System zarządzania środowiskowego ISO 14001 a efektywność przedsiębiorstw : zagadnienia teoretyczne i praktyczne

• Autorzy: Barbara Fura
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem pracy jest określenie wpływu funkcjonującego systemu zarządzania środowiskowego według wymagań normy ISO 14001:2004 na efektywność ekonomiczną działalności przedsiębiorstw. (...) Za cel aplikacyjny pracy przyjęto opracowanie procedury doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego dla przedsiębiorstw województwa podkarpackiego, poprzez wskazanie kierunków rozwijania pożądanych jego cech, przyczyniających się do poprawy uzyskiwanych przez przedsiębiorstwa wyników ekonomicznych. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Świadomość ekologiczna przedsiębiorstw; Ochrona środowiska; Zarządzanie środowiskiem; System zarządzania środowiskiem; Normy ISO 14001; Zarządzanie przedsiębiorstwem; Efektywność ekonomiczna

EN

Environmental awareness of enterprises; Environmental protection; Environmental management; Environment management system; ISO 14001; Enterprise management; Economic efficiency

• Czasopismo: Prace Naukowe Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Monografie i Opracowania
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 11
• Strony: 196

Twórcy

autor

Barbara Fura

Bibliografia

• Adamczyk J., Nitkiewicz T., Programowanie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2007.
• Adamczyk W., Ekologia wyrobów, PWE, Warszawa 2004.
• Bagiński J., Nosowski W., Zarządzanie jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem pracy - ujęcie systemowe, "Problemy Jakości" 1998, nr 8.
• Balon U., Doskonalenie funkcjonowania organizacji zgodnie z normą 10014 [w:] Wpływ zarządzania procesowego na jakość i innowacyjność przedsiębiorstwa, t.1, red. E. Skrzypek, Wydział Ekonomiczny, UMCS, Lublin 2008.
• Balzarova M.A., Castka P., Underlying mechanisms in the maintenance of ISO 14001 environmental management system, "Journal of Cleaner Production" 2008, nr 16.
• Bernaciak A., Gaczek W.M., Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska, Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań 2002.
• Bernardo M., Casadesús M., Karapetrovic S., Heras L, How integrated are environmental, quality and other standardized management systems? An empirical study, "Journal of Cleaner Production" 2009, nr 17.
• Białowąs P., Problematyka efektywności systemów zarządzania środowiskowego w obliczu konsolidacji przedsiębiorstw [w:] Gospodarka a Środowisko 5, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu" nr 1115, Wrocław 2006.
• Bielski M., Podstawy teorii organizacji i zarządzania, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Bobillo F., Delgado M., Gómez-Romero J., López E., A semantic fuzzy expert system for a fuzzy balanced scorecard, "Expert Systems with Applications" 2009, nr 36.
• Boć J., Nowacki K., Samborska-Boć E., Ochrona środowiska - wydanie 8, stan prawny na dzień 20 listopada 2007r., Kolonia Limited, Wrocław 2008.
• Borowiecki R. (red.), Efektywność przedsięwzięć rozwojowych. Metody - Analiza - Przykłady, AE w Krakowie, TNOiK, Warszawa-Kraków 1995.
• Borys T., Rogala P. (red.), Systemy zarządzania jakością i środowiskiem, Wydawnictwo AE im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• Borys T., Rogala P., Walter Shewhart, "Problemy Jakości" 2002, nr 10.
• Bórawski P., Pawlewicz A., Efektywność ekonomiczna indywidualnych gospodarstw rolniczych w aspekcie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie województwa warmińsko -mazurskiego, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu "Rolnictwo" LXXXVIII 2006, nr 540.
• Brauweiler J., Helling K., Kramer M., Koncepcje kompleksowego zarządzania środowiskiem [w:] Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem, t. II: Instrumenty i systemy zarządzania, red. Z. Nowak, M. Kramer, J. Brauweiler, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005.
• Brĭo J.Ă., Janquera B., Influence of the perception of the external environmental pressures on obtaining the ISO 14001 standard in Spanish industrial companies, "International Journal of Production Research" 2003, vol. 41, nr 2.
• Broniewicz E., Rachunkowość ekologiczno-ekonomiczna w przedsiębiorstwie [w:] Strategia zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie i gminie, red. R. Miłaszewski, PZIiTS, Poznań-Biatystok 1999.
• Brouwer M.A.C., Koppen C.S.A. (Kris), The soul of the machine: continual improvement in ISO 14001, "Journal of Cleaner Production" 2008, nr 16.
