Podatek dochodowy od osób fizycznych w perspektywie etycznej

• Autorzy: Magdalena Pelikan-Krupińska

Warianty tytułu

Individual Income Tax - an Ethical Point of View

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszej pracy krótko scharakteryzowano podstawową grupę podatków wyodrębnioną według kryterium przedmiotowego, to jest podatków dochodowych, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu etycznego. Jest to problematyka rzadko analizowana w polskiej literaturze - ekonomiści zajmują się bowiem przede wszystkim kontekstem ekonomicznym poszczególnych ciężarów podatkowych, ograniczając omówienie kwestii etycznych, które pojawiają się z związku z ich nakładaniem, ściąganiem i wykorzystaniem (redystrybucją) uzyskanych dochodów z tytułu podatków, do problemu sprawiedliwości, równości społecznej. Są to jednak rozważania, które podejmować należy zawsze, tym bardziej że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nie ogranicza katalogu rzeczy bądź zdarzeń mogących podlegać opodatkowaniu, a jedynie wskazuje na sposób ich określania. Teoretycznie więc każda rzecz lub zdarzenie mogłaby podlegać opodatkowaniu. (fragment tekstu)

EN

The paper presents a short description of individual income tax, with particular emphasis on ethics. It discusses different theories of justice, including those of R. Nozick, J. Rawls, and A. K. Sen, with Rawls' chosen as the central reference point. The paper presents hypothetical tax revenue from a single tax rate income tax. The analysis shows that if certain tax breaks are preserved, so that the overall tax burden were in fact lower than in the progressive tax system, the introduction of a flat tax will benefit all taxpayers. However, this benefit will not be equal for all - the affluent will benefit more than others, and thus inequality will become more pronounced. The study also explains that a law in force since 2009 limiting the number of individual income tax rates is the least favourable for those earning the least. If new amendments are introduced, the legislature should not limit itself merely to analysis of the potential effects on the state budget, but should also take into account the need to improve the situation of the least well-off. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatek dochodowy od osób fizycznych; Etyka; Sprawiedliwość dystrybutywna; Sprawiedliwość

EN

Individual income tax; Ethics; Distributive justice; Justice

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 846
• Strony: 71--86

Twórcy

autor

Magdalena Pelikan-Krupińska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, doktorantka

Bibliografia

• Ajdukiewicz K., Język i poznanie, t.1, PWN, Warszawa 1985.
• Badania nad poziomem i strukturą zmodyfikowanego minimum egzystencji w 2007 r., Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Zakład Polityki Społecznej, Warszawa 2008.
• Biernal A., Zjawisko uchylania się od podatków dochodowych i metody jego ograniczania, Difin, Warszawa 2008.
• Chryssides G.D., Kaler J.H., Wprowadzenie do etyki biznesu, PWN, Warszawa 1999.
• Co myślimy o podatkach, Badanie świadomości podatkowej, na zlecenie „Gazety Prawnej" zostało zrealizowane przez PBS DGA 5-7 maja 2006 r., http://wwvv.pbsdga.pl/x.php?x=380/Co-myslimy-o-podatkach.html, 31.10.2008.
• Finanse samorządowe 2008. Wzory uchwał, deklaracji, decyzji. 410 pytań i odpowiedzi, red. C. Kosikowski, ABC a Wolters Kluwer, 2008.
• Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, LexisNexis, Warszawa 2006.
• Grygieńć J., Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa jako próba dyskredytacji dialogu, „Dialogi Polityczne" 2004, nr 3-4.
• Gwiazdowski R., PITania retoryczne, „Wprost" 2003, nr 33.
• Immorality of Progressive Income Tax, http://www.nolanchart.com/article5208.html, 31.10.2008.
• Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2007 rok, Ministerstwo Finansów Departament Podatków Dochodowych, Warszawa, sierpień 2008.
• Kiwak W., Sprawiedliwość podatków [w:] Etyka a podatki i doradztwo podatkowe, red. H. Ćwikliński, B. Kubulska-Maciejewicz, Z. Godecki, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Gdańsk 2006.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483).
• Kosikowski C., Podatki. Problem władzy państwowej i podatników, LexisNexis, Warszawa 2007.
• Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe, Wolters Kluwer business, Warszawa 2008.
• Kwarciński T., Amartyi K. Sena teoria sprawiedliwości dystrybutywnej. Przegląd pod¬stawowych idei, prezentacja multimedialna, http://www.cebi.pl/texty/sen__referat.ppt, 31.102008.
• Kwarciński T., Możliwości czy dobra pierwotne? Dyskusja A. Sena z J. Rawlsem na temat właściwej przestrzeni sprawiedliwości, „Roczniki Filozoficzne" 2006, t. LIV, nr 1.
• MacGregor D., The Moral Case Against Taxation, http://theautonomist.com/autonomist/ articles2/taxes.html, 31.102008.
• Matyszewska E., Dla Polski korzystny byłby liniowy podatek z ulgami, „Gazeta Prawna", 30.06.2008.
• Nojszewska E., Korzystna rzeczywistość czy miraż? - rzecz o podatku liniowym [w:] Polski system podatkowy. Założenia a praktyka, red. A. Pomorska, UMCS, Lublin 2004.
• Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa 2002.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2005.
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, PWN, Warszawa 1994.
• Solska J., PIT od PiS, „Polityka" 2008, nr 38.
• Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000, nr 54, poz. 654 z późn. zm.).
• Ustawa z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (Dz.U. nr 183, poz. 1353).
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000, nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
• Zawadzka A., PIT 2009: Sprawdź o ile mniejszy podatek zapłacisz, http://www.money. pl/archiwum/raporty/artykul/pit;2009;sprawdz;o;ile;mniejszy;podatek;zaplacisz,87,0,375895.html, 13.10.2008.
• Zdebel M., Podatek tonażowy - nowość legislacyjna, „Prawo i Podatki", 01.04.2007.
• Zieliński R., Realizm podatkowy, „Wprost" 2008, nr 34.