Nadchlorany - nowe mikrozanieczyszczenie środowiska naturalnego

• Autorzy: Elżbieta Kociołek-Balawejder , Łukasz J. Wilk

Warianty tytułu

Perchlorate - the New Micropollutant of the Environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nadchlorany są nowym mikrozanieczyszczeniem środowiskowym. Przyczyną skażenia środowiska naturalnego były głównie produkcja i zastosowanie nadchloranu amonu, który jest wykorzystywany jako utleniacz w stałych, heterogenicznych paliwach rakietowych (ok. 90% produkcji nadchloranów ogółem stanowi nadchloran amonu). Większość soli kwasu nadchlorowego jest dobrze rozpuszczalna i niezwykle mobilna w wodach naturalnych. W rezultacie nadchlorany stały się wszechobecne w wodach powierzchniowych, podziemnych, a także ujęciach wody pitnej na terenie niektórych stanów USA, rozmiary i zasięg skażenia nie są jednak dokładnie poznane. Spożywanie nadchloranów wraz ze skażoną wodą może wywołać zaburzenia pracy tarczycy (nadchlorany ograniczają możliwość wchłaniania jodu, a przez to syntezy hormonów tarczycy). Jest to szczególnie niebezpieczne w życiu płodowym i dla noworodków, ponieważ hormony tarczycy odgrywają istotną rolę w rozwoju neurologicznym człowieka. Celem pracy jest przedstawienie podstawowych informacji dotyczących nadchloranów: przemysłowej produkcji, właściwości fizycznych i chemicznych, zastosowań, przyczyn skażenia środowiska naturalnego, toksyczności oraz nowych metod analitycznych wykorzystywanych do oznaczania tych związków w wodzie.(abstrakt oryginalny)

EN

Perchlorate is an emerging environmental contaminant. The contamination has been attributed mostly to the production and use of ammonium Perchlorate the oxidizer in solid rocket propellants (approximately 90% of all Perchlorate salts are manufactured as ammonium Perchlorate). The majority of Perchlorate salts arc extremely soluble and mobile in natural water. As a result they have become ubiquitous in surface, ground and drinking water in several states of the USA, but the scale and the range of the contamination is not yet known. The ingestion of Perchlorate from contaminated water can interfere with the production of thyroid hormones because Perchlorate competes with iodide uptake by the thyroid gland. It is especially dangerous for fetuses and neonates because thyroid hormones play a significant role in neurodevelopment. The goal of this article is to reveal fundamental information about Perchlorate: industrial production, physical and chemical properties, uses, the reasons of environmental contamination, toxicity and also the new analytical methods used to detect Perchlorate in water. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produkcja przemysłowa; Związki chemiczne; Skażenie środowiska naturalnego

EN

Industrial production; Chemical compounds; Pollution

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nauki Inżynierskie i Technologie
• Rocznik: 2009
• Tom: 1
• Numer: nr 57
• Strony: 216--229

