Regionalne zróżnicowanie zależności między poziomem wykształcenia a wielkością dochodów

• Autorzy: Henryk Domański , Artur Pokropek

Warianty tytułu

Regional Differentiation of the Relationship between the Level of Education and Income

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dotychczasowe analizy dotyczące zależności dochodów od wykształcenia koncentrowały się na porównywaniu zmian w czasie. Próbowano w ten sposób odpowiedzieć na ważne pytanie – czy rzeczywiście finansowe „zwroty” za kapitał edukacyjny ulegają zwiększeniu. Problemem, który umykał uwadze badaczy, był wymiar regionalny – podejmujemy go w analizach przedstawionych poniżej. Odwołując się do danych z polskiej edycji międzynarodowego projektu PISA, realizowanego w 2006 r. na ogólnokrajowej próbie dobranej metodą losową, ustalimy, w jakim stopniu zależność między wykształceniem i dochodami zależy od miejsca zamieszkania. Jest to pytanie o opłacalność wykształcenia w przekroju terytorialnym i o mechanizmy kształtowania się merytokracji w Polsce. Okazuje się, że między miejscowościami występują wyraźne różnice. Miejsce zamieszkania różnicuje w znaczącym stopniu wpływ wykształcenia na poziom dochodów, co wskazywałoby, że z punktu widzenia opłacalności wykształcenia i dla rozwoju merytokracji są miejscowości lepsze i gorsze. Wykształcenie przynosi większe korzyści finansowe w miejscowościach o wyższym poziomie aktywności zawodowej, który można traktować jako odzwierciedlenie wyższego poziomu zamożności i rozwoju. Interpretując wyniki analiz, wskazujemy, że może to być efektem większej konkurencyjności, sprzyjającej różnicowaniu wynagrodzeń według kwalifikacji jednostek i silniejszych motywacji pracodawców do wynagradzania pracowników proporcjonalnie do zasług. (abstrakt oryginalny)

EN

In previous studies on market transition in post-communist societies the link was missing between macro-level regional differences and individuals' incomes. This analysis, based on the Polish national sample from 2006, is aimed at casting light on regional variation in the influence of education on income levels. Building a conceptual framework based on the theory of human capital we investigate to what extent pay-offs for human capital differ across administrative districts in Poland. By incorporating contextual characteristics, we examine how micro- and macro-level factors shape labour market outcomes. Our finding provides support for the hypothesis that there is much regional variation in the returns to education, which suggests that there are better and worse places for the development of meritocratic distribution of incomes. It appears that education pays more in more economically developed regions, marked with higher rate of occupational activity. It leads to the conclusion that, on the one hand, such places create higher motivation to reward individuals according to human capital in more efficiently operating markets. On the other hand, in more developed regions there is a higher competition for wages and jobs, employers have higher demands - which encourage and enforce the rules of rewarding individuals by merits. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał ludzki; Zróżnicowanie regionalne; Wykształcenie; Dochody ludności; Merytokracja

EN

Human capital; Regional diversity; People's education; People's income; Meritocracy

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 5
• Strony: 607--626

Twórcy

autor

Henryk Domański

autor

Artur Pokropek

Bibliografia

• Becker G.S., Human Capital, National Bureau of Economic Research, New York 1975.
• Davis K., Moore W.E., Some Principles of Social Stratification, "American Sociological Review" 1945, nr 10.
• Domański H., Dynamics of the Labor Market Segmentation in Poland, 1982-1987, "Social Forces" 1990, nr 69.
• Domański H., New Mechanisms of Social Stratification?, "Sisyphus. Sociological Studies" 1994, nr 9.
• Domański H., Hierarchie i bariery społeczne w latach 90., Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1999.
• Domański H., Przybysz D., Analiza przydatności schematu EG P jako wskaźnika pozycji społecznej, "ASK. Społeczeństwo. Badania. Metody" 2003, nr 12.
• Domański H., Merytokracja w zasadach dystrybucji wynagrodzeń w latach 1982-2005, w: Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce, red. H. Domański, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2008.
• Erikson R., Goldthorpe J.H., The Constant Flux. A Study of Class Mobility in Industrial Societies, Clarendon Press, Oxford 1992.
• Featherman D.L., Hauser R.M., Opportunity and Change, Academic Press, New York 1978.
• Gerber Th.P., Hout M., More Shock Than Therapy: Market Transition, Employment, and Income in Russia, 1991-1995, "American Journal of Sociology" 1998, nr 104.
• Goldstein H., Multilevel Statistical Models, Institute of Education, Multilevel Models Projects, London 1999.
• Goldthorpe J.H., On Sociology: Numbers, Narratives, and the Integration of Research and Theory, Oxford University Press, Oxford 2000.
• Heyns B., Emerging Inequalities in Central and Eastern Europe, "Annual Review of Sociology" 2005, nr 31.
• Hox J.J., Multilevel Analysis. Techniques and Applications, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ 2002.
• Luke D.A., Multilevel Modeling, Sage, Thousand Oaks-London-New Delhi 2004.
• Mayer S.E., How Did the Increase in Economic Inequality Affect Educational Attainment?, "American Journal of Sociology" 2001, nr 107.
• Neckerman K.M., Torche F., Inequality: Causes and Consequences, "Annual Review of Sociology" 2007, nr 33.
• Nee V.G., Keister L.A., The Rational Peasant in China. Flexible Adaptation, Risk Diversification and Opportunity, "Rationality and Society" 2001, 13/1.
• Rabe-Hesketh S., Skrondal A., Multilevel and Longitudinal Modeling Using Stata, A Stata Press Publication - StataCorp LP, College Station, Texas 2008.
• Raudenbush S.W., Bryk A.S., Hierarchical Linear Models. Applications and Data Analysis (Second Edition), Sage, Thousand Oaks-London-New Delhi 2002.
• Słomczyński K.M., Wesołowski W, Distributive Justice and Status (in)Consistency. A Theoretical Debate and Empirical Evidence, "Polish Sociological Review" 2001, 135 (23).
• Snijders T.A.B., Bosker R.J., Multilevel Analysis, Sage, Thousand Oaks-London-New Delhi 2004.
• Sorensen J.B., Organizational Diversity, Labour Markets and Wage Inequality, "American Behavioral Sciences" 2007, nr 50.
• Treiman D.J., Industrialization and Social Stratification, w: Social Stratification: Research and Theory for the 1970s, red. E.O. Laumann, Bobbs Merrill, Indianapolis 1970.
• Vecernik J., Changing Earnings Distribution in the Czech Republic, WIDER, Helsinki 1999.
• Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Wesołowski W, Klasy, warstwy i władza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966.
• Wu X., Xie Y., Does the Market Pay Off? Earnings Returns to Education in Urban China, "American Sociological Review" 2003, nr 68.
• Zhao W, Zhou X., Institutional Transformation and Returns to Education in Urban China: an Empirical Assessment, "Research in Social Stratification and Mobility" 2002, nr 19.
• Zhou X., Ecomomic Transformation and Income Inequality in Urban China, "American Journal of Sociology" 2002, nr 105.