Zastosowanie metody AHP do wyboru umiejscowienia nadzoru nad rynkiem finansowym

• Autorzy: Wiktor Adamus , Piotr Łasak

Warianty tytułu

The Application of the Analytic Hierarchy Process to Deciding about the Location of Financial Market Supervision

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł opisuje możliwość zastosowania metody AHP do podjęcia decyzji dotyczącej umiejscowienia nadzoru nad rynkiem finansowym. Wybór umiejscowienia nadzoru nie jest łatwym zadaniem. Wymaga uwzględnienia wielu determinant. Zaprezentowana metoda umożliwia ich analizę w celu podjęcia decyzji. Wykorzystanie metody AHP pozwala również na określenie wag liczbowych dla przyjętych kryteriów wyboru. Opisana metoda zakłada bowiem przyporządkowanie poszczególnym kryteriom odpowiadających im wag liczbowych. Na wybór umiejscowienia nadzoru nad rynkiem finansowym wpływają nie tylko czynniki tradycyjnie brane pod uwagę ale także wiele nowych, będących rezultatem zmian zachodzących w globalnej gospodarce. Do istotnych kryteriów decyzyjnych powinny być zaliczane zachodzące obecnie procesy. Wśród przedstawionych subkryteriów najistotniejsze są: globalizacja, integracja, stabilność rynku finansowego, skuteczność instytucji nadzoru i stabilność makroekonomiczna. Wiele czynników uważanych dotychczas za podstawowe okazuje się z kolei mniej istotne. Przedstawiony w pracy przykład uzupełniony został charakterystyką najważniejszych przesłanek branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents a way of applying the Analytic Hierarchy Process (AHP) in making the decision about the location of financial market supervision. Choosing the location is not an easy task and many determinants have to be taken into account. The method presented here enables their analysis in the decision-making process. An application of the Analytic Hierarchy Process method makes it possible to define the numerical priorities for the established criteria of choice since it assumes the assignment of numerical weights to corresponding criteria. The choice of the location of financial market supervision is determined not only by traditional decision-making criteria but also by many new ones resulting from changes occurring in the global economy. The most important criteria should be the ongoing processes. The most essential sub-criteria among those presented here are: globalization, integration, financial market stability, supervisor effectiveness and macroeconomic stability. Many determinants which used to be treated as fundamental, have proved to be of less importance. The example presented in the article is accompanied by the description of the most important determinants taken into account in the decision-making process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynki finansowe; Nadzór nad rynkiem finansowym; Podejmowanie decyzji; Analityczny proces hierarchiczny

EN

Financial markets; Financial market supervision; Decision making; Analytic Hierarchy Process (AHP)

• Czasopismo: Bank i Kredyt
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 4
• Strony: 73--100