• Brzeziński P., Koncepcja TQM- historia i rozwój idei, "Problemy Jakości" 1999, nr 5.
• Brzozowski T., Kierunki doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego [w:] Gospodarka a Środowisko 7, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu" nr 1185, Wrocław 2007.
• Buchelt L., Systemy Zarządzania Środowiskowego - nowe podejście do ochrony środowiska w organizacji [w:] Doskonalenie zarządzania przedsiębiorstwem, red. E. Skrzypek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
• Budziaszek M., Podstawy systemu zarządzania środowiskowego [w:] Zarządzanie środowiskowe ISO 14000, t. I: Systemy zarządzania środowiskowego, red. A. Tabor, Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Kraków 2006.
• Burchard-Dziubińska M., Zarządzanie ekologiczne w przedsiębiorstwie przemysłowym [w:] Ekologizacja zarządzania firmą - zielone zarządzanie, red. S. Czają, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław 2000.
• Burzyńska D., Fila J., Finansowanie inwestycji ekologicznych w przedsiębiorstwie, Difin, Warszawa 2007.
• Casadesús M., Marimon F., Heras I., ISO 14001 diffusion after the success of the ISO 9001 model, "Journal of Cleaner Production" 2008, nr 16.
• Chan E.S.W., Barriers to EMS in the hotel industry, "International Journal of Hospitality Management" 2008, nr 27.
• Chan E.S.W., Wong S.C.K., Motivations for ISO 14001 in the hotel industry, "Tourism Management" 2006, nr 27.
• Chang J.I., Liang Ch.-L., Performance evaluation of process safety management systems of paint manufacturing facilities, "Journal of Loss Prevention in the Process Industries" 2009, nr 22.
• Curkovic S., Sroufe R., Landeros R., Measuring TQEM Returns from the Application of Ojuality Frameworks, "Business Strategy and the Environment" 2008, nr 17.
• Curkovic S., Sroufe R., Melnyk S., Identifying the factors which affect the decision to attain ISO 14000, "Energy" 2005, nr 30.
• Curkovic S., Sroufe R., Total Quality Environmental Management and Total Cost Assessment: An exploratory study, "International Journal of Production Economics" 2007, nr 105.
• Czech E.K. (red.), Uwarunkowania ochrony środowiska. Aspekty krajowe, unijne, międzynarodowe, Difin, Warszawa 2006.
• Drucker P.F., Menedżer skuteczny, Biblioteka Nowoczesności, AE w Krakowie, Kraków 1994.
• Drucker P.F., Skuteczne zarządzanie. Zadania ekonomiczne a decyzje związane z ryzykiem, PWE, Warszawa 1976.
• Duraj J., Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 1994.
• Dziedzic S., Hajduk M., Ziółkowski B., Systemy zarządzania środowiskowego - teoria i znaczenie praktyczne firm z województwa podkarpackiego [w:] Koncepcje i metody zarządzania strategicznego, red. M. Romanowska, P. Wachowiak, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2006.
• Dżugan W., Repetski A., Warunki efektywności systemu zarządzania środowiskowego - sterowanie operacyjne [w:] Efektywność funkcjonowania wdrożonego SZS według normy ISO 14001, PZIiTS, Poznań-Piła 2000.
• Ejdys J., Koszty i korzyści wdrażania systemu zarządzania środowiskowego, "Ekopartner" 2000, nr 5.
• Ejdys J., Koszty zintegrowanego systemu zarządzania podstawą oceny efektywności jego funkcjonowania [w:] Efektywność systemów zarządzania, red. J. Łańcucki, PZIiTS, Poznań 2004.
• Ejdys J., Metoda oceny wyników działalności środowiskowej, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2004.
• Ejdys J., Zalecenia Unii Europejskiej dotyczące zarządzania środowiskiem, "Problemy Ekologii" 1997, nr 6.
• Famielec J., Straty i korzyści ekologiczne w gospodarce narodowej, PWN, Warszawa 1999.
• Fiedor B. (red.), Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Foltyn-Zarychta M., Analiza kosztów i korzyści w ocenie efektywności inwestycji proekologicznych, Wydawnictwo AE im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2008.
• Fura B., Integracja systemów zarządzania jakością i środowiskiem jako narzędzie poprawy innowacyjności przedsiębiorstw [w:] Wpływ zarządzania procesowego na jakość i innowacyjność przedsiębiorstwa, t. II, red. E. Skrzypek, Wydział Ekonomiczny UMCS, Lublin 2008.
• Gabrusewicz W., Kamela-Sowińska A., Poetschke H., Rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa 2002.
