Koncepcje rozwoju europejskiego rolnictwa i obszarów wiejskich

• Autorzy: Barbara Roszkowska-Mądra

Warianty tytułu

The Concepts of agricultural and rural development in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorka wyjaśnia, że współcześnie propagowany nowy model rozwoju europejskiego rolnictwa i obszarów wiejskich, uległ diametralnej zmianie w stosunku do poprzednio obowiązującego. Zmiana ta zasadniczo polega na: upowszechnianiu się idei koncepcji zrównoważonego rozwoju, odchodzeniu od polityki rolnej typu rynkowego na rzecz wsparcia rozwoju wielofunkcyjnego wsi, oderwanego od bieżącej produkcji, finansowaniu pozytywnych efektów zewnętrznych rolnictwa, przechodzeniu od polityki rolnej typu sektorowego do zintegrowanej polityki rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, wzroście doceniania roli kapitału ludzkiego, kapitału społecznego i instytucji w rozwoju rolnictwa i wsi, zgodnie z koncepcją rozwoju endogennego. Według autorki zmiany jakim podlega wspólna polityka rolna, wyraźnie wskazują, że ukierunkowuje się ona na wielofunkcyjny rozwój rolnictwa i wsi, który jest najodpowiedniejszym sposobem sprzyjającym zrównoważonemu rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich. Autorka twierdzi, że w warunkach polskiej wsi, przyszłość ma wdrażanie pełnej formuły wielofunkcyjnego rozwoju i jej realizacji poprzez dywersyfikację form działalności gospodarczej zarówno w odniesieniu do rolniczych gospodarstw domowych, jak i innych sektorów gospodarki na obszarach wiejskich.

EN

The paper looks at the prevalent approach to agricultural and rural development in the European Union, describing its origin, essence and the rationale behind it. The analysis makes use of descriptive and comparative methods. The author notes that the policy of sustainable development is currently the common approach to development processes in agriculture and rural areas in both the European Union and elsewhere. This approach is a response to some negative trends provoked by previous policies, Roszkowska-Mądra says. As the EU’s Common Agricultural Policy (CAP) changes, it is becoming increasingly oriented toward sustainable development. According to Roszkowska-Mądra, an optimal approach to the development of Poland’s rural areas, under the current socioeconomic and environmental conditions, is proposed by a French model calling for the development of what is known as multifunctional agriculture. The model involves a combination of exogenous and endogenous factors adapted to the type of farming system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Rozwój zrównoważony; Wspólna Polityka Rolna; Rozwój rolnictwa

EN

Rural areas; Sustainable development; Common Agricultural Policy (CAP); Agriculture development

