Norma językowa a dyrektywy redagowania tekstów aktów prawnych

• Autorzy: Agnieszka Choduń

Warianty tytułu

Linguistic Norm and Directives for Drawing up Legal Acts Texts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Językiem tekstów aktów prawnych jest zawsze jakiś język etniczny. W przypadku polskich tekstów prawnych jest to język polski. Język, będący najsprawniejszym narzędziem komunikowania w kontaktach międzyludzkich, powinien być używany w sposób przemyślany i skuteczny oraz adekwatnie do rodzaju sytuacji komunikacyjnej. Dlatego też nie jest obojętny sposób formułowania myśli, dobór leksyki, sposoby połączeń, a także dobór środków stylistycznych . Oczywiste jest, że różne teksty wymagają różnej konwencji językowej. Również teksty aktów prawnych redagowane są według pewnych wypracowanych w kulturze, ale i utrwalonych w prawie, reguł. Takie jednolite dla wszystkich typów aktów normatywnych, choć niemające charakteru jednorodnego dyrektywy, zawarte są w Zasadach techniki prawodawczej" (dalej ZTP). Są tam zarówno dyrektywy dotyczące konstrukcji tekstu aktu prawnego, jak i dyrektywy odnoszące się do języka tych tekstów. Poniższe rozważania poświęcone będą regulacjom, które wiążą się ze stroną językową tekstów aktów prawnych. (fragment tekstu)

EN

This paper takes up issues concerning the formalization of the legal acts texts. The above mentioned formalization refers both to the structure of the legal act text itself and its linguistics accuracy. As far as linguistic aspect is concerned the formalization occurs in the first place on general language level (way of formulating legal acts text is determined by linguistic norms of Polish language), and secondly on the level of directives included in Zasady techniki prawodawczej (ZTP) which provide a guidance on how to draw up legal acts texts from the linguistic point of view. ZTP directives modify general requirements of language accuracy for texts in Polish and they have priority over the requirements of Polish linguistics norms as with reference to legal acts texts not only what and what for but also how (in which way) something is communicated has particular consequences. These consequences appear on linguistic level but, which is more important, have legal consequence. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Językoznawstwo

EN

Law; Linguistics

• Czasopismo: Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 629
• Strony: 47--53

Twórcy

autor

Agnieszka Choduń

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Bugajski M., Praktyczne i teoretyczne znaczenie pojęcia " norma językowa ", [w:] Kultura języka dziś, red. W. Pisarek i H. Zgółkowa, Wyd. Kurpisz, Poznań 1995.
• Ciegiela A., Norma wzorcowa i użytkowa komunikacji we współczesnej polszczyźnie, [w:] O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławia, Wrocław 1996.
• Dz.U. z 2002 r. Nr 100, póz. 908.
• Kochański W., Klebanowska B., Markowski A., O dobrej i złej polszczyźnie, WP, Warszawa 1987.
• Kruk M., Prawo i język, [w:] Jakość prawa, red. A. Wasilkowski, Dom Wydawniczy ABC, 1996.
• Kurkowska H., [w:] Polityka językowa a zróżnicowanie społeczne polszczyzny, "Socjolingwistyka" l 1977.
• Markowski A., Założenia ogólne "Nowego słownika poprawnej polszczyzny", [w:]: Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, G. Majkowska, Oficyna Wydawnicza ASPRA, Warszawa 1999.
• Nowy słownik poprawnej polszczyzny, red. A. Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Przybylska R., Wstęp do nauki o języku polskim, WL, Kraków 2003.
• Szkolny słownik nauki o języku, red. L. Podracki, Warszawa 1998.
• Słownik skrótów i skrótowców, red. J. Podracki, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1999.