Twórcy

autor

Wiktor Adamus

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Piotr Łasak

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Adamus W., Szara K. (2000), Zastosowanie Analitycznego Procesu Hierarchicznego AHP do racjonalizacji zarządzania i organizacji gospodarstw (przedsiębiorstw), Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4-5, 20-22.
• Adamus W., Gręda A. (2005), Wspomaganie decyzji wielokryterialnych w rozwiązywaniu wybranych problemów organizacyjnych i menedżerskich, Badania Operacyjne i Decyzje, 2, 5-36.
• Adamus W., red. (2008), The Analytic Hierarchy & Network Processes, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Bhattarai S., Yadav S.R. (2009), AHP Application in Banking: Unfolding Utility in A Situation of Financial Crisis, University of Pittsburgh.
• Bobkiewicz R. (2002), Nadzór bankowy, Wyższa Szkoła Zarządzania w Słupsku, Wydawnictwo Uczelniane.
• Borio C.E.V. (2007), Change and constancy in the financial system: implications for financial distress and policy, BIS Working Papers, 237, Basel.
• Brealey R.A., Clark A., Goodhart C.A.E., Healey J., Hoggarth G., Llewellyn D.T., Shu C., Sinclair P., Soussa F. (2001), Financial Stability and Central Banks - A Global Perspective, Routledge - Taylor and Francis Group, London.
• Briault C. (1999), The Rationale for a Single National Financial services Regulator, Financial Services Authority Occassional Paper, London.
• Davis E.P. (1993), Problem soft banking regulation - an EC perspective, Economics Division Bank of England and Financial Markets Group, LSE, London.
• Davies E.P. (1998), Financial fragility in the early 1990s - What can be learnt from international experience?, w: C.A.E. Goodhart (red.), The Emerging Framework of Financial Regulation, Central Banking Publications, London.
• Di Giorgio G., Di Noia C. (2000), Designing Institutions for Financial Stability: Regulation and Supervision by Objective for the Euro Area, Economics Working Papers, 517, Universitat Pampen Fabra, Barcelona.
• Dobosiewicz Z. (2008), Bankowe grupy kapitałowe i ich rola w gospodarce, w: L. Dziawgo (red.), Współczesne finanse: stan i perspektywy rozwoju bankowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Findeisen W. (1985), Analiza Systemowa - podstawy i metodologia, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Forman E., Selly M.A. (2001), Decisious by Objectives, World Scientific Publishing, London.
• Garten H.A. (1991), Why Bank Regulation Failed?, Quorum Books, London.
• Goodhart C.A.E., Hartmann P., Llewellyn D., Rojas-Suárez L., Weisbrod S. (1998), Financial Regulation: Why, how and where now?, Routledge, London.
• Goodhart C.A.E. (2000), The Organizational Structure of Banking Supervision, LSE Financial Markets Group and ESRC Research Centre, Special Paper, 127, London.
• Gotz-Kozierkiewicz D. (2002), Globalizacja rynków finansowych, w: B. Liberska (red.), Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Góral L. (1998), Nadzór bankowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Gronkiewicz-Waltz H. (1992), Bank centralny: od gospodarki planowej do rynkowej: zagadnienia administracyjnoprawne, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa.
• Grosse R. (2004), The future of global financial services, Blackwell Publishing, Oxford.
• Heffernan S. (2007), Nowoczesna bankowość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Iwanicz-Drozdowska M. (2002), Kryzysy bankowe. Przyczyny i rozwiązania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Iwanicz-Drozdowska M. (2007a), Konglomeraty finansowe, Bank i Kredyt, 6, 3-23.
• Iwanicz-Drozdowska M. (2007b), Bezpieczeństwo klientów pośredników finansowych - wybrane problemy badawcze, Zeszyty Naukowe, 451, Uniwersytet Szczeciński.
• Iwanicz-Drozdowska M. (2008), Bezpieczeństwo rynku usług finansowych. Perspektywa Unii Europejskiej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Iwańczuk A., Kotliński G. (2003), Procesy globalizacyjne a zarządzanie ryzykiem w banku uniwersalnym na przykładzie ryzyka związanego z realizacją płatności, w: Bankowość wobec procesów globalizacji, Uniwersytet Gdański Gdańska Akademia Bankowa, Gdańsk-Jurata.
• Joachimiak K. (2004), Kierunki ewolucji systemu bankowego Stanów Zjednoczonych, Bank i Kredyt, 10, 16-24.
• Jurkowska-Zeidler A. (2008), Bezpieczeństwo rynku finansowego w świetle prawa Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza Wolters Kluwer, Warszawa.
• Kasprzak T. (1992), Systemy wspomagania decyzji wielokryterialnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Kiedrowska M., Marszałek P. (2002), Stabilność finansowa - pojęcie, cechy i sposoby jej zapewnienia, Bank i Kredyt, 4, 18-34.