• Gajda A., Koszty ochrony środowiska w rachunkowości przedsiębiorstwa, "Przegląd Organizacji" 2002, nr 1.
• Gavronski I., Ferrer G., Paiva E.L., ISO 14001 certification in Brazil: motivations and benefits, "Journal of Cleaner Production" 2008, nr 16.
• Gazda A., Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie przemysłowym, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej "Zarządzanie i Marketing" 2001, z. 3, nr 182.
• Ginsbert-Gebert A., Jeżowski P., Woźniak M., Rachunek ekonomiczny w dziedzinie ochrony środowiska, możliwości i uwarunkowania jego zastosowań [w:] Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska, red. A. Ginsbert-Gebert, Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszwa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985.
• González-Benito J., González-Benito Ó., Operations management practices linked to the adoption of ISO 14001: An empirical analysis of Spanish manufacturers, "International Journal of Production Economics" 2008, nr 113.
• Górka K., Koncepcja ekorozwoju oraz rozwoju zrównoważonego [w:] Realizacja koncepcji rozwoju zrównoważonego na szczeblu lokalnym, red. K. Górka, L. Kaliszczak, PWSZ im. Prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg 2006.
• Górka K., Poskrobko B., Radecki W., Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 2001.
• Górka K., Trzeci głos w sprawie efektywności kosztowej, "Aura" 2008, nr 11.
• Graczyk M., Integracja systemów zarządzania jakością i środowiskiem w przedsiębiorstwie, "Management" 1998, nr 4.
• Grope H., Wymagania systemów zarządzania środowiskowego wg rozporządzenia EMAS i normy ISO 14001 [w:] Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem, t. II, red. M. Kramer, J. Brauweiler, Z. Nowak, Instrumenty i systemy zarządzania, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005.
• Grudowski P., Jakość, środowisko i BHP w systemach zarządzania, "AJG" Spółka z o.o. Zakład Pracy Chronionej - Oficyna Wydawnicza, Bydgoszcz 2003.
• Gunn C., Energy efficiency vs economic efficiency?, "Energy Policy" 1997, vol. 25, nr 2.
• Haffer M., Systemy zarządzania jakością w budowaniu przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw, Wydawnictwo UMK, Toruń 2003.
• Hajduk-Stelmachowicz M., Dziedzic S., Funkcjonowanie systemu zarządzania środowiskowego w kontekście działań proekologicznych przedsiębiorstw [w:] Innowacje ekologiczne w rozwoju społeczno-gospodarczym, red. L. Woźniak, J. Krupa, J. Grzesik, Wydawnictwo WSIiZ, Rzeszów 2006.
• Hamrol A., Mantura W., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa-Poznań 2005.
• Hamrol A., Zarządzanie jakością z przykładami, PWN, Warszawa 2008.
• Hellich E., Paszula M., Koszty ochrony środowiska w systemie rachunku kosztów [w:] Ewolucja polskiej rachunkowości na tle rozwiązań światowych, red. B. Micherda, Materiały konferencyjne, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2001.
• Henrykowski W., Znaczenie systemów zarządzania zgodnych z serią norm ISO 9000 i ISO 14000, "Ekopartner" 2002, nr 5(127).
• Hermaniuk J., Działania proekologiczne w sektorze przemysłu w Polsce [w:] Innowacje ekologiczne w rozwoju społeczno-gospodarczym, red. L. Woźniak, J. Krupa, J. Grzesik, Wydawnictwo WSIiZ, Rzeszów 2006.
• Hernas A., Gajda L., Systemy zarządzania jakością, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2005.
• Hoo S., The possibility of cleaner production worldwide [w:] Environmental Management Systems and Cleaner Production, ed. R. Hillary, John Wiley & Sons, Chichester-New York-Weinheim-Brisbane-Singapore-Toronto 1997.
• Jajuga T., Zastosowanie opcji realnych do zarządzania ryzykiem projektów strategicznych [w:] Rynek finansowy. Szansę i zagrożenia rozwoju, t. II: Zarządzanie finansami przedsiębiorstw i instytucji, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• Jasik-Lewandowska K., Organizacje prośrodowiskowe, "Problemy Jakości" 2008, nr 8.
• Jastrzębska E.M., Wybrane inicjatywy w ramach koncepcji społecznie odpowiedzialnego biznesu [w:] Ekonomiczne problemy ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego w XXI wieku, red. P. Jeżowski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2007.
• Jastrzębska E.M., Zarządzanie środowiskiem w przedsiębiorstwie [w:] Ekonomiczne problemy ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego w XXI wieku, red. P. Jeżowski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2007.
