Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w warunkach integracji europejskiej

• Autorzy: Teresa (red.) Famulska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Poruszono zagadnienie zadań jednostek samorządu terytorialnego i dokonano ich szczegółowej charakterystyki. Przedstawiono dochody podatkowe jednostek samorządu terytorialnego, przybliżono problematykę finansowej alimentacji władz lokalnych, omówiono zwrotne źródła finansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego, a także znaczenie funduszy unijnych dla tych jednostek. Rozważania dotyczą wszystkich krajów członkowskich UE, a dane objęte analizą obejmują lata 1995-2006.

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Finanse samorządu terytorialnego; Zadania samorządu terytorialnego; Finansowanie samorządu terytorialnego; Gospodarka samorządowa; Subwencjonowanie samorządu terytorialnego; Fundusze unijne; Przegląd literatury

EN

Local government; Local government finance; Local government task; Local government financing; Local government economy; Local government subsidies; EU funds; Literature review

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2009
• Strony: 179

Twórcy

autor

Teresa (red.) Famulska

Bibliografia

• Pozycje zwarte i artykuły
• Aronson J.R.: Some Comments on Fiscal Equity and Grants to Local Authorities. "Economic Journal" 1977, Vol. 87, Iss. 339 (September).
• Bankowicz M.: Państwo. W: Wiedza o społeczeństwie. Red. T. Woś i J. Stelmach. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001.
• Bergvall D., CharbitC, Kraan D.-J., Merk O.: Intergovernmental Transfers and Decentralized Public Spending. "OECD Journal on Budgeting" 2006, Vol. 5, No. 4.
• Borodo A.: Samorząd terytorialny. System prawno-finansowy. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004.
• Bradford D.F., Oates W.E.: Towards a Predictive Theory of Intergovernmental Grants. "American Economic Review" 1971, Vol. 61, No. 2 (May).
• Bradford D.F., Oates W.E.: The Analysis of Revenue Sharing in a New Approach to Collective Fiscal Decision. "Quarterly Journal of Economics" 1971, Vol. 85, No. 3 (August).
• Brzeziński B., Głuchowski J., Kosikowski C: Harmonizacja prawa podatkowego Unii Europejskiej i Polski. PWE, Warszawa 1998.
• Brzeziński B., Kalinowski M.: Prawo podatkowe Wspólnoty Europejskiej. ODiDK, Gdańsk 2005.
• Bukowska G: Teoretyczne podstawy podziału kompetencji pomiędzy władzami centralnymi a lokalnymi. W: Samorząd lokalny - dobro publiczne. Red. J. Kleer. CeDeWu, Warszawa 2008.
• Callan G.: Ekonomia dla normalnych ludzi. Wprowadzenie do Szkoły Austriackiej. Fijorr Publishing Company, Warszawa 2004.
• Chmielnicki P.: Świadczenie usług przez samorząd terytorialny w Polsce. Zagadnienia ustrojowo prawne. MUNICIPIUM, Warszawa 2005.
• Ciupek B., Znaniecka K.: Pozabudżetowe źródła wspomagania rozwoju lokalnego. W: Finansowe aspekty rozwoju lokalnego. Red. T. Famulska, K. Znaniecka. Akademia Ekonomiczna, Katowice 2004.
• Czykier-Wierzba D.: Finansowanie polityki regionalnej w Unii Europejskiej. Twigger, Warszawa 2003.
• Dobek T.: Zaciąganie zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego - granice prawne a praktyka ich funkcjonowania. W: Finanse samorządu terytorialnego. Zagadnienia wybrane. Red. L. Patrzałek. Wyższa Szkoła Bankowa, Poznań-Wrocław 2005.
• Dolnicki B.: Samorząd terytorialny. Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2001.
• Dylewski M.I., Filipiak B.: Usługi publiczne. W: Współczesna ekonomika usług. Red. A. Panasiuk, S. Flejterski, J. Perenc, G. Rosa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Dziurbejko T.: Planowanie rozwoju gminy jako instrument pozyskiwania funduszy pomocowych Unii Europejskiej. Difin, Warszawa 2006.
• Famulska T.: Podatek katastralny jako forma opodatkowania majątku. "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowości i Finansów w Katowicach" 2001, nr 4.
• Famulska T.: Teoretyczne i praktyczne aspekty funkcjonowania podatku od wartości dodanej. Akademia Ekonomiczna, Katowice 2007.
• Friedman M. i R.: Wolny wybór. Wydawnictwo PANTA, Sosnowiec 1994.
• Gajl N.: Finanse i gospodarka lokalna na świecie. PWE, Warszawa 1993.
• Gaudemet P.M., Molinier J.: Finanse publiczne. PWE, Warszawa 2000.
• Gilmore A.: Usługi. Marketing i zarządzanie. PWE, Warszawa 2006.
• Głuchowski J.: Harmonizacja podatku od towarów i usług (cz. III). "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 1998, nr 1.
• Gomułowicz A., Małecki J.: Podatki i prawo podatkowe. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006.
• Heller J.: Integracja Polski z Unią Europejską. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2003.
• Izdebski F.I., Kulesza M.: Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne. LIBER, Warszawa 1998.
• Jankowska A., Kierkowski T., Knapik R.: Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej. C.FI. BECK, Warszawa 2005.
• Jasińska M.: Przepływy finansowe w RPO. "Wspólnota" 2008, nr 11.
• Jastrzębska M.: Polityka budżetowa jednostek samorządu terytorialnego. Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2005.
