Rachunek nadwyżki produktywności i przepływ międzygałęziowy w ekonomii rolnej

• Autorzy: Bazyli Czyżewski , Aldona Mrówczyńska-Kamińska

Warianty tytułu

Productivity Surplus Account and Input-Output Ratio in Agricultural Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu było przedstawienie możliwości wykorzystania tzw. rachunku nadwyżki produktywności całkowitej (global productivity surpluss account) zintegrowanego z bilansem przepływów międzygałęziowych do pomiaru transferów rent ekonomicznych między rolnictwem a jego otoczeniem. Metoda "rachunku nadwyżki produktywności", poprzez wyodrębnienie wpływu zmiennych cenowych na podział realnych rent producenta, pozwala określić kierunki i skalę "drenażu nadwyżki", czyli renty producenta z rolnictwa do jego otoczenia w aspekcie dynamicznym. Można w ten sposób również ustalić poziom i zmiany w czasie zawodności mechanizmu rynkowego, a także scharakteryzować dynamikę rozwoju badanego sektora na tle innych działów. Wyniki zastosowania tej metody dowodzą, że w długim okresie występuje zawodność mechanizmu alokacji rynkowej w rolnictwie, co stanowi przesłankę do prowadzenia aktywnej polityki rolnej, która powinna korygować mechanizm rynkowy w sektorze rolnym. Działania korekcyjne, polegające m.in. na retransferach budżetowych w ramach WPR, powinny zmierzać do uzyskania zbieżności struktury podziału rent ekonomicznych i uprawnień własnościowych do zasobów sektora rolnego w długim okresie, tzn. biorąc pod uwagę przynajmniej jeden cykl koniunktury gospodarczej. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents some possible uses of the so-called global productivity surplus account integrated with input-output balance to measure transfers of economic benefits between agriculture and its environment. Using productivity surplus account method, which separates the impact of price variables on dividing the real benefits of the producer, it is possible to define in dynamic terms the directions and scale of "surplus drainage", that is drainage of producer's benefits from agriculture to its environment. This method also allows to identify the level and time changes of the market mechanism failure, and to characterize the development dynamics of analysed sector compared to other sectors. Results obtained by using this method have proved that in a long-time perspective failure of market allocation mechanism is observed in agriculture, which is an argument for active agricultural policy correcting market mechanism in agricultural sector. Corrective measures, consisting in, among others, budget retransfers under CAP, should aim at converging the structure of distribution of economic benefits and ownership entitlement to the resources of agricultural sector in a long time perspective, that is, taking into account at least one economic cycle. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produktywność; Przepływy międzygałęziowe; Polityka rolna; Renta ekonomiczna

EN

Productivity; Input−Output Model; Agricultural policy; Economic annuities

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 4
• Strony: 51--68

Twórcy

autor

Bazyli Czyżewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Aldona Mrówczyńska-Kamińska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Begg D., Fischer S., Dornbusch R.: Ekonomia, t. 1. Warszawa, PWE 1993.
• 2. Bilans przepływów międzygałęziowych w bieżących cenach bazowych w latach 1995, 2000 i 2005. GUS, Warszawa.
• 3. Ceny w gospodarce narodowej za lata 1995-2005. GUS, Warszawa.
• 4. Coelli T. J.: Guide A. to DEAP. Centre for Efficiency and Productivity Analysis (CEPA). CEPA Working Papers No. 8/96. Dept. of Econometrics, University of New England, Armidale, Australia.
• 5. Coelli T.J., Prasada Rao D.S., O. Donnell Ch. J., Battese G.E.: An introduction to efficiency and productivity analysis. Springer, 2005.
• 6. Czyżewski A.: Współczesne problemy agrobiznesu w Polsce. Wyd. AE, Poznań 2001.
• 7. Czyżewski A.: Rolnictwo w procesie reprodukcji. Różne wizje dostosowań rynkowych [w:] Kwestia agrarna w Polsce i na świecie (red. B. Klepacki). Wyd. SGGW, Warszawa 2005.
• 8. Czyżewski B.: Podział rent ekonomicznych w gospodarce żywnościowej w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, t. XI. Szczecin 2010.
• 9. Farrell M.J.: The Measurement of Productive Efficiency. Journal of the Royal Statistical Society. A CXX, part 3.
• 10. Gburczyk S.: Podział korzyści ze wzrostu efektywności produkcji. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 4/5, 1990.
• 11. Grabowski S.: Gospodarka żywnościowa w warunkach rynkowych. SGH, Warszawa 1997.
• 12. Informacja o projekcie budżetu na rok 1996,2001 i 2006: w części 32 -Rolnictwo, w części 33 - Rozwój wsi i w części 35 - Rynki rolne oraz w pozostałych częściach dotyczących rolnictwa. Materiały dla Senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• 13. Kalińska J., Wrzaszcz T.: Produktywność polskiego rolnictwa w latach 1998-2006. Roczniki Naukowe SERiA, t. IX, z. l, 2007.
• 14. Kopczewski, T., Pawłowska M.: Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2000, cz. II. 2001.
• 15. Kowalski A., Rembisz W.: Rynek rolny i interwencjonizm a efektywność i sprawiedliwość społeczna, IERiGŻ, Warszawa 2005.
• 16. Manual of supply, use and input-output tables. Methodologies and Working Papers. Eurostat, 2008.
• 17. Paradysz J.: Statystyka. Wyd. AE, Poznań 2005.
• 18. Poczta W., Mrówczyńska-Kamińska A.: Agrobiznes w Polsce jako subsystem gospodarki narodowej. Wyd. AR, Poznań 2004.
• 19. Rachunek podaży i wykorzystania wyrobów i usług za lata 1995-2005. GUS, Warszawa.
• 20. Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych; rachunki produkcji c2 i c4, 1995-2000 i 2000-2006. GUS Warszawa.
• 21. Raport CERC (1995): Documents du CERC, Les inegalites d'emploi et de revenu miseen perspective et nouveaux defis - la decouverte, rapport 1995. Conseil superieur de l'emploi, des revenus et des couts. Paris 9 novembre.
• 22. Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich za lata 1995-2005. GUS, Warszawa.
• 23. Schiff M., Valdes A.: Agriculture and the macroeconomy. The World Bank, DP Dev. Res. Group Trade and Rural Dev. Depart., Policy Res. Work Paper 1967. Washington D.C., 1998.
• 24. Tomczak F.: Doświadczenia światowe rozwoju rolnictwa: konkluzje dla Polski. Roczniki Naukowe SERiA, t. II, z. l, Warszawa-Zamość 2000.
• 25. Woś A.: Analiza sytuacji produkcyjno-ekonomicznej rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 1984. IERiGŻ, Warszawa 1985.
• 26. Woś A.: Związki rolnictwa z gospodarką narodową. PWRiL, Warszawa 1979.
• 27. Woś A.: Konkurencyjność polskiego sektora żywnościowego. Synteza. IERiGŻ, Warszawa 2003.
• 28. Woś A.: W poszukiwaniu modelu rozwoju polskiego rolnictwa. IERiGŻ, Warszawa 2004.
• 29. Woś A., Zegar J.S.: Gospodarka żywnościowa. Problemy ekonomiki i sterowania. Warszawa 1983.
• 30. Zegar J.S.: Agregat żywnościowy jako transformator zasileń. Wieś i Rolnictwo, nr l, 1973.