Przesłanki nowej ekonomiki rolnictwa

• Autorzy: Józef Stanisław Zegar

Warianty tytułu

Conditions of the new agricultural economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Model rolnictwa industrialnego poddawany jest rosnącej krytyce ze względu przede wszystkim na efekty zewnętrzne. Wyczerpują się także jego siły merytoryczne. Model ten jest zastępowany przez model rolnictwa zrównoważonego, który bierze pod uwagę ograniczenia zasobów naturalnych, koszty zewnętrzne i dobra publiczne, a także społeczno-kulturalne. Rozwój rolnictwa według modelu rolnictwa zrównoważonego wymaga uzupełnienia mechanizmu rynkowego o mechanizm instytucjonalny (polityczny). Taki mechanizm jest rozwijany w ramach wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. Modelowi rolnictwa zrównoważonego odpowiada nowa ekonomia rolnictwa – zmieniony rachunek ekonomiczny – uwzględniający poza „pozycjami” rynkowymi inne elementy związane z kosztami zewnętrznymi i dobrami publicznymi tworzonymi przez rolnictwo. Proces globalizacji przenosi problemy rolnictwa na poziom globalny, nadając im nową dynamikę oraz silnie rzutując na rolnictwo poszczególnych krajów. Funkcjonowanie rolnictwa coraz bardziej jest określane przez siły zewnętrzne, natomiast osłabiana jest rola czynnika instytucjonalnego (politycznego), ponieważ globalizacja w sferze politycznej nie nadąża za globalizacją w sferze gospodarczej. Zmienia to uwarunkowania rozwojowe rolnictwa na niekorzyść modelu rolnictwa zrównoważonego. (abstrakt oryginalny)

EN

The industrial agriculture model is more and more criticized, most of all because of its external effects. Also its motive forces run out. This model is replaced with a sustainable agriculture model, which takes account of the limitations of natural resources, external costs and public good as well as social and economic objectives. Development of agriculture according to the sustainable agriculture model requires that the market mechanism be supplemented with the institutional (political) mechanism. This mechanism is developed within the common agricultural policy of the European Union. The model of sustainable agriculture corresponds to the new agricultural economics - a changed economic account covering, in addition to market "items", other elements related to external costs and public goods created by agriculture. The globalisation process shifts the problems of agriculture to the global level, giving them a new dynamics and strongly influencing agriculture in individual countries. External forces more and more determine the functioning of agriculture, whereas the role of the institutional (political) factor is diminished, since globalisation in the political field lags behind the globalisation in the economy. This changes the development conditions of agriculture to the disadvantage of the sustainable agriculture model. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo zrównoważone; Ekonomika rolnictwa; Globalizacja