• Jayathirtha R.V., Combating environment repercussions through TQEM and ISO 14000, "Business Strategy and the Environment" 2001, nr 10.
• Jeżowski P., Metoda deklarowanych preferencji [w:] Zarządzanie w sektorze publicznym. Rozwój zrównoważony. Metody wyceny, red. P. Jeżowski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2002.
• Jorgensen T.H., Remmen A., Mellado M.D., Integrated management systems - three different levels of integration, "Journal of Cleaner Production" 2006, nr 14.
• Jóźwiak J., Podgórski J., Statystyka od podstaw, PWE, Warszawa 2006.
• Juran J.M., Gryna F.M. JR., Jakość: projektowanie, analiza, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1974.
• Kaplan R.S., Norton D.P., Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie, PWN, Warszawa 2002.
• Karapetrovic S., Casadesús M., Implementing environmental with other standardized management systems: Scope, sequence, time and integration, "Journal of Cleaner Production" 2009, nr 17.
• Karaszewski R., Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością, Wydawnictwo "Dom Organizatora", Toruń 2009.
• Karaszewski R., U źródeł TQM, "Problemy Jakości" 1999, nr 1.
• Karmańska A. (red.), Zarządzanie kosztami jakości, logistyki, innowacji, ochrony środowiska a rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2007.
• Karpuś P. (red.), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
• Karpuś P., Obszary zarządzania finansami zorientowanymi na wartość [w:] Rynek finansowy. Szansę i zagrożenia rozwoju, t. II: Zarządzanie finansami przedsiębiorstw i instytucji, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• Karpuś P., Problem interesariuszy w budowie strategii przedsiębiorstwa [w:] Problemy rozwoju rynku finansowego w aspekcie wzrostu gospodarczego, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007.
• Karpuś P., Zmiany strukturalne a rozwój gospodarczy, PWN, Warszawa 1978.
• Kasiewicz S., Rogowski W., Ocena opłacalności inwestycji społecznych, "Bank i Kredyt" 2006, nr 1.
• Katz D., Kahn R.L., Społeczna psychologia organizacji, PWN, Warszawa 1979.
• Kaziliũnas A., Problem of auditing using Quality Management Systems for sustainable development of organizations, "Technical and Economic Development of Economy" Baltic Journal of Sustainability 2008, nr 14(1).
• Khan Z., Cleaner production: an economical option for ISO certification in developing countries, "Journal of Cleaner Production" 2008, nr 16.
• Kłos Z., TQM - definicje, zakres, "Problemy Jakości" 1999.
• Kobyłko G. (red.), Proekologiczne zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo AE im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• Kolman R., Kwalitologia. Wiedza o różnych dziedzinach jakości, Wydawnictwo Placet, Warszawa 2009.
• Konarzewska-Gubała E. (red.), Zarządzanie przez jakość. Koncepcje, metody, studia przypadków, Wydawnictwo AE im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2003.
• Kowalkowski A., Janczy Z. (red.), Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego w regionie -z uwzględnieniem organizacji funkcjonujących w gminie i w powiecie, Europejski Instytut Kształcenia EIPOS-Kielce, PCBiC w Warszawie, Kielce-Warszawa 2002.
• Kozłowski S., Ekorozwój. Wyzwanie XXI w., PWN, Warszawa 2002.
• Kramer M., Urbaniec M., Rola systemów i instrumentów zarządzania środowiskowego w kontekście rozwoju zrównoważonego jako przedmiot edukacji w szkolnictwie wyższym na przykładzie Niemiec [w:] Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, red. T. Borys, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Jelenia Góra-Białystok 2006.
• Królas L., Doświadczenia z ustanawiania, wdrażania, utrzymania i doskonalenia systemów zarządzania środowiskowego [w:] Zarządzanie środowiskowe ISO 14000, t. I: Systemy zarządzania środowiskowego, red. A. Tabor, Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, Kraków 2006.
• Kryk B., Efektywność ekonomiczno-ekologiczna a cele gospodarowania [w:] Państwo i rynek w gospodarce, red. D. Kopycińska, PTE, Szczecin 2003.
• Kryk B., Mazur-Wierzbicka E., Wpływ procesów integracyjnych na wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego w polskich przedsiębiorstwach [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. Cygler, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2004.
• Kryk B., Wartość przedsiębiorstwa a inwestycje proekologiczne [w:] Zrównoważony rozwój i ochrona środowiska w gospodarce, red. B.M. Dobrzańska, D. Kiełczewski, Wydawnictwo WSE w Białymstoku, Białystok 2007.
