Rachunkowość bałamutna a rachunkowość porządna: teoria rachunkowości rolniczej Juliusza Au

• Autorzy: Mikołaj Turzyński

Warianty tytułu

Muddling Accounting Versus Reliable Accounting: Juliusz Au's Agricultural Accounting Theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł jest poświęcony prezentacji teorii rachunkowości rolniczej opracowanej na ziemiach polskich przez XIX-wiecznego myśliciela, praktyka i działacza społecznego Juliusza Au. Stworzył on spójną i ponadczasową teorię rachunkowości, uwzględniającą trzy poziomy poznawcze: 1) poziom ogólny - obejmujący pojęcie, cele oraz metody rachunkowości, 2) poziom proceduralny - określający zasady wyceny aktywów, doboru okresu sprawozdawczego oraz kalkulacji kosztów wytworzenia, 3) poziom wspomagający - obejmujący organizację rachunkowości, wytyczne dotyczące gromadzenia danych statystycznych oraz przebiegu czynności audytowych. Przedstawiona przez Juliusza Au definicja ceny rynkowej ("targowej") nosi zasadnicze cechy pojęcia wartości godziwej, charakterystycznej dla współczesnego prawa bilansowego. Był on zwolennikiem stosowania tej wartości jako podstawy wyceny aktywów w gospodarstwie rolnym. (abstrakt oryginalny)

EN

This article is dedicated to the presentation of agricultural accounting theory, developed in Poland by the nineteenth-century thinker, professional and social activist Juliusz Au. He created a coherent and timeless theory of accounting, by means of the three cognitive levels: 1) the general level - including the concept, objectives and methods of accounting, 2) the procedural level - which defines the rules of assets measurement, the selection of the reporting period and cost calculation, 3) the supporting level - including the organization of accounting, guidelines for the collection of statistical data and auditing. Definition of market price (fair) presented by Juliusz Au carries the essential features of the fair value concept, characteristic of modern accounting. He was an uncompromising advocate of this value as the basis for the valuation of agricultural assets. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia rachunkowości; Teoria rachunkowości; Rachunkowość rolna

EN

Accounting history; Accounting theory; Agricultural accountancy

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2010
• Tom: 55
• Numer: nr 111
• Strony: 197--210

Twórcy

autor

Mikołaj Turzyński

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Au J. (1889), Nauka rachunkowości do potrzeb gospodarstwa wiejskiego zastosowanej, nakładem b. studentów b. Wyższej szkoły rolniczej w Żabikowie i Wyższej szkoły rolniczej w Dublanach, Z I. Związkowej Drukarni we Lwowie, Lwów.
• Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M. (1998), Historia ustroju i prawa polskiego, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa.
• Bernacki A. M. (2007a), Au Juliusz Leon, [w:] S. Sojak (red.), Słownik biograficzny rachunkowości w Polsce, SKwP, Warszawa.
• Bernacki A. M. (2007b), Oryginalny dorobek polskiej rachunkowości rolniczej w okresie zaborów, stan współczesny i wnioski na przyszłość, "Postępy Nauk Rolniczych", nr 2.
• Dembiński F. (1970), Wyższa Szkoła Rolnicza w Żabikowie, [w:] Barbaracki S., Borna Z., Matusiewicz E. (red.), Dzieje akademickich studiów Rolniczych i Leśnych u: Wielkopolsce 1919-1969, Poznań.
• Goraj L., Mańko S. (2009), Rachunkowość i analiza ekonomiczna w indywidualnym gospodarstwie rolnym, Difin, Warszawa.
• Kiziukiewicz T. (red.) (2009), MSR 41 Rolnictwo, Difin, Warszawa.
• Korobowicz A., Witkowski W. (2009), Historia ustroju i prawa polskiego, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Kozłowski J. (2006), Wielkopolska pod zaborem pruskim w latach 1815-1918, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), (2007), IASCF.
• SKwP, Londyn. Moszczeński S. (1947), Rachunkowość gospodarstw wiejskich, Państwowy Instytut Wydawnictw Rolniczych, Warszawa.
• Zdrada J. (2005), Historia Polski 1795-1914, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.