Inteligencja w myśli społeczno-politycznej Narodowej Demokracji

• Autorzy: Jerzy Kornaś

Warianty tytułu

The Intelligentsia in the Social-political Philosophy of the National Democratic Party

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dwa szczególne okresy historyczne Polski: porozbiorowy i odzyskanie niepodległości wpłynęły na miejsce inteligencji w myśli narodowo-demokratycznej. Miały one również ogromny wpływ na kształtowanie się poglądów Narodowej Demokracji dotyczących ładu społecznego Polski. Rozwój polskich ruchów i partii politycznych na ziemiach polskich stworzył naturalną konkurencję w dążeniu do pozyskania inteligencji dla swoich celów. W okresie rozbiorów te próby określenia politycznej funkcji inteligencji były już mocno zaawansowane, ale dopiero w okresie wojny i po odzyskaniu niepodległości nabrały właściwego znaczenia. Artykuł stanowi analizę myśli społeczno-politycznej Narodowej Demokracji w okresie 1897-1928.

EN

As a unique group of 19th and 20th century Polish society, the intelligentsia was an essential component in shaping political and social movements. For the sake of its cultural role in society the intelligentsia fought for support as a member group of society. Aspiring to be a unified party, the National Democracy tried to not only provide a realistic diagnosis of how the intelligentsia thought in each individual partition but also to formulate a program to convince the intelligentsia to realise long-term political goals. These consisted of, first, unifying the people across the partitions and, after Poland regained independence, the creation of a state. Both issues have been taken up in this article. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sytuacja społeczno-polityczna; Historia myśli politycznej; Partie polityczne; Doktryny polityczne

EN

Social and political conditions; History of political thought; Political parties; Political doctrine

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 779
• Strony: 29--44

Twórcy

autor

Jerzy Kornaś

Bibliografia

• Chałasiński J., Przeszłość i przyszłość inteligencji polskiej. Świat Książki, Warszawa 1997.
• Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, Nortom, Wrocław 1996.
• Gellner E., Narody i nacjonalizm, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991.
• Gluziński T., Inteligencja wobec przewrotów wojny światowej, „Przegląd Narodowy” 1920, nr 3.
• Grabski S., Uwagi o bieżącej historycznej chwili Polski, Warszawa 1922.
• Grabski S., Z codziennych walk i rozważań, Poznań 1923.
• Grabski S., Z zagadnień polityki narodowo-państwowej, Warszawa 1925.
• Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Kornaś J., Koncepcja zmian struktury społecznej Polski w myśli politycznej Związku Ludowo-Narodowego [w:] Ekonomika - polityka - świadomość społeczna, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 1998.
• Kornaś J., Naród i państwo w myśli politycznej Stronnictwa Narodowego (1928-1939), Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, nr 692, Kraków 2005.
• Kornaś J., Naród i państwo w myśli politycznej Związku Ludowo-Narodowego, Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, Seria specjalna: Monografie, nr 126, Kraków 1995.
• Popławski J.L., Interesy ludu i polityka narodowa, „Przegląd Wszechpolski” 1897, nr 14.
• Pucek Z., Inteligencja między formacją i misją a funkcją społeczną, „Państwo i Społeczeństwo” 2003, nr 1.
• Rybarski R., Zadania polskiej inteligencji, „Przegląd Wszechpolski” 1925, nr 1.
• Skrzycki [Dmowski] R., Listy warszawiaka z Galicyi, „Przegląd Wszechpolski” 1897, nr 1.
• Skrzycki [Dmowski] R., Listy warszawiaka z Galicyi, „Przegląd Wszechpolski” 1897, nr 13.
• Trajdos M., Przesilenie społeczne, „Przegląd Wszechpolski” 1920, nr 2.
• Walicki A., Polskie zmagania z wolnością, Universitas, Kraków 2000.
• Wasilewski Z., Kryzys człowieka oświeconego, „Myśl Narodowa” 1927, nr 10.
• Wasilewski Z., Luźne kartki. Rola inteligencji, „Sprawa Polska” 1916, nr 7.
• Wasilewski Z., Moralne podstawy twórczości, „Myśl Narodowa” 1926, nr 11.
• Wasilewski Z., Na wschodnim posterunku. Księga pielgrzymstwa 1915-1918, Warszawa-Lwów 1919.
• Wasilewski Z., O życiu i katastrofach cywilizacji narodowej, Warszawa 1921.
• Wasilewski Z., Sekret człowieka twórczego [w:] Dyskusje, Poznań-Lublin 1926.