Przesłanki ekonomiczne korygowania różnic w poziomie dochodów emerytalnych kobiet i mężczyzn w bazowych systemach emerytalnych typu ubezpieczeniowego

• Autorzy: Joanna Ratajczak-Tuchołka

Warianty tytułu

The Economic Premises of Compensation of the Pension Level in the Social Insurance Systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Szczegółowo zanalizowano przesłanki ekonomiczne korygowania różnic w poziomie dochodów emerytalnych kobiet i mężczyzn. Autorka próbowała odpowiedzieć na następujące pytania pojawiające się w tym kontekście: czy i dlaczego korygować dysproporcje w wysokości świadczeń emerytalnych; co korygować; jak korygować.

EN

The pension policy is a part of the state social policy and the pension system presents an important element of the social security system. In most of the EU-states, the crucial tier of the pension scheme, i.e. the basic one, is organized as the (social) insurance pension. It is characterized by a strong link between contributions and benefits. Insurance type pension schemes are typical for employee systems. Their construction causes the disproportion in the length of working phase to be reflected in the level of pension. As women usually retire earlier and their level of remuneration is generally lower compared to men, their base pension is also considerably lower. Because of the environment which determinates the individual factors of the pension provision (earnings and length of employment), the pension provision of women is far lower than of men. It can cause an important social problem. This raises some questions: if and why as well as in which areas (within or outside of the pension system) and how the compensation of the pension disparities of women and men could be done. In the article, the economic premises/circumstances, as one of four kinds of premises (the other are political, demographic, and cultural) of such decision were considered. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System emerytalny; Świadczenia emerytalne; Równouprawnienie kobiet i mężczyzn; Dyskryminacja kobiet

EN

Pension schemes; Retirement benefits; Equal rights for women and men; Women's discrimination

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 1197 Ubezpieczenia wobec wyzwań XXI wieku
• Strony: 405--412