• Jezierska A.: Beneficjent będzie musiał zwrócić niewydaną zaliczkę. "Gazeta Samorządu i Administracji" 2008, nr 4.
• Kieżun W.: Struktury i kierunki zarządzania państwem. W: Dobre państwo. Red. W. Kieżun i J. Kubina. Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004.
• Kołtuniak M.: Gminy nie mogą przegapić szansy jaką dają unijne fundusze. "Rzeczpospolita" z 27.11.2007 (dodatek "Dobra Firma").
• Komar A.: Systemy podatkowe krajów Wspólnot Europejskich. PWE, Warszawa 1989.
• Kopańska A.: Teoretyczne modele organizacji i finansowania jednostek samorządu terytorialnego. W: Samorząd lokalny - dobro publiczne. Red. J. Kleer. CeDeWu, Warszawa 2008.
• Kosek-Wojnar M., Surówka K.: Podstawy finansów samorządu terytorialnego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Kosikowski C: Finanse publiczne w świetle Konstytucji RP oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (na tle porównawczym). Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2004.
• Kozuń-Cieślak G.: Obligacje komunalne. Instrument dłużny dla jednostek samorządu terytorialnego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Kożuch B.: Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji. PLACET, Warszawa 2004.
• LeGrand J.: Fiscal Equity and Central Government Grants to Local Authorities. "Economic Journal" 1975, Vol. 85, Iss. 339 (September).
• Laptos J. i inni: Historia Unii Europejskiej. Albatros, Kraków 2003.
• Łukaszewicz J.: Zarys nauki administracji. Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis, Warszawa 2005.
• Malinowska-Misiąg E., Misiąg W.: Finanse publiczne w Polsce. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa-Rzeszów 2006.
• Marczak J.: Instrumenty finansowania wspólnot autonomicznych w Hiszpanii (aspekty formalnoprawne). W: System finansów samorządu terytorialnego. Red. L. Patrzałek. Wyższa Szkoła Bankowa, Poznań-Wrocław 2003.
• Marchewka-Bartkowiak K.: Zarządzanie długiem publicznym. Teoria i praktyka państw Unii Europejskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Miszczuk M.: Samorządowe dochody podatkowe w krajach Unii Europejskiej. W: Współczesne finanse. Stan i perspektywy rozwoju finansów publicznych. Red. J. Głuchowski. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2008.
• Niewiadomski Z.: Zadania samorządu terytorialnego na przykładzie planowania przestrzennego. W: Samorząd terytorialny. Zagadnienia prawne i administracyjne. Red. A. Piekara Z. Niewiadomski. Difin, Warszawa 1998.
• Niewiadomski Z., Cieślak Z., Lipowicz I., Szpor G.: Prawo administracyjne. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.
• Oates W.: An Essay on Fiscal Federalism. "Journal of Economic Literature" 1999, Vol. 37, No. 3 (September).
• Oates W.: Fiscalfederalizm. Harcourt Brace Jovanovich, New York 1972.
• Ochendowski E.: Prawo administracyjne. Część ogólna. Dom Organizatora TNOiK, Toruń 1988.
• Ofiarski Z.: Subwencje i dotacje jednostek samorządu terytorialnego. Difin, Warszawa 2002.
• Olejniczak-Szałowska E.: Zadania własne i zlecone samorządu terytorialnego. "Samorząd Terytorialny" 2000, nr 12.
• Oręziak L.: Finanse Unii Europejskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Owsiak S.: Finanse publiczne. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Patrzałek L.: Finanse samorządowe. Akademia Ekonomiczna, Wrocław 1999.
• Pilotażowy program rozwoju regionalnego PHARE - STRUDER. Doświadczenia- efekty - inspiracje. Red. M. Kozak, M. Pyszkowski. Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Warszawa 1999.
• Raimondo H.J.: The Political Economy of Slate Intergovernmental Grants. "Growth and Change" 1983, Vol. 14, No. 2 (April).
• Rudzka-Lorentz Cz., Sierek J., Zarządzanie finansami gmin. W: Zarządzanie gospodarką i finansami gmin. Red. H. Sochacka-Krysiak. SHG - Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006.
• Samorząd terytorialny w Polsce. Red. J.P. Tarno. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002.
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D.: Ekonomia 1. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Skrzypek J.: Jak korzystać z Funduszy Strukturalnych UE. Twigger, Warszawa 2004.
• Słownik współczesnego języka polskiego. Tom II. Red. B. Dunaj. Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2001.
• Sorensen P.S.: Tax Harmonization in the European Community. Problems and Prospects. University of Copenhagen, Copenhagen 1990.
• Stec M.: Podział zadań i kompetencji w nowym ustroju terytorialnym Polski - kryteria i ich normatywna realizacja. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 1999.
• Stigliz J.E.: Ekonomia sektora publicznego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Styczeń B.: Finansowe aspekty projektów realizowanych z udziałem środków z Unii Europejskiej w świetle nowelizacji ustawy o finansach publicznych. W: Fundusze UE dla jednostek samorządu terytorialnego w latach 2007-2013. Twigger, Warszawa 2007.
