Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej w predykcji bankructwa podmiotu gospodarczego

• Autorzy: Sylwia Bętkowska-Lenik
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niejako naturalny sposób pomiarowi ryzyka finansowego mogą służyć wskaźniki finansowe. Jednakże wykorzystywanie do oceny ekonomiczno-finansowej znacznej ich liczby może zaciemniać obraz kondycji finansowej podmiotu i tym samym utrudniać podejmowanie optymalnych decyzji. Ponadto, klasyczne metody wnioskowania nastręczają niekiedy trudności, czego przykładem jest relacja pomiędzy płynnością finansową a rentownością. Z tego względu pojawiły się syntetyczne metody oceny podmiotu gospodarczego, do których zaliczana jest analiza dyskryminacyjna, która umożliwia rozwiązanie problemu klasyfikacyjnego. Może być wykorzystywana przy predykcji bankructwa jednostki oraz jako system wczesnego ostrzegania. Model analizy dyskryminacyjnej jest tworzony w drodze wyboru grupy wskaźników najistotniejszych z punktu widzenia prognozy bankructwa. Przy czym samodzielnie mierniki owe nie muszą być uznawane za najlepsze przy predykcji upadłości. Następnie w oparciu o statystyczną istotność tych relacji i ich rzeczywistą zdolność predykcji tworzony jest model. Najbardziej znaną metodą jest model E. I. Altmana. Ze względu na różnice makroekonomiczne, odmienność prawa, tradycji itp. nie można przenosić bezpośrednio stosowania modeli dyskryminacyjnych z jednego kraju do innego. Ponadto, w związku ze zmieniającymi się warunkami gospodarowania, modele owe ulegają swoistemu przedawnieniu. Stąd konieczne staje się opracowywanie nowych i aktualnych modeli. W 2004 r. został opublikowany tzw. model poznański umożliwiający z 86% prawdopodobieństwem przewidywanie upadłości polskich podmiotów gospodarczych w aktualnych warunkach. (abstrakt oryginalny)

EN

While financial indexes are useful tools for risk measurement, using too many of them can obfuscate true economic status of the company and therefore, lead to erroneous decisions. Additionally, classic tools, (e.g. profitability versus liquidity relations) can sometimes yield ambiguous results, making their use speculative at best. Discriminative analysis, one of synthetic methods developed to address these problems, is a simple to use quantitative tool that can be used to predict bankruptcy and early warning system. Model, used in the analysis, is comprised of a set of indexes arbitrarily chosen as most important for bankruptcy prediction, even if their individual exactness is low. To compensate for individual indexes ' shortcomings, a statistical approach is used with statistical importance and real-life prediction rate used as weights. Due to differences in macroeconomic conditions, law, tradition, etc, a discriminative analysis model cannot be applied to companies operating in different countries; similarly, constant change of economical conditions cause models to expire. Out of various models available, two were discussed thoroughly, well known E. I. Altman 's and Model Poznański, developed in 2004, that allows for 86% probability of prediction of bankruptcy of a Polish company in current economic situation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Model Altmana; Analiza dyskryminacyjna; Wskaźniki finansowe

EN

Altman model; Discriminant analysis; Financial indicators

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 5
• Strony: 75--86

Twórcy

autor

Sylwia Bętkowska-Lenik

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie

Bibliografia

• Dębski W., Teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2005, s. 107.
• Gajdka J., Stos D., Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej w ocenie nie kondycji finansowej przedsiębiorstw, [w:] Restrukturyzacja w procesie przekształceń i rozwoju przedsiębiorstw, R. Borowiecki (opr. i red. nauk.), Akademia Ekonomiczna w Krakowie - Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Kraków 1996, s. 62.
• Hołda A., Prognozowanie bankructwa jednostki w warunkach gospodarki polskiej z wykorzystaniem funkcji dyskryminacyjnej ZH, "Rachunkowość. Pismo Stowarzyszenia Księgowych w Polsce", 2001, nr 5.
• Hołda A., Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej w predykcji bankructwa - doświadczenia światowe, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 2001, tom 5(61).
• Kaczmarek T., Zarządzanie ryzykiem handlowym, finansowym, produkcyjnym dla praktyków, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z О.О., Gdańsk 2002, s. 291, 293-294.
• Piechocki M., Hamrol M., Czajka В., Analiza dyskryminacyjna. Przegląd najważniejszych modeli, "Przegląd Organizacji", 2004, nr 4.
• Rolbecki R., Anałiza dyskryminacji w ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa", 2000, nr 9.
• Wawrzyniak K., Batog В., Wykorzystanie funkcji dyskryminacyjnej do oceny kondycji finansowo-ekonomicznej spółek i przedsiębiorstw I, II, III i IV transzy, alokowanych do narodowych funduszy inwestycyjnych, Przegląd Statystyczny 1, Polska Akademia Nauk. Komitet Statystyki i Ekonometrii, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997.
• Wersty В., Niżyńska Cz., Założenia metodyczne analizy zagrożeniu finansowego przedsiębiorstwa, [w:] Prognozowanie w zarządzaniu firmą, M. Cieślak (red. nauk.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 1997, s. 172.