• Kubasik A., Obszary kreowania kompetencji ekologicznych przedsiębiorstwa, "Przegląd Organizacji" 2006, nr 5.
• Lange O., Optymalne decyzje. Zasady programowania, PWN, Warszawa 1967.
• Leszczyński Z., Skowronek-Mielczarek A., Analiza ekonomiczno-finansowa spółki, PWE, Warszawa 2004.
• Lewandowski J., Zarządzanie środowiskiem w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2000.
• Li L., Markowski C., Xu L., Markowski E., TQM - A predecessor of ERP implementation, "International Journal of Production Economics" 2008, nr 115.
• Ligus M., Ocena finansowej i ekonomicznej efektywności inwestycji w odnawialne źródła energii -analiza studium przypadku elektrowni biogazowej [w:] Rynek finansowy. Inspiracje z integracji, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008.
• Lisiecka K., Kreowanie jakości. Uwarunkowania - Strategie - Techniki, Wydawnictwo Uczelniane AE im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2002.
• Lisiecka K., Od ISO do TQM, "Problemy Jakości" 1997, nr 7.
• Łańcucki J., Skuteczność i efektywność systemu zarządzania jakością [w:] Efektywność systemów zarządzania, red. J. Łańcucki, PZIiTS, Poznań 2004.
• Madej T. (red.), Gospodarka a środowisko przyrodnicze, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2002.
• Magiera R., Modele i metody statystyki matematycznej, cz. II: Wnioskowanie statystyczne, Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław 2007.
• Malik K., Matwiejczuk R., Rynkowo-ekologiczna efektywność gospodarowania [w:] Zarządzanie przedsiębiorstwem. Wybrane problemy, red. L. Habuda, Politechnika Opolska, skrypt nr 245, Opole 2002.
• Mamcarz H., Innowacje finansowe na rynku obligacji w Republice Federalnej Niemiec, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1996.
• Mamcarz H., Obligacyjny warrant subskrypcyjny jako instrument pozyskiwania i inwestowania kapitału [w:] Rynek finansowy. Szanse i zagrożenia rozwoju, t.1: Instrumenty i strategie rynku finansowego, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• Mannion R.F., Enhancing Corporate Performance through Quality-Driven Pollution Prevention, "National Productivity Review" Winter 1996.
• Manteuffel-Szoege H., Zarys problemów ekonomiki środowiska, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005.
• Matuszak-Flejszman A., Determinanty doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań 2010.
• Matuszak-Flejszman A., Jak skutecznie wdrożyć system zarządzania środowiskowego według normy ISO 14001, PZIiTS, Poznań 2001.
• Matuszak-Flejszman A., Możliwości doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001 [w:] Doskonalenie systemu zarządzania środowiskowego a zrównoważony rozwój, red. A. Matuszak-Flejszman, PZIiTS, Poznań 2009.
• Matuszak-Flejszman A., Nakłady i efekty z wdrożenia SZS w polskich przedsiębiorstwach [w:] Od integracji systemów zarządzania do TQM, red. A. Matuszak-Flejszman, J. Ejdys, PZIiTS, Poznań 2003.
• Matuszak-Flejszman A., System zarządzania środowiskowego w organizacji, Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań 2007.
• Matuszak-Flejszman A., Doświadczenia przedsiębiorstw z wdrożenia, utrzymania i doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego [w:] Doskonalenie systemu zarządzania środowiskowego a zrównoważony rozwój, red. A. Matuszak-Flejszman, PZIiTS, Poznań 2009.
• Matwiejczuk R., Efektywność -próba interpretacji, "Przegląd Organizacji" 2000, nr 11.
• Matwiejczuk R., Zarządzanie marketingowo-logistyczne. Wartość i efektywność, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2006.
• Mazur-Wierzbicka E., EMAS - nowoczesne narzędzie zarządzania środowiskowego [w:] Zarządzanie organizacjami gospodarczymi. Koncepcje i metody, t. II, red. J. Lewandowski, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2005.
• Mazur-Wierzbicka E., Ile kosztuje zarządzanie proekologiczne, "Przegląd Organizacji" 2006, nr 3.
• Mazur-Wierzbicka E., Proekologiczne zarządzanie i jego opłacalność, "Problemy Jakości" 2006, nr 5.
• Mazur-Wierzbicka E., Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 2006, nr 3.
• Mazur-Wierzbicka E., Wpływ SZŚ na osiągane przez przedsiębiorstwa efekty rzeczowe i ekologiczne, "Problemy Ekologii" 2007, vol. 11, nr 1.
