Modele zatrudniania pracowników

• Autorzy: Jan Piątkowski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ustawodawstwie polskim występują dwa zasadnicze schematy zatrudniania osób świadczących osobiście pracę zarobkową o charakterze ciągłym lub powtarzającym się, na rzecz określonego podmiotu zatrudniającego. Z jednej strony mamy do czynienia z zatrudnieniem w ramach stosunku pracy - najczęściej spotykanym, opierającym się na formule „pracy pod kierownictwem, z jej nieodłącznym atrybutem pracy podporządkowanej pracodawcy, a z drugiej – z zatrudnieniem niepracowniczym. Większość osób świadczących pracę w ramach zatrudnienia pracowniczego podlega modelowi powszechnemu. Jest on wyznaczany przepisami Kodeksu pracy i innych ogólnie obowiązujących ustaw. Niektóre kategorie pracowników są jednak objęte aktami szczególnymi, określanymi mianem pragmatyk. Za sprawą tych pragmatyk ich sytuacja, w porównaniu do ogółu pracowników, jest odmienna, choć nie w całości. Jest ona zdeterminowana wymogami polityki społecznej i polityki gospodarczej państwa. Zasadniczymi kryteriami zróżnicowania, o którym mowa, są przede wszystkim kryteria zawodowe oraz kryterium rodzaju pracy (stanowiska, funkcji), oraz fakt reprezentowania państwa lub wspólnoty samorządowej. Te poszczególne pragmatyki, występujące zawsze w formie ustaw, tworzą odrębne modele zatrudnienia, o różnorodnym kształcie. Zarówno powszechny model zatrudniania ,jak i modele odrębne mają autonomiczny charakter. Między nimi występują jednak ścisłe powiązania i zależności - do przenikania regulacji włącznie. W zakresie nieuregulowanym przepisami pragmatyk do pracowników objętych tymi aktami znajdują zastosowanie przepisy Kodeksu pracy (art. 5 k.p.). Zależności (powiązania) regulacyjne występują także pomiędzy samymi modelami odrębnymi, już bez udziału Kodeksu pracy. (abstrakt oryginalny)

EN

There are two basic patterns of employment of people personally performing salaried work which is lasting or repetitive and carried out for a subject employing them. On the one hand, there is the most common employment based on an employment relationship of the employer's superiority and his employee's subordination. On the other hand, there is an employment which involves performing work outside an employment relationship. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zatrudnienie; Elastyczność zatrudnienia; Prawo pracy; Kodeks pracy

EN

Employment; Flexible employment; Labour law; Labour Code

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 3
• Strony: 35--39

Twórcy

autor

Jan Piątkowski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• E. CHMIELEK, Źródła prawa pracy (Zagadnienia hierarchii norm prawnych), Warszawa-Kraków 1980, s. 30 i cytowana tam literatura.
• B. CUDOWSKI, Dodatkowe zatrudnienie, Walters Kluwer, Warszawa 2007.
• U. JACKOWIAK, Komentarz do art. 5 "Kodeksu pracy", w: U. JACKOWIAK (red.), M. PIANKOWSKI, J. STELINA, W. UZIAK, A. WYPYCH-ŻYWICKA, M. ZIELENIECKI, Kodeks pracy z komentarzem, wyd. 4., Gdynia 2004.
• W. JAŚKIEWICZ, CZ. JACKOWIAK, W. PIOTROWSKI, Prawo pracy w zarysie, Warszawa 1985, s. 26.
• K. JAŚKOWSKI, E. MANIEWSKA, Kodeks pracy. Komentarz. Ustawy towarzyszące z orzecznictwem. Europejskie prawo pracy z orzecznictwem, t. I, wyd. 5., Kraków 2006.
• G. GOŹDZIEWICZ, Komentarz do art. 5 "Kodeksu pracy, w: R. CELEDA, E. CHMIELEK-LUBIŃSKA, L. FLOREK (red.), G. GOZDZIEWICZ, A. HINTZ, A. KIJOWSKI, Ł. PISARCZYK, J. SROCZYŃSKI, B. WAGNER, T. ZIELIŃSKI, Kodeks pracy. Komentarz, wyd. 5., Warszawa 2009.
• K. KOLASIŃSKI, Prawo pracy i zabezpieczenia społecznego, Toruń 1999, s. 56.
• Z. KUBOT, Pojęcie dyżuru medycznego, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 2000, nr 4, s. 13.
• T. LISZCZ, Prawo pracy, Warszawa 2004, s. 25.
• A. MACHOWSKA, Prawo pracy, w: A. MACHOWSKA, K. WOJTYCZEK (red.), Prawo francuskie, Kraków 2005, s. 273.
• J. PIĄTKOWSKI, P. PIĄTKOWSKI, Wybrane zagadnienia prawa pracy i prawa urzędniczego, Toruń 2009, s. 239-255.
• Z. RADWAŃSKI, Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1997, s. 249 i nast.
• W. SANETRA, Prawo pracy. Zarys wykładu, t. I, Białystok 1994, s. 54 i nast.
• W. SANETRA, O pojmowaniu i uwarunkowaniach elastyczności zatrudnienia, w: A.M. ŚWIĄTKOWSKI (red.), Ochrona praw człowieka w świetle przepisów prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, referaty i wystąpienia zgłoszone na XVII Zjazd Katedr/Zakładów Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego (Kraków 7-9 maja 2009 r.), Warszawa 2009, s. 148 i nast.
• W. SZUBERT, Zarys prawa pracy, Warszawa 1972, s. 47 i nast.