Metoda DEA w badaniu efektywności instytucji sektora publicznego na przykładzie szkół wyższych

• Autorzy: Joanicjusz Nazarko , Marta Komuda , Katarzyna Kuźmicz , Elżbieta Szubzda , Joanna Urban

Warianty tytułu

The DEA method in public sector institutions efficiency analysis on the basis of higher education institutions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono podstawowe przesłanki przeprowadzania analiz porównawczych efektywności działania instytucji sektora publicznego. Opisano ogólną koncepcję metody DEA, która obecnie zajmuje na świecie wiodącą pozycję w tego typu badaniach. Omówiono przykłady zastosowań metody DEA w różnych obszarach sektora publicznego w kilku krajach. Sformułowano konkluzję o zasadności stosowania analizy porównawczej efektywności działania instytucji sektora publicznego również w warunkach polskich. Rozważania zilustrowano wynikami obliczeń efektywności działania polskich uczelni technicznych. Wskazano, że większość badanych uczelni posiada rezerwy efektywności technicznej i alokacyjnej. (abstrakt oryginalny)

EN

Public sector is being currently under intensified pressure to increase efficiency and improve quality of its activity. The pressure of government, local society, stake holders and media stimulates public sector development and motivates to experiment with new management methods. In the article basic premises of comparative analysis of public sector institutions efficiency are presented. In the global studies on comparative analysis of efficiency the Data Envelopment Analysis (DEA) is the leading method applied. In the article the general concept and key features of the DEA method are described. The examples of DEA implementation in different areas of public sector worldwide are presented. The conclusion is formulated that undertaking similar studies in Polish environment is justified. Considerations are illustrated with the calculation of Polish public technical universities efficiency. In the DEA model proposed the didactic subsidy comprises the input and the number of students and scientific grants is treated as the output. It is indicated that the majority of the universities under scrutiny possesses reserves of technical and allocative efficiency. The authors are convinced that the comparative analysis of efficiency can be one of the important stimulators of public service quality, public spending and public institutions management improvement. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Metoda DEA (analiza obwiedni danych); Sektor publiczny; Szkolnictwo wyższe; Efektywność; Efektywność techniczna

EN

Data Envelopment Analysis (DEA); Public sector; Higher education; Effectiveness; Technical efficiency

• Czasopismo: Badania Operacyjne i Decyzje
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 4
• Strony: 89--105