• Swianiewicz P.: Czy małe jest piękne? Czy duże jest bardziej efektywne? Wielkość gmin w teorii i praktyce. "Samorząd Terytorialny" 1995, nr 7-8.
• Swianiewicz P.: Finanse lokalne - teoria i praktyka. MUNIC1PIUM S.A., Warszawa 2004.
• Szewczuk A., Zioło M.: Zarys ekonomiki sektora publicznego. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2008.
• Śliwiński T.: SAPARD w gminach. "Wspólnota" 2003, nr 7.
• Taxation Trends in the European Union. Statistical Books. Eurostat, European Commission, Luxembourg 2007.
• The Risks Arising From Local Authorities' Financial Obligations. "Local and Regional Authorities in Europe" 2002, No. 76.
• Tiebout C: A Pure Theory of Local Expenditures. "Journal of Political Economy" 1956, Vol. 64, No. 5 (October).
• Van Dyke V.: Wprowadzenie do polityki. Zysk i S-ka, Poznań 2000.
• Wach K.: Systemy podatkowe krajów Unii Europejskiej. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005.
• Walasik A.: Decentralizacja alokacyjnej funkcji finansów publicznych. W: Finanse publiczne. Red. A. Pomorska. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006.
• Walasik A.: Kryterium obiektywności subwencji ogólnej z perspektywy zasad kalkulacji wskaźnika G. "Samorząd Terytorialny" 2003, nr 4.
• Wiedza o społeczeństwie. Red. T. Woś i J. Stelmach. Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 2001.
• Winczorek P.: Dobre państwo - spojrzenie prawnika. W: Dobre państwo. Red. W. Kieżun i J. Kubina. Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego Warszawa 2004.
• Woźniak B.: Zasady funkcjonowania i zakres publicznego systemu finansowego. W: System finansowy w Polsce. Red. B. Pietrzak, Z. Polański i B. Woźniak. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Wrzosek S.: System administracja publiczna. Systemowe determinanty nauki administracji. KUL, Lublin 2008.
• Zuber P.: Programy przedakcesyjne. Droga do funduszy strukturalnych. Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2000.
• Akty normatywne
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. "Dziennik Ustaw" 1997, nr 78, poz. 483 z późn. zm.
• Europejska Karta Samorządu Lokalnego sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. "Dziennik Ustaw" 1994, nr 124, poz. 607 (sprostowanie tytułu dokumentu - wcześniej błędnie: Europejska Karta Samorządu Terytorialnego - zamieszczono w "Dzienniku Ustaw" 2006, nr 154, poz. 1107).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity) "Dziennik Ustaw" 2001, nr 142, poz. 1591 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity). "Dziennik Ustaw" 2001, nr 142, poz. 1590, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity). "Dziennik Ustaw" 2001, nr 142, poz. 1592 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 17 października 2003 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych. "Dziennik Ustaw" 2003, nr 189, poz. 1851, art. 1.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity). "Dziennik Ustaw" 2008, nr 88, poz. 539.
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. "Dziennik Ustaw", nr 249, poz. 2104.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. "Dziennik Ustaw", nr 227, poz. 1658 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i pracy z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie przyjęcia uzupełnienia ZPORR 2004-2006. "Dziennik Ustaw", nr 300, poz. 2051.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1260 z 21 czerwca 1999 r. wprowadzające ogólne przepisy dotyczące Funduszy Strukturalnych. Dz.Urz. UE, 2004, tom 1 (wydanie specjalne).
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 21 maja 2005 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dz.Urz. L 129/48.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Dz.Urz. UE L210/25.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1 198/2006 z 27 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego. Dz.Urz. UE L 207/49.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638 z dnia 24 października 2006 r. określające przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa. Dz.Urz. UEL310 z 9.11.2006.
• Decyzja Rady UE z dnia 8 lipca 2008 r. uchylająca decyzję 2005/183/WE w sprawie istnienia nadmiernego deficytu w Polsce (2008/622/WE). "Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej" L. 200/22 z 29.7.2008.
• Inne źródła
• ESA95 Manual of Government Deficit and Debt. Office of Official Publications of European Communities, Luksemburg 2002.
• Mapa pomocy Unii Europejskiej udzielonej Polsce w ramach programu PHARE 1990-2003, ISPA 2000-2003 oraz SAPARD. UKIE, Warszawa 2004.
• Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Narodowa Strategia Spójności, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007, maj.
• Recommendation No. R(92) 5 of the Committee of Ministers To Member States On Borrowing By Local And Regional Authorities.
• SAPARD Program operacyjny dla Polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2002.
• Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2006, listopad.
• Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznym w latach 2007- 2009. Ministerstwo Finansów, Warszawa 2006.