Wykorzystanie teorii chaosu w zarządzaniu przedsiębiorstwem

• Autorzy: Sławomir Wyciślak

Warianty tytułu

Applications of Chaos Theory in the Company's Management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę wykorzystania elementów teorii chaosu w zarządzaniu organizacją typu przedsiębiorstwo. Interesujące wnioski płyną z analizy granic przedsiębiorstwa. Przy zastosowaniu analizy fraktalnej znacznie powiększa się zakres oddziaływania przedsiębiorstwa. Warto zwrócić uwagę na propozycję w zakresie planowania. Postuluje się uwzględnienie pozornie nadzwyczajnych zdarzeń i poszukiwania między nimi zależności respektujących koncepcję chaosu deterministycznego. W zakresie długoterminowego planowania warto rozważyć odrzucenie koncepcji cykliczności. Należy pamiętać o występowaniu fazy ograniczonej niestabilności. W procesie przechodzenia od stabilności do chaosu, należy odrzucić klasyczne narzędzia takie jak np. planowanie scenariuszowe. W zakresie organizowania, należy stwarzać warunki do występowania fazy nazywanej krawędzią chaosu (ograniczoną niestabilnością). Na uwagę zasługują również propozycje, co do wzbogacenia repertuaru kontrolnego o punkty bifurkacji. Ciekawe wydaje się również uwzględnienie mechanizmu nieliniowości, a także chaosu deterministycznego w zakresie wprowadzenia nowych produktów na rynek i interpretacji ich dalszego zachowania. W sferze finansów, płynność wydaje się być tą kategorią, której obserwacja może przynieść największe wartości poznawcze przy uwzględnieniu paradygmatu teorii chaosu. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is an attempt to apply the chaos theory in the management of company. Limits of company, process of management, corporate structure in line with selected functions within the company are focus areas. Following a concept of fractals, company’s territory is larger. Bearing in mind a chaos theory, the long term planning should include irregular opportunities and threats. According to a chaos theory, the plan should exclude the long-term cycles. On the way from order to chaos, the appearance of the edge of chaos should be took into account. Bifurcation points could be included as the interesting option for the control system. The nonlinearity offers an interesting alternative to analysis of new product developments. From the point of view of the finance department, the liquidity could be observed in the light of the chaos theory. (originl abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organizacja i zarządzanie; Teoria chaosu; Przedsiębiorstwo fraktalne; Zarządzanie strategiczne; Bifurkacja

EN

Organisation and management; Chaos theory; Fractal company; Strategic management; Bifurcation

• Czasopismo: Organizacja i Kierowanie
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1
• Strony: 37--50

Twórcy

autor

Sławomir Wyciślak

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• [1] Adamkiewicz-Drwiłło H.G., Współczesna metodologia nauk ekonomicznych, Dom Organizatora, Toruń 2008.
• [2] Apostolou N., King R.E., Design of globally stable controllers f or a class of chaotic systems, "International Journal of Systems Science" 2002, vol. 33, no. 5.
• [3] Banaszyk P., Fraktalizacja jako czynnik rozmywający granice przedsiębiorstwa, w: Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem - ciągłość i zmiana, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu", Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2000.
• [4] Baskin K., Corporate DNA. Learning from Life, Boston: Butterworth-Heinemann 1998.
• [5] Dolan S.L., Garcia S., Auerbach A., Understanding and managing chaos in organisations, "International Journal of Management" 2003, vol. 20, no. 1.
• [6] Gleick J., Chaos, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 1996.
• [7] Glass N., Chaos, Non-Linear Systems and Day-to-day Management, "European Management Journal" 1996, vol. 14, no. 1.
• [8] Huaxia Z., Exploring Dynamics of emergence, Systems Research and Behavioral Science 2007.
• [9] Krupski R., Teoria chaosu a zarządzanie, "Organizacja i Kierowanie" 1999, nr 2.
• [10] Mason R.B., Coping with complexity and turbulence - an entrepreneurial solution, "Journal of Enterprising culture" 2006, vol. 14, no. 4.
• [11] Lichtenstein B.B., Self organized Transitions: A pattern amid the chaos of transformative, Chang, Academy of Management Executive, vol. 14, no. 4, 2000.
• [12] Ortegon-Monroy M.C,, Chaos and Complexity Theory in Management: An Exploration from a Critical Systems Thinking Perspective, Systems Research and Behavioural Science Syst. Res. 20,2003.
• [13] Perechuda K., Zarządzanie przedsiębiorstwem przyszłości - koncepcje, modele, metody, Agencja Wydawnicza "Placet", Warszawa 2000.
• [14] Perechuda K., Granice przedsiębiorstwa wirtualnego, w: Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem - ciągłość i zmiana, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu", Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2000.
• [15] Peters E.E., Teoria chaosu a rynki kapitałowe, WIG PRESS, Warszawa 1997.
• [16] Stacey R.D., Managing chaos. Londyn, Kogan Page 1992.
• [17] Stańczuk M., Eksplozja ryzyk, Bank, World Wide Web, http://www.bankier.pl/wiadomosc/Eksplozja-ryzyk-1846030.html (15.12.2008).
• [18] Stewart L, Czy Bóg gra w kości? Nowa matematyka chaosu, WN PWN, Warszawa 1994.
• [19] Sułkowski Ł., Epistemologia w naukach o zarządzaniu, PWE, Warszawa 2005.
• [20] Warnecke H.J., Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, WN PWN, Warszawa 1999.