• Mazur-Wierzbicka E., Wpływ zachowań proekologicznych na konkurencyjność przedsiębiorstw [w:] Przedsiębiorstwo i państwo - wybrane problemy konkurencyjności, red. T. Bernat, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007.
• Mazur-Wierzbicka E., Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwach, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 2006, nr 5.
• Melich A., Efektywność gospodarowania. Istota - metody - warunki, PWE, Warszawa 1980.
• Miles M.P., Russell G.R., ISO 14000 Total Quality Environmental Management: The Integration of Environmental Marketing, Total Quality Management, and Corporate Environmental Policy, "Journal of Quality Management" 1997, vol. 2, nr 1.
• Mohamed S.T., The impact of ISO 14000 on developing world businesses, "Renewable Energy" 2001, nr 23.
• Mroczkowski R., Efektywność nadzoru nad rynkiem kapitałowym w ujęciu prawnym i ekonomicznym -przyczynek do dyskusji [w:] Rynki finansowe, red. H. Mamcarz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
• Myszewski J.M., Po prostu jakość. Podręcznik zarządzania jakością, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o., Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa 2009.
• Nierzwicki W., Zarządzanie środowiskowe, PWE, Warszawa 2006.
• Nishitani K., An empirical study of the initial adoption of ISO 14001 in Japanese manufacturing firms, "Ecological Economics" 2009, nr 68.
• Oakland J.S., Total Quality Management. Text with cases, Butterworth-Heinemann 2003.
• Ochrona środowiska 2008, Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa 2008.
• Opaluch J.J., Rynkowe metody wyceny ekonomicznej [w:] Ekonomiczna wycena środowiska przyrodniczego, red. G. Andersen, J. Śleszyński, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1996.
• Parnell J.A., Competitive strategy research current challenges and new directions, "Journal of Management Research" April 2002, vol. 2, nr 1.
• Penc J., Leksykon biznesu, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1997.
• Pfohl H., Zarządzanie logistyką. Funkcje i instrumenty. Zastosowanie koncepcji logistyki w przedsiębiorstwie i w stosunkach między przedsiębiorstwami, Biblioteka Logistyka, Poznań 1998.
• Piontek F., Aspekty ekonomiczne w ochronie środowiska [w:] Zarządzanie środowiskiem, cz. III, red. Z. Nowak, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2001, s. 95.
• Piontek F., Mechanizmy ekonomiczne stosowane w ochronie środowiska a kategoria efektywności, "Problemy Ekologii" 1999, nr 6.
• Piontek F., Sozoekonomiczny rachunek efektywności działalności gospodarczej w warunkach gospodarki rynkowej i samorządności, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
• Pluskota P., Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska [w:] Gospodarka a środowisko i ekologia, red. K. Małachowski, CeDeWu, Warszawa 2007.
• Pochyluk R., Grudowski P., Szymański J., Zasady wdrażania systemu zarządzania środowiskom go zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001, Ekokonsult, Gdańsk 1999.
• Poskrobko B. (red.), Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa 2007.
• Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa 1998.
• Poskrobko B., Nowoczesne techniki zarządzania ochroną środowiska w przedsiębiorstwie [w] Czystsza produkcja i ISO 14000 nowoczesnym modelem zarządzania firmą, red. J.F. Lemaski, S. Zabawa, Materiały konferencyjne, PZIiTS, Poznań 1998.
• Poskrobko B., Poskrobko T., Skiba K., Ochrona biosfery, PWE, Warszawa 2007.
• Price T.J., ISO 14001: Transition to Champion?, "Environmental Quality Management" Spring 2007.
• Repetski A., Ekonomiczne aspekty systemu zarządzania środowiskowego [w:] Kształtowanie strategii zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie, red. R. Miłaszewski, PZIiTS, Poznań-Białystok 1999.
• Reverdy T., Translation Process and Organizational Change. ISO Implementation, "Internationl Studies of Management & Organization" 2006, vol. 36, nr 2.
• Roy M.-J., Boiral O., Lagacé D., Environmental Commitment and Manufacturing Excellence a Comparative Study within Canadian Industry, "Business Strategy and the Environment 2001, nr 10.
• Różański J., Opcje rzeczywiste w ocenie inwestycji przedsiębiorstw międzynarodowych [w:] Rynek finansowy. Szansę i zagrożenia rozwoju, t. II: Zarządzanie finansami przedsiębiorstw i instytucji, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• Rummler G.A., Brache A.P., Podnoszenie efektywności organizacji, PWE, Warszawa 2000.
• Ruth H., Environmental management systems and the smaller enterprise, "Journal of Cleaner Production" 2004, nr 12.