Twórcy

autor

Joanna Ratajczak-Tuchołka

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Bibliografia

• Barr N., Ekonomika polityki społecznej, tłum. M. Żukowski, AE, Poznań 1993.
• Barr N., The Welfare State as a Piggy-Bank: Information, Risk, Uncertainty, and the Role of the State, Oxford University Press, Oxford 2001.
• Deutsche Bundesregierung, Nationaler Strategiebericht Alterssicherung 2002. Bundesrepublik Deutschland, http://www.bmas.bund.de/BMAS/Navigation/rente,did= 117766.html, 12 grudnia 2004.
• Döring D., Die Alterssicherung in der Europäischen Union und veränderte erwerbsbiographische Muster, "WSI Mitteilungen" 1999 nr 1.
• Elson D., Gender and Economic Development. Summary and comments, Final report, The Ministry of Foreign Affairs, The Netherlands, Division of Macro and Sector Policies, Rotterdam 1998.
• Esping-Andersen G., A New Gender Contract, [w:] G. Esping-Andersen i in., Why we Need a New Welfare State, Oxford University Press, Oxford 2002.
• Esping-Andersen G., Towards the Good Society, Once Again?, [w:] G. Esping-Andersen i in., Why we Need a New Welfare State, Oxford University Press, Oxford 2002.
• European Commission, Adequate and Sustainable Pensions. Synthesis Report 2006, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg 2006.
• European Commission, Report on Equality between Women and Men - 2007, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg 2007.
• Ginn J., Actuarial Fairness or Social Justice? A Gender Perspective on Redistribution in Pension Systems, Paper for CeRP fifth annual conference, Turin, June 25* 2004, http://cerp.unito.it/publica tions/actuarial_fairness_o, 20 września 2004.
• Ginn J., Gender, Pensions and the Lifecourse, The Policy Press University of Bristol, Bristol 2003.
• Ginn J., Street D., Arber S., Cross-National Trends in Women's Work, [w:] Women, Work, and Pensions: International Issues and Prospects, red. J. Ginn, D. Street, S. Arber, Open University Press, Buckingham, Philadelphia 2001.
• Golinowska S., Ewolucja i kierunki reform bazowych systemów emerytalno-rentowych w świecie, [w:] Bazowe systemy emerytalno-rentowe w świecie, red. S. Golinowska, t. l, "Studia i Materiały", zeszyt 16, IPiSS, Warszawa 1993.
• Golinowska S., Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej. Studium ekonomiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Golinowska S., System emerytur ustawowych w Niemczech, [w:] Bazowe systemy emerytalno--rentowe w świecie, red. S. Golinowska, t. l, "Studia i Materiały", zeszyt 16, IPiSS, Warszawa 1993.
• Góra M., System emerytalny, PWE, Warszawa 2003.
• Góra M., Zmiany w społeczeństwie a system emerytalny, [w:] Społeczne aspekty ubezpieczenia, red. T. Szumlicz, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2005.
• Hase F., Versicherungsprinzip und sozialer Ausgleich: eine Studie zu den verfassungsrechtlichen Grundlagen des deutschen Sozialversicherungsrechts, l. Aufl., Mohr Siebeck, Tübingen 2000.
• Heinrich M., Schmidt A., Schlüsselcodes statt Schlüsselqualifikationen für Frauen: Konsequenzen atypischer Beschäftigungsformen beim organisationalen Eintritt, [w:] Wege aus der Frauenarmut, red. K. Heitzmann, A. Schmidt, Peter Lang, Frankfurt am Main 2004.
• Hemerijck A., The Self-Transformation of the European Social Model(s), [w:] G. Esping Andersen i in., Why we Need a New Welfare State, Oxford University Press, Oxford 2002.
• Horstmann S., Kindererziehung und Alterssicherung, Vektor-Verlag, Grafschaft 1996.
• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Eksperci Banku Światowego o reformach emerytalnych w Polsce i na świecie, seria: "Ekspertyzy i Informacje", IPiSS, Warszawa 1997.
• Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Zakamycze, Kraków 2001.
• Kolb R., Die Bedeutung des Versicherungsprinzipsfür die gesetzliche Rentenversicherung, [w:] Versicherungsprinzip und soziale Sicherung, red. W. Schmähl, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1985.
• Księżopolski M., Polityka społeczna. Wybrane problemy porównań międzynarodowych, Biblioteka Pracownika Socjalnego, "Śląsk" Wydawnictwo Naukowe, Katowice 1999.
• Lampen H., Althammer J., Lehrbuch der Sozialpolitik, sechste, überarbeitete Auflage, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg-New York 2001.
• Leksykon Polityki Społecznej, red. B. (Rysz-Kowalczyk, Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2002.
• Meinhold H., Die ordnungspolitische Bedeutung des Versicherungsprinzips in der deutschen Sozialpolitik, [w:] Versicherungsprinzip und soziale Sicherung, red. W. Schmähl, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1985.
• Muszalski W., Ubezpieczenie społeczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Myłeś J., A New Social Contract fort he Elderly?, [w:] G. Esping-Andersen i in., Why We Need a New Welfare State, Oxford University Press, Oxford 2002.
• Orczyk J., Polityka społeczna. Uwarunkowania i cele, AE, Poznań 2005.
• Ratajczak-Tuchołka J., Metody korygowania różnic w wysokości emerytur kobiet i mężczyzn w bazowych systemach emerytalnych typu ubezpieczeniowego, [w:] Studia z ubezpieczeń gospodarczych i społecznych, red. J. Handschke, Zeszyt Naukowy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, AE, Poznań, w druku.
• Schmähl W., Family, Social Security and Social Insurance - General Remarks and the Present Discussion in Germany as a Case Study, "ZeS-Arbeitspapier" 2003 nr 10.
• Schmähl W., " Generationengerechtigkeit " als Begründung für eine Strategie " nachhaltiger" Alterssicherung in Deutschland, [w:] Einkommensverteilung, technischer Fortschritt und struktureller Wandel. Festschrift für Peter Kalmbach, red. G. Huber, H. Krämer, H.D. Kurz, Metropolis Verlag, Marburg 2005.
• Schmähl W., Zur Bedeutung des Versicherungsgedankens für die weitere Entwicklung der gesetzlichen Rentenversicherung, [w:] Versicherungsprinzip und soziale Sicherung, red. W. Schmähl, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1985.
• Street D., Ginn i., The Demographic Debate: a Gendered Political Economy of Pensions, [v] Women, Work, and Pensions: International Issues and Prospects, red. J. Ginn, D. Street, S. Arber, Open University Press, Buckingham, Philadelphia 2001.
• Szumlicz T., Zabezpieczenie emerytalne w systemach zabezpieczenia społecznego, [w:] Systemy emerytalne w krajach Unii Europejskiej, red. T. Szumlicz, M. Żukowski, Twigger, Warszawa 2004.
• Tzannatos Z., Women and Labor Market Changes in the Global Economy: Growth Helps, Inequalities Hurt and Public Policy Matters, The World Bank, SP Discussion Paper No. 9808,1998.
• Wagner G., Zur Messbarkeit eines versicherungsgemäßen Risikoausgleichs und der Umverteilung in der gesetzlichen Rentenversicherung, [w:] Versicherungsprinzip und soziale Sicherung, red. W. Schmähl, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen 1985.
• Żukowski M., Reformy emerytalne w Europie, AE, Poznań 2006.
• Żukowski M., Wielostopniowe systemy zabezpieczenia emerytalnego w Unii Europejskiej i w Polsce. Między państwem a rynkiem, Zeszyty Naukowe - seria ü, zeszyt 151, AE, Poznań 1997.