Twórcy

autor

Joanicjusz Nazarko

autor

Marta Komuda

autor

Katarzyna Kuźmicz

autor

Elżbieta Szubzda

autor

Joanna Urban

Bibliografia

• [1] BI0RN E., HAGEN T. P., IVERSEN T., MAGNUSSEN J., The effect of activity-based financing on hospital efficiency: A panel data analysis of DEA efficiency scores 1992-2000, Health Care Management Science, 2003, Vol. 6, Nr 4, 271-283.
• [2] BRADLEY S., JOHNES J., LITTLE A., The measurement and determinants of efficiency and productivity in the FE sector in England, Lancaster University Management School Working Paper, 2006/036.
• [3] BYRNES P., VALDMANIS V., Analyzing technical and allocative efficiency of hospitals [w:] A. Charnes, W. Cooper, A. Lewin, L. Seiford (eds.), Data Envelopment Analysis: Theory, Methodology and Applications, Kluwer, Boston 1994.
• [4] CHALOS P., CHERIAN J., An application of Data Envelopment Analysis to public sector performance measurement and accountability, Journal of Accounting and Public Policy, Elsevier Science Inc., New York 1995, Vol. 160, 143-160.
• [5] CHIANG K., YA-CHI L., Comparing University Libraries of Different University Size, Libri, Monachium 1999, Vol. 49, 150-158.
• [6] COOPER W.W., SEIFORD L.M., TONE K., Data Envelopment Analysis. A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, Kluwer Academic Publishers, Boston, 2000.
• [7] COOPER W.W., SEIFORD L.M., ZHU J.(eds.), Handbook on Data Envelopment Analysis, Springer (Kluwer Academic Publishers), Boston 2004.
• [8] JOHNES J., Data envelopment analysis and its application to the measurement of efficiency in higher education, Economics of Education Review, 2006.
• [9] KOSIERADZKA A., Ocena i analiza produktywności w przedsiębiorstwie [w:] Strategie wzrostu produktywności firmy. Materiały konferencji naukowej (red. A. Stabryła), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2000, 284-293.
• [10] KOSIERADZKA A., Lis S., Produktywność. Metody analizy oceny i tworzenia programów poprawy, Oficyna Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000, 12.
• [11] LEITNER K., PRIKOSZOVITS J., SCHAFFHAUSER-LINZATTI M., STOWASSER R., WAGNER K., The impact of size and specialisation on universities' department performance: A DEA analysis applied to Austrian universities, Higher Education, Springer Netherlands, 2007, Vol. 53, 517-538.
• [12] LINNA M., HAKKINEN U., Determinants of Cost efficiency of Finnish Hospitals: A Comparison of DEA and SFA, Helsinki University of Technology, System Analysis Laboratory, Research Reports A78, 1999.
• [13] Lis S. (pod red.), Vademecum produktywności, Agencja Wydawniczo-Poligraficzna "PLACET", Warszawa 1999.
• [14] LOIKKANEN H. A., SUSILUOTO I., Cost efficiency of Finnish municipalities in basic service provision 1994-2002, Urban Public Economics Review, 2005, 4, 39-64.
• [15] McMILLAN M., DATTA D., The relative efficiencies of Canadian universities: a DEA perspective, Canadian Public Policy - Analyse de Politiques, 1998, Vol. XXIV, No. 4.
• [16] MICHAILOV A., TOMOVA M., NENKOVA P., Cost efficiency in Bulgarian municipalities, Working Paper, Faculty of Finance and Accounting, University for the National and World Economy, Sofia, Bulgaria, 2003.
• [17] NAZARKO J., CHRABOŁOWSKA J., Benchmarking w ocenie efektywności krajowych spółek dystrybucyjnych energii elektrycznej. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Taksonomia, 2005, Nr 12, 38-47.
• [l8] NAZARKO J., JAKUSZEWICZ L, URBAN J., Metoda DEA w analizie jednostek produkcyjnych [w:] Narzędzia informatyczne w zarządzaniu i inżynierii produkcji (red. nauk. J. Nazarko, L. Kiełtyka), Difin, Warszawa 2008, 34-43.
• [19] NAZARKO J., KUŹMICZ K., SZUBZDA E., URBAN J., Basic benchmarking concepts and conditions for their introduction in the corporate and public sectors [w:] Założenia dotyczące rozwoju systemu informacji zarządczej w szkołach wyższych w Polsce (red. J. Woźnicki), Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2007, 212-228.
• [20] NAZARKO J., KUŹMICZ K., SZUBZDA E., URBAN J., Ogólna koncepcja benchmarkingu i jego stosowalność w szkolnictwie wyższym [w:] Benchmarking w systemie szkolnictwa wyższego (red. J. Woźnicki), Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008, 16-32.
• [21]ODECK J., Evaluating target achievements in the public sector: an application of a rare non-parametric DEA and Malmquist indices, Journal of Applied Economics, 2005, Vol. VIII, No. l, 171-190.
• [22] OSIEWALSKA A., OSIEWALSKI J, Próba oceny efektywności kosztowej polskich bibliotek akademickich, 1999, http://www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib03/efektywn.html, 27.01.2008.
• [23] ONSEL S., ULENGIN F., ULUSOY G., AKTAS E., KABAK O., TOPCU Y.I., A new perspective on the competitiveness of nations, Socio-Economic Planning Sciences, 2008, Vol. 42, 221-246.
• [24] PAWLAK W.P., Produktywność. Podstawy [w:] Zarządzanie przez jakość, Moduł 03 (01, 02), Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995.
• [25] PAWŁOWSKA M., Wpływ fuzji i przejęć na efektywność w sektorze banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2001, Bank i Kredyt, 2003, nr 2.
• [26] RAMANATHAN R., An introduction to Data Envelopment Analysis. A tool for performance measurement, Sage Publications, New Delhi 2003.
• [27] REBBA V., RIZZI D., Measuring Hospital Efficiency through Data Envelopment Analysis when Policy-makers' Preferences Matter, Working Papers, Department of Economics, Ca' Foscari University of Venice, No. 13/WP/2006.
• [28] REICHMANN G., Measuring University Library Efficiency using Data Envelopment Analysis, Libri 2004, Vol. 54, 136-146.
• [29] Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 kwietnia 2007 r. w sprawie wskaźników kosztochłonności poszczególnych kierunków, makrokierunków i studiów międzykie- runkowych studiów stacjonarnych oraz stacjonarnych studiów doktoranckich w poszczególnych dziedzinach nauki (Dz. U. z 2007 r. Nr 65 poz. 435).
• [30] Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2008 r. w sprawie zasad podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 89 poz. 544).
• [31] RUGGIERO J., On the measurement of technical efficiency in the public sector, European Journal of Operational Research, Elsevier, 1996, Vol. 90, 553-565.
• [32] SAUNDERS E.S., Cost Efficiency in ARL Academic Libraries, The Bottom Line: Managing Library Finances, 2003, Vol. 16, Nr l.
• [33] TAYLOR B., HARRIS G., Relative efficiency among South African universities: a data envelopment analysis, Higher Education, 2004, Vol. 47, 73-89.
• [34] THANASSOULIS E., Introduction to the Theory and Application of Data Envelopment Analysis: A Foundation Text with Integrated Software, Norwell: Kluwer Academic Publishers, 2003.