• Ryszko A., Proaktywność przedsiębiorstw w zarządzaniu środowiskowym, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2007.
• Ryszko A., Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwach, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 2008, nr 10.
• Salerno-Kochan M., Audit zintegrowanego systemu zarządzania. Wybrane aspekty, "Zeszyty Naukowe AE w Krakowie" 2004, nr 653.
• Šelih J., Environmental management systems and construction smses: a case study for Slovenia, "Journal of Civil Engineering and Management" 2007, vol. XIII, nr 3.
• Shechter M., Wycena środowiska [w:] Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, red. H. Folmer, L. Gabel, H. Opschoor, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa 1996.
• Sheldon Ch., BS 7750 and certification - the UK experience [w:] Environmental Management Systems and Cleaner Production, ed. R. Hillary, John Wiley & Sons, Chichester-New York-Weinheim-Brisbane-Singapore-Toronto 1997.
• Sinkin Ch., Wright C.J., Burnett R.D., Eco-efficiency and firm value, "Journal of Accounting and Public Policy" 2008, nr 27.
• Skrzypek E., Efektywność działań w TQM- koszty jakości, "Problemy Jakości" 1999, nr 7.
• Skrzypek E., Ekonomiczne aspekty jakości życia, "Problemy Jakości" 2001, nr 1.
• Skrzypek E., Jakość i efektywność, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
• Skrzypek E., Kompleksowe zarządzanie jakością - narzędziem doskonalenia przedsiębiorstwa [w:] Kierunki zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstw polskich, red. E. Skrzypek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
• Skrzypek E., Nakłady i efekty wdrożenia systemów jakości w polskich przedsiębiorstwach, Materiały konferencyjne nt. Nakłady i efekty związane z wdrażaniem Systemów Zarządzania Środowiskiem, Poraj k. Częstochowy 1998.
• Skrzypek E., TQM- szansą sukcesu rynkowego przedsiębiorstwa, "Problemy Jakości" 1997, nr 7.
• Skrzypek E., Wpływ zintegrowanego systemu zarządzania na efektywność gospodarowania w przedsiębiorstwie [w:] Metody i narzędzia doskonalenia zarządzania przedsiębiorstwem, red. E. Skrzypek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
• Smoczyńska M., Metoda kosztów podróży [w:] Zarządzanie w sektorze publicznym. Rozwój zrównoważony. Metody wyceny, red. P. Jeżowski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2002.
• Sokołowicz W., Srzednicki A., System zarządzania jakością oraz inne systemy oparte na normach, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2006.
• Soliński L, Energetyczne i ekonomiczne aspekty wykorzystania energii wiatrowej, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 1999.
• Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, t.1: Statystyki podstawowe, StatSoft, Kraków 2006.
• Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, t. II: Modele liniowe i nieliniowe, StatSoft, Kraków 2007.
• Streimikiene D., Simanaviciene Z., Kovaliov R., Corporate social responsibility for implementation of sustainable energy development in Baltic States, "Renewable &Sustainable Energy Reviews" 2009, nr 13.
• Sulejewicz A., Analiza społecznych zagadnień kosztów i korzyści. Między ekonomią dobrobytu a planowaniem rozwoju, PWN, Warszawa 1991.
• Szczypa P., Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska [w:] Gospodarka a środowisko i ekologia, red. K. Małachowski, CeDeWu, Warszawa 2007.
• Szymczak J., Urbaniak M., Rola społecznej odpowiedzialności biznesu w wyznaczaniu strategii rozwoju organizacji [w:] Uwarunkowania jakości życia w społeczeństwie i informacyjnym, t. II, red. E. Skrzypek, Wydział Ekonomiczny UMCS, Lublin 2007.
• Szyszko J., Rylke J., Jeżowski P. (red.), Ocena i wycena zasobów przyrodniczych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002.
• Sleszyński J., Ekonomiczne problemy ochrony środowiska, Aries, Warszawa 2000.
• Sleszyński J., Przegląd polskich oszacowań strat spowodowanych degradacją środowiska [w:] Ekonomiczna wycena środowiska przyrodniczego, red. G. Anderson, J. Sleszyński, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1996.
• Świerk J., Połączenie Strategicznej Karty Wyników i Modelu EFQM w procesie zarządzania przedsiębiorstwem [w:] Przekształcenia rynku finansowego w Polsce, t. II: Problemy zarządzania finansami przedsiębiorstw, red. P. Karpuś, J. Węcławski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005.
• Tan L.P., Implementing ISO J400J: is it beneficial for firms in newly industrialized Malaysia?, "Journal of Cleaner Production" 2005, nr 13.