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 10
• Strony: 83--102

Twórcy

autor

Barbara Roszkowska-Mądra

Bibliografia

• Adamowicz M., [2004], Wielofunkcyjne gospodarstwa rolne jako podmiot w rozwoju wsi i rolnictwa, Prace Naukowe SGGW nr 33, Wiejskie gospodarstwa domowe w obliczu problemów transformacji, integracji i globalizacji, (red.) M. Adamowicz, Wyd. SGGW, Warszawa, s. 239-257.
• Adamowicz M., [2005], Wielofunkcyjne rolnictwo w rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich, (red.) M. Kłodziński, W. Dzun, IRWiR PAN, Warszawa, s. 32-56.
• Antoszek J., [2002], Koncepcja zrównoważonego rozwoju i szansę jej realizacji na obszarach wiejskich Lubelszczyzny (w świetle badań ankietowych), Annales UMCS Lublin, secttio B, Vol. LVII, nr 11, s. 197-209.
• Barbieri C., Mahoney E., [2009], Why is diversification an attractive farm adjustment strategy?, Insights from Texas farmers and ranchers, "Journal of Rural Studies", 25, s. 58-66.
• Chaplin H., Davidova S., Gorton M., [2004], Agricultural adjustment and the diversification of farm households and corporate farms In Central Europe, "Journal of Rural Studies", 20:61-77.
• Czarnecki A., [2005], Obszary wiejskie, urbanizacja wsi, rozwój wielofunkcyjny, rolnictwo wielofunkcyjne-przegląd pojęć, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, (red.) A. Rosner, IRWiR PAN, Warszawa, 233-254.
• Daniel F.J., Perraud D., [2009], The multifunctionality of agriculture and contractual policies, A comparative analysis of France and the Netherlands. "Journal of Environmental Management" 90:132-138.
• Dinis A., [2006], Marketing and innovation: useful tools for competitiveness in rural and peripherial areas, European Planning Studies 14: 9-22.
• Dixon J., Gulliver A., Gibbon D., [2001], Farming systems and poverty: Improving farmers livelihoods in a changing world, FAO, World Bank, Rome, Washington, DC.
• Domański R., [2003], Nowe ujęcie koncepcji endogennego wzrostu regionów szansą dla regionów peryferyjnych, [w:] Regiony peryferyjne w perspektywie polityki strukturalnej Unii Europejskiej, (red.) A. Bołtromiuk. Wyd. UwB. Białystok, 53-59.
• Fleskens L., Duarte E, Eicher L, [2009], A conceptual framework for the assessment of multiple functions of agro-ecosystems: A case study of Trás-os-Montes olive groves, "Journal of Rural Studies" 25, s. 141-155.
• Gorlach K., [2004], Socjologia obszarów wiejskich problemy i perspektywy, Wyd. SCHOLAR, Warszawa, 159 i 160.
• Halamska M., [2001], Obecne i przyszłe zróżnicowanie regionalne wsi, [w:] Przyszłość wsi polskiej. Wizje, strategie, koncepcje, (red.) L. Kolarska-Bobińska, A. Rosner, J. Wilkin, Wyd. ISP, Warszawa, 51-62.
• Halamska M., Śpiewak R., [2008], Rozwój wiejski - nowa utopia czy konieczność?,[w:] Polska wieś i rolnictwo w Unii Europejskiej. Dylematy i kierunki przemian, (red.) M. Drygas i A. Rosner, IRWiR PAN, Warszawa, 393-416.
• Hall C., McVittie A., Moran D., [2004], What does the public want from agriculture and the countryside? A review of evidence and methods, "Journal of Rural Studies" 20, 211-225.
• Harasim A., Włodarczyk B., [2007], Możliwości zrównoważonego rozwoju gospodarstw o różnych kierunkach produkcji na glebach lekkich, SERiA Roczniki Naukowe, t. IX, z. l, 167-171.
• Heffner K., [2007], Rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich. Definicje - Uwarunkowania - Zależności - Czynniki - Skutki. Badania zróżnicowania rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, (red.) A. Rosner, IRWiR PAN, Warszawa, 11-26.
• Hodge L, Monk S., [2004], The economic diversity of rural England: stylised fallacies and uncertain evidence, "Journal of Rural Studies" 20, 263-272.
• Ilbery B., Maye D., Kneafsey M., Jenkins T., Walkley C., [2004], Forecasting food supply chain developments in lagging rural regions: evidence from the UK, "Journal of Rural Studies" 20, 331-344.
• Kłodziński M., [2008], Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w Polsce, [w:] Polska wieś i rolnictwo w Unii Europejskiej. Dylematy i kierunki przemian, (red.) M. Drygasa i A. Rosnera, IRWiR PAN, Warszawa, 15-24.
• Knickel K., Renting H., [2000], Methodological and conceptual issues in the study of multifunctionality and rural development, Sociologia Ruralis 40, 512-528.
• Malinowski R, [2006], Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich w polityce Unii Europejskiej, SERiA Roczniki Naukowe, t. VIII, z. 4, 224-228.
• Malinowski P, [2005], Wielofunkcyjne rolnictwo jako kierunek rozwoju polskiej wsi, Prace Naukowe SGGW nr 35, Zarządzanie wiedzą w Agrobiznesie w warunkach polskiego członkostwa w Unii Europejskiej, (red.) M. Adamowicz, Wyd SGGW, Warszawa, 695-703.
