Nasze zbrodnie ≠ ich zbrodnie : potoczne wyjaśnienia historycznych mordów w Pawłokomie

• Autorzy: Michał Bilewicz , Natalia Dudek

Warianty tytułu

Our Crimes ≠ Their Crimes : Causal Attributions of Historical Crimes in Pawlokoma

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem tego artykułu będzie przyjrzenie się potocznym wyjaśnieniom historycznego konfliktu, na przykładzie tragicznych mordów Polaków na Ukraińcach oraz Ukraińców na Polakach w Pawłokomie w 1945 roku. W literaturze psychologicznej brakowało bowiem dotąd badań tego, jak wyjaśniane są ogólne zbrodnie, w których grupa własna występowała zarówno w pozycji ofiary, jak i sprawcy. Historia nieporozumień polsko-ukraińskich tego okresu wydaje się doskonałym przykładem takiego właśnie zbrodniczego konfliktu. (fragment tekstu)

EN

Explanations of intergroup historical misdeeds received considerable interest in contemporary social psychology. People explain their intergroup history using systematic bias: ingroup crimes are attributed to external (situational) factors, while outgroup crimes are explained using internal (dispositional) explanations (Doosje & Branscombe, 2003; Bilewicz, 2004). The present article focuses on the spontaneous explanations of relatively unknown historical conflict (Pawlokoma massacres) and discusses the role of identification in biased explanations of the past. A cross-sectional study performed on 180 Polish students confirmed that Polish participants attribute more internal causes to the Ukrainian perpetrators than to the Polish ones, perceiving Ukrainian criminal behaviour as more stable over time than Polish criminal behaviour, and finally - that the outgroup perpetrators (Ukrainians) are perceived as more homogeneous than ingroup perpetrators (Poles). The impact of participants' identification on these biases was rather weak. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia; Zbrodnie wojenne; Psychologia społeczna

EN

History; War crimes; Social psychology

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2010
• Tom: 30 My i oni : interdyscyplinarne obrazy wielokulturowości
• Strony: 155--169

Twórcy

autor

Michał Bilewicz

• Uniwersytet Warszawski

autor

Natalia Dudek

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Augustinos, M., Walker, I. (1995). Social Cognition. An integrated Introduction, London: Sage Publications.
• Bilewicz, M. (2004). Wyjaśnianie Jedwabnego, [w:] I. Krzemiński (red.) Antysemityzm w Polsce i na Ukrainie. Raport z badań, Warszawa: Scholar.
• Bilewicz, M., Wójcik, A. (2009). Does identification predict community involvement? Exploring consequences of social identification among the Jewish minority in Poland. Journal of Community and Applied Social Psychology
• Cameron, J.E. (2004). A Three-Factor Model of Social Identity, Selfand Identity, 3, 239-262
• Doosje, B., Branscombe, N.R. (2003). Attributions fort he negative historical actions of a group, European Journal of Social Psychology 33, 235-248
• Doosje, B., Spears, R., Ellemers, N., Koomen, W. (1999). Perceived group variability in intergroup relations: the distinctive role of social identity. European Review of Social Psychology, 10, 41-74
• Jacobs, W.R. (1993). Columbus, Indians and the black legend hocus-pocus, American Indian Culture and Research Journal, 17,175-187
• Jones, E.E., Nisbett, R.E. (1972). The actor and the observer: Divergent perceptions of the causes of the behavior, [w:] E.E. Jones, D.E. Kanouse, H.H. Kelley, R.E. Nisbett, S. Valins, B. Weiner (red.), Attribution: Perceiving the causes of behavior (str. 79-94). Morristown, NJ: General Learning Press.
• Nijakowski, L. (2009). Kiedy krwawa plama staje się białą. Polityka pamięci związana z masakrami w XX wieku, [w:] A. Szpociński (red.), Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, Warszawa: Scholar.
• Park, B., Judd, C.M., Ryan, C.S. (1991). Social categorization and the representation of the variability Information. European Review of Social Psychology, 2, 211-245
• Pettigrew, T. (1979). The ultimate attribution error. Extending Allport's cognitive analysis of prejudice. Personality and Social Psychology Bulletin, 5, 461-476.
• Przybył, E. (2005). Rosyjski antykatolicyzm, antypolskie fobie, Więź, 12(566): 98-107
• Sowa, A.L. (1998). Stosunki polsko-ukraińskie 1939-1947. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii
• Spears, R., Doosje, B., Ellemers, N. (1999). Comitment and the context of social perception, [w:] N. Ellemers, R. Spears, B. Doosje, Social identity: Context, commitment, con-tent, Oxford: Blackwell
• Tajfel, H., Turner, J.C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict, [w:] W.G. Austin, S. Worchel, The social psychology of intergroup relations, Monterey, CA: Brooks-Cole
• Taylor, D.M., Jaggi, V. (1974). Ethnocentrism and casual attribution in a South Indian context, Journal of Cross-Cultural Psychology, 5,162-171
• Wojciechowski, M., Kulczycka A. (2006). Pawłokoma, od rzezi do pojednania, Gazeta Wyborcza, 11. 05