• Turk A.M., The benefits associated with ISO 14001 certification for construction firms: Turkish case, "Journal of Cleaner Production" 2009, nr 17.
• Turner R.K., Pearce D., Bateman L, Environmental economics. An elementary introduction, Harvester Wheatsheaf, New York-London-Sydney-Tokyo-Singapore 1994.
• Urbaniak M., Systemy zarządzania w praktyce gospodarczej, Difin, Warszawa 2006.
• Uryniak M., Wybrane zagadnienia oceny efektywności inwestycji proekologicznych [w:] Ekonomika przedsiębiorstw w nowych uwarunkowaniach systemowych, red. J. Kitowski, Wydawnictwo UR, Rzeszów 2004.
• Valderrama T.G., Muero-Mendigorri E., Revuelta-Bordoy D., Relating the perspectives of the balanced scorecard for R&D by means of DEA, "European Journal of Operational Research" 2009, nr 196.
• Wagner M., Integration of Environmental with Others Managerial Functions of the Firm, "Long Range Planning" 2007, nr 40.
• Wilkin J., Efektywność a sprawiedliwość jako problem ekonomiczny [w:] Efektywność a sprawiedliwość, red. J. Wilkin, Wydawnictwo Key Text, Warszawa 1997.
• Winter G., Czysty zysk. Przewodnik środowiskowego zarządzania przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Artystyczne i Reklamowe S. Kowalski i S-ka, Warszawa 1998.
• Wolfe J., Drivers for International integrated environmental management [w:] Environmental Management Systems and Cleaner Production, ed. R. Hillary, John Wiley & Sons, Chichester-New York-Weinheim-Brisbane-Singapore-Toronto 1997.
• Woźniak M.G., Chuzhykov V.I., Lukianenko D.G. (red.), Konwergencja modeli ekonomicznych. Polska i Ukraina, Fundacja UE w Krakowie, Kraków 2009.
• Zapłata S., Skuteczność i efektywność systemu zarządzania jakością, "Problemy Jakości" 2003, nr 2.
• Zaufał B., Białecka M. (red.), Ekorozwój szansą przetrwania cywilizacji, Materiały konferencyjne, Wydawnictwo AGH, Kraków 1986.
• Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne - zadania i sprawdziany, PWE, Warszawa 2002.
• Zeng S.X., Tam C.M., Tam Y.W.Y., Deng Z.M., Towards implementation of ISO 14001 environmental management systems in selected Industries in China, "Journal of Cleaner Production" 2005, nr 13.
• Zobel T., Burman J.-O., Factors of importance in Identification and assessment of environmental aspects in an EMS context: experiences in Swedish organizations, "Journal of Cleaner Production" 2004, nr 12.
• Zutshi A., Sohal A., Environmental management system adoption by Australasian organizations: part 1: reasons, benefits and impediments, "Technovation" 2004, nr 24.
• Zygmuntowicz Z., Wartość rynkowa dóbr nierynkowych w procesie globalizacji [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. Cygler, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2004.
• Żuk A., Zastosowanie metod rachunkowości zarządczej w ocenie efektywności inwestycji projakościowych, "Problemy Jakości" 2001, nr 3.
• Żylicz T., Ekonomia wobec problemów środowiska przyrodniczego, PWN, Warszawa 1989.
• Żylicz T., Skuteczność a efektywność, "Aura" 2006, nr 10.
• Akty prawne i normy
• PN-EN ISO 14001 Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania, PKN, Warszawa 2005.
• Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, DzU, nr 62, poz. 627 z późn. zm.
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, M.P. 2009, nr 34, poz. 501.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., DzU 1997, nr 78, poz. 483.
• Inne źródła w tym internetowe
• http://eko-net.pl [10.09.2009].
• http://www.ecology.or.jp/isoworld/english/analyl4k.htm [10.04.2009].
• http://www.iso.org/iso/survey2007.pdf [ 17.10.2009].
• http://www.pkn.pl [15.09.2009].
• http://wwwl.eko-net.pl/object.php/act/sho/oid/891c595ce50al853aee49b034471958d.
• Environmental Expenditure Statistics: The Industry Data Collection Handbook, Eurostat 2005, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-EC-05-002/EN/KS-EC-05-002-EN.PDF.
• Szydłowski M., ISO 14001. Badanie i ocena polskich organizacji w zakresie efektywności zarządzania środowiskowego, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa 2004, http://www1.eko-net.pl/object.php/act/sho/oid/891c595ce50al853aee49b034471958d.