• Marsden T., Banks J., Bristow G., [2002], The social management of rural nature: Understanding agrarian-based rural development, Environment and Planning A 34, 809-825.
• Marsden T., Sonnino R., [2009], Rural development and the regional state: Denying multifunctional agriculture in the UK, "Journal of Rural Studies" 24, 422-431.
• Meert H., Van Huylenbroeck G., Yernimmen T., Bourgeois M., van Hecke E., [2005], Farm household survival strategies and diversification on marginal farms, "Journal of Rural Studies", 21, 81-97.
• Olechnicka A., [2004], Regiony peryferyjne w gospodarce informacyjnej, Wyd. SCHOLAR, Warszawa, 69-92.
• Ramniceanu I., Ackrill R., [2007], EU rural development policy in the new member states: Promoting multifunctionality?, "Journal of Rural Studies" 23, 416-429.
• Renting H., Rossini W.A.H., Groot J.C.J., Van der Ploeg J.D., Laurent C., Perraud D., Stobbelaar D.J., Van Ittersum M.K., [2009], Exploring multifunctional agriculture. A review of conceptual approaches and prospects for an integrative transitional framework, "Journal of Environmental Management" 90, 112-123.
• Rizov M., [2006], Rural Development Perspectives in Enlarging Europe: The Implications of CAP Reforms and Agricultural Transition in Accession Countries, European Planning Studies 14, 219-238.
• Roszkowska-Mądra B., Gozdowski D., Mądry W., [2006], Diversity of rural less-favoured areas in Podlasie province, Poland, "Journal Central Europeen Agriculture" 7, 723-730.
• Ruben R., Pender J., Kuyvenhoven A., [2007], Sustainable poverty reduction in less-favoured areas: problems, options and strategies, [w:] Ruben R., Pender J., Kuyvenhoven A. (Eds) Sustainable poverty reduction in less-favoured areas, CAB International, Wallingford, 1-61.
• Runowski H., [2004], Gospodarstwo ekologiczne w zrównoważonym rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, Wieś i Rolnictwo, nr 3 (124), 24-37.
• Sharpley R., Vass A., [2006], Tourism, farming and diversification: An attitudinal study, Tourism Management 27, 1040-1052.
• Spychalski G., [2005], Mezoekonomiczne aspekty kształtowania rozwoju obszarów wiejskich, IRWiR PAN, Warszawa.
• Spychalski G., [2004], Wielofunkcyjność jako czynnik rozwoju obszarów wiejskich, Prace Naukowe SGGW nr 33, Wiejskie gospodarstwo domowe w obliczu problemów transformacji, integracji i globalizacji, (red.) M. Adamowicz. Wyd SGGW, Warszawa, 43-54.
• Strategia rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa na lata 2007-2013 (z elementami prognozy do roku 2020), [2005], MRiRW, Warszawa, 15-16.
• Terluin I.J., [2003], Differences in economic development in rural regions of advanced countries: an overview and critical analysis of theories, "Journal of Rural Studies" 19, 327-344.
• Trouve T., Berriet-Solliec M., Depres C., [2007], Charting and theorising the territorialisation of agricultural policy, "Journal of Rural Studies" 23, 443-452.
• Urban S., [2003], Rola ziemi w rolnictwie zrównoważonym a aktualne jej zasoby w Polsce, Acta Agraria et Sivestria, series Agraria, Sekcja Ekonomicza Vol. XL, 25-36.
• Van Huylenbroeck G., Yandermeulen V, [2007], Mettepenningen E., Verspecht A. Multifunctionality of Agriculture: A Review of Definitions, Evidence and Institutions, Living Reviews in Landscape Research, nr 3.
• Van Ploeg J.D., Ranking H., Brunowi G., Nick K., Mannion J., Marsden T., Roest K., Sevilla-Guzman E., Ventura F., [2000], Rural development: From practices and policies towards theory, Sociologia Ruralis 40, 391-408.
• Wilkin J., [2004], Dlaczego potrzebujemy długookresowej strategii zintegrowanego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce, Wieś i Rolnictwo nr 2(123), 157-170.
• Wilkin J., [2005], Rolnictwo a społeczeństwo - ewolucja funkcji i relacji, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, (red.) A. Rosner, IRWiR PAN, Warszawa, 9-28.
• Wilkin J., [2008], Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich, [w:] Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie lat 2014-2020, (red.) M. Klodziński, IRWiR PAN, Warszawa, 9-20.
• Wilson G.A., [2008], From 'weak' to 'strong' multifunctionality: Conceptualising farm-level multi-functional transitional pathways, "Journal of Rural Studies" 24, 367-383.
• World Commission of Environment and Development, [1987], Our Common Future, Oxford University Press.
• Woś A., [2001], Zasięg koniecznych zmian w polityce rolnej, [w:] Wizje, strategie, koncepcje, (red.) L. Kolarska-Bobińska, A. Rosner, J. Wilkin, Warszawa, 181-184.
• Woś A., Zegar J.S., [2002], Rolnictwo społecznie zrównoważone, IBRiGŻ, Warszawa.
• Zegar J.S., [2002], Programowanie ekorozwoju obszarów wiejskich, [w:] Zarządzanie w sektorze publicznym-rozwój zrównoważony - metody wyceny, (red.) P. Jeżowski, Wyd. SGH, Warszawa, 87-111.