• Korenik D. (2007), Zjawisko integracji w sektorze bankowo-finansowym w: Współczesne problemy badawcze finansów, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 451, Szczecin.
• Kwiesielewicz M. (2002), Analityczny Hierarchiczny Proces Decyzyjny. Nierozmyte i rozmyte porównania parami, Polska Akademia Nauk, Instytut Badań Systemowych, Warszawa.
• Leśnik I. (2003), Nadzór skonsolidowany nad instytucjami kredytowymi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Llewellyn D.T. (1994), Refleksje nad ostatnimi doświadczeniami regulacyjnymi w Wielkiej Brytanii, w: Sparve R., Nowe trendy w nadzorze bankowym, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Llewellyn D.T. (2003), The optimal regulatory environment, w: T. Kuppens, H. Prest, S. Wesseling (red.), Banking Supervision at the Crossroads, Edward Elgar Publishing Ltd., Cheltenham.
• Llewellyn D.T. (2005), Institutional Structure of Financial Regulation and Supervision: the Basic Issues, w: A. Fleming, D.T. Llewellyn, J. Carmichael, Aligning Financial Supervision Structures with Country Needs, World Bank Publications, Washington.
• Masciandaro D. (2005), Central Banks and Single Financial Authorities: Economics, Politics and Law, w: D. Masciandaro (red.), Handbook of Central Banking and Financial Authorities in Europe, Edward Elgar Publishing Inc., Cheltenham.
• Masciandaro D., Nieto M.J., Prast H. (2007), Financial Governance of banking Supervision, Documentos de Trabaj, 0725, Madrid.
• Masciandaro D., Quintyn M. (2009), Regulating the regulators: the changing face of financial supervision architectures before and after the crisis, European Company Law, 6 (5), 187-196.
• Mayer C. (1995), The Regulation of Financial Services: Lessons from the United Kingdom for 1992, w: M. Bishop, J. Kay, C. Mayer (red.), The Regulatory Challenge, Oxford University Press.
• Möschel W. (1989/90), International Free Trade In Banking Services, w: The Economics and Law of Banking Regulation, Ocassional Paper, 2, Center for the Study of New Instutional Economics, Universität des Saarlandes, Saarbrücken.
• Narodowy Bank Polski (2005), Przegląd stabilności systemu finansowego, Warszawa.
• Owczarczyk B. (2008), Geneza i przesłanki tworzenia grup bankowo-ubezpieczeniowych, w: L. Dziawgo (red.), Współczesne finanse: stan i perspektywy rozwoju bankowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Penczar M. (2007), Ochrona konsumenta na integrującym się rynku bankowym w Unii Europejskiej, Bank i Kredyt, 7, 3-31.
• Revell J.S. (1981), The Complementary Nature of Competition and Regulation in the Financial Sector, w: A. Verheirstraeten (red.), Competition and Regulation in Financial Markets, St. Martin's Press, New Jork.
• Roy B. (1990), Wielokryterialne wspomaganie decyzji, WNT, Warszawa.
• Saaty T.L., Kearns K.R. (1991), Analytical planning. The Organization of Systems, RWS Publications, Pittsbourgh.
• Saaty T.L. (2001), Decision Making for Leaders. The Analytic Hierarchy Process for Decisions in a Complex World, RWS Publications, Pittsburgh.
• Saaty T.L., Ozdemir M. (2003), Why the magic number seven plus or minus two. Mathematical and Computer Modelling, 38, 233-244.
• Saaty T.L. (2008), Priorities Originate from Dominance and Order Topology in AHP/ANP: The Fundamental Scale, Relative Scales and When to Preserve Rank, w: W. Adamus (red.), The Analytic Hierarchy & Network Processes, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Seifert W.G., Achleitner A.K., Mattern F., Streit C.C., Voth H.J. (2000), European Capital Markets, St. Martin's Press, New Jork.
• Smith R.C., Walter I. (2003), Global banking, Oxford University Press.
• Solarz J.K. (2008), Konsolidacja ponadnarodowej sieci bezpieczeństwa, w: Konsolidacja systemu bankowego w Polsce i innych krajach europejskich, Zeszyty Naukowe, 2, Polskie Stowarzyszenie Finansów i Bankowości, Łódź.
• Spencer P.D. (2000), The Structure and Regulation of Financial Markets, Oxford University Press.
• Steuer R.E., Na P. (2003), Multiple Criteria Decision Making Combined with Finance: A Categorized Bibliographic Study, European Journal of Operational Research, 150 (3), 496-515.
• Walker G.A. (2001), International Banking Regulation, Law, Policy and Practice, Kluwer Law International, London.
• Zalega K. (2003), Wpływ nadzoru bankowego na sektor bankowy w świetle najnowszych badań, Bank i Kredyt, 10, 50-55.
• Zygierewicz M. (2008), Możliwe kierunki zmian kształtu nadzoru bankowego w Europie - rozważania teoretyczne, w: L. Dziawgo (red.), Współczesne finanse. Stan i perspektywy rozwoju bankowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.