Zarządzanie ryzykiem cenowym jako czynnik poprawy konkurencyjności gospodarstw rolnych w warunkach liberalizacji wspólnej polityki rolnej UE

• Autorzy: Michał A. Jerzak

Warianty tytułu

Price risk management as a factor of competitiveness improvement in Polish agriculture in conditions of Common Agricultural Policy liberalizations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W warunkach liberalizacji polityki rolnej Unii Europejskiej, a także wobec postępującej globalizacji działalności przedsiębiorstw zarządzanie ryzykiem, a w szczególności ryzykiem cenowym w rolnictwie zyskuje coraz większe znaczenie. W niniejszym artykule podjęto problem ryzyka w rolnictwie, a także identyfikacji dostępnych w polskim agrobiznesie metod zarządzania ryzykiem. Wskazano też na rolę giełdowego rynku towarowych kontraktów terminowych, jako narzędzi stanowiących niezależną część działalności handlowej w gospodarstwie, mających jednak wpływ na poziom dochodów gospodarstw działających na konkurencyjnym rynku. W konkluzji stwierdzono, że obecnie w rolnictwie polskim zarządzanie ryzykiem cenowym ogranicza się do metod fizycznych, takich jak różnicowanie kierunków produkcji, w mniejszym zakresie wykorzystuje się także pionowe powiązania integracyjne podmiotów. Metody finansowe zarządzania ryzykiem dotyczą głównie ubezpieczeń od zdarzeń katastroficznych. Wykorzystanie zagranicznych rynków terminowych, jako drogi do zabezpieczenia ceny towarów rolnych na krajowym rynku gotówkowym, jest trudne ze względu na różnice w wewnętrznych uwarunkowaniach ekonomicznych, a także brak istotnych powiązań między rynkami tych samych produktów w poszczególnych krajach. (abstrakt oryginalny)

EN

In today's globalizing world and liberalization of EU agricultural policy, as well as in the light of the increasing globalization of the operations of enterprises, risk management, and in particular management of price risk in agriculture gains on importance. The study analyses the problem of risks in agriculture, as well as identification of risk management methods available in Polish agricultural sector. Also the role is discussed of commodity futures as instruments constituting a separate and independent element of business activity of a farm, which influences the level of income level of farms present on the competitive market. The conclusion states also that in Polish agriculture price risk management is limited to physical methods such as diversification of types of production as well as - to a much smaller extent - vertical integration of entities. Financial methods of risk management cover mainly disaster insurance. It was also established that the use of foreign futures market as the way to secure prices of agricultural commodities on the domestic cash market is difficult, due to significant differences in internal economic conditions, as well as due to the absence of significant connections between markets of the same products in different countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie ryzykiem; Ryzyko cenowe; Konkurencyjność międzynarodowa; Konkurencyjność rolnictwa; Wspólna Polityka Rolna

EN

Risk management; Price risk; International competitiveness; Agricultural competitiveness; Common Agricultural Policy (CAP)

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1
• Strony: 13--23

Twórcy

autor

Michał A. Jerzak

Bibliografia

• 1. Gulp Ch. L.: The risk management process, business strategy and tactics. J. Wiley, New York 2001.
• 2. Ekonomiczne uwarunkowania wykorzystania rynkowych narządzi stabilizacji cen ryzykiem zarządzania ryzykiem w rolnictwie (red. M. Jerzak, A. Czyżewski). Wydawnictwo AR w Poznaniu, Poznań 2006.
• 3. Hunt S. D., Morgan R. M.: The competitive advantage theory of competition. Journal of Marketing, vol. 59, 1995.
• 4. Jajuga T.: Koncepcja zarządzania ryzykiem. Czas na pieniądz - zarządzanie finansami. T. 2. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2004.
• 5. Kulp C. A., Hull J. W.: Casualty insurance. Forth Edition. Ronald Press Company, New York 1968.
• 6. Ubezpieczenia gospodarcze. Wieś i Rolnictwo (red M. Adamowicz). SGGW, Warszawa 2002.