EN

Sustainable agriculture; Agricultural economics; Globalization

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 4
• Strony: 5--27

Twórcy

autor

Józef Stanisław Zegar

Bibliografia

• 1. Brouwer F. (ed.): Sustaining agriculture and the rural environment. Edward Elgar, Cheltenham, UK-Northampton, MA-USA 2004.
• 2. Brown L.: Outgrowing the earth: the food security challenge in an age of falling water I tables and rising temperatures. Earth Policy Institute 2005.
• 3. Brown L.: Plan B 2.0. rescuing a planet under stress and civilization in trouble. Earth Policy Institute. W.W. Norton&Company, New York-London 2006.
• 4. Brown L., Larsen 3., Fischcwiu-Robens ft.-. Tve. eattVv policy reader. Earth Policy Institute - W.W. Norton&Company, New York - London 2002.
• 5. Btuinsma J. (ed.): World agriculture: towards 2015/2030. An FAO perspective. FAO -Earthscan, London 2003.
• 6. Buchanan J.M., Tullock G.: The calculus of consent. Logical foundations of constitutional democracy. The University Michigan Press, Ann Arborr 1997.
• 7. Burfisher M., Hopkins J. (eds.): Decoupled payments: household income transfers in contemporary US agriculture. USDA, ERS, Agricultural Economic Report No. 822, February 2003.
• 8. Chołaj H.: Ekonomia polityczna globalizacji. Wprowadzenie. Fundacja Innowacja i Wyzsza Szkola Spoleczno-Ekonomiczna. Warszawa 2003.
• 9. Cochrane W.: The development of american agriculture: an historical analysis. University of Minnesota Press, Minneapolis 1979.
• 10. Colborn T., Dumanoski D., Myers J.P.: Nasza skradziona przyszłość. Wyd. Amber, Warszawa 1997.
• 11. Cooper J. (ed.): Global agricultural policy reform and trade. Environmental gains and losses. Edward Elgar, Cheltenham, UK - Northampton MA – USA 2005.
• 12. Czyżewski A. (red.): Makroekonomiczne problemy agrobiznesu w Polsce w okresie przedakcesyjnym. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Zesz. Nauk. Nr 30, Poznań 2003.
• 13. Czyżewski A., Grzelak A., Matuszczak A.: Integracja versus globalizacja - jako problem polityki rolnej /w:/ Roczniki Naukowe SERiA, T. VIII, z. 4, Warszawa-Poznań 2006.
• 14. Daly H.: Sustainable growth: an impossibility theorem /w:/ Valuing the earth: economics, ecology, ethics.. MIT Press, Cambridge MA 1993.
• 15. Dobson P.W., Waterson M., Davies S.W.: The patterns and implication of increasing in european food retailing. Journal of Agricultural Economics, vol. 54, no. 1, 2003.
• 16. Fiedor B. (red.): Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych.. Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2002.
• 17.Gardner B., Lesser W.: International agricultural research as a global public good. American Journal of Agricultural Economics, vol. 85, no 3, 2003.
• 18. Huxley A.: Nowy wspaniały świat. Tłum. B. Baran, Kraków (1 wyd. 1932) 1988.
• 19. Huylenbroeck, G., van, Durando, G. (ed.): Multifunctional agriculture. A new paradigm for european agriculture and rural development. Ashgate, Hampshire-Burlington 2003.
• 20. Konefal J., Mascarenhas M., Hatanaka M.: Governance in the global agro-food system: Backlighting the role of transnational supermarket chains. Agriculture and Values, vol. 22, no 3, 2005.
• 21. Lux K.: The failure of the profit motive. Ecological Economics, vol. 44, no. 1,2003.
• 22. McMurtry J.: The global market versus the life economy. Pluto Press, Sterling, 2002.
• 23. Mishan E.J.: Spór o wzrost gospodarczy. PIW, Warszawa 1986.
• 24. North D.C.: Institutions, institutional change and economic performance. Cambridge University Press, Cambridge 1990.
• 25. OECD-FAO, 2006. Agricultural Outlook 2006-2015.
• 26. Quaim Q., Matuschke I.: Impacts of genetically modified crops in developing countries: a survey. Quartely Journal of International Agriculture, vol. 44, no. 3, 2005.
• 27. Reardon T, Codron J., Busch L., Bingen J., Harris C: Global change in agrifood grades and standards: Agribusiness strategic responses in developing countries. International Food and Agribusiness Management Review, no 2(3) 2001.
• 28. Rifkin J.: Europejskie marzenie. Jak europejska wizja przyszłości zaćmiewa American Dream. Wyd. NADIR, Warszawa 2005.
• 29. Sexton R. J.: Industrialization and consolidation in the U.S. food sector: Implication for competition and Welfare. American Journal of Agricultural Economics, vol. 82, no 5, 2000.
• 30. Solow R.M.: The economics of resources or the resources of economics. American Economic Review, vol. 40, 1974.
• 31. Sumner J.: Value wars in the new periphery: Sustainability, rural communities and agriculture. Agriculture and Human Values, vol. 22, no 2, s. 303-312, 2005.
• 32. Stiglitz J.E.: Wizja sprawiedliwej globalizacji. Propozycje usprawnień. (Przekład A. Szeworski). WN PWN, Warszawa 2007.
• 33. Stiglitz J.E., Carlton A.: Fair trade. Szansa dla wszystkich. Wyd. Nauk. PWN, Warsaw 2007.
• 34. Szymariski W.: Czy globalizacja musi być irracjonalna? SGH, Warszawa 2007.
• 35. Thurow L.C.: Powiększanie bogactwa. Nowe reguły w gospodarce opartej na wiedzy. Wyd. HELION, Gliwice 2006.
• 36. Tietenberg T: Environmental natural resource economics. Pearson Education, Inc., New York, London i in. 2006.
• 37. Wijen F., Zoeteman K., Pieters J.: A handbook of globalisation and environmental policy. Edward Elgar. Cheltenham, UK.-Northampton, MA, USA 2005.
• 38. Winpenny J.: Wartość środowiska. Metody wyceny ekonomicznej. PWE, Warszawa; 1995.
• 39. Woś A.: Rolnictwo polskie 1945-2000. Porównawcza analiza systemowa, IERiGŻ. Warszawa 2000.
• 40. Woś A., Zegar J.: Rolnictwo społecznie zrównoważone. IERiGŻ, Warszawa 2002.
• 41. Woś A., Zegar J.: Rolnictwo społecznie zrównoważone - w poszukiwaniu nowego modelu dla Polski. Wieś i Rolnictwo nr 3, 2004.
• 42. XuX.: Do stringent environmental regulations reduce the international competitiveness of environmentally sensitive goods? A global perspective. World Development, vol. 27, no. 7. s. 1215-1226, 1999.
• 43. Zegar J.: Dochody w strategii rozwoju rolnictwa (na progu integracji europejskiej). IERiGŻ, Warszawa 2004.
• 44. Zegar J.: Globalny problem żywnościowy a polskie rolnictwo. Wieś i Rolnictwo nr 3, 2007.
• 45. Zegar J.: Podstawowe zagadnienia rozwoju zrównoważonego. WSBiF, Bielsko-Biała 2007.