Wzrost znaczenia dochodów z operacji finansowych w korporacjach nie-finansowych (financialization) - kontekst instytucjonalny

• Autorzy: Anna Ząbkowicz

Warianty tytułu

The Institutional Context of Financialization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł odnosi się do zjawiska akumulacji zysków z rosnącej wartości akcji i z obrotu akcjami w wielkich spółkach, zwłaszcza tych spoza sektora finansowego (finanzialization) i zwraca uwagę na rosnącą zależność firm od sytuacji na rynkach finansowych. Opiera się na przesłance, że uchwycenie tych tendencji pomaga w wyjaśnieniu natury współczesnej gospodarki. Analiza prowadzona jest z perspektywy ekonomii instytucjonalnej na trzech poziomach, a jej efektem są obserwacje odnośnie do wzajemnych powiązań między wspomnianą tendencją do giełdyzacji oraz instytucjonalnymi innowacjami na poziomie korporacji; między zmianami w nadzorze korporacyjnym oraz nowymi koalicjami społecznymi i przewartościowaniami w domenie państwa; między ewolucją systemów gospodarczych i politycznych a charakterem polityki ekonomicznej i społecznej. Rezultatem tych oddziaływań są systemy idei, określane między innymi jako wzgląd na akcjonariusza (shareholder view) w zarządzaniu korporacją, system kapitalizmu menedżerskiego, neoliberalna polityka społeczno-ekonomiczna, które dobrze uzupełniają zbiorcze pojęcie współczesnej globalizacji. Odnośne zmiany, obserwowane w korporacjach pochodzących z USA i z Zachodniej Europy, poprzez globalne łańcuchy wartości mają wpływ na stosunki produkcji i zaopatrzenia w krajach rozwijających się. Za sprawą inwestycji bezpośrednich i importu wiedzy menedżerskiej rozprzestrzeniają się także w innych doganiających gospodarkach, nie wyłączając nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper focus on changing pattern of accumulation in the leading corporate organizations. The observation refers to the increased profit-making through financial channels by these agents, especially those from non-financial sectors, as well as to their increased vulnerability to developments in financial markets. It is argued, that the identification of such a behaviour, called here the finanzialization, offers an inspiring perspective on a nature of contemporary economy. The analytical approach draws from institutional economics. Accordingly, the points on institutional interlocking at three layers of analysis are made: between the finanzialization and new institutional arrangements in the corporate domain; between a shift in corporate governance and changing social coalitions and values in the domain of state; between the changing institutional framework and economic policies. It is found out that the outcomes result in ideational systems, such as the shareholder view in corporate governance, managerial capitalism, neo-liberal policies, which seem to be adequate to the complex contemporary meaning of globalization. Due to global value chains, the finanzialization of the American and European corporations has its consequences for the developing South. The referred patterns and problems are also transferred to other peripheral economies, new member states of the EU included. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Korporacje; Ekonomia instytucjonalna; Inwestycje finansowe; Globalizacja

EN

Corporation; Institutional economics; Financial investment; Globalization

• Czasopismo: Organizacja i Kierowanie
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 2
• Strony: 25--39