Twórcy

autor

Elżbieta Kociołek-Balawejder

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Łukasz J. Wilk

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Kirk-Othmer encyclopedia of chemical technology (perchloric acid and perchlorates), John Wiley & Sons, wersja elektroniczna, stan na 26.01.2009.
• Soldin O.P., Braverman L.E, Lamm, S.H., Perehlorate Clinical Pharmacology and Human Health: A Review, Ther. Drug Monit. 2001, 23, 316.
• Dylewski R., Gnot W., Gonet M., Elektrochemia przemysłowa. Wybrane procesy i zagadnienia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1999.
• Ullmann's encyclopedia of industrial chemistry (Vol. 8, 315-321), Wiley- VCH, Weinheim 2003.
• Urbansky E.T., Perehlorate chemistry: implications for analysis and remediation, Biorem. J. 1998, 2, Xl.
• Urbański J., Chemia i technologia materiałów wybuchowych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Inżynierskiej, Radom 1992.
• Motzer W.E., Perehlorate: Problems, detection, and solutions, Environ. Forensics 2001, 2, 301.
• http://www.witu.mil.pl/www/biuletyn/zcszyty/20060098p/67.pdf.
• Politzcr P., Lane P., Energetics of ammonium perchlorate decomposition steps, J. Mol. Struct. 1998, 454, 229.
• Dasgupta P.K., Dyke J.V., Kirk A.B., Jackson W.A., Perchlorate in the United States. Analysis of relative source contributions to the food chain, Environ. Sci. Technol. 2006, 40, 6608.
• Czajka B., Mieszaniny pirotechniczne jako źródło energii cieplnej, Przem. Chem. 2008, 87, 1039.
• Jeyakumar K., Chand D.K., Copper perchlorate: Efficient acetylation catalyst under solvent free conditions, J. Mol. Catal. A: Chem. 2006, 255, 275.
• Susarla S., Collette T.W., Garrison A.W., Wolfe N.L., McCutchcon S.C., Perchlorate identification in fertilizers, Environ. Sci. Technol. 1999, 33, 3469.
• Dasgupta P.K., Martinclango P.K., Jaekson W.A., Anderson T.A., Tian K., Tock R.W., Rajagopalan S., The origin of naturally occuring perchlorate: The role of atmospheric processes, Environ. Sci. Technol. 2005, 39, 1569.
• Kang N., Jackson W.A., Dasgupta P.K., Anderson T.A., Perchlorate production by ozone oxidation of chlorine in aqueous and dry systems, Sci. Total Environ. 2008, 405, 301.
• http://www.cpa.gov/fedfac/pdf/percocc0403.pdf.
• http://www.epa.gov/tio/download/remed/542-r-05-015.pdf.
• Wolff J., Perchlorate and the thyroid gland, Pharmacol. Rev. 1998, 50, 89.
• Gu B., Brown G.M., Chiang C-C, Treatment of perchlorate-contaminaled groundwater using highly selective, regenerable ion-exchange technologies, Environ. Sci. Technol. 2007, 41, 6277.
• Urbansky E.T., Schock M.R., Issues in managing the risks associated with Perchlorate in drinking water, J. Environ. Manage. 1999, 56, 79.
• Urbansky E.T., Magnuson ML., Kelty C. A., Brown S.K., Perchlorate uptake by salt cedar (Tamar ix ramosissima) in the Las Vegas Wash riparian ecosystem, Sci. Total Environ. 2000, 256, 227.
• Yu L., Canas J.E, Cobb G.P., Jackson W.A., Anderson T.A., Uptake of Perchlorate in terrestrial plants, Ecotoxieol. Environ. Saf. 2004, 58, 44.
• Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W., Biochemia Harpera, PZWL, Warszawa 2006.
• Konturek S., Fizjologia człowieka - układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
• Kirk A.B., Environmental Perchlorate: Why it matters, Anal. Chim. Acta 2006, 567, 4.
• http://www.epa.gov/NCEA/iris/subst/1007.htm.
• Sanchez C.A., Crump K.S., Krieger R.I., Khandaker N.R., Gibbs J.P., Perchlorate and nitrate in leafy vegetables of North America, Environ. Sci. Technol. 2005, 39, 9391.
• Aribi H.E., Lc Blanc Y.J.C., Antonsen S., Sakuma T, Analysis of Perchlorate in foods and beverages by ion chromatography coupled with tandem mass spectrometry (1C-ESI-MS/MS), Anal. Chim. Acta 2006, 567, 39.
• Snyder S.A., Pleus R.C., Vanderford B.J., Holady J.C., Perchlorate and chlorate in dietary supplements and flavor enhancing ingredients, Anal. Chim. Acta 2006, 567, 26.
• http://ww2.cdph.ea.gov/certlic/drinkingwater/Pagcs/Pcrchloratc.aspx.
• http://www.mass.gov/dep/water/laws/pcrchlorate-310CMR22-07282006.pdf.
• Williams W.J., Oznaczanie anionów, PWN, Warszawa 1985.
• Marczenko Z., Balcerzak M., Spektrofotometryczne metody w analizie nieorganicznej, PWN, Warszawa 1998.
• Tikkanen M.W., Development of a drinking water regulation for Perchlorate in California, Anal. Chim. Acta 2006, 567, 20.
• http://www.epa.gov/safewater/methods/pdfs/mcthods/met314.pdf.
• http://www.epa.gov/safewater/methods/pdfs/methods/method_3141 .pdf.
• http://www.epa.gov/safewatcr/methods/pdfs/methods/mcthods_314-2.pdf.
• http://www.epa.gov/safewater/methods/pdfs/methods/met331 _0.pdf.
• http://www.cpa.gov/microbcs/m_332_0.pdf.
• http://www.crrcl.usace.army.mil/techpub/CRREL_Reports/reports/TR04-8.pdf.
• Kociołek-Balawejder E., Wilk Ł.J., Przegląd metod usuwania nadchloranów z wód, Przem. Chem. 2009, 88 (przekazane do druku).