Niektóre aspekty pomiaru efektywności technicznej w gospodarstwach rolnych

• Autorzy: Justyna Ziółkowska

Warianty tytułu

Some aspects of technical efficiency measurement on farms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Produktywność i efektywność to podstawowe kryteria oceny funkcjonowania podmiotów gospodarczych. W artykule zaprezentowane zostały rozważania na temat efektywności technicznej. Ilustracją do nich były badania empiryczne, na podstawie danych pochodzących z gospodarstw rolnych uczestniczących w rankingu pt.” Lista 300 najlepszych gospodarstw rolnych” w 2005 i 2006 r. (panel). Do obliczeń wykorzystano nieparametryczną metodę obwiedni danych (DEA). Za dane wejściowe do modelu DEA (BCC zorientowanego na efekty) przyjęto: Y – przychody ze sprzedaży powiększone o dotacje, X1 – powierzchnią użytków rolnych, X2 – koszty materiałów i energii, X3 – koszty pracy wraz z pochodnymi i X4 – amortyzacją. W efekcie otrzymano wskaźnik efektywności technicznej VRS oraz wskaźnik efektywności skali (SCALE). Najwyższą średnią wartość VRS (0,909) osiągnęły podmioty zakupione. Natomiast najlepszy rezultat w postaci wskaźnika SCALE (0,979) osiągnęli dzierżawcy, czego w zasadzie należało się spodziewać właśnie w tej grupie. Niestety, wysoka wartość wskaźnika VRS nie zawsze przekładała się na wysoką rentowność sprzedaŜy (ROS). (abstrakt oryginalny)

EN

Productivity and efficiency constitute basic criteria for assessment of economic entities. The paper presents considerations concerning technical efficiency. The considerations were illustrated by empiric research on the basis of data originating from farms rated in "List of 300 best farms" ranking for years 2005 and 2006 (panel). Calculations were performed with the use of non-parametric method of data envelope curve (DBA). Initial data for DBA model (effect oriented BCC) adopts Y- for income from sales increased by subsidies, X, - for area of cropland, X2 - for costs of power and materials, X3 - labour cost with secondary costs of labour and X4 - for amortization. In effect technical efficiency indicator VRS has been obtained together with scale efficiency indicator (SCALE). Highest mean VRS value (0,909) was obtained by purchased objects. Whereas, best results of SCALE indicator (0,979) have been reached by leaseholders, what essentially was to be expected just in that group. Unfortunately, high value of VRS indicator does not always translate to high rentability of sales (ROS). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Gospodarstwa rolne; Efektywność rolnictwa; Pomiar efektywności; Metoda DEA (analiza obwiedni danych); Efektywność techniczna

EN

Agriculture; Arable farm; Efficiency in agriculture; Efficiency measurement; Data Envelopment Analysis (DEA); Technical efficiency

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 2
• Strony: 54--68

Twórcy

autor

Justyna Ziółkowska

Bibliografia

• 1. Charnes A., Cooper W.W., Rhodes E.: Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operations Research, No. 2, 1978.
• 2. Coelli T. J.: A Guide to DEAP Version 2.l: Data envelopment analysis (Computer) program. CEPA Working Papers, No. 8, 1996.
• 3.Dybał M.: Ocena efektywności przedsięwzięć gospodarczych za pomocą metody DEA. Ekonomia, nr 12, 2004.
• 4.Farrell M. J., 1957: Measurement of productive efficiency. Journal of Royal Statistical Society, No. 120.
• 5.Gocht A., Balcombe K.: Ranking efficiency units in DEA using bootstrapping an applied analysis for Slovenian farm data. Agricultural Economics, No. 35, 2006.
• 6.Gospodarowicz M.: Procedury analizy i oceny banków. Materiały i Studia NBP, nr 103, 2000.
• 7.Kowalski Z.: Wybrane problemy definiowania i oceny efektywności gospodarowania w rolnictwie. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Nr 1-3, 1992.
• 8.Kulawik J.: Efektywność gospodarowania a efektywność funkcjonowania organizacji. Analiza efektywności gospodarowania i funkcjonowania przedsiębiorstw rolniczych powstałych na bazie majątku Skarbu Państwa (praca zbiorowa pod kierunkiem J. Kulawika, W. Józwiaka). IERiGŻ-PIB, Warszawa 2007.
• 9.Mielnik M., Ławrynowicz M.: Badanie efektywności technicznej banków metodą DEA. Bank i Kredyt, maj 2002.
• 10.Rogowski G.: Metody analizy i oceny działalności banku na potrzeby zarządzania strategicznego. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1998.
• 11. Rusielik R.: Pomiar efektywności gospodarowania spółek Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w latach 1996-1998 z wykorzystaniem metody DEA (rozprawa doktorska). SGGW, Warszawa 2000.
• 12.Stępień K.: Konsolidacja a efektywność banków w Polsce. CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2004.
• 13.Świtłyk M.: Zastosowanie metody DEA do analizy efektywności gospodarstw rolnych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Nr 6, 1999.