Twórcy

autor

Anna Ząbkowicz

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• [1] Alchian A., Some Economics of Property Rights, "Il Politico" 1965, 30(4), przedruk, w: A. Alchian, Economic Forces at Work, Liberty Press, Indianapolis 1977.
• [2] Aoki M., Towards a Comparative Institutional Analysis, MIT Press Cambridge, MA. 2001.
• [3] Brenner R., The Boom and the Bubble: The US in the World Economy, Veso, New York/ London 2002.
• [4] Cerny P., International Finance and the Erosion of State Power, w: Globalization and Public Policy, red. P. Gummett, Edward Elgar, Brookfield, VT 1996.
• [5] Crotty J., The Neoliberal Paradox: The Impact of Destructive Product Market Competition and 'Modern Financial Markets on Nonfinancial Corporation Performance in the Neoliberal Era, w: Financialization and the World Economy, red. G. Epstein Edward Elgar, Cheltenham 2005.
• [6] Demsetz H., Toward a Theory of Property Rights, "American Economic Review" 1967, 57.
• [7] Dore R., Stock Market Capitalism: Japan and German versus Anglo-Saxons, Oxford University Press, Oxford 2000.
• [8] Dore R., Stock market capitalism and its diffusion, "New Political Economy" 2002, 7(1).
• [9] Dore R., Lazonick W., O'Sullivan M., Varieties of capitalism in the twentieth century, "Oxford Review of Economic Policy" 1999, 15(4).
• [10] Dumenil G., Levy D., Costs and Benefits of Neoliberalism: A Class Analysis, w: Financialization and the World Economy, red. G. Epstein, Edward Elgar, Cheltenham 2005.
• [11] Financialization and the World Economy, red. G. Epstein, Edward Elgar, Cheltenham 2005.
• [12] Froud J., Haslam C., Johal S., Williams K. Shareholder Value and Financialization: Consultancy Promises, Management Moves, "Economy and Society" 2000, 29.
• [13] Furubotn E., Pejovich S., The Economics of Property Rights: Ballinger, Cambridge Mass. 1974.
• [14] Gill S., Law D., The Global Political Economy, Johns Hopkins University Press, Baltimore 1988.
• [15] Hirst, P., Thompson, G., Globalization in Question, Polity Press, Cambridge 1999.
• [16] Koźmiński A.K., Jaki kapitalizm? Modelowe trendy i kierunki polityki, w: Polski ustrój społeczno-gospodarczy. Jaki kapitalizm?, Rada Strategii Społeczno-Gospodarczej przy Radzie Ministrów, raport nr 22, Warszawa 2003.
• [17] Krippner G.R., The financialization of the American Economy, "Socio-Economie Review" 2005, 3.
• [18] Lazonick W., Japanese Corporate Governance and Strategy, "Public Policy Brief", the Jerome Levy Economics Institute of Bard College 1998, 48.
• [19] Lazonick W., O'Sullivan M., Maximizing Shareholder Value: A New Ideology for Corporate Governance, "Economy and Society" 2000, 29.
• [20] Martin H-P., Schumann H., Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt, tłum. M. Zybura, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000.
• [21] Morin F., A transformation in the French model of shareholding and management, "Economy&Society" 2000, 29(1).
• [22] North, D., Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
• [23] Palpacuer F., Bringing the Social Context Back In: Governance and Wealth Distribution in Global Commodity Chains, "Economy&Society" 2008, 37(3).
• [24] Palpacuer F., Seignour A., Vercher C., Financialization, Globalization and White Collar Management in France: Towards a Market-Based HRM Model in Large Corporations, under revise and submit at British Journal of Industrial Relations, Spring 2008.
• [25] Panitch L., Gindin S., Euro-Capitalism and American Empire w: Varieties of Capitalism, Varieties of Approaches, red. David Coates, Palgrave MacMillan, Basingstoke and New York 2005.
• [26] Pełne zatrudnienie, dobrobyt i silny sektor publiczny - demokratyczne wyzwania w szerszej Unii, w: Wokół polityki gospodarczej Unii Europejskiej, red. T. Kowalik, K. Łaski, R. Roemisch, J. Mencinger, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa 2004.
• [27] Phillips, K., Wealth and Democracy: A Political History of the American Rich, Broadway Books, New York 2002.
• [28] Silver В., Forces of Labor: Workers' Movements and Globalization since 1870, Cambridge University Press, New York 2003.
• [29] Sobel A.C., State Institutions, Private Incentives, Global Capital, Michigan 2005.
• [30] Społeczna gospodarka rynkowa. Idee i możliwości praktycznego wykorzystania w Polsce, red. E. Mączyńska, P. Pysz, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
• [31] Studies in International Political Economy, the University of Michigan Press, Ann Arbor 2005.
• [32] Strange S., The Retreat of the State: The Diffusion of Power in the World Economy, Cambridge University Press, Cambridge 1996.
• [33] Wade R., Globalization and Its Limits:Reports of the Death of the National Economy Are Greatly Exaggerated w: National Diversity and Global Capitalism, red. Berger, S., Dore, R., Cornell University Press,. Ithaca NY 1996.
• [34] Williams, K, From Shareholder Value to Present-Day Capitalism, "Economy and Society" 2000, 29.
• [35] Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage, red. P.A. Hall, D. Soskice, Oxford University Press, Oxford 2001.