Zarys dziejów neopoganizmu słowiańskiego w Polsce

• Autorzy: Marcin Kończal

Warianty tytułu

An Outline History of Slavic Neopaganism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Formowanie się neopogaństwa w Polsce jest związane z zapoczątkowanym w epoce Oświecenia procesem kształtowania się typowo narodowych społeczności w krajach słowiańskich, a także z propagowanymi w Romantyzmie wzorcami życia w zgodzie z przygodą i skupieniem uwagi na tradycji ludowej. Objawiło się to wzrostem zainteresowań badawczych w dziedzinie historii, archeologii, mitologii i ludoznawstwa. Należy pamiętać, że podejmowane wówczas badania "wiary naszych ojców" obciążone było "grzechami" bezkrytycznego stosunku wobec nakreślonego jeszcze w XV w. przez Jana Długosza zarysu mitologii słowiańskiej i jej późniejszych romantycznych mitologizacji. Próby odmitologizowania mitologii słowiańskiej i systematyczne, krytyczne badania nad nią podjęte zostały dopiero w drugiej połowie XIX stulecia. Na początku XIX w. pojawiły się specyficzne ruchy polityczno-kulturowe, propagujące hasła odrębności słowiańskiej i nawołujące do zjednoczenia całej Słowiańszczyzny pod przewodnictwem Rosji. Przykładami niech będą panslawizm w Czechach i słowianofilstwo w Rosji. Na tym właśnie podłożu dochodziło do sformułowania się zalążków idei neopogaństwa słowiańskiego powiązanego często z lokalnym folklorem i wierzeniami ludowymi, a także z dążeniami niepodległościowymi(np. w przypadku Polski). (fragment tekstu)

EN

This article is devoted to the phenomenon of Slavic neopaganism or the revival and rise of new religious movements related to the pre-Christian tradition of Old Slavic areas in modern Poland. The author presents the historical background of these movements, their development and history and points to the most important groups and initiatives undertaken in the neopagan circles in our country. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Religia; Historia cywilizacji

EN

Religion; Civilization history

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2002
• Tom: 20 Religia i religijność Europy
• Strony: 59--71

Twórcy

autor

Marcin Kończal

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, student

Bibliografia

• Beźnic Sz. (1997), Przegląd nowych ruchów religijnych w Polsce, [w:] Barker E., Nowe ruchy religijne, Kraków: Zakład Wydaw. Nomos
• Dhedhmatus Peristateis Aušraniskas, Łódź: wydaw. wew. Klanu Aušran
• Doktor T. (1995), Wątki narodowe w ruchach innowacji religijnej w Polsce, [w:] ChrobakT., Stachowski Z. (red.), Filozofia i religia w kulturze narodów słowiańskich, Rzeszów: Wydaw. WSP
• Dołęga-Chodakowski Z. (brw.), O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem, Wrocław: Wydaw. Toporzeł
• Grott B. (1989), Myśl społeczna neopogańskiej "Zadrugi" i jej religijne aspekty, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica, nr 21
• Odwieczna mądrość jogi Śri Vidya (brw), bmw.
• Okraska R. (2001), W kręgu Odyna i Trygtawa, Białystok: Wydaw. Rekonkwista
• Pełka L. J. (1999a), Formowanie się neopogaństwa słowiańskiego w Polsce, Zeszyty Filozoficzne, nr 7
• Pełka L.J. (1999b), Współczesne neopogaństwo słowiańskie (rodowody - doktryna - kult), Przegląd Religioznawczy, nr 3-4
• Podstawowe Założenia Doktrynalne Polskiego Kościoła Słowiańskiego (brw.), bmw.: Dokument Rady Starszych
• Rau M. (1999), Ruch neopogański, maszynopis w posiadaniu autora
• Rodzima Wiara (brw.), bmw.: wydaw. wew. RW
• Rodzimy Kościół Polski. Nazwa. Założenia programowe. Kult. Etyka. Liturgia i obrzędy. Deklaracja. Statut (brw.), bmw.: wydaw. wew. RKP
• Sas-Zubrzycki J. (1925), Bogoznawstwo Słowian, Lwów Wacyk A. (1991), Mit polski - Zadruga, Wrocław: Wydaw. Toporzeł
• Wyznanie polskiej wiary (brw.), dokument Unii Społeczno-Narodowej