Regionalne zróżnicowanie opłaty pracy własnej w różnych typach gospodarstw rolnych

• Autorzy: Arkadiusz Sadowski

Warianty tytułu

Regional Differentiation in Own Labour Costs in Various Types of Agricultural Holdings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy przedstawione zostały wyniki badań dotyczących możliwości opłaty pracy własnej w gospodarstwach rolnych wyróżnionych na podstawie klasy wielkości ekonomicznej oraz położenia geograficznego. Analiza dokonana została w oparciu o wyniki standardowe FADN oraz wskaźniki określające minimum socjalne i minimum egzystencji. Przeprowadzone badania wykazały duże zróżnicowanie w zakresie możliwości opłaty pracy własnej przez podmioty o zróżnicowanej sile ekonomicznej. Poziom minimum egzystencji osiągnęły gospodarstwa należące co najmniej do klasy "średnio małe", a minimum socjalnego - do klasy "średnio duże". Bez uwzględnienia dopłat do działalności operacyjnej, w tym głównie unijnych płatności bezpośrednich, poziom minimum egzystencji uzyskany zostałby przez podmioty z klasy co najmniej "średnio duże". Oznacza to, że czynniki produkcji zaangażowane przez gospodarstwa należące do niższych klas wielkości ekonomicznej oraz pozostające poza polem obserwacji FADN, wykorzystywane są w sposób nieefektywny, nie zapewniający utrzymania rodzinie rolniczej. Poza tym wykazano duże zróżnicowanie regionalne w zakresie uzależnienia możliwości opłaty pracy własnej od instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim od dopłat bezpośrednich. Najmniej przy tym zależne od pomocy UE są gospodarstwa z makroregionu Małopolska i Pogórze, najbardziej natomiast z makroregionu Pomorze i Mazury. (abstrakt oryginalny)

EN

The work presents the result of research on the farmers' own labour costs in the agricultural holdings selected according to their economic size or geographic location. The analysis was based on the FADN standard results, minimum subsistence figure and minimum standard of living. The research results have shown sharp differentiation of the possibilities to cover own labour costs on the agricultural holdings of different economic size. The minimum standard of living was found in the agricultural holdings falling under at least "medium small" size class, and the minimum subsistence figure was reached by at least "medium large" farms. Without subsidized operations, mainly EU direct payments, the minimum standard of living would be reached by the farms considered at least "medium large". This proves that production factors engaged by agricultural holdings falling under lower economic size class and those beyond the scope of FADN observations are used ineffectively and do not provide support to farm family. Additionally, large regional differences were demonstrated as for the dependence of own work costs on the EU Common Agricultural Policy instruments, particularly direct payments. Agricultural holdings in Malopolska and Pogórze macroregions are the least dependent on the EU support, while those in Pomorze and Mazury macroregions are the most dependent. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa rolne; Dochody rolnicze; Praca; Minimum egzystencji

EN

Arable farm; Farm household income; Labour; Subsistence minimum

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 2
• Strony: 75--88

Twórcy

autor

Arkadiusz Sadowski

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Badania nad poziomem i strukturą zmodyfikowanego minimum egzystencji w 2007 roku. IPiSS, Warszawa 2008.
• 2. Badania nad poziomem i strukturą zmodyfikowanego minimum socjalnego w 2007 roku. IPiSS, Warszawa 2008.
• 3. Goraj L., Mańko S., Sass R., Wyszkowska Z.: Rachunkowość rolnicza. Difin, Warszawa 2004.
• 4. Harasim A.: Dobór wskaźników do oceny regionalnego zróżnicowania rolnictwa [w:] Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. IUNG-PIB, Puławy 2006.
• 5. Heller J.: Teoretyczne podstawy regionalizacji rolnictwa [w:] Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. IUNG-PIB, Puławy 2006.
• 6. Kaczmarek J.: Zróżnicowanie regionalne sytuacji finansowej indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce z uwzględnieniem wybranych typów rolniczych. Roczniki Naukowe Seria, t. VIII z. l, Warszawa-Poznań 2006.
• 7. Krasowicz S., Kopiński J.: Wpływ warunków przyrodniczych i organizacyjno-ekonomicznych na regionalne zróżnicowanie rolnictwa w Polsce [w:] Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. IUNG-PIB, Puławy 2006.
• 8. Osuch D., Goraj L., Skarżyńska A., Grabowska K.: Plan wyboru próby gospodarstw rolnych Polskiego FADN. Polski FADN 2004
• 9. Poczta W.: Przemiany w rolnictwie. Polska wieś 2006. Raport o stanie wsi. FDPA 2006.
• 10. Skarżyńska A., Goraj L., Ziętek I.: Metodologia SGM "2002" dla typologii gospodarstw rolnych w Polsce. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2005.
• 11. Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w polskim FADN w 2007 roku. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2008.