System monitorowania efektywności i produktywności przedsiębiorstw rolniczych

• Autorzy: Jacek Kulawik

Warianty tytułu

System for monitoring the efficiency and productiyity of agricultural enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Efektywność i produktywność wraz z jakością wytwarzanych produktów oraz innowacyjnością działalności przedsiębiorstw i gospodarstw rolniczych są współcześnie kluczowymi determinantami wzrostu ich konkurencyjności. Jednocześnie jednak pojęcia powyższe stanowią złożone kategorie, niejednolicie definiowane i mierzone. W konsekwencji w ich analizie oraz monitorowaniu potrzebna jest duża precyzja, wyczucie i doświadczenie oraz systematyczność. Zaprezentowany w artykule system spełnia te wymogi. Jest przy tym propozycją ramową, a więc elastyczną, oraz otwartą na uwzględnianie wpływów otoczenia. System pomyślany jest w pierwszym rzędzie na zaspokajanie potrzeby analityków zewnętrznych, ale może być też wykorzystywany pomocniczo w procesach sterowania funkcjonowaniem konkretnych jednostek. Jego konstrukcja nawiązuje do pięciu koncepcji zarządzania współczesnymi organizacjami, każdorazowo jednak konkretyzowanymi na gruncie specyficznych problemów występujących w rolnictwie oraz odpowiednio zmodyfikowanymi wskutek najświeższego kryzysu ekonomicznego. Prezentowany system monitorowania integruje różne kategorie efektywności organizacyjnej. Oznacza to m.in., że nie przeciwstawia się w nim efektywności finansowej efektywności ekonomicznej, lecz dąży się do sprecyzowania warunków adekwatnego stosowania każdej z nich. (abstrakt oryginalny)

EN

Efficiency and productivity, as well as quality of the manufactured products and innovative activity of enterprises and agricultural holdings are today the key determinants of the increase in products competitiveness. At the same time, the above-mentioned terms form complex categories, which are variously defined and measured. Consequently, their analysis requires high precision, intuition and experience, as well as regularity. The system presented in the paper conforms with the requirements. It is simultaneously a framework proposal, hence, it is flexible and open to consider external impacts. First of all, the system was drawn up in order to satisfy the needs of external analysts, but it can be also used to support the management steering processes of specific entities. Its structure refers to five concepts of managing the present-day organisations, however, each time it is determined on the basis of specific problems occurring in agriculture and respectively modified as a result of the most recent economic crisis. The presented monitoring system incorporates different categories of organisational efficiency. It means, inter alia, that is does not place financial efficiency against economic efficiency, instead it aims at determining the conditions for adequate use of both of them. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo rolne; Efektywność; Produktywność; Innowacyjność; Monitoring

EN

Agricultural enterprises; Effectiveness; Productivity; Innovative character; Monitoring

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 3
• Strony: 33--49

Twórcy

autor

Jacek Kulawik

Bibliografia

• 1.Bielski M.: Podstawy teorii organizacji i zarządzania. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002.
• 2.Brandes W: Wettbewerb in der Landwirtschaft aus Sicht der evolutorischen Okonomik. Agrarwirtschaft, Jg. 49, Heft 8, 2000.
• 3.Dyduch W: Dobór miar do systemów pomiaru efektywności organizacyjnej: dylematy i propozycje rozwiązań (red. nauk.: Dudycz T., Tomaszewicz Ł.). Prace Naukowe AE we Wrocławiu, 2007.
• 4.Farrell M. J.: Measurement of productive efficiency. Journal of Royal Statistical Society, nr 120, 1957.
• 5.Heady D. D.: National policies and the sectoral pattern of economic growth. Agricultural Economics, vol. 38, no. 3, 2008.
• 6.Jaworski J.: Value Based Management w małym przedsiębiorstwie. Przegląd Organizacji, nr 3, 2009.
• 7.Jerzemowska M.: Nadzór korporacyjny. PWE, Warszawa 2002.
• 8.Kapłan R. S., Norton D. P.: The Balanced Scorecard. Translating strategy into action. HBSP, Boston 1996.
• 9.Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997.
• 10.Krupski R.: O szkole zasobów zarządzania strategicznego. Przegląd Organizacji, nr 3, 2009.
• 11.Lio M., Liu M.Ch. Governance and agricultural productivity: a cross-national analysis. Food Policy, vol. 33, no. 6, 2008.
• 12.Makower J.: Beyond the botton line [w:] Waddock A. S., Graves B. S.: The corporate social performance - financial performance link. Strategie Management Journal, 1997.
• 13.Metody organizacji i zarządzania. Kształtowanie relacji organizacyjnych (red. nauk. Błaszczyk W). PWN, Warszawa 2005.
• 14.Musshoff O., Hirschauer N., Herink M.: Bei welchen Problemstrukturen sind Data - Envelopment Analysen sinvoll? Eine kritische Wurdigung. Agrarwirtschaft, Jg. 58, Heft 2, 2009.
• 15.Noga A.: Teorie przedsiębiorstw. PWE, Warszawa 2009.
• 16.Obłój K.: Zarządzanie na krawędzi - o odpowiedzialności teorii zarządzania. Przegląd Organizacji, nr 11, 2008.
• 17.Pietrewicz L.: Pułapki zarządzania wartością. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, nr 2, 2008.
• 18.Pluta W., Zarządzanie wartością w małych i średnich przedsiębiorstwach. PWE, Warszawa 2009.
• 19.Pociecha-Osbert G.: Twórcza destrukcja jako uwarunkowanie efektywności przedsiębiorstwa [w:] Efektywność - rozważania nad istotą i pomiarem. Prace Naukowe AE we Wrocławiu, 2005.
• 20.Różański J.: Dylematy związane z interpretacją pojęcia efektywności a obecne uwarunkowania działania przedsiębiorstw [w:] Efektywność - rozważania nad istotą i pomiarem (red. nauk. Dudycz T., Tomaszewicz Ł.). Prace Naukowe AE we Wrocławiu, nr 1183, 2007.
• 21.Schermerhorn R. J., Jr.: Zarządzanie. PWE, Warszawa 2008.
• 22.Selfs S., Grabowski R.: Economic development and the role of agricultural technology. Agricultural Economics, vol. 36, no. 3, 2007.
• 23.Tifm R., Irz X.: Is agriculture the engine of growth? Agricultural Economics, vol. 35, no. 1,2006.
• 24.Tsakok J., Gardner B.: Agriculture in economic development: primary engine of growth or: chicken and egg. American Journal of Agricultural Economics, vol. 89, no. 5, 2007.
• 25.Witzke H.: Komparative Kostennachteile: Agrar- und Ernahrungsguterproduktion von Entwicklungslandern im internationalen Wettbewerb. Agrarwirtschaft, Jg. 52, Heft 6, 2003.