 1992) Regression Models and Life Tables. J. Royal Statistical Soc., 34, 285-289.
• [7] Cox D.R., Oakes D. (1984) Analysis of Survival Data. Kapman & Hall, New York .
• [8] Eskin M., Robinson D. (2001) Food Shelf Life Stability. CRC Press, New York, Washinghton.
• [9] Frątczak E., Jóźwiak J., Paszek B. (1996) Zastosowanie analizy historii zdarzeń w demografii. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• [10] Instrukcja obsługi wagosuszarki typ WPS 11 OS Radwag, Radom 2002.
• [11] Kader A.A., Watkins Ch.B. 92000) Modified Atmosphere Packaging - Toward 2000 and Be- yond. Hort Technology, 10(3), 483-486.
• [12] Kaplan E.L., Meier P. (1998) No-parametric Estimation from Incomplete Observations. J. Am. Statistical Assoc., 53,189-194.
• [13] Kapur K.C. (1998) Mathematical and Statistical Methods and Life Studies, [w:] Handbook of Reliability Engineering and Management. Eds. W.G. Ireson, C.F. Coombs, McGraw Hill Book Co., New York-Toronto.
• [14] Kolek Z. (2002) Prognozowanie wybranych parametrów materiałów opakowaniowych przeznaczonych do kontaktu z żywnością, Zeszyty Naukowe, Seria Specjalna: Monografie nr 155, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• [15] Kubera H. (2002) Zachowanie jakości produktu. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• [16] Kurkiewicz J. (1992) Podstawowe metody analizy demograficznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [17] Labuza T.P. (2000) The Search for Shelf Life. Food Testing Analysis, Texas.
• [18] Lisińska-Kuśnierz M., Ucherek M. (2006) Opakowania w ochronie konsumenta. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• [19] Man D., Jones A. (2000) Shelf-life Evaluation of Foods. An Aspen Publication, Gaithesburg, Maryland.
• [20] Peto R., Pike M., Armitage P. (1997) Design and Analysis of Randomised Clinical Trias Requiring Prolonged Observation of Each Patent: Analysis and Examples, Brit. J. Cancer, 35,25-32.
• [21] PN-EN ISO 527-1:1999. Tworzywa sztuczne. Oznaczanie właściwości mechanicznych przy statycznym rozciąganiu.
• [22] PN-ISO 660/Al. Oznaczanie liczby kwasowej i kwasowości.
• [23] PN-ISO 3960. Oznaczanie liczby nadtlenkowej.
• [24] PN-ISO 4121. Analiza sensoryczna. Metodologia ocen produktów żywnościowych przy użyciu metod skalowania.
• [25] PN-ISO 8586. Analiza sensoryczna. Ogólne wytyczne wyboru, szkolenia i monitorowania oceniających.
• [26] Poretta S. (2000) Analisi Sensoriale e Consumer Science, Chriotti Editori, Pinerolo.
• [27] Poretta S. (2004) The Sensory and Consumer Approach to the Shelf-life of Foods, Italian J. Food Sci., Special Issue, p. 5-6.
• [28] Procedura badawcza nr PBw/DOJ/01.03: Oznaczenie przenikalności pary wodnej aparatem PERMATRAN W 3/31 MW Master firmy Master (USA), wyd. 6, COBRO, Warszawa 2004.
• [29] Procedura badawcza nr PBw/DOJ/01.04: Oznaczenie przenikalności tlenu aparatem OX-TRAN 100, wyd. 7, COBRO, Warszawa 2004.
• [30] Shelf-life of Packaged Foods, [w:] Proceedings of 1st National Conference Milano, 11-13 June 2003, ed by I. Piergiovanni and S. Limbo, Italian Journal of Food Science 2004, Special Issue.
• [31] Ucherek M. (2004) An Integrated Approach to Factors Affecting the Shelf Life of Product In Modified Atmosphere Packaging (MAP). Food Review Int., 20 (3), 297-307.
• [32] Ucherek M. (2006) A Survey of the Shelf-life Research of Products in Modified Atmosphere Packaging (MAP), Italian Food and Beverage Technology, 43,10-17.
• [33] Ucherek M. (2006) A View on the Modelling of the Loss of Shelf-life of the Products Packaged in Modified Atmosphere (MAP), [w:] Proceedings of 2nd Shelf Life Meeting, Catania University, Catania, 21-23 June 2006, p. 31.
• [34] Ucherek M. (2005) The Effect of Quality Changes of Product in Modified Atmosphere packaging (MAP), [w:] Risorse Naturali E Sviluppo Economico-Sociale. Contributi delle Scienze Merceologiche, a cura di V. Spada e C. Tricase, Wip Edizioni-Bari 2005, vol. I, p. 676-681.
• [35] Ucherek M. (2001) The Interrelation of Changes in Oxygen Content and Product Quality in Modified Atmosphere Packaging. Packaging Technol. Sci., 14,1-5.
• [36] Ucherek M. (2005) Wybrane aspekty badania zmian parametrów jakościowych produktów pakowanych w modyfikowanej atmosferze (MAP), Towaroznawcze Problemy Jakości, 1(2), 100-112.
• [37] Total Gas Control, PBI Bansensor A/S, Ringsted, Denmark 2005.
• [38] Understanding and Measuring the Shelf-life of Food, ed. by R. Steele, CRC, Woodhead Publishing Limited, Cambridge 2004.
• [39] Yam K.K.: An Overview of Shelf-life Models for Packaged Foods, Italian Journal of Food Science 2004, Special Issue, p. 3-4.
• [40] Zakładowy Dokument Normalizacyjny ZDN-95/0/7. Orzeszki ziemne smażone solone.