Akademia przeciw akademizmowi. Uwagi o szkolnictwie artystycznym

• Autorzy: Grzegorz Dziamski

Warianty tytułu

Akademy against Academism. Notes on Art Schools

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Szkolnictwo artystyczne opiera się na dwóch paradoksach. Po pierwsze, kanon sztuki nowoczesnej ukształtował się w opozycji, a nawet jawnej wrogości do akademii. Pod koniec XIX stulecia termin "akademizm" nabrał pejoratywnego znaczenia, zaczął oznaczać martwą sztukę - martwą w momencie narodzenia, w przeciwieństwie do żywej sztuki, którą chcieli tworzyć artyści nowocześni. Żywa sztuka miała rodzić sięw obserwacji współczesnego życia, z obserwacji tego, co pomijające, ulotne, chwilowe i przygodne, a nie z naśladowania tego, co w sztuce wieczne i niezmienne, pisał w roku 1863 Charles Baudelaire. Drugi paradoks zawarty jest w wyrażonym u progu nowoczesności przekonaniu Immanuala Kanta, że sztuki piękne są dziełem wyjątkowego daru jakim jest geniusz, a genialność, powiada niemiecki filozof, jest całkowitym przeciwieństwem ducha naśladownictwa. (fragment tekstu)

EN

Teaching of art in the contemporary academic system is based on two paradoxes. Most important and most valued art of the last two centuries, art which formed the historical canon of modern art was created in more or less strong opposition to the academic model of art. This is the first paradox. The second one was expressed by Immanuel Kant at the threshold of the modern period. According to Kant, fine arts are the product of special gift, special human faculty called genius - art, unlike science, is not knowledge and therefore cannot be taught. These two paradoxes seem to undermine the very idea of art education. But it is not true as we know. Artists always learned art though in the 19lh century the traditional model of teaching based on master-pupil relation still prevailed. Formal education confirmed by Master of Art diploma was not needed. The situation changed in the second half of the 20lh century. Diana Crane, in her survey of the post-war American avant-garde, shows that the number of artists who graduated from an academy of arts kept on growing; among the Abstract Expressionists who started their artistic career in the 1940s only 10% boasted the diploma of Master of Art, in the case of minimal art and pop art artists, both tendencies dominated in the middle of the 1960s, the number of diploma holders increased to 25% and 30% respectively, and among artists connected with the so-called pattern painting, the art movement which appeared in the middle of 1970s, the number of artists with formal education at the university level increased to 51%. What does this mean? This means that today art has become more professional than earlier and that today it is much more difficult than before to become a famous artist without graduating from an academy of arts. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Sztuka; Systemy nauczania

EN

Higher education; Art; Education systems

• Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Nauk Społecznych
• Rocznik: 2008
• Tom: 28 Bariery rozwoju polskich uczelni
• Strony: 69--77

Twórcy

autor

Grzegorz Dziamski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Baudelaire Ch., Malarz życia współczesnego, w: Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie 1820-1976 (red. H. Morawska), Warszawa 1977.
• Boudieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa 2005.
• Crane D., The Transformation of the Avant-garde. The New York Art World 1940-1985, Chicago 1987.
• Duve T.de, Back to the Future: The Sequel, w: Theory Rules (red. J. Berland, W. Staw, D. Tomas), Toronto 1996.
• Duve T.de, When Form Has Become Attitude - And Beyong, w: Theory in Contemporary Art since 1985 (red. Z. Kocur, S. Leung), Oxford 2005.
• Gadamer H.-G., Estetyka geniuszu i pojęcie przeżycia, w: Prawda i metoda, Kraków 1993.
• Grosenick U., Riemschneider B. (red.), Art Now. Artists at the Rise of the New Millenium, Koln 2005.
• Kant I., Sztuka piękna jest sztuką genialności, w: Krytyka władzy sądzenia, Warszawa 1964.
• Kuspit D., Koniec sztuki, Gdańsk 2006.
• Mattsson H., Wallenstein S.-o., Swedish Modernism at the Crossroads, w: Documenta Magazine no1, Kassel 2007.
• Tafuri M., Architecture and Utopia, Cambridge Mass. 1976.
• Turowski A., W kręgu konstruktywizmu, Warszawa 1979.