Autostereotyp narodowy i tożsamość narodowa : związki

• Autorzy: Jolanta Miluska

Warianty tytułu

National Autostereotype and National Identity : Connections

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka stereotypów społecznych należy do klasycznych zagadnień psychologii społecznej. Tak jak w przypadku większości problemów naukowych, tak i tu największy wkład w konstruowanie teorii, jak i w badania, mieli badacze amerykańscy, którzy od początków lat 20. XX wieku, wraz z wprowadzeniem przez Waltera Lippmanna pojęcia "stereotyp" do nauk społecznych, zaznaczyli wysoką rangę tego zagadnienia. Znajduje ono wykładnię w licznych monografiach, a także w podręcznikach akademickich, które zwyczajowo zawierają rozdziały poświęcone tej problematyce. Powody ku temu są dwa: badania nad stereotypami i uprzedzeniami są wyrazem społecznego i politycznego znaczenia efektów kategoryzacji społecznej, będących codziennym doświadczeniem ludzi żyjących w społeczeństwie wielorasowym, wielorasowym, wielonarodowym i wielokulturowym, jakim są Stany Zjednoczone. Działa także otwartość nauki amerykańskiej na wszelkie problemy, a zwłaszcza te, które mają znaczenie praktyczne. (fragment tekstu)

EN

Problems of national stereotypes and national identity are still timely and the contemporary processes of social and cultural changes make them even more important. In the research which was conducted, a hypothesis formulated on the basis of H. Tajfel and J.C. Turner's theory of social identity, about the positive correlation between national autostereotype and national identity was tested. The sample was composed of 120 Poles, men and women of different age, with elementary, secondary or university level of education, inhabitants of villages and cities. The semantic differential consisting of 42 dimensions of traits was used to measure the national autostereotype of Poles. The four scales were used to measure the national identity: Kuhn and McPartland's projective Twenty Statements Test ("I am...."), the level of identity-enhancement scale ("How often somebody thinks about himself as the person of some kind"), the ranking of identities and the feeling of national pride scale. The results show the positive autostereotype of the Polish and the high level of the national identity. There is also the positive correlation between the autostereotype and the national identity. These results should be replicated in the context of international comparisons. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stereotypy narodowe; Tożsamość narodowa; Społeczeństwo

EN

National stereotypes; National identity; Society

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2007
• Tom: 27 Stereotypy i stereotypizacja
• Strony: 11--30

Twórcy

autor

Jolanta Miluska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Adorno T.W., Frenkel-Brunswik E., Levinson D.J., Sanford R.N. (1950), The anthoritarian personalily, New York.
• Allen V.L, Wilder D.A. (1979), Group categorization and attribution of belief similarity, Smali Group Behavior, 10, 73-80.
• Billig M., Tajfel H. (1973), Social categorization and similarity in intergroup behaviour, European Journal of Social Psycliology, 3, 27-52.
• Błuszkowski J. (2003), Stereotypy narodowe w świadomości Polaków: studium socjologiczno-politologiczne, Warszawa: Wyd. Elipsa.
• Bokszański Z. (1999), Tożsamość narodowa w perspektywie transformacji systemowej. W: J. Mucha (red.), Społeczeństwo polskie w perspektywie członkostwa w Unii Europejskiej, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, S. 171-183.
• Brown R.J., Turner J. C. (1981), Interpersonal and intergroup behaviour. W: J.C. Turner, H. Giles (red.), Intergroup behauiour, Oxford: Blackwell.
• Diekman A. B., Eagly A. H. (2000), Stereotypes as dynamic constructs: Women and men of the past, present, and the future, Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 1171-1188.
• Edensor T. (2004), Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Ehrlich H., J. (1973), The social psychology of prejudice, New York: Wiley.
• Fein S., Spencer S.J. (1997), Prejudice as self-image maintenance: Affirming the self through derogating others, Journal of Personality and Social Psychology, 73, 31-44.
• Fiske S.T., Taylor S.E. (1991), Social cognition, New York: McGraw-Hill.
• Fiske S.T., Cuddy A.J.C., Glick P., Xu J. (2002), A model of (often mixed) stereotype con-tent: Competence and warmth respectively follow from perceived status and com-petition, Journal of Personality and Social Psychology, 82, 878-902.
• Hilton D.J., Erb H.-P., Dermot M., Molian D.].(1996), Social representatiory of history and attitudes to European unification in Britain, France and Germany. W: G. Break-well (red.), Changing European identities: Social psychological analyses of social cliange, Oxford: Butterworth - Heineman, s. 275-295.
• Jameson F. (1997), Postmodernizm i społeczeństwo konsumpcyjne. W: R. Nycz (red.), Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków: Wyd. Baran i Suszczyński.
• Karlins M., Coffman T.L., Walters G. (1969), On the fading of social stereotypes: Studies in three generations of college students, Journal of Personality and Social Psychology, 13,1-16.
• Kashima Y., Kashima E.S., Gelfand M., Goto S., Takata T., Takemura K., Zhang Z. (2003), War and peace in East Asia: Sino-Japanese relations and national stereotypes, Journal of Peace Psycltology, 9 (3), 259-276.
• Kofta M., Jasińska-Kania A. (2001), Wstęp. Czy możliwy jest dialog między społeczno-kulturowym a psychologicznym podejściem do stereotypów? W: M. Kofta, A. Jasińska-Kania (red.), Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne i kulturowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. IX-XXIX.
• Kurcz I. (1994), Zmienność i nieuchronność stereotypów, Warszawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN.
• Leinbach M.D., Fagot B.I. (1993), Categorical habituation to male and female faces: Gender schematic processing in infancy, Infant Behavior and Development, 16, 317-332.
• Lippmann W. (1922), Public Opinion, New York Harcourt, Brace and Company, wyd. z 1946, New York: Penguin Books.
• Lynskey M.T., Ward C., Fletcher G. J.(1991), Stereotypes and intergroup attributions in New Zealand, Psychology and Developing Societies, 3,113-127.
• Lyons A., Kashima Y. (2001), Culture and communication: Communications tend to maintaincultural stereotypes, Social Cognition, 19, 372-394.
• Mackie D.M., Hamilton D.L., Susskind J., Rosselli F. (1999), Społeczno-psychologiczne podstawy powstawania stereotypów. W: C.N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone, Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 39-65.
• Macrae C.N., Stangor Ch., Hewstone M. (red.)(1999), Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Mclntyre A., Lyons A., Clark A., Kashima Y. (2004), The microgenesis of culture: Serial reproduction as an experimental simulation of cultural dynamics. W: M. Schaller, C. Crandall (red.), The psychological foundations of culture, Hillsdale, N.Y.: Erlbaum, s. 227-258.
• Miluska J. (2001), O różnych formach tożsamości narodowej, Przegląd Zachodni, l (298), 1-25.
• Miluska J. (1993), Stereotypy i uprzedzenia jako determinanty jakości życia kobiet, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, XV, 145-156.
• Mlicki P.P., Ellemers N. (1996), Being different or being better? National stereotypes and identifications of Polish and Dutch students, European Journal of Social Psychology, 26, 97-114.
• Mummendey A., Schreiber H. J. (1984), 'Different' just means 'better': Some obvious and some hidden pathways to ingroup favouritism, British Journal of Social Psychology, 23, 363-386.
• Nitsche P. (2000), Stereotypy narodowe dotyczące Polski i Polaków w Niemczech w XIX w., Poznań: Wyd. Instytutu Historii UAM.
• Oakes P.J., Haslam S.A., Turner J.C. (1994), Stereotypes and social reality, Oxford: Black-well.
• Ostrom T.M., Sedikides C. (1992), Out-group homogeneity effects in natural and mini- mal groups, Psychological Bulktin, 112, 536-552.
• Paxman J. (1998), The English: A portrait o/a people, London: Michael Joseph.
• Salmonowicz S. (1993), Polacy i Niemcy wobec siebie: postawy - opinie - stereotypy (1697-1815). Próba zarysu, Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych.
• Stangor Ch., Schaller M. (1999), Stereotypy jako reprezentacje indywidualne i zbiorowe. W: C.N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone (red.), Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 13-36.
• Stasser G., Titus W. (1987), Effects of information load on percentage of shared information on the dissemination of unshared information during group discussion, Journal of Personality and Social Psychology, 53, 81-93.
• Tajfel H. (1959), Quantitative judgement in social perception, British Journal of Psychology, 10,16-29.
• Tajfel H. (1981), Human groups and social categories: Studies in social psychology, Cambridge: Cambridge University Press.
• Tajfel H, Turner J.C. (1979), An integrative theory of intergroup conflict. W: W.G. Austin, S. Worchel (red.), The social psychology of intergroup relations, Monterey: Brooks/ Cole.
• Tajfel H., Turner J.C. (1986), The social identity theory of intergroup behavior. W: S. Worchel, W.G. Austin (red.), Psychology of intergroup relations, Chicago: Nelson -Hali, s. 7-24.
• Turner J.C. (1981), Towards a cognitive redefinition of the social group, Cahiers de Psychologie Cognitive, l, 93-118.
• Van Knippenberg A. (1978), Status differences, comparative relevance and intergroup differentiation. W: H. Tajfel (red.), Differentiation between social groups, London: Academic Press, s. 171-199.
• Weigl B., Maliszkiewicz B. (red.) (1998), Inni to także my. Mniejszości narodowe w Polsce: Białorusini, Cyganie, Litwini, Niemcy, Ukraińcy, Żydzi, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Wonicki R., Markiewicz B. (2006), Kryzys tożsamości politycznej a proces integracji europejskiej, Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.