Statut szkoły wyższej jako źródło prawa pracy

• Autorzy: Paulina Matyjas-Łysakowska

Warianty tytułu

The Charter of a School of Higher Education as a Source of Labour Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W zakresie, w jakim statut reguluje sprawy z zakresu prawa pracy, jest źródłem prawa, nawet mimo braku konstytucyjnego umocowania w art. 87 i art. 59 ust. 2 Konstytucji. Dla uznania statutu jako źródła prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p. niezbędne jest upoważnienie ustawowe oraz wyraźna norma upoważniająca do regulowania spraw z zakresu prawa pracy. Przekroczenie upoważnienia ustawowego rodzi skutek bezwzględnej nieważności takiego postanowienia (art. 58 § 1 k.c.), tak samo jak modyfikacja w statucie materii, którą wyczerpuje ustawa. Granice swobody w kształtowaniu treści statutu szkoły wyższej w zakresie dotyczącym stosunków pracy wyznacza art. 9 § 2 k.p. oraz ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym, będące źródłem upoważnienia do stanowienia statutu szkoły wyższej. Zgodnie z zasadą uprzywilejowania pracownika (art. 18 k.p.) postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na podstawie których powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Postanowienia statutu szkoły wyższej, które są mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy, są z mocy prawa nieważne, a zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy. Zabezpiecza to interesy pracownika i chroni przed niekorzystnym ukształtowaniem jego sytuacji prawnej. Zakres spraw przekazanych do regulacji w statucie jest bardzo obszerny i obejmuje wiele kwestii związanych nie tylko z funkcjonowaniem szkół wyższych, ale również spraw pracowniczych. W ten sposób obowiązująca ustawa konsekwentnie realizuje konstytucyjną zasadę autonomii szkół wyższych. Zdaniem autorki, regulowanie spraw z zakresu prawa pracy w statucie nie narusza interesu pracowników ze względu na wyrażoną w kodeksie pracy i mającą zastosowanie w odniesieniu do postanowień statutu zasadę uprzywilejowania pracownika. (abstrakt oryginalny)

EN

The charter of a school of higher education does not have full powers under the Constitution of the Republic of Poland. The procedure for establishing a charter for a public school of higher education provides for the participation of the employee factor. However, this allows the regarding of a higher-education school charter as an “another collective agreement”, specified in art. 59 par. 2 of the Constitution. The charter of a school of higher education constitutes a specific source of labour law within which scope it regulates the rights and obligations of the employees of schools of higher education. The statutory authorisation and the explicit standard authorising the regulation of matters related to labour law are of essence for the charter to be a binding source of labour law within the meaning of art. 9 of the Labour Code. Violating the statutory authorisation is associated with invalidity of the resolution. The charter can regulate a given issue exclusively on the basis of, and within the scope of, statutory authorisation. This cannot modify cases regulated in the Act. The cases which are not covered in the Act are subject to university autonomy, and, pursuant to art. 136 of the Higher Education Act, it is clear that in the cases which are not regulated in the Act the provisions of labour law apply. The conclusion is that the provisions in charters of schools of higher education cannot be less beneficial to the employees of schools of higher education than in the regulations of the Higher Education Act - otherwise they are not applicable, and the appropriate regulations of labour law are applied instead of them. The range of the cases handed over by the Act for statutory regulation is wide and includes cases related not only to the functioning of schools of higher education and their organisation but also to cases within the employment relationship of the employees employed in a school of higher education. Regulating cases within labour law in the charter does not violate the employees’ interests because of the rule of the employee’s privilege. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo pracy; Szkolnictwo wyższe; Ustawa o szkolnictwie wyższym

EN

Labour law; Higher education; Polish Higher Education Act

• Czasopismo: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 10
• Strony: 10--16

Twórcy

autor

Paulina Matyjas-Łysakowska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, doktorant

Bibliografia

• B. Cudowski, Statut jako podstawowe źródło prawa pracy (w:) Źródła prawa pracy, red. L. Florek, s. 174 i n.
• L. Florek, Autonomiczne (pozaustawowe) źródła prawa (w:) Ład społeczny w Polsce i w Niemczech na tłe jednoczącej się Europy. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Czesławowi Jackowiakowi, Warszawa 1999, s. 55.
• L. Florek, Ustawa i umowa w prawie pracy, Warszawa 2010.
• G. Goździewicz, Charakter porozumień zbiorowych w prawie pracy, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1998, nr 3, s. 18.
• A. Jedliński, L. Kaczyński, Statut jako źródło prawa pracy, "Państwo i Prawo" 1999, z. 4, s. 31.
• A. Kidyba, Prawo handlowe, Warszawa 2005, s. 397.
• P. Kucharski, Ustanie stosunku pracy nauczyciela akademickiego w świetle ustawy o szkolnictwie wyższym, "Państwo i Prawo" 1992, z. 5.
• M. Lekston, Wypowiedzenie stosunku pracy w szkole wyższej, "Monitor Prawa Pracy" 2007, nr 8, http://www.monitor-prawapracy.pl/index.php?mod = m_ artykuly&cid = 114&id=492 i przywołana tam literatura.
• Z. Leoński, Statut szkoły wyższej, "Życie. Szkoły Wyższej" 1982, nr 10, s. 35.
• K. Leszczyńska, Rozwiązanie stosunku pracy "z ważnych przyczyn" z mianowanym nauczycielem akademickim, Monitor Prawa Pracy 2009, nr 11, http://www.monitor-prawapracy.pl/in dex.php?mod = m_artykuly&cid = 114&id=8
• M. Miemiec, Pojęcie statutu w nauce prawa, AUW No 318, "Prawo", t. LIV, Wrocław 1975, s. 163.
• E. Ochendowski, Prawotwórcza funkcja gminy, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1991, nr 2,s. 25.
• Prawo administracyjne, red. M. Stahl, Warszawa 2002, s. 161.
• R. Raszewska-Skałecka, Statut i regulamin zakładu administracyjnego jako źródła prawa, Kolonia Limited 2007, s. 9.
• K. Rączka, Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwami państwowymi w Polsce. Problematyka prawna, Warszawa 1994, s. 39-40.
• S. Sołtysiński. A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks handlowy. Komentarz, t. 2. Warszawa 1998, s. 85.
• B. Wagner, Umowy i porozumienia prawa pracy, "Studia Cywilistyczne" 1989, t. XXXV, s. 86 i n.
• http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3979269, 8 grudnia 2009 r.