Migracje ludności i rozwój demograficzny Śląska w okresie transformacji

• Autorzy: Elżbieta Sojka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedstawiono charakterystykę danych statystycznych, na podstawie których dokonano weryfikacji metod badawczych oraz ogólną charakterystykę województwa śląskiego. Omówiono metodologiczne aspekty stosowania metod ilościowych w badaniach demograficzno-społecznych. Zaprezentowano analizę zróżnicowania rozwoju demograficznego województwa śląskiego na tle pozostałych województw, a następnie teoretyczne podstawy badań nad migracjami. Zanalizowano procesy migracyjne w województwie śląskim w latach 1990-2001. Oszacowano modele czynników determinujących przemieszczenia migracyjne ludności województwa śląskiego. Podjęto także próbę analizy ilościowej związku między rozwojem społeczno-gospodarczym i migracjami ludności.

Słowa kluczowe

PL

Demografia; Rozwój demograficzny; Procesy demograficzne; Migracja ludności; Przyczyny migracji; Rozwój społeczno-gospodarczy; Przegląd literatury

EN

Demography; Demographic development; Demographic process; Population migration; Reasons for migration; Social economic development; Literature review

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2007
• Strony: 211

Twórcy

autor

Elżbieta Sojka

Bibliografia

• Abrahamowicz M. (1985). Porządkowanie obiektów w wielowymiarowych przestrzeniach zmiennych diagnostycznych. AE, Kraków (rozprawa doktorska).
• Antolin P., Bover O. (1993). Regional Migration in Spain The Effect of Personal Characteristics and of Unemployment, Wage and House Price Differentials Using Pooled Cross-Section. Nuffield College, Oxford.
• Baran A., Panek T., Pustala E. (1987). Powiązania procesów demograficznych i społeczno-ekonomicznych w wybranych krajach europejskich w latach 1950-1980. Monografie i Opracowania. SGPiS, Warszawa.
• Bartel A.P. (1990). The Migration Decision: What Role Does Job Mobility Play? W: The Economics of Migration. Vol. I. Red. K.F. Zimmermann, T. Bauer. Cheltenham, UK, Northampton, MA, USA.
• Bartosiewicz S. (1976). Propozycja metody tworzenia zmiennych syntetycznych. Prace Naukowe. AE, Wrocław, nr 84.
• Chłoń A., Grabowski M. (2000). Wpływ bezrobocia na migracje regionalne w Polsce - analiza danych przekrojowych. W: Uwarunkowania rozwoju regionalnych rynków pracy w Polsce. "Polska Regionów". Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Gdańsk, nr 25.
• Chojnicki Z. (1966). Zastosowanie modeli grawitacji i potencjału w badaniach przestrzenno-ekonomicznych. Studia. Tom XIV. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, PAN, Warszawa.
• Cieślak M. (1974). Taksonomiczna procedura programowania rozwoju gospodarczego i określenia potrzeb na kadry kwalifikowane. "Przegląd Statystyczny", nr 1.
• Cieślak M. (1984). Demografia. Metody analizy i prognozowania. PWN, Warszawa.
• Cieślak M. (1985). Rozwój demograficzny. Zarys koncepcji i zasad pomiaru. "Studia Demograficzne", nr 1.
• Cieślak M. (1987). Rozwój modelowania demograficzno-ekonomicznego. "Ekonomista", nr 1.
• Cieślak M. (1990). Zagadnienie "ruchomego celu" w wielowymiarowej analizie porównawczej. "Przegląd Statystyczny", z. 1-2.
• Cieślak M. (1997). Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania. PWN, Warszawa.
• Creamer D.C. (1935). Migration and Planes of Living. Universitet Of Pensylvania Press, Philadelphia.
• Czaja S., Kowerski M. (1982). Próba ekonometrycznego określenia społeczno--ekonomicznych determinant ruchów migracyjnych i salda migracji. "Wiadomości Statystyczne", nr 3.
• Dziembała L. (2003). Małżeństwa i rozwody w województwie śląskim i jego wybranych miastach w latach 1990-2001. W: Procesy demograficzne na Górnym Śląsku w okresie transformacji ustrojowej. Pod kier. L. Dziemba-ły. AE, Katowice (maszynopis).
• Dziewoński K, Korcelli P. (1981). Migracje w Polsce: przemiany i polityka. W: Studia nad migracjami i przemianami systemu osadniczego w Polsce. "Prace Geograficzne". IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 140.
• Eberhardt P. (1987). Obszary depopulacyjne w Polsce. IGiPZ, PAN, Warszawa.
• Eberhardt P. (1989). Regiony wyludniające się w Polsce. IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 114.
• Estymacja modeli ekonometrycznych. (1990). Red. S. Bartosiewicz. PWE, Warszawa.
• Frąckiewicz L. (2003). Rozwój demograficzny ludności województwa śląskiego. W: Problemy demograficzne Polski przed wejściem do Unii Europejskiej. Red. Z. Strzelecki. PWE, Warszawa.
• Gatnar E. (1995). Klasyfikacja danych za pomocą pakietu statystycznego SPSS for Windows. PLJ, Warszawa.
• Gatnar E., Walesiak M. (2004). Metody statystycznej analizy wielowymiarowej w badaniach marketingowych. AE, Wrocław.
• Gawryszewski A. (1974). Związki przestrzenne między migracjami stałymi i dojazdami do pracy oraz czynniki przemieszczeń ludności. Prace Geograficzne. PAN, Warszawa, nr 109.
• Gawryszewski A. (1981). Rozkłady odległości migracji międzywojewódzkich w ostatnim trzydziestoleciu. W: Studia nad migracjami i przemianami systemu osadniczego w Polsce. Red. K. Dziewoński, P. Korecelli. Prace Geograficzne. IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 140.
• Gawryszewski A., Kupiszewski M. (1990). Modele migracji II. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. IGiPZ, PAN, Warszawa, z. 2.
• Goldberger A.S. (1975). Teoria ekonometrii. PWE, Warszawa.
• Grabiński T. (1984). Wielowymiarowa analiza porównawcza w badaniach dynamiki zjawisk ekonomicznych. Zeszyty Naukowe. AE, Kraków, nr 61.
• Grabiński T. (1989). Metody taksonometrii. AE, Kraków.
• Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A. (1989). Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-gospodarczych. PWN, Warszawa.
• Górny A., Kaczmarczyk P. (2003). Uwarunkowania i mechanizmy migracji zarobkowych w świetle wybranych koncepcji teoretycznych. Seria: Prace Migracyjne. Ośrodek Badań nad Migracjami Instytut Studiów Społecznych, UW, Warszawa, nr 49.
• Gruszczyński M. (2001). Modele i prognozy zmiennych jakościowych w finansach i bankowości. OW SGH, Warszawa.
• Hanusik K. (1992). Przestrzenne zróżnicowanie infrastruktury lecznictwa w Polsce w latach 1980-1989. Studia i Monografie. WSP, Opole, nr 201.
• Heffner K. (1998). Górny Śląsk. Imigracja jako następstwo procesów emigracji. W: Ruchliwość przestrzenna ludności w okresie przemian ustrojowych. Red. D. Szymańska. UMK, Toruń.
• Hellwig Z. (1968). Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę kwalifikowanych kadr. "Przegląd Statystyczny", z. 4.
• Hellwig Z. (1969). Problem optymalnego wyboru predyktant. "Przegląd Statystyczny", z. 1.
• Hellwig Z. (1981). Wielowymiarowa analiza porównawcza i jej zastosowanie w badaniach wielocechowych obiektów gospodarczych. W: Metody i modele ekonomiczno-matematyczne w doskonaleniu zarządzania gospodarką socjalistyczną. Red. W. Welfe. PWE, Warszawa.
• Henry L. (1972). Demographie. Analyse et modeles. Larousse, Paris.
• Holzer J.Z., Kotowska I. (1998). Nowe potrzeby statystyki wobec konieczności oceny przemian demograficznych zachodzących w Polsce. "Wiadomości Statystyczne", nr 5.
• Holzer J.Z. (2003). Demografia. PWE, Warszawa.
• Hughes G, McCormick B. (1994). Did Migration in the 1980s Narrow the North-South Divide? "Economica", No. 61.
• Iglicka K. (1995). Migracje zagraniczne w świetle najnowszych ujęć teoretycznych. "Studia Demograficzne", nr 3 (121).
• Jackman R., Savouri S. (1992). Regional Migration In Britain: An Analysis of Gross Floks Using NHS Central Register Data. "The Economic Journal", nr 102.
• Jajuga K. (1993). Statystyczna analiza wielowymiarowa. PWN, Warszawa.
• Jerczyński M. (1998). Ruchliwość przestrzenna ludności - formy i procesy. W: Ruchliwość przestrzenna ludności w okresie przemian ustrojowych. Red. D. Szymańska. UMK, Toruń.
• Jóźwiak J. (1983). Agregacja w wieloregionalnym modelu Rogersa. "Studia Demograficzne", nr 1.
• Jóźwiak J. (1985). Matematyczne modele ludności. Monografie i Opracowania. SGPiS, Warszawa, nr 176.
• Kędelski M. (1981). Wielostrumieniowe tablice trwania życia ludności Polski w przekroju miasto-wieś. "Studia Demograficzne", nr 2.
• Kędelski M., Paradysz J. (2006). Demografia. AE, Poznań. Kirk D. (1944). Population Changes and the Postwar World. "American Sociological Review", No. 9.
• Klaassen L.H., Paelinck J.H.P., Wagenaar S. (1982). Systemy przestrzenne. PWN, Warszawa.
• Kot S.M., Zając K. (1991). Probabilistyczne modele w badaniach demograficznych. Zeszyty Naukowe. AE, Kraków, nr 342.
• Kotowska I. (1985). Modele demoekonomiczne i ich użyteczność. "Studia Demograficzne", nr 4.
• Kotowska I. (1999). Drugie przejście demograficzne i jego uwarunkowania. W: Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90-tych w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego. SGH, Warszawa.
• Kowaleski J.T (2001). Mobilność przestrzenna. W: Mobilność zasobów pracy. Analiza i metody stymulacji. Red. E. Kryńska. IPiSS, Warszawa.
• Kowerski M. (1988). Przyczyny odpływu ludności ze wsi zamojskiej. "Studia Demograficzne", nr 1.
• Kowerski M. (1994). Wpływ recesji gospodarczej na procesy migracyjne w regionach rolniczych. "Studia Demograficzne", nr 1-2.
• Kudrycka I. (1984). Problemy i metody modelowania ekonometrycznego. PWN, Warszawa.
• Kupiszewski M. (1987). Polskie doświadczenia zastosowania modelu Rogersa do badania zmian rozmieszczenia i struktury ludności. "Studia Demograficzne", nr 1.
• Kupiszewski M. (1990). Model łańcuchów Markowa w modelowaniu migracji. Zastosowania i problemy badawcze. W: Modele migracji II. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 2.
• Kupiszewski M. (2002). Modelowanie dynamiki przemian ludnościowych w warunkach wzrostu znaczenia migracji międzynarodowych. Prace Geograficzne. IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 181.
• Kurkiewicz J., Pociecha J., Zając K. (1991). Metody wielowymiarowej analizy porównawczej w badaniach rozwoju demograficznego. SGH, Warszawa.
• Kuropka I., Radzikowska B. (1989). Rozwój demograficzny wybranych krajów europejskich. "Studia Demograficzne", nr 2.
• Latuch M. (1985). Demografia społeczno-ekonomiczna. PWE, Warszawa.
• Lee E.S. (1969). A Theory of Migration. W: Migration. Red. J.A. Jackson. University Press, Cambridge.
• Lee E.S. (1972). Teoria migracji. W: Modele migracji. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 3/4.
• Lee E.S. (1996). A Theory of Migration. W: Theories of Migration. Red. R. Cohen. Cheltenham, UK, Brookfield, US.
• Lovgren E. (1972). Geograficzna mobilność siły roboczej. Studium migracji. W: Modele migracji. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. IGiPZ, PAN, Warszawa, nr 3/4.
• Maksimowicz A., Pułaska-Turyna B., Rószkiewicz M. (1990). Rodowód i ewolucja teorii przejścia demograficznego. W: Teoria przejścia demograficznego. Red. M. Okólski. PWE, Warszawa.
• Malarska A., Mikulska H., Mikulski H. (1983). Próba oceny przydatności miary syntetycznej do typologicznego podziału Polski na grupy demograficznie jednorodne. "Studia Demograficzne", nr 4.
• Malina A., Zeliaś A. (1997). O budowie taksonomicznej miary jakości życia. Taksonomia. AE, Wrocław, nr 4.
• Mazurkiewicz L. (1966). Teoretyczne podstawy modeli przestrzennego oddziaływania. IGiPZ, PAN, Warszawa.
• Melich-Iwanek K. (2003). Modelowanie rynku pracy. W: Społeczno-ekonomiczne skutki przemian gospodarczych w województwie śląskim przełomu XX i XXI. W: Red. A.S. Barczak i Cz. Fijałkowska. AE, Katowice.
• Metody statystyki międzynarodowej. (1988). Red. A. Zeliaś. PWE, Warszawa.
• Mielecka-Kubień Z. (1990). Statystyczno-matematyczna analiza płodności kobiet w mikroregionach województwa katowickiego o najmniejszym i największym stopniu zagrożenia ekologicznego i demograficznego. W: Statystyczno-matematyczne modelowanie zjawisk demograficznych w rejonie kraju ekologicznie zagrożonym. Pod kier. L. Dziembały. AE, Katowice (maszynopis).
• Mielecka-Kubień Z. (2003). Statystyczna analiza umieralności w województwie śląskim w latach 1990-2001. W: Procesy demograficzne na Górnym Śląsku w okresie transformacji ustrojowej. Pod kier. L. Dziembały. AE, Katowice (maszynopis).
• Migracje długookresowe ludności w latach 1989-2002 na podstawie Ankiety Migracyjnej 2002. (2004). GUS, Warszawa.
• Migration and Labour Market Adjustment. (1989). Red. J. Van Dijk, H. Folmer, H. Herzog, A. Scholtman. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Holandia.
• Migration Theory. (2000). Red. C.B. Brettell, J.F Hollifield. Routledge, New York, London. Nowak E. (1984). Problemy doboru zmiennych do modelu ekonometrycznego. PWN, Warszawa.
• Nowak E. (1990). Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno--gospodarczych. PWE, Warszawa.
• Nowak E. (1994). Zarys metod ekonometrii. Zbiór zadań. PWN, Warszawa.
• Okólski M. (1990). Modernizacja społeczeństwa a przejście demograficzne. W: Teoria przejścia demograficznego. Red. M. Okólski. PWE, Warszawa.
• Okólski M. (1996). Czynniki zmian mobilności siły roboczej. W: Studia nad reformowaną gospodarką. Aspekty instytucjonalne. PWN, Warszawa.
• Okólski M. (2004). Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Scholar, Warszawa.
• Paelinck J.H.P, Klaassen L.H. (1983). Ekonometria przestrzenna. PWN, Warszawa.
• Paradysz J. (1982). Wykorzystanie modelu Rogersa-Willekensa w badaniu rozwoju populacji w czasie i w przestrzeni. W: Informatyka w badaniach naukowych i dydaktyce. AE, Poznań.
• Paradysz J. (1985). Wielowymiarowa analiza reprodukcji ludności. AE, Poznań.
• Paradysz J. (1987). Demografia wielowymiarowa w Polsce. "Studia Demograficzne", nr 2.
• Paradysz J. (1990). Reprodukcja ludności w Polsce. Studium metodologiczno--poznawcze. SGPiS, Warszawa.
• Paradysz J. (1991). Some Remarks on Demometrics. W: Usefulness of Demographic Modelling. SGH, Warszawa.
• Pawłowski Z. (1972). Ekonometria. PWN, Warszawa.
• Pawłowski Z. (1980). A Demoeconometric Model of Poland and its Application to Counterfactual Simulations, RR-80-35. International Institute for Applied Systems Analysis, Luksemburg-Austria.
• Pissarides CH.A., Wadsworth J. (1995). Unemployment and The Inter-Regional Mobility of Labour. W: The Economics of Migration. Vol. I. Red. K.F. Zimmermann, T. Bauer. Cheltenham, UK, Northampton, MA, USA.
• Pluta W. (1977). Wielowymiarowa analiza porównawcza w badaniach ekonomicznych. PWE, Warszawa.
• Pociecha J., Podolec B., Sokołowski A., Zając K. (1988). Metody taksonomiczne w badaniach społeczno-ekonomicznych. PWN, Warszawa.
• Pociecha J. (1990). Wielowymiarowa analiza porównawcza rozwoju demograficznego krajów europejskich. "Studia Demograficzne", nr 4.
• Praszałowicz D. (2002). Teoretyczne koncepcje procesów migracji. "Studia Polonijne", nr 4.
• Problemy demograficzne Polski przed wejściem do Unii Europejskiej. (2003). Red. Z. Strzelecki. PWE, Warszawa.
• Procesy demograficzne w byłych województwach dolnośląskich w latach 1975-1997. (1999). Red. M. Cieślak. AE, Wrocław.
• Rauziński R. (2001). Problemy zatrudnienia i bezrobocia na Śląsku Opolskim w świetle prac nad bilansem ludności i zasobów pracy do 2010 roku. "Przegląd Statystyczny Śląska Dolnego i Opolskiego", nr 6.
• Rauziński R., Słodczyk J. (2002). Obraz demograficzny Śląska Opolskiego w świetle procesów migracyjnych. "Biuletyn Geograficzny", nr 1.
• Ravenstein E.G. (1972). The Laws of Migration. PZLG IG PAN, Warszawa, z. 3-4.
• Rokicka E., Starosta P. (2000). Mobilność zawodowa i edukacyjna. W: Mobilność zasobów pracy. Analiza i metody stymulacji. Red. E. Kryńska. IPiSS, Warszawa.
• Rogers A. (1968). Matrix Analysis of Interregional Population Growth and Distribution. University of California Press, Berkeley.
• Rogers A. (1975). Introduction to Multitrgional Mathematical Demography. John Wiley and Sons, New York.
• Rogers A. (1980). Migration Patterns and Population Redistribution. IIASA, Laxenburg. Rozwój demograficzny - analiza i prognoza. (1990). Red. M. Cieślak. Monografie i Opracowania. SGPiS, Warszawa, nr 12.
• Rynek pracy w województwie śląskim. (Nowe metody koordynacji kształcenia i zatrudnienia wobec restrukturyzacji gospodarki). Projekt celowy nr PCZ 011-18 (2001). Pod kier. A.S. Barczaka. AE, GIG, Katowice.
• Simicevic V., Gigola M. (2005). Demometric Migration Models. "Migracijskie i etniećke teme", Vol. 21, No 4.
• Sojka E. (1984). Próba budowy demoekonometrycznego modelu gospodarki Polski. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", z. 1.
• Sojka E. (1986). Demoekonometryczny model gospodarki Polski. Katowice (praca doktorska).
• Sojka E. (1990). Modelowanie płodności kobiet województwa katowickiego w oparciu o szeregi czasowe za lata 1976-1986. W: Statystyczno-matematyczne modelowanie zjawisk demograficznych w rejonie kraju ekologicznie zagrożonym. Pod kier. L. Dziembały. AE, Katowice (maszynopis).
• Sojka E. (1995). Demometryczne modele umieralności ludności województwa katowickiego. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", z. 4.
• Sojka E. (1995). Modelowanie umieralności ludności województwa katowickiego w oparciu o szeregi czasowe. Zeszyty Naukowe. AE, Katowice, nr 131.
• Sojka E. (2002). Procesy migracyjne w regionie śląskim. "Wiadomości Statystyczne", z. 10.
• Sojka E. (2002). Analiza zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe. AE, Katowice, nr 21.
• Sojka E. (2003a). Rozkłady odległości migracji ludności województwa śląskiego. "Wiadomości Statystyczne", z. 5.
• Sojka E. (2003b). Migracje wewnętrzne a rynek pracy w Polsce. Studia Ekonomiczne. AE, Katowice, z. 29.
• Sojka E. (2003c). Analiza rodności i płodności kobiet w województwie śląskim i wybranych jego miastach w latach 1990-2001. W: Procesy demograficzne na Górnym Śląsku w okresie transformacji ustrojowej. Pod kier. L. Dziembały. AE, Katowice (maszynopis).
• Sojka E. (2004). Społeczno-ekonomiczne determinanty odpływu ludności z województwa śląskiego. "Studia Demograficzne", nr 2.
• Sojka E. (2005). Płodność kobiet w niektórych miastach województwa śląskiego. "Wiadomości Statystyczne", nr 6.
• Sojka E. (2005). Rozwój społeczno-gospodarczy a procesy migracji - analiza taksonomiczna powiatów województwa śląskiego. "Śląski Przegląd Statystyczny", nr 4.
• Sokołowski A., Zając K. (1987). Rozwój demograficzny a rozwój gospodarczy. PWE, Warszawa.
• Społeczno-ekonomiczne skutki przemian gospodarczych w województwie śląskim przełomu XX i XXI w. (2003). Red. A.S. Barczak, Cz. Fijałkowska. AE, Katowice.
• Stokowski F. (1977). Regionalizacja demograficzna Polski. PWN, Warszawa.
• Stouffer S.A. (1972). Intervening Opportunities: A Theory Relations Mobility and Distance. "American Sociological Review" Vol. 5, 1940, December. W: Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. IGiPZ, PAN, Warszawa, z. 3-4.
• Strahl D. (1978). Propozycja konstrukcji miary syntetycznej. "Przegląd Statystyczny", nr 2.
• Strahl D. (1998). Taksonomia struktur w badaniach regionalnych. AE, Wrocław.
• Strahl D. (1980). Modelowanie zjawisk złożonych. Modele infrastruktury społecznej. Prace Naukowe. AE, Wrocław, nr 158.
• Statystyczne metody analizy danych. (1998). Red. W. Ostasiewicz. AE, Wrocław.
• Szajnowska-Wysocka A. (1980). Przemieszczanie ludności między miastami konurbacji górnośląskiej. PWN, Warszawa.
• Szajnowska A., Wysoki Z., (1981). Czynniki ruchu migracyjnego ludności w konurbacji górnośląskiej. Geographia. Studia et dissertationes. US, Katowice, t. 4.
• Szajnowska-Wysocka A. (1999). Zachowania przestrzenne ludności konurbacji górnośląskiej. US, Katowice.
• Szajnowska-Wysocka A. (2000). Aspekty i walory metodologiczne zjawiska migracji. W: Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych. Red. D. Szymańska. UMK, Toruń.
• Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym. (2000). Red. A. Zeliaś. AE, Kraków.
• Teoria przejścia demograficznego. (1990). Red. M. Okólski. PWE, Warszawa.
• The Economics of Migration. Vol. I. (1990). Red. K.F. Zimmermann, T. Bauer. An Elgar Reference Collection, Cheltenham UK.
• Theil H. (1979). Zasady ekonometrii. PWN, Warszawa.
• Theories of Migration, The International Library of Studies on Migration. (1996). Red. R. Cohen. Cheltenham, UK, Brookfield, US.
• Thomas B. (1972). Migration and Urban Development. Methuen & Co LTD, London.
• Wallerstein I. (1974). The Modern World-System. Capitalist Agriculture and the Origins of the European World Economy in the Sixteenth Century. Academic Press, New York.
• Walesiak M. (2002). Uogólniona miara odległości w statystycznej analizie wielowymiarowej. AE, Wrocław.
• Wielka encyklopedia powszechna. (1987). PWN, Warszawa.
• Wieniecki I.G. (1981). Metody statystyczne w demografii. PWE, Warszawa.
• Wieniecki I.G (1986). Metody probabilistyczne w demografii. PWE, Warszawa.
• Willekens R, Rogers A. (1978). Spatial Population Analysis: Methods and Computer Programs. IIASA, Laxemburg.
• Witkowski J. (2003). Rozwój ludności a rynek pracy - Polska i Europa. W: Problemy demograficzne Polski przed wejściem do Unii Europejskiej. Red. Z. Strzelecki. PWE, Warszawa.
• Województwa w latach 1995-1999. Wybrane dane. (2001). GUS, Warszawa.
• Zając K. (1981). Wzajemne uwarunkowania rozwoju społeczno-ekonomicznego i demograficznego. "Studia Demograficzne", nr 3.
• Zarys ekonometrii. (1970). Red. Z. Hellwig. PWE, Warszawa.
• Zdrojewski E. (2000). Regiony o charakterze napływowym i odpływowym w Polsce. W: Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych. Red. D. Szymańska. UMK, Toruń.
• Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S. (2003). Prognozowanie ekonomiczne. Teoria. Przykłady. Zadania. PWN, Warszawa.
• Zelinsky W. (1971). The Hypothesis of the Mobility Transition. "Geographical Review", No. 61.
• Ziomek A. (2000). Przeciwdziałanie bezrobociu w gminach regionu Górnego Śląska